Leksyon 25

Mateo 22:15–46

Pasiuna

Samtang padayon nga nagtudlo si Jesus sa templo, ang mga Pariseo ug mga Saduceo misulay sa pagbitik Kaniya pinaagi sa pagpangutana Kaniya og lisud nga mga pangutana. Malampuson Niyang natubag ang ilang mga pangutana ug gitudloan sila sa pagsunod sa mga balaod sa yuta ug pagsunod sa duha ka dagkong mga sugo.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Giyahi ang mga estuyante sa pagkat-on

Tabangi ang mga estudyante nga makasabut ug makat-on pag-ayo sa mga baruganan sa ebanghelyo pinaagi sa paggiya kanila sa pagkat-on. Awhaga sila sa pagsiksik sa mga kasulatan alang sa panabut, ug tabangi nga madiskubrihan nila sa ilang kaugalingon ang mga kamatuoran. Hatagi usab ang mga estudyante og mga oportunidad nga makapasabut sa ebanghelyo sa kaugalingon nilang mga pulong ug mopakigbahin ug mopamatuod sa unsay ilang nahibaloan ug gibati. Makatabang kini sa mga estudyante dili lang sa pagsabut sa ebanghelyo apan mobati sa kamatuoran diha sa ilang kasingkasing.

Mateo 22:15–22

Ang mga Pariseo misulay sa pagbitik sa Manluluwas pinaagi sa pagpangutana Kaniya kon uyon ba sa balaod ang pagbayad og buhis

• Unsa ang pipila ka importanting mga balaod ang giestablisar sa gobyerno sa atong katilingban? Ngano kaha nga importante man kini?

Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna og hilum kon duna bay mga balaod nga dili nila sundon ingon man kinahanglan nilang sundon. Samtang magtuon ang mga estudyante sa Mateo 22:15–22, ipapangita nila unsay gitudlo ni Jesukristo mahitungod sa pagtuman sa mga balaod sa yuta.

Pahinumdumi ang mga estudyante nga atol sa katapusang semana sa kinabuhi sa Manluluwas, kada adlaw Siyang nanudlo sa templo sa Jerusalem (tan-awa sa Lucas 19:47; 22:53). Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:15, ug hangyoa ang klase sa pagsunod ug mangita kon unsay gitinguha nga buhaton sa mga Pariseo ngadto sa Manluluwas.

• Unsa ang buot ipasabut sa mga pulong nga “pagbitik kang Jesus pinaagi sa iyang isulti”?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:16–17, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon giunsa sa pagsulay og bitik sa mga Pariseo ang Manluluwas. Ipasabut nga ang pulong nga bayad sa bersikulo 17 nagpasabut nga buhis, ug si Cesar maoy emperador sa Kaharian sa Roma, nga nagmando sa Israel nianang panahona.

• Sa unsang paagi ang ilang pangutana kang Jesus usa ka posible nga bitik? (Kon mosulti ang Manluluwas nga husto ang pagbayad og buhis ngadto sa Kaharian sa Roma, ang mga Judeo mokonsiderar Kaniya nga tigsuporta sa Roma ug dili matinud-anon sa kaugalingon Niyang katawhan. Kon mosulti si Jesus nga dili husto ang pagbayad og buhis, ang mga Pariseo makapasangil nga nagbudhi si Jesus ug ireport Siya ngadto sa mga awtoridad sa Roma.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:18–21, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon giunsa sa pagtubag sa Manluluwas ang mga Pariseo. Ipasabut nga ang mga pulong nga “bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar” sa bersikulo 21 nagpasabut sa atong obligasyon sa pagtuman sa sibil nga mga balaod, sama sa balaod sa pagbayad og buhis. Ipakita ang usa ka sinsilyo ug pangutan-a:

• Ngano nga ang tubag sa Manluluwas usa ka perpekto nga tubag sa pangutana sa mga Pariseo?

• Unsa nga kamatuoran ang atong makat-unan gikan sa pagtulun-an sa Manluluwas nga angay natong “ihatag ngadto ni Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroha nga mahibalo sila sa mosunod nga kamatuoran: Gilauman kita sa Ginoo nga mahimong maayo nga mga lungsuranon ug motuman sa mga balaod sa yuta [tan-awa usab sa Mga Artikulo sa Hugot nga Pagtuo 1:12].)

• Ngano kaha nga importante man para nato isip mga disipulo ni Jesukristo nga mahimong maayong mga lungsuranon ug motuman sa mga balaod sa yuta? (Tan-awa sa D&P 58:21.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og hilum sa Mateo 22:22, nga mangita unsay reaksyon sa mga Pariseo sa tubag sa Manluluwas. Hangyoa ang mga estudyante sa pagreport sa ilang nakit-an.

