Pasiuna sa Nahauna nga Sulat ni Juan
Ngano nga kinahanglang tun-an kini nga basahon?
Niini nga sulat gihisgutan ni Juan ang peligrusong pagkatap sa mga impluwensya sa mga miapostasiya sa Simbahan. Gipasidan-an niya ang mga Santos nga dili makig-ambit o makighiusa sa kangitngit ug magpabilin sa kasiguroan sa kahayag sa ebanghelyo. Ang pagtuon sa 1 Juan makatabang sa mga estudyante nga mas makabantay sa sayop nga mga pagtulun-an mahitungod ni Jesukristo, ug ang pagsunod sa tambag ni Juan makatabang aron ilang mamentinar ang suod nga pakig-ambitay o pakighiusa sa Ginoo samtang magsunod sila sa kamatuoran. Agig dugang, ang pagtuon niini nga basahon makatabang sa mga estudyante sa pagsabut sa talagsaong gugma sa Langitnong Amahan para sa matag usa nga Iyang mga anak, nga Iyang gipakita pinaagi sa paghalad sa Iyang Anak, si Jesukristo, isip sakripisyo alang sa tanang katawhan.
Kinsa ang nagsulat niini nga basahon?
“Bisan og ang tigsulat niining tulo ka mga epistola wala maghisgot sa iyang kaugalingon pinaagi sa ngalan, ang pinulongan sama kaayo sa kang Juan,” usa sa orihinal nga Napulog Duha ka mga Apostoles (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Mga Epistola ni Juan”).
Ang tagsulat sa mga Epistola ni Juan usa ka nakasaksi gayud sa nabanhaw nga Manluluwas, kinsa mao gayud si Juan nga Apostol (tan-awa sa 1 Juan 1:1–4; 4:14).
Kanus-a ug diin kini gisulat?
Wala kita mahibalo sa tukma kon kanus-a ug diin ang 1 Juan gisulat. Maingon og gisulat kini sa naghinapos na nga bahin sa unang siglo A.D.
Bisan og si Juan migahin og daghang panahon sa sayo nga bahin sa iyang kinabuhi didto sa Palestina, ngil-ad og pagtagad ang maong dapit ngadto sa mga Kristiyanos ug sa mga Judeo human magun-ob ang Jerusalem ug ang templo niini niadtong A.D. 70. Ang tradisyon nag-ingon nga mibiya si Juan sa Palestina aron mopuyo sa Efeso sa ulahi nga bahin sa iyang katuigan. Kon mao man kini ang sitwasyon, mahimong gihimo ni Juan kini nga sulat gikan sa Efeso sa tunga-tunga sa mga tuig A.D. 70 ug 100.
Para kang kinsa kini gisulat ug ngano?
Ang mga tigbasa sa 1 Juan wala hisguti sa klarong paagi, apan makita sa iyang mga sulat nga misulat si Juan ngadto sa mga tumutuo (tan-awa sa 1 Juan 1:3–4; 2:12–14), tingali ngadto sa mga tawo sa Asia Minor (sa modernong panahon ang Turkey), diin ang pipila ka historikal nga mga kapanguhaan nag-ingon nga si Juan tingali nagpuyo ug nangalagad sa ulahing bahin sa unang siglo A.D.
Niini nga panahon, ang mini nga mga magtutudlo mihimo og usa ka panagbangi, o pagkabulag-bulag, tali sa mga Santos niana nga rehiyon (tan-awa sa 1 Juan 2:18–19, 22, 26; 4:1), ug ang apostasiya mikatap na sa Simbahan. Usa ka partikular nga pilosopiya ang nakakuha og dakong popularidad mao ang Docetism. Ang Docetism usa ka dakong bahin sa kalihokan nga nailhan nga Gnosticism. Ang mahinungdanong pagtulun-an sa daghang mga matang sa Gnosticism mao nga ang espiritu sa kinatibuk-an maayo ug nga ang butang, lakip ang pisikal nga lawas, sa kinatibuk-an dautan.
