Pasiuna sa Unang Sulat ni Pablo ngadto sa Mga Taga-Corinto
Ngano nga kinahanglang tun-an kini nga basahon?
Ang mga miyembro sa unang Simbahan nga nagpuyo didto sa Corinto nanlimbasug sa daghang problema nga anaa sa kalibutan karon, sama sa kawalay paghiusa, mini nga mga pagtulun-an, ug imoralidad. Sa 1°Mga Taga-Corinto atong makat-unan nga si Pablo mitudlo niining mga Santos kon unsaon pagpasiugda sa kahiusahan diha sa Simbahan, unsaon sa pagkat-on sa mga butang sa Dios, sa tahas sa pisikal nga lawas isip usa ka templo alang sa Espiritu Santo, sa kinaiyahan sa espirituhanong mga gasa, sa kaimportante sa pag-ambit sa sakrament sa takus nga paagi, ug sa katinuod sa Pagkabanhaw. Pinaagi sa ilang pagtuon sa mga pagtulun-an ni Pablo nga girekord diha sa 1°Mga Taga-Corinto, ang mga estudyante makakat-on og mga doktrina ug mga baruganan nga makatabang kanila nga magpuyo nga matarung bisan pa sa kadautan nga naglibut kanila.
Kinsa ang nagsulat niini nga basahon?
Ang nag-unang bersikulo sa Unang Sulat ngadto sa Mga Taga-Corinto makita nga kini gipadala gikan ni Apostol Pablo ug sa usa ka disipulo nga ginganlan og Sostenes, kinsa mahimong nagsilbing escriba ni Pablo (tan-awa sa 1°Mga Taga-Corinto 1:1). Samtang ang mga detalye sa tahas ni Sostenes wala mahibaloi, klaro nga si Pablo mao ang tagsulat sa sulod sa sulat (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 16:21–24).
Kanus-a ug diin kini gisulat?
Si Pablo mihimo sa sulat nga nailhan sa 1 Mga Taga-Corinto duol sa naghinapos na nga tulo ka tuig niyang pagbisita sa Efeso (atol sa iyang ika tulong misyon), diin posible natapos sa mga A.D. 55 ug°56 (tan-awa sa Mga Buhat 19:10; 20:31; Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Epistola ni Pablo,”).
Para kang kinsa kini gisulat ug ngano?
Kini nga sulat gihimo ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa siyudad sa Corinto. Si Pablo misangyaw sa ebanghelyo didto sa Corinto og dul-an sa duha ka tuig (tan-awa sa Mga Buhat 18:1–18) ug mitukod og branch sa Simbahan didto (tan-awa sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Epistola ni Pablo”). Sa kaulahian, samtang si Pablo nagsangyaw didto sa Efeso atol sa iyang ika-tulong misyonaryo nga biyahe, siya nakadawat og komunikasyon gikan sa mga miyembro sa Simbahan sa Corinto. Siya misulat og usa ka tubag sa branch (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 5:9), apan sa walay palad kining sulat nawala ug maoy hinungdan nga dili makit-an diha sa atong mga kasulatan. Sa kaulahian, nakadawat si Pablo og laing mga balita gikan sa mga miyembro didto sa Corinto kalabut sa mga problema sa simbahan didto (tan-awa sa 1°Mga Taga-Corinto 1:11), diin mitubag siya pinaagi sa paghimo og laing sulat, nga nailhan na nga 1 Mga Taga-Corinto. Tungod niini, ang 1°Mga Taga-Corinto mao gayud ang ika duhang sulat ni Pablo ngadto sa mga miyembro sa Corinto.
Sa panahon ni Pablo, ang Corinto mao ang kaulohan sa Acaya probinsya sa Roma, nga gilangkuban sa kadaghanan sa karaang Gresya habagatan sa Macedonia. Gumikan kay kini usa man ka adunahang sentro sa patigayon, ang Corinto nakapadani sa mga katawhan gikan sa tibuok Imperyo sa Roma, nakapahimo niining usa sa kinadaghanan nga nagkadaiyang mga siyudad sa dapit. Ang pagsimba og dios-dios mipatigbabaw sa relihiyusong kultura sa Corinto, ug dihay daghang mga templo ug mga alampoanan sa tibuok siyudad. Sa panahon sa pagpangalagad ni Pablo, ang Mga Taga-Corinto adunay dungog sa hilabihan nga pagka-imoral. Sama pananglit, gikataho nga gipraktis ang ritwal nga prostitusyon diha sa templo sa Aprodita.