Mateo 22:23–34

Gitudloan sa Manluluwas ang mga Saduceo mahitungod sa kaminyoon ug sa Pagkabanhaw

Ipasabut nga agig dugang sa mga Pariseo, ang mga Saduceo misulay sa pagbitik sa Manluluwas sa Iyang mga gipanulti samtang nagtudlo Siya sa templo. Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa mga gituohan sa mga Saduceo, dapita sila sa pagbasa og hilum sa entry nga “Saduceo” sa ang Giya Ngadto sa mga Kasulatan. Hangyoa ang mga estudyante nga mangita sa unsay gituohan ug wala tuohi sa mga Saduceo.

• Unsa nga mga gituohan ang gisalikway sa mga Saduceo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:23–28, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon giunsa sa pagsulay og lingla sa mga Saduceo ang Manluluwas.

• Unsaon ninyo sa pag-summarize ang pangutana sa mga Saduceo ngadto sa Manluluwas?

Ipasabut nga ang mga Saduceo tuyo gayud nga wala mogamit sa kustombre sa Daang Tugon nga gidesinyo para sa mga biyuda (tan-awa sa Deuteronomio 25:5–6; Giya Ngadto sa mga Kasulatan, “Levirate marriage”). Gisulayan nila nga pasubraan kini nga kostumbre pinaagi sa pagpawalay bili sa doktrina sa Pagkabanhaw.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:29–30, ug hangyoa ang klase sa pagpangita sa tubag sa Manluluwas sa pangutana sa mga Saduceo.

• Giunsa sa pagtubag sa Manluluwas ang pangutana?

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa tubag sa Manluluwas, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Si [Jesukristo] wala molimud apan mibutang og limit sa nagpatigbabaw nga konsepto nga adunay kaminyoon ug pagminyo sa langit. Giingon Niya nga kon ‘sila’ (ang mga Saduceo) maoy hisgutan, nga kon ‘sila’ (‘mga anak sa kalibutan’) maoy hisgutan, ang pamilya wala ug dili magpadayon sa pagkabanhaw. …

“‘Busa, sa panahon nga sila [kadtong dili, o dili makasunod sa balaod sa mahangturong kaminyoon] wala na sa kalibutan sila wala maminyo ni ’ [D&P 132:16].

“Mao kana nga, walay kaminyoon ni gihatag ngadto sa kaminyoon sa langit alang miadtong mga gihisgutan ni Jesus; gani alang niadtong dili motuo sa pagkabanhaw, sigurado usab nga dili motuo sa ubang makaluwas nga mga kamatuoran” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:606).

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut pa og dugang sa mensahe sa Manluluwas diha sa Mateo 22:29–30, ipasabut nga ang Ginoo mipadayag og daghang importanting kamatuoran bahin sa mahangturong kaminyoon ngadto ni Propeta Joseph Smith. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 132:15–17. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsa ang gipadayag sa Ginoo kang Joseph Smith mahitungod sa kaminyoon.

• Kinsa man ang giingon sa Ginoo nga walay “kaminyoon ni [hatagan] og kaminyoon” (bersikulo 16) sa Pagkabanhaw?

• Unsa nga kamatuoran ang gitudlo sa Ginoo diha sa Mateo 22:30 ug sa Doktrina ug mga Pakigsaad 132:15–17 mahitungod sa kaminyoon ug sa sunod nga kinabuhi? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroha nga mahibalo sila sa mosunod nga kamatuoran: Kadtong wala ma-seal sa awtoridad sa priesthood ngadto sa ilang mga bana o asawa dinhi sa mortalidad o pinaagi sa proxy nga mga ordinansa sulod sa mga templo dili minyo sa kalibutang moabut.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:31–33, ug hangyoa ang klase sa pagpangita sa uban pang kamatuoran nga gitudlo sa Manluluwas ngadto sa mga Saduceo mahitungod sa Pagkabanhaw.

• Unsa ang gisulti sa Manluluwas diha sa bersikulo 32 nga nagpasabut nga ang Pagkabanhaw tinuod?

• Unsa ang tubag sa mga tawo dihang nadungog nila ang Manluluwas nga mitudlo niini nga mga doktrina?

Mateo 22:34–40

Ang Manluluwas nagtudlo mahitungod sa duha ka dakong sugo

Dapita ang mga estudyante nga isulat nila sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal ang mga sugo kutob sa ilang mahunahunaan sulod sa usa ka minuto. Hangyoa ang mga estudyante sa pagreport kon pila ka sugo ang ilang nasulat.