Ang mga sumusunod sa Gnosticism mituo nga ang kaluwasan wala makab-ot pinaagi sa pagkahimong gawasnon gikan sa sala apan pinaagi sa pagkahimong gawasnon sa espiritu gikan sa butang, buot ipasabut sa pisikal nga lawas. Ila sab nga gituohan nga ang kaluwasan nakab-ot pinaagi sa espesyal nga kahibalo (gnosis o pagsabut sa espirituhanong mga misteryo) kay sa pinaagi sa pagtuo kang Jesukristo.
Ang mga sumusunod sa Docetism mipanubra sa paghatag og emphasis sa espirituhanong kinaiyahan ni Jesus sa punto nga ilang gisalikway ang ideya nga mianhi Siya sa yuta sa aktwal nga aduna gayuy lawas. Ila nga gituohan nga ang Dios dili makita, imortal, nahibalo sa tanan, ug imateryal, ug gikonsiderar nila ang pisikal nga kalibutan ug ang pisikal nga lawas nga dautan ug yawan-on. Mao nga, ilang gituohan nga tungod kay si Jesus balaan man nga Anak sa Dios, dili Niya mahimong sination ang mga limitasyon sa pagkahimong usa ka tawo. Sa ilang panan-aw, si Jesukristo sa literal wala gayud matawo sa unod, ug wala siyay giangkon nga mahikap nga lawas, moagas ang dugo, mag-antus, mamatay, o mobangon uban sa pisikal nga nabanhaw nga lawas—sama og gibuhat lang Niya kining mga butanga. Ang Docetism naggikan sa Gresyanhon nga pulong nga dokeō, buot ipasabut “sama og” o “maingon og.”
Bisan og ang 1 Juan misupak niining sayop nga mga pagtulun-an, ila kining gipadayon ug nasulod nila ang mga namiyembro sa Simbahan. Kini ug uban pang sayop nga mga doktrina mga kabahin sa unsay sinugdan sa Dakong Apostasiya.
Unsa ang pipila ka mga butang nga nakalahi niini nga basahon?
Isip usa ka orihinal nga Apostoles ni Jesukristo, si Juan usa ka espesyal nga saksi sa nabanhaw nga Manluluwas. Gisugdan ni Juan kini nga sulat pinaagi sa pagpahayag nga sa personal nakita niya, nadungog, ug nahikap si Jesukristo. Sa pagpalambo niining personal nga pagsaksi, gidapit ni Juan ang iyang mga tigbasa sa “pakig-ambitay o pakighiusa … uban sa Amahan, ug sa iyang Anak si Jesukristo” (1 Juan 1:3). Ang gugma maoy sentro nga tema sa Unang Sulat ni Juan. Gihatagan og importansya ni Juan nga kinsa kadtong moingon nga gihigugma nila ang Dios apan wala mohigugma niadtong anaa sa ilang palibut mga bakakon (tan-awa sa 1 Juan 4:20–21).
Outline
1 Juan 1–3 Gitudlo ni Juan nga pinaagi sa pagkamasulundon, makaila kita sa Dios, makig-ambitay o makighiusa uban Kaniya, ug mamahimong sama Kaniya. Sa katapusang mga adlaw ang mga anti-kristo motumaw. Ang gugma sa atong Manluluwas para kanato gipakita pinaagi sa Iyang maulaong sakripisyo.
1 Juan 4–5 Giawhag ni Juan ang mga Santos sa pagtino kon ang magtutudlo iya ba sa Dios. Ang Dios gugma, ug tungod sa Iyang dakong gugma para kanato Iyang gipadala ang Iyang Anak sa pag-antus tungod og alang kanato. Kadtong nahigugma sa Dios motuman sa Iyang mga sugo. Kadtong motuo ni Jesukristo ug natawo sa Dios makabuntog sa kalibutan.