Sukaranang mga Doktrina
Ang Sukaranang mga Doktrina kinahanglan mapasabut og maayo diha sa mga klase sa seminary ug institute. Ang mga magtutudlo motabang sa mga estudyante sa pag-ila, pagsabut, pagtuo, pagpasabut, ug sa paggamit niini nga mga doktrina sa ebanghelyo. Ang pagbuhat niini makatabang sa mga estudyante sa paglig-on sa ilang mga pagpamatuod ug pagdugang sa ilang pagdayeg sa gipahiuli nga ebanghelyo ni Jesukristo. Ang pagtuon niini nga mga doktrina makatabang usab sa mga estudyante nga mahimong mas andam sa pagtudlo niining importante nga mga kamatuoran ngadto sa uban.
Kadaghanan sa 100 ka mga scripture mastery passage nga napilian sa Seminaries and Institutes of Religion gipili aron sa pagsuporta sa pagsabut sa mga estudyante sa Sukaranang mga Doktrina. Ang kadaghanan sa mga pakisayran nga kasulatan nga gilista niini nga dokumento nagpasabut sa mga scripture mastery passage. Kini giapil aron makita kon sa unsang paagi kini may kalabutan sa Sukaranang mga Doktrina.
1. Dios nga Kapangulohan
Adunay tulo ka lahi nga mga personahe sa Dios nga Kapangulohan. Dios, ang Mahangturong Amahan; Iyang Anak, si Jesukristo; ug ang Espiritu Santo (tan-awa sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:15–20). Ang Amahan ug Anak adunay mahikap nga mga lawas nga unod ug bukog, ug ang Espiritu Santo usa ka personahe sa espiritu (tan-awa sa D&P 130:22–23). Usa ra ang ilang katuyoan ug doktrina. Hingpit silang nagkahiusa sa pagpahinabo sa balaan nga plano sa kaluwasan sa Langitnong Amahan.
Dios nga Amahan
Ang Dios nga Amahan mao ang Labing Taas nga Tigmando sa uniberso. Siya mao ang Amahan sa atong mga espiritu (tan-awa sa Mga Hebreohanon 12:9). Siya hingpit, anaa ang tanang gahum, ug nakahibalo sa tanang mga butang. Siya usab Dios sa hingpit nga kalooy, mabination, ug gugma nga putli.
Jesus Christ
Si Jesukristo mao ang Unang Natawo sa Amahan sa espiritu ug ang Bugtong Anak sa Amahan diha sa unod. Siya si Jehova sa Daang Tugon ug ang Mesiyas sa Bag-ong Tugon.
Si Jesukristo nagpakabuhi nga walay sala ug nakahimo og hingpit nga Pag-ula alang sa mga sala sa tanang katawhan (tan-awa sa Alma 7:11–13). Ang iyang kinabuhi mao ang hingpit nga ehemplo kon unsaon sa pagpakabuhi sa tanang mga tawo (tan-awa sa Juan 14:6; 3 Nephi 12:48). Siya ang unang tawo sa yuta nga nabanhaw (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 15:20–22). Mobalik Siya pag-usab uban sa gahum ug himaya ug mohari sa yuta panahon sa Milenyum.
Ang tanang mga pag-ampo, mga panalangin, ug mga ordinansa sa priesthood kinahanglang pagahimoon diha sa ngalan ni Jesukristo (tan-awa sa 3 Nephi 18:15, 20–21).
May Kalabutan nga mga pakisayran: Helaman 5:12; D&P 19:23; D&P 76:22–24
Ang Espiritu Santo
Ang Espiritu Santo mao ang ikatulo nga sakop sa Dios nga Kapangulohan. Siya usa ka personahe sa espiritu nga walay lawas nga unod ug mga bukog. Siya ang kasagarang gipasabut nga ang Espiritu, ang Espiritu Santo, ang Espiritu sa Dios, ang Espiritu sa Ginoo, ug ang Maghuhupay.
Ang Espiritu Santo nagsaksi sa Amahan ug sa Anak, nagpadayag sa kamatuoran sa tanang mga butang, ug nagbalaan niadtong maghinulsol ug magpabunyag (tan-awa sa Moroni 10:4–5).
May kalabutan nga mga pakisayran: Mga Taga-Galacia 5:22–23; D&P 8:2–3
2. Plano sa Kaluwasan