Ipasabut nga ang Judaism nagtudlo nga ang balaod ni Moises naglangkob og 613 ka mga sugo. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:35–36. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa pangutana sa usa ka Pariseo ngadto sa Manluluwas mahitungod niini nga mga sugo.

Ang Mateo 10:36–39 usa ka scripture mastery passage. Ang pagtuon sa scripture mastery passages makatabang sa mga estudyante nga molambo ang ilang panabut sa nag-unang mga doktrina ug maandam sa pagtudlo niini ngadto sa uban. Mahimo nimong isugyot nga markahan sa mga estudyante ang mga scripture mastery passage sa lahi nga paagi aron dali ra nila kining mapangita. I-refer ngadto sa mga ideya sa pagtudlo nga naa sa katapusan sa leksyon sa pagtabang sa mga estudyante sa ilang pag-master niini nga tudling.

• Unsa ang gipangutana sa Pariseo ngadto sa Manluluwas?

Sa dili pa mangita ang mga estudyante sa tubag sa Manluluwas, dapita sila sa paglingin sa usa ka sugo diha sa ilang lista nga sa ilang pagtuo maoy “pinakadako,” o pinakaimportante nga sugo. Dapita ang pipila ka estudyante sa pagreport asa nga sugo ang ilang gilinginan ug mopasabut nganong kini ang ilang gilinginan.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:37–40. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon giunsa sa pagtubag sa Manluluwas ang pangutana sa mga Pariseo.

• Unsa ang dako nga sugo? Unsa ang ikaduhang dako nga sugo? (Ipasabut nga kining duha ka mga sugo anaa sa balaod ni Moises [tan-awa sa Deuteronomio 6:5; Levitico 19:18]. Ipasabut usab nga ang sugo sa Manluluwas nga “higugmaon mo ang imong isigkatawo” nag-refer usab kon giunsa nato sa pagtratar ang uban.)

• Ngano kaha nga kining mga sugoa gikonsiderar man nga dako nga mga sugo?

• Unsa ang ipasabut sa bersikulo 40 nga “niining duha ka mga sugo nagasukad ang tibuok kasugoan ug ang mga propeta”? (Tabangi ang mga estudyante sa pagsabut nga ang tanang sugo nga gipadayag diha sa balaod ni Moises ug pinaagi sa mga propeta sa Daang Tugon gidesinyo aron matabangan ang mga tawo nga makapakita sa ilang gugma ngadto sa Dios ug sa Ilang isigkatawo.)

• Kon ang matag sugo gidesinyo aron kita matabangan nga matuman kining duha ka sugo, unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan sa bersikulo 40 mahitungod sa pagtuman sa tanang sugo sa Dios? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga mga baruganan: Kon tinuoray natong gihigugma ang Dios ug gihigugma ang atong mga silingan sama sa atong kaugalingon, maningkamot kita sa pagtuman sa tanang sugo sa Dios.)

Sa paghulagway niini nga baruganan, dapita ang mga estudyante sa pag-refer ngadto sa lista sa mga sugo nga ilang gihimo diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journals. Pabutangi nila og star dapit sa mga sugo nga nagpakita sa gugma alang sa Dios ug butangi og square dapit sa mga sugo nga nagpakita sa gugma alang sa atong mga silingan. (Ang ubang mga sugo mahimong mamarkahan og star ug square.) Hangyoa ang mga estudyante nga magpili og usa sa mga sugo gikan sa ilang lista ug ipasabut sa unsang paagi ang pagsunod niana nga sugo naghimo natong makapakita sa atong gugma alang sa Dios, gugma alang sa atong mga silingan, o niining duha.

• Unsa ang inyong mga gibati dihang mipili mo sa pagsunod og usa ka partikular nga sugo sa pagpakita sa inyong gugma alang sa Dios o para sa laing tawo?

Ipakigbahin ang imong pagpamatuod bahin sa baruganan nga kon tinuoray natong gihigugma ang Dios ug gihigugma ang atong mga silingan sama sa atong kaugalingon, atong tumanon ang tanang sugo sa Dios.) Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna og usa ka sugo nga ilang masunod sa mas matinud-anong paagi nga ikapakita ang ilang gugma sa Langitnong Amahan o sa laing tawo, ug awhaga sila sa paghimo og tumong nga mahimo kini. Dapita sila nga isulat kini nga tumong sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal.