Giklaro sa unang sulat ni Pablo ngadto sa Mga Taga-Corinto nga ang mga miyembro sa Simbahan nagkulang og panaghiusa ug nga pipila ka mga tinuohang pagano misugod sa pag-impluwensya sa pagtuman sa mga baruganan sa ebanghelyo ug mga ordinansa (tan-awa sa 1°Mga Taga-Corinto 1:11; 6:1–8; 10:20–22; 11:18–22). Si Pablo misulat ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Corinto sa pagtabang nila sa ilang mga pangutana ug mga problema ug sa paglig-on sa mga kinabig nga nanlimbasug sa pagbiya sa ilang nangagi nga mga gituohan ug mga binuhatan.
Unsa ang pipila ka mga butang nga nakalahi niini nga basahon?
Ang Bag-ong Tugon naglangkob og mas daghang tambag ug mga pagtulun-an gikan ni Pablo ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Corinto kay sa bisan hain nga branch. Sa pagkatinuod, ang duha ka mga sinulat ni Pablo ngadto sa Mga Taga-Corinto mipuno sa usa sa ika upat nga bahin nga anaa sa tanang sinulat ni Pablo.
Sa 1 Mga Taga-Corinto atong makat-unan nga si Pablo mipasabut nga si Jesukristo mituman sa balaod ni Moises. Si Pablo mipasabut sa kaimportante sa “paghupot sa mga sugo sa Dios” (1°Mga Taga-Corinto 7:19) “ubossa balaod ni Kristo” (1°Mga Taga-Corinto 9:21) aron makadawat sa panalangin sa kaluwasan pinaagi sa ebanghelyo.
Outline
1°Mga Taga-Corinto 1–11 Si Pablo nagpasidaan batok sa mga dibisyon sulod sa Simbahan ug mipasabut sa importansya sa panaghiusa tali sa mga miyembro sa Simbahan. Mipasidaan siya sa mga miyembro batok sa sekswal nga imoralidad, nagtudlo nga ang lawas usa ka templo alang sa Balaang Espiritu, ug nag-awhag og disiplina sa kaugalingon. Gitubag niya ang piho nga mga pangutana kabahin sa kaminyoon ug sa misyonaryo nga pagserbisyo, ingon man usab sa ordinansa sa sakrament ug kon dili ba kini itugot ang pagkaon og karne nga nagamit sa pagsakripisyo ngadto sa pagano nga dios-dios.
1°Mga Taga-Corinto 12–14 Si Pablo nagtudlo nga kinahanglan natong tinguhaon ang gasa sa Espiritu. Nagpahinumdom siya sa mga Santos sa Corinto sa kaimportante sa mga apostoles, mga propeta, ug mga magtutudlo ug sa mga pag-amuma sa usag usa nga angayng maangkon sa mga miyembro. Mihatag siya og importansya sa gugma nga putli nga labaw sa tanan nga espirituhanong mga gasa.
1 Mga Taga-Corinto 15–16 Si Pablo nagpamatuod nga siya nagbarug taliwala sa uban nga mga saksi sa nabanhaw nga Kristo. Nagtudlo siya nga ang tanan mabanhaw ug nga ang bunyag alang sa patay nagpalig-on sa kamatuoran sa umaabut nga Pagkabanhaw. Mipasabut si Pablo nga ang nabanhaw nga mga lawas mausab diha sa gingharian sa himaya ug ang kadaugan ni Jesukristo sa lubnganan magtangtang sa ikos sa kamatayon. Nag-organisar si Pablo og usa ka koleksyon alang sa mga kabus nga mga Santos sa Jerusalem.