Santiago 3

Pasiuna

Mitudlo si Santiago sa kamahinungdanon sa pagpugong sa ilang pagpamulong. Iya dayong gitandi ang kaalam sa kalibutan uban sa kaalam nga naggikan sa Dios.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Santiago 3:1–12

Nagtudlo si Santiago sa mga Santos sa kamahinungdanon sa pagpugong sa ilang pagpamulong

Pagdala og sudlanan sa toothpaste ngadto sa klase. Dapita ang usa ka estudyante sa pagpislit aron mogawas sa sudlanan ang tanang toothpaste (o hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna niini nga sitwasyon). Hangyoa ang laing estudyante nga ibalik sa sudlanan ang tanang toothpaste. Human ang ikaduha nga estudyante naglisud sa pagbuhat sa ingon, ipangutana:

Niini nga pasundayag sa unsang paagi ang toothpaste mahisama sa mga pulong nga atong gisulti?

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon nakasulti naba sila og mga pulong nga sa kaulahian nagmahay sila. Dapita ang mga estudyante sa pagpangita sa mga kamatuoran samtang nagtuon sila sa Santiago 3:1–12 nga makatabang nila nga mopili sa ilang mga pulong sa maalamong paagi.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Santiago 3:2–4 ug sa unang han-ay sa mga pulong sa Santiago 3:5. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsang paagi mihulagway si Santiago niadtong kinsa dili mopasilo sa uban pinaagi sa ilang mga pulong. Ipasabut nga ang mga pulong “kitang tanan ugod mangasayop man” sa bersikulo 2 nagpasabut nga kitang tanan masayop, ug ipasabut nga migamit si Santiago sa pulong dila nga ang gipasabut mao ang mga pulong nga atong gisulti.

Giunsa paghulagway ni Santiago niadtong kinsa makapugong sa ilang mga pulong?

Hunahunaa ang pagpakita o pag-drowing diha sa pisara og mga litrato sa usa ka bokado sa kabayo ug usa ka timon sa barko. Tingali kinahanglan nimong ipasabut nga ang bokado (bersikulo 3) mao ang usa ka gamay nga metal nga ibutang sa baba sa kabayo nga sumpay sa mga rinda, nagtugot sa kutsero sa pagdumala sa kabayo. Niini nga bersikulo, ang pulong bansalan (bersikulo 4) nagtumong sa timon sa barko, diin nagtabang sa usa ka tawo nga mogiya sa direksiyon o mopalisoliso sa barko.

Sumala ni Santiago, unsay nakaparehas sa bokado sa kabayo ug sa bansalan sa barko? (Ang duha parehong gagmay, ug ang duha nagkontrolar sa dagko nga mga butang diin sila nataud.)
Sa unsang paagi ang pagtandi ni Santiago niining mga butanga ngadto sa usa ka dila, o sa mga pulong nga atong gisulti, makatabang nato nga makasabut sa gahum sa atong mga pulong?
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga mga bersikulo mahitungod sa unsay mahitabo samtang kita makat-on sa pagpugong sa atong pagpamulong? (Ang mga estudyante kinahanglang mahibalo sa usa ka baruganan nga susama sa mosunod: Sa dihang makat-on kita sa pagpugong sa atong pagpamulong, makakat-on kita sa pagpugong sa uban natong mga buhat.)
Ngano kaha nga ang pagpugong sa atong pagpamulong makatabang nato sa pagpugong sa uban natong mga buhat?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa katapusan nga han-ay sa mga pulong sa Santiago 3:5 ug usab sa Santiago 3:6. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsa pay gitandian ni Santiago sa atong pagpamulong. Ipasabut nga ang pulong lasang nagpasabut nga kakahuyan.

Unsa pay laing butang nga gitandian ni Santiago sa atong pagpamulong?
Unsa nga mga aspeto sa atong kinabuhi nga mahimong “dinuslitan og kalayo” (bersikulo 6), o makompromiso, tungod sa atong dili maalamon nga paggamit sa mga pulong?

Ipasabut nga ang mga pulong “ligid sa kinaiyahan” sa bersikulo 6 mahimong nagpasabut sa dagan sa kinabuhi sa usa ka tawo.

Sa unsang mga pamaagi ang mga pulong nga atong gisulti maka-impluwensya sa dagan sa atong kinabuhi?
Sa unsang paagi ang paghimo og gagmayng mga kausaban sa mga pulong nga atong gisulti positibong makaapekto sa dagan sa atong kinabuhi? sa kinabuhi sa uban?

Dapita ang pipila ka mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa Santiago 3:7–12. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsa pay gitandian ni Santiago sa atong pagpamulong.