Mateo 22:41–46

Gipangutana sa Manluluwas ang mga Pariseo unsay ilang hunahuna mahitungod ni Kristo

Ipasabut nga human malampusong natubag sa Manluluwas ang mga pangutana sa mga Pariseo ug mga Saduceo, gipangutana Niya ang mga Pariseo og pipila ka pangutana.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 22:41–42, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay gipangutana sa Manluluwas sa mga Pariseo.

• Unsa ang gipangutana ni Jesus sa mga Pariseo?

• Giunsa man sa pagtubag sa mga Pariseo?

Ipasabut nga kadaghanan sa mga Judeo nasayud nga si Kristo, o ang Mesiyas, usa sa kaliwatan ni Haring David. Ang mga Pariseo mituo nga ang Mesiyas pagakoronahan nga hari sa Israel ug motabang nila nga mapildi ang langyaw nga mga kaaway (sama sa Roma) ug makadawat sa ilang kagawasan, sama sa gibuhat ni Haring David sa una. I-summarize ang Mateo 22:43–46 pinaagi sa pagpasabut nga ang mga Pariseo gitudloan ni Jesus nga sumala sa kaugalingon nilang mga kasulatan, si Kristo mas labaw pa kay sa anak lang ni David—Siya usab ang Anak sa Dios. O, sa wala madugay sigun sa gipadayag ni Juan ang Hinigugma, si Jesukristo mao “ang gamut ug ang kaliwat ni David” (Pinadayag 22:16); Siya ang Ginoo ug kaliwat ni David.

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna unsaon nila sa pagtubag ang pangutana nga “Unsay inyong hunahuna kang Kristo?” Tapusa pinaagi sa pagpakigbahin sa imong pagpamatuod bahin sa Manluluwas.

Scripture Mastery—Mateo 22:36–39

Hatagi og panahon ang mga estudyante sa pagsulat sa mga pulong gikan sa Mateo 22:36–39 diha sa mga notecard o sa gagmayng piraso nga papel. Dapita ang mga estudyante sa pagdala sa ilang mga card ug mo-refer niini sa matag karon ug unya sulod sa tibuok adlaw aron matabangan silang mahinumdom sa pagtuman sa una ug ikaduhang mga sugo.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Mateo 22:21. “Bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar”

Ang mga pulong nga “bayri ninyo si Cesar sa mga butang nga iya ni Cesar” sa bersikulo 21 nagpasabut sa atong obligasyon sa pagtuman sa sibil nga mga balaod sama sa balaod sa pagbayad og buhis. Apan, unsay atong himoon kon ang sibil nga mga balaod mosukwahi sa mga balaod sa Dios? Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihatag sa mosunod nga tambag:

“Usahay gikinahanglan nga mangutana kita sa mga balaod nga naghikaw sa atong kagawasan sa pagbuhat sa mga buluhaton sa atong tinuohan, apan himoon pinasubay sa atong konstitusyunal nga mga mga katungod sa kagawasan sa relihiyon” (“Balancing Truth and Tolerance,” Ensign, Peb. 2013, 27).

Gitudlo usab ni Elder Dallin H. Oaks nga kon ang sibil nga mga balaod magtugot sa pagpakasala, ang sugo sa Dios kinahanglang mao gihapon ang atong sundon:

“Ang ika-dose nga artikulo sa hugot nga pagtuo nag-ingon nga kita nagtuo sa kamandoan ubos sa sibil nga awtoridad ug “sa pagsunod, pagtahud, ug sa paghupot sa balaod.’ Apan ang mga balaod sa tawo dili makahimong moral sa unsay gideklarar sa Dios nga imoral. Ang pasalig alang sa kinatas-ang prayoridad—sa paghigugma ug pag-alagad sa Dios—nagkinahanglan nga atong sundon ang Iyang balaod alang sa atong sumbanan sa kinaiya. Sama pananglit, ubos gihapon kita sa balaang sugo sa dili pagpanapaw o pakighilawas nga dili minyo bisan og kana wala isipa nga krimen ubos sa balaod sa dapit nga atong gipuy-an. Sa samang paagi, ang mga balaod nga nagpa-legal sa ‘pagminyo sa sama og sekso’ wala mag-usab sa balaod sa Dios sa kaminyoon o sa Iyang mga sugo ug sa atong mga sumbanan kabahin niini” (“Dili Magbaton og Laing mga Dios,” Ensign o Liahona, Nob. 2013, 75).

