Leksyon 15
Mateo 13:1–23
Pasiuna
Samtang ang Manluluwas didto sa Galilea, daghang tawo ang miduol Kaniya. Gitudloan sa Manluluwas ang mga tawo gamit ang mga sambingay, nagsugod sa sambingay sa magpupugas.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Mateo 13:1–17
Ang Manluluwas nagsugod sa pagtudlo pinaagi sa sambingay
Ipakita sa mga estudyante ang gamayng sudlanan nga puno sa yuta.
-
Unsa man ang pipila ka ilhanan sa tambok nga yuta? Sa yuta nga dili tambok?
Ipasabut nga diha sa Mateo 13:1–23, atong mabasa nga ang Manluluwas mitandi sa lain-laing matang sa yuta ngadto sa ang-ang sa pagkahimong bukas o espirituhanong kaandam sa kasingkasing sa mga tawo. Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna samtang nagtuon sila niining mga bersikulo kon unsa nga matang sa yuta ang kasamtangang kahimtang sa ilang kasingkasing.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 13:1–3. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug mangita kon giunsa pagtudlo ni Jesus ang mga tawo didto sa Galilea.
-
Giunsa man pagtudlo ni Jesus ang mga tawo? (Pinaagi sa mga sambingay.)
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa nag-unang duha ka paragraph ubos sa entry nga “Sambingay” diha sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan.
-
Unsa man ang sambingay?
Ipasabut nga ang sambingay “usa ka yano nga sugilanon nga gigamit aron paghulagway ug pagtudlo og usa ka espirituhanon nga kamatuoran o baruganan. Ang usa ka sambingay gipahimutang sa pagtandi sa usa ka ordinaryo nga butang o hitabo ngadto sa usa ka kamatuoran” (Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Sambingay,” scriptures.lds.org).
-
Sumala sa Mateo 13:3, mahitungod sa unsa man ang sambingay sa Manluluwas? (Ipasabut nga ang pagpugas nagpasabut nga pagsabod o pagtanum sa binhi.)
Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog gikan sa Mateo 13:4–9. Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita sa upat ka matang sa yuta diin nahulog ang mga binhi sa magpupugas.
-
Unsa nga matang sa yuta diin nahulog ang mga binhi sa magpupugas?
Drowinga sa pisara ang mga hulagway nga nagpakita sa upat ka matang sa yuta, ug padrowinga ang mga estudyante og susama nga hulagway diha sa ilang class notebook o diha sa papel nga imong gihatag kanila.
Ipasabut nga ang daplin sa dalan mao ang agianan duol sa umahan nga mibagtok sa sige og agi sa mga tawo. Ang kabagtok sa daplin sa dalan nakapugong nga matuboan ang mga binhi og ugat diha sa yuta. Ang kabatoan mao ang batoon nga mga dapit nga natabunan og nipis nga patong sa yuta. Bisan kon ang mga binhi makapaturok og mabaw nga mga ugat, ang bato nga naa sa ilawom sa yuta nakapugong sa mga ugat nga mosuot pa sa ilawom. Ang yuta nga dunay mga sampinit usa ka tambok nga yuta, apan ang mga sampinit maoy mihulip sa dapit sa mga tanum pinaagi sa paghikaw niini og kahayag, tubig, ug sa gikinahanglan nga mga sustansya. Ang maayong yuta usa ka tambok nga yuta nga dunay igong giladmon alang sa himsug nga mga ugat.
I-summarize ang Mateo 13:10–13 pinaagi sa pagpasabut nga ang mga disipulo sa Manluluwas nangutana Kaniya nganong nagtudlo Siya pinaagi sa mga sambingay. Gipasabut sa Manluluwas nga ang mga sambingay nagpadayag sa mga misteryo o mga kamatuoran sa gingharian sa langit ngadto niadtong andam nga modawat niini, samtang nagtago sa kahulugan gikan niadtong dili andam sa espirituhanong paagi (tan-awa sa New Testament Student Manual [manwal sa Church Educational System, 2014], 45).
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 13:14–15, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay nakapugong aron masabtan sa mga tawo ang mga kamatuoran nga gitudlo sa Manluluwas.