Unsa pay laing butang nga gitandian ni Santiago sa atong pagpamulong? (Usa ka hayup nga kinahanglang mapaaghop [tan-awa sa bersikulo 7–8], “hilo nga makamatay” [bersikulo 8], usa ka tuburan nga “nagasugwak og maparat ug matab-ang” nga tubig “sa maorang usa ka baba” [bersikulo 11–12], usa ka kahoy nga igira nga namunga og mga olivo imbis nga mga igos, ug usa ka punoan sa parras nga namunga og igos [tan-awa sa bersikulo 12].)

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa unud niini nga mga bersikulo, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Klaro kaayo nga si Santiago wala magpasabut nga ang atong mga dila kanunayng makasala, ni ang tanan natong isulti ‘puno sa makamatay nga hilo.’ Apan klaro kaayo niyang gipasabut nga bisag unsaon may mga butang nga atong masulti nga makadaot, gani makahilo—ug kini makapakurog nga tulisok alang sa usa ka Santos sa Ulahing Adlaw! Ang tingog nga mihatag og matinud-anon nga pagpamatuod, militok og mainiton nga mga pag-ampo, ug miawit sa mga himno sa Zion mahimo nga maora nga tingoga nga mangasaba ug manaway, mopakaulaw ug makapaubos, makapasakit ug makadaot sa espiritu sa kaugalingon ug sa uban nga ingon niini. …

“… Mahimo kamo nga maninguha nga mahimong ‘hingpit’ nga mga lalaki ug babaye bisan sa ingon lang nga paagi—nga dili mopahiubos pinaagi sa pulong, o sa labing maayo, sa pagpamulong sa bag-o nga pinulongan, sa mga anghel. Ang atong mga pulong, sama sa atong binuhatan, kinahanglang pun-an og hingpit nga pagtuo ug paglaum ug gugma nga putli, ang tulo ka dagkong baruganan sa Kristiyano gikinahanglan kaayo sa kalibutan karon. Pinaagi sa maong mga pulong, nga ipamulong ubos sa paggiya sa Espiritu, ang mga luha mangauga, mga kasingkasing mangaayo, mga kinabuhi may pag-uswag, paglaum mahibalik, ang kamasaligon mopatigbabaw” (“Ang Pinulongan sa mga Anghel,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 16, 18).

Unsa nga kamatuoran ang atong mahibaloan gikan niini nga mga bersikulo kon sa unsang paagi kinahanglan mamulong ang mga sumusunod sa Dios? (Gamit ang kaugalingon nilang mga pulong, ang mga estudyante kinahanglang mahibalo og kamatuoran nga susama sa mosunod: Ang mga sumusunod sa Dios naninguha sa paggamit sa ilang pinulongan alang sa matarung nga mga katuyoan, dili sa pagpakaylap sa dautan.)
Nganong seryoso man nga problema kon ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mogamit sa ilang pinulongan alang sa dautang mga katuyoan o sa pagpasakit sa uban?
Unsay pipila ka mga butang nga mahimo natong buhaton aron mahimong mas “hingpit” (Santiago 3:2) sa pagpili sa atong mga pulong?

Dapita ang mga estudyante sa pagpasabut kon sa unsang paagi ang pagsunod sa kamatuoran nga ilang nahibaloan sa Santiago 3:9–10 mogiya sa ilang binuhatan sa mosunod nga mga sitwasyon:

Nag-text ka o naggamit og social media.
Usa ikaw ka priest kinsa nanalangin sa sakrament matag Domingo. Sa eskwelahan, ang imong mga higala nagsugod sa pagbinuang sa lain nga estudyante.
Usa ikaw ka batan-ong babaye kinsa kaniadto nakasulti og dili maayo mahitungod sa laing batan-ong babaye sa imong ward o branch.
Imong mga kauban sa team namalikas.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag gikan sa Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan:

“Kon unsa kamo manulti mopakita kon kinsa kamo isip anak nga lalaki o anak nga babaye sa Dios. Ang limpyo ug intelehente nga pinulongan maoy ebidensya sa usa ka maalamon ug maayo nga hunahuna. Ang maayo nga pinulongan nga makapadasig, makapaawhag, ug makatabang sa uban nagdapit sa Espiritu nga makig-uban kaninyo. Ang atong mga pulong, sama sa atong mga binuhatan, kinahanglang puno sa hugot nga pagtuo, paglaum, ug gugmang putli” (Alang sa Kalig-on sa mga Kabatan-onan [booklet, 2011], 20).

Kanus-a ba ang mga pulong sa usa katawo nakapabayaw o nakapadasig ninyo?
Sa unsang paagi kamo napanalanginan sa dihang misulay kamo sa pagbayaw o pagdasig sa uban gamit ang inyong mga pulong?