Mateo 22:23–30. Kaminyoon diha sa Pagkabanhaw

“Usa ka mahinungdanong paagi sa pagsabut sa mga pulong sa Manluluwas mao ang paghinumdom nga kini gipamulong sa mga Saduceo, kinsa ‘nanag-ingon nga walay pagkabanhaw’ (Mateo 22:23). Buot ipasabut, ang ilang pangutana sa Manluluwas dili sinsero—dili sila tinuoray nga interesado nga mahibalo mahitungod sa kaminyoon diha sa Pagkabanhaw. Ang tubag sa Manluluwas nga ‘sa pagkabanhaw dili na sila magapangasawa, o magapamana’ (Mateo 22:30; mga italics gidugang) nagpasabut ngadto sa mga tawo nga nagpangutana, kinsa mga Saduceo, kay ang mga tigpangutana miingon nga ‘diha kanamoy pito ka mga magsoong lalaki’ (Mateo 22:25; mga italics gidugang). Kay kadtong dili magminyo para sa kahangturan, ang kaminyoon dili mohangtud lapas niining kinabuhia (tan-awa sa D&P 132:15–17). Niining ulahing mga adlaw, gipadayag sa Ginoo nga ang kaminyoon mahimong mahangturon lamang kon kini gihimo sumala sa Iyang balaod, gipahigayon sa usa ka tawo nga dunay awtoridad, ug nabugkos [na-seal] pinaagi sa Balaang Espiritu sa Saad (tan-awa sa D&P 132:19).

“Laing mahinungdanong paagi sa pagsabut sa mga pulong sa Manluluwas mao ang paghibalo nga dihang ang mga Saduceo nag-refer ngadto sa mga pulong ni Moises (tan-awa sa Mateo 22:24), ang ilang gipasabut mao ang gitawag usahay og ‘levirate marriage.’ Sumala sa balaod ni Moises, kon ang tawo mamatay nga walay anak sa iyang asawa, ang igsoon niyang lalaki ang makigminyo sa nabiyaan nga asawa aron sa pagsangkap kaniya ug manganak para sa namatay (tan-awa sa Deuteronomio 25:5; Bible Dictionary, ‘Levirate marriage’)” (New Testament Student Manual [manwal sa Church Educational System, 2014], 66–67).

Mateo 22:35–40. Ang duha ka dakong mga sugo

Si Presidente Ezra Taft Benson misulti sa mosunod mahitungod sa una ug ikaduhang dako nga mga sugo:

“Ang pagserbisyo sa Dios uban sa tibuok ninyo nga kasingkasing, gahum, hunahuna, ug kusog makaluya gayud. Dili kini usa ka basta-basta lang nga paningkamot. Kinatibuk-an kini nga pasalig sa ato gayud nga kaugalingon—sa pisikal, mental, emosyunal ug espiritwal—nga paghigugma sa Dios.

“Ang kalapdon, kalawmon, ug katas-on niini nga paghigugma sa Dios manuot-suot ngadto sa tanang bahin sa kinabuhi sa usa ka tawo. Ang atong mga tinguha, sa espiritwal man o temporal, kinanglang nakagamot sa paghigugma sa Dios. Ang atong mga hunahuna ug pagbati kinahanglang nakasentro ngadto sa Ginoo. …

“Ngano nga gibutang sa Dios og una ang unang sugo? Kay Siya nasayud man nga kon tinuoray kitang nahigugma Kaniya maninguha kita sa pagsunod sa tanan Niyang uban pa nga mga sugo. …

“Kon atong unahon ang Dios, ang tanan nga butang mapahimutang sa tukma nilang dapit o mawala kini sa atong kinabuhi. Ang atong gugma sa Ginoo modumala sa mga pangangkon sa atong pagbati, sa kapuno sa atong panahon, sa mga kaayohan nga atong gitinguha, ug sa pagpahimutang sa atong mga prayoridad.

“Kinahanglang unahon nato ang Dios kay ni bisan kinsa pa sa atong kinabuhi. …

“Mas mapanalanginan nato ang atong isigkatawo kon atong unahon ang unang sugo” (“The Great Commandment—Love the Lord,” Ensign, Mayo 1988, 4–6; tan-awa usab sa Marcos 12:28–34).

Mateo 22:45. “Kon si David nagtawag kaniya nga Ginoo, unsaon man niya sa pagkahimong anak ni David?”

Si Elder James E. Talmage sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo nga si Jesus mao ang Jehova:

“Si Jesukristo mao ang Anak ni David sa pisikal nga kaliwatan. … Apan samtang si Jesus natawo sa unod sa ulahing mga siglo nga mao ang ‘tunga-tunga nga kapanahunan’ Siya mao ang Jehova, ang Ginoo ug Dios, sa wala pa mailhi si David, Abraham, o si Adan sa kalibutan” (Jesus the Christ, 3rd ed. [1916], 552).