-
Unsa ang gisulti sa Manluluwas nga maoy nakapugong nga makita, madungog, ug masabtan sa mga tawo ang mga kamatuoran nga Iyang gitudlo? (Ipasabut nga ang mga pulong “kay nahabol ang kasingkasing niining mga tawhana” nangahulugan nga ang kasingkasing sa mga tawo nagkatig-a ug nagkadili sensitibo.)
Diha sa pisara tupad sa gidrowing nga yuta sa daplin sa dalan, isulat ang mosunod nga pamahayag nga dili kompleto: Kon atong ipatig-a ang atong kasingkasing, nan …
-
Sumala sa bersikulo 15, unsa nga mga panalangin ang mawala kanato kon atong ipatig-a ang atong kasingkasing? (Human makatubag ang mga estudyante, kompletuha ang pamahayag diha sa pisara aron mapasabut niini ang mosunod nga baruganan: Kon ipatig-a nato ang atong kasingkasing, nan kita dili makasabut sa pulong sa Dios, makabig ngadto sa Manluluwas, ug mamaayo pinaagi Niya.)
-
Unsay buot ipasabut sa makabig ngadto sa Manluluwas, ug ayuhon? (Mausab ug malimpyo pinaagi sa Iyang Pag-ula aron ang atong mga gituohan, mga tinguha, ug kinabuhi mahiangay sa kabubut-on sa Langitnong Amahan ug mahimo kitang gawasnon gikan sa kabug-at sa sala.)
I-summarize ang Mateo 13:16–17 pinaagi sa pagpasabut nga gisultihan ni Jesus ang Iyang mga disipulo nga napanalanginan sila tungod kay sila dunay mata nga makakita ug dalunggan nga makabati.
Mateo 13:18–23
Gihatag sa Manluluwas ang interpretasyon sa sambingay sa magpupugas
I-refer og usab ngadto sa gidrowing diha sa pisara mahitungod sa yuta sa daplin sa dalan. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 13:18–19. Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gitandi sa Manluluwas ngadto sa binhi, sa daplin sa dalan, ug sa mga langgam nga nahisgutan diha sa Mateo 13:4.
-
Unsa may girepresentar sa binhi? (Sulati ang gidrowing nga binhi og Ang pulong sa Dios.)
-
Unsa nga matang sa kasingkasing ang girepresentar sa daplin sa dalan? (Sulati ang gidrowing nga daplin sa dalan og Wala makasabut sa kamatuoran [usa ka tig-a nga kasingkasing].)
-
Unsa ang girepresentar sa mga langgam? Kinsa man “ang dautan”? (Sulati ang gidrowing nga mga langgam og Si Satanas ug ang iyang mga sulugoon.)
-
Sa unsang paagi nga ang mga pagtulun-an sa Manluluwas kalabut sa daplin sa dalan makatabang kanato nga mas makasabut sa baruganan nga kon atong ipatig-a ang atong kasingkasing, nan kita dili makasabut sa pulong sa Dios, makabig ngadto sa Manluluwas, ug mamaayo pinaagi Niya?
I-refer ngadto sa gidrowing nga kabatoan diha sa pisara.
Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog gikan sa Mateo 13:20–21 ug Lucas 8:13. Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita sa interpretasyon sa Manluluwas sa kabatoan.
-
Unsay girepresentar sa mga tanum nga mitubo diha sa kabatoan? (Sulati ang gidrowing nga mga tanum sa kabatoan og Pagpamatuod nga wala kaayo makagamut.)
-
Unsay girepresentar sa kainit sa adlaw? (Ibabaw sa gidrowing nga mga tanum nga mabaw ra og mga gamut, isulat ang Mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon.)
Isulat sa pisara ang mosunod nga pamahayag nga dili kompleto tupad sa gidrowing nga kabatoan: Gawas kon maningkamot kita nga palig-unon ang atong mga pagpamatuod …
-
Basi sa inyong nakat-unan gikan sa Mateo 13:20–21 ug Lucas 8:13, unsaon man ninyo sa pagkompleto niini nga pamahayag? (Human makatubag ang mga estudyante, kompletuha ang pamahayag diha sa pisara aron mapasabut niini ang mosunod nga baruganan: Gawas kon maningkamot kita nga palig-unon ang atong mga pagpamatuod, mahimong magkulang kita sa kalig-on nga gikinahanglan aron makalahutay sa mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon.)