Dapita ang mga estudyante sa pagsulat og usa ka tumong diha sa ilang mga notebook sa klase o scripture study journal mahitungod sa unsay ilang buhaton aron mas makontrolar ang ilang pagpamulong ug mogamit sa ilang pinulongan alang sa matarung nga mga katuyoan. Dapita sila sa pagbuhat sa unsay ilang gisulat sulod sa sunod semana.

Santiago 3:13–18

Gitandi ni Santiago ang kaalam sa kalibutan ngadto sa kaalam nga naggikan sa Dios

I-summarize ang Santiago 3:13–18 pinaagi sa pagpasabut nga gitandi ni Santiago ang kaalam sa kalibutan ngadto sa kaalam nga naggikan sa Dios. Ang kaalam sa kalibutan modala ngadto sa “kagubot” (bersikulo 16) ug “dinalo” (bersikulo 14), samtang ang kaalam nga “gikan sa kahitas-an” mao ang “putli” ug “puno sa kalooy” (bersikulo 17).

Pagpamatuod sa mga baruganan nga gitudlo sa leksyon karon.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Santiago 3:2. “Dili masayup sa pagpanulti”

Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasidaan sa mga kakuyaw sa pagpanaway ug misulti sa panginahanglan nga mahimong mas positibo sa atong pagpamulong:

“Ako nagtuo nga dili kinahanglan mosulti og mga pagsaway nga sa kadaghanan naggikan sa dautang hunahuna, lakip ang dautan natong pagtuo sa mga kaugalingon. Kita makakita sa atong kaugalingon nga sayop, kita mosulti—o dili kalikayan—maghunahuna nga mahinaway sa atong kaugalingon, ug sa dili madugay maoy atong makita sa uban ug sa tanan. Wala nay kahayag, walay mga rosas, walay saad nga paglaum o kalipay. Sa dili madugay kita ug ang tanang naglibut kanato mga uyamot.

“… Patalinghugan nato ang gipahayag sa Manluluwas nga ‘ayaw kamo kahadlok’ [Mateo 14:27; Marcos 6:50; Juan 16:33]. (Tinuod, alang kanako tingali kita mas nakasala sa wala pagtuman niana nga sugo kay sa hapit sa tanan!) Pagsulti nga malaumon. Pagsulti nga madasigon, lakip ang mahitungod sa imong kaugalingon. Sulayi nga dili magbagulbol ug mangagho sa kanunay” (“Ang Pinulongan sa mga Anghel,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 17–18).

Santiago 3:10. “Gikan sa mao rang usa ka baba nagagula ang pagpangdayeg ug pagpanghimaraut.”

Si Elder Robert S. Wood sa Seventy mitudlo mahitungod sa gahum sa atong mga pulong aron sa pagpanalangin sa uban ug sa atong mga kaugalingon:

“Ang atong mga pulong ug makita nga mga pagpahayag dili nyutral, tungod kay kini nagpakita kon kinsa kita ug nag-impluwensya kon kinsa kita nahimo. …

“Unsay atong gisulti ug giunsa nato pagpahayag sa atong kaugalingon wala lamang nagluib sa atong ilalum nga pagkatawo apan usab naghulma niana nga tawo, niadtong naa sa atong palibut, ug sa katapusan sa tibuok natong katilingban. Matag adlaw ang matag usa nato naapil sa pag-ali sa kahayag o sa pag-abug sa kangitngit. Gitawag kita sa pagdapit sa kahayag ug mahimong usa ka kahayag, sa pagbalaan sa atong kaugalingon ug sa paghatag og kaayohan sa uban. …

“Sa dihang mosulti ug molihok kita, kinahanglan kitang mangutana kon ang atong mga pulong ug mga pagpahayag tuyo bang nagdapit sa mga gahum sa langit nganhi sa atong mga kinabuhi ug sa pagdapit sa tanan nga moduol ngadto kang Kristo. Kinahanglan natong tagdon ang sagrado nga mga butang uban ang balaan nga pagtahud. Kinahanglan natong wagtangon gikan sa atong mga sinultihan ang mga hilisgutan mahitungod sa mga butang nga dili maligdong, dili angay, mapintas, mahulgaon, mainsultuhon o bakak. Sama sa gisulat ni Apostol Pedro, “Apan maingon nga balaan man siya nga nagtawag kaninyo, kinahanglan kamo usab magmabalaanon sa tanan ninyong paggawi” (1 Ped. 1:15). Ang pagpahayag nga paggawi nagpasabut dili lamang sa pagpamulong apan usab sa atong tibuok nga kinaiya” (“The Tongue of Angels,” Ensign, Nob. 1999, 83, 84).