I-refer ngadto sa gidrowing nga kasampinitan diha sa pisara. Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Mateo 13:22 ug mangita kon unsay girepresentar sa mga tunok.
-
Unsa ang girepresentar sa mga tunok? (Sulati ang gidrowing nga mga tunok og Mga kabalaka dinhi sa kalibutan.)
-
Unsa ang pipila ka mga ehemplo sa “mga kabalaka dinhi sa kalibutan”? (Ang pagkakalibutanon, pagkahakog, o temporal nga kasamok nga mopahilayo kanato gikan sa Dios.)
-
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga bersikulo kalabut sa unsay mabuhat sa mga kabalaka dinhi sa kalibutan ngadto sa atong pagtuo ug pagpamatuod? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga baruganan tupad sa gidrowing nga kasampinitan: Ang mga kabalaka dinhi sa kalibutan makasamok kanato, makapawala sa atong tumong gikan sa Ginoo, ug makapahuyang sa atong pagtuo ug pagpamatuod mahitungod sa pulong sa Dios.)
I-refer ngadto sa gidrowing nga maayong yuta diha sa pisara. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 13:23 ug ipasabut nga ang Joseph Smith Translation alang niini nga bersikulo miklaro nga ang “makasabut niini” mas tukmang nahubad nga “makasabut ug makalahutay.” Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay girepresentar sa maayong yuta.
Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa kamahinungdanon sa pulong nga makalahutay diha sa Joseph Smith Translation, ang Mateo 13:21, mipasabut nga ang mga tanum diha sa maayong yuta nabantang sa samang kainit sa adlaw (nagrepresentar sa mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon) sama sa nalaya nga mga tanum diha sa kabatoan.
-
Unsaon nimo pag-summarize ang girepresentar sa maayong yuta? (Sulati ang gidrowing nga maayong yuta og Ang tawo nga makadungog ug makasabut sa pulong sa Dios ug makalahutay sa mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon.)
-
Basi sa atong nakat-unan diha sa Mateo 13:15, unsa kaha ang girepresentar sa bunga nga nahisgutan diha sa bersikulo 23? (Pagkakabig ngadto kang Jesukristo.)
-
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan sa mga pagtulun-an sa Manluluwas mahitungod sa maayong yuta? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga baruganan tupad sa gidrowing nga maayong yuta: Samtang kita midawat sa pulong sa Dios, misabut niini, ug milahutay sa mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon, mahimo kitang makabig ngadto sa Manluluwas.)
Aron matabangan ang mga estudyante nga mas masabtan ang mga baruganan nga ilang nahibaloan, ipabasa sa upat ka mga estudyante ang matag usa sa mosunod nga mga sitwasyon. Human mabasa ang matag usa, dapita ang klase sa pagpasabut kon unsa nga baruganan ang gipakita sa sitwasyon:
-
Usa ka batan-ong lalaki ang migahin sa iyang panahon sa pagtuon aron madawat siya sa usa ka inila nga unibersidad. Kon dili siya magtuon, busy siya sa pagtrabaho. Naghunahuna siya nga wala siyay panahon nga mobasa og mga kasulatan, mag-ampo, o mosimba.
-
Usa ka batan-ong babaye ganahan nga mosimba kaniadto matag Dominggo. Hinoon, samtang nagkadako siya ang uban niyang mga higala misugod sa pagbugal-bugal kaniya tungod sa iyang mga sumbanan. Nagsugod siya sa pagsupak sa ubang mga sugo. Dili na siya komportable nga naa sa simbahan ug nawad-an sa tinguha nga mosimba.
-
Usa ka batan-ong lalaki kanunay nga mosimba, apan panagsa ra siya moapil ug dili moabli sa iyang kasingkasing ngadto sa impluwensya sa Espiritu Santo. Nagbasa siya og impormasyon diha sa internet nga mihagit sa importante nga mga doktrina sa Simbahan, ug mikwestyon siya kon mituo pa ba siya sa katinuod sa ebanghelyo.
-
Usa ka batan-ong babaye ang magsimbahan ug hilum nga nag-ampo nga mahimo siyang madawaton sa mga pag-aghat sa Espiritu Santo. Kon makadawat siya og mga pag-aghat, iya kining buhaton. Gibati niya nga duol siya sa Ginoo ug mapasalamaton alang sa mga paagi sa pagdasig kaniya aron mabuntog ang tintasyon.
Pasabta ang mga estudyante nga ang kasingkasing, sama sa yuta, mahimong mausab ug mapalambo. Isulat ang mosunod nga mga pangutana diha sa pisara o ihatag kini sa mga estudyante isip handout. Dapita ang mga estudyante sa pagbasa ug sa paghisgot sa mga pangutana kauban sa usa ka partner:
Unsay mahimong buhaton aron mausab o mamintenar ang matag matang sa yuta aron angayan kini nga dapit sa pagpatubo og himsug, mabungahon nga mga tanum?
Unsaon nato sa pagpahisama sa kalamboan sa matag yuta ngadto sa atong mabuhat aron mahimong mas madawaton sa pulong sa Dios?
Human sa igong panahon, dapita ang pipila ka mga estudyante sa pagreport sa ilang mga tubag ngadto sa klase.
-
Sa unsang paagi nga ang pagtinguha nga makadawat ug makasabut sa pulong sa Dios nakatabang kaninyo nga mas lig-ong nakabig ngadto sa Manluluwas?
Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon unsa nga yuta ang nagrepresentar gayud sa kahimtang sa ilang kasingkasing sa pagkakaron. Pahimoa ang mga estudyante og tumong kalabut sa unsay ilang mabuhat aron mas makadawat ug makasabut sa pulong sa Dios ug makalahutay sa mga kalisdanan, mga pagpanggukod, ug mga tintasyon. Kon itugot sa panahon, dapita ang mga estudyante sa pagsulat sa ilang mga tumong diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Mateo 13:3–8, 18–23. Ang sambingay sa magpupugas
Si Presidente James E. Faust sa First Presidency nagtudlo kon unsay atong mabuhat aron maandam ang atong kasingkasing nga mas madawaton sa pulong sa Dios:
“Aron motubo ang binhi sa pagtuo diha sa atong kinabuhi, kinahanglan gayud kitang maglikay sa pagpangupot ni Satanas.
“Kinahanglan usab natong andamon ang atong kaugalingong punduhanan sa pagtuo. Aron mabuhat kini kinahanglan natong bugwalon ang yuta pinaagi sa inadlaw nga mapaubsanong pag-ampo, mangayo og kalig-on ug pasaylo. Kinahanglan natong kahigon [karason] ang yuta pinaagi sa pagbuntog sa atong mga pagbati sa garbo. Kinahanglan natong andamon ang punduhanan pinaagi sa pagsunod sa mga sugo kutob sa atong mahimo” (“Of Seeds and Soils,” Ensign, Nob. 1999, 48).
Mateo 13:6, 21. “Kini nalawos … kay wala may gamut”
Gikinahanglan ang adlaw aron motubo ang tanum, apan kon ang mga gamut sa tanum dili lawom, kanang adlaw mopalawos ug modaut sa tanum. Sa samang paagi, ang mga pagsulay, pagpanggukod, ug pagsupak sa tinuod lang makatabang kanato kon tugutan nato nga makagamot gayud ang pulong sa Dios diha sa atong kasingkasing; kon dili, ang maong mga kasinatian maoy mahimong hinungdan nga malaya ang talandugon nga mga pagpamatuod.
Mateo 13:21, 23. Lig-ong nakagamut sa ebanghelyo
Si Presidente Thomas S. Monson nagtudlo mahitungod sa mga panalangin sa pagbaton og pagpamatuod nga lig-ong nakagamut sa ebanghelyo:
“Gawas kon ang mga gamut sa inyong pagpamatuod lig-on nga natisok, malisud alang kaninyo nga makabarug sa pagbiay-biay niadtong kinsa mohagit sa inyong hugot nga pagtuo. Kon lig-on nga natisok, ang inyong pagpamatuod sa ebanghelyo, sa Manluluwas, ug sa atong Langitnong Amahan moimpluwensya sa tanan nga inyong gibuhat sa tibuok ninyong kinabuhi” (“Unta Kamo Adunay Kaisug,” Ensign o Liahona, Mayo 2009, 126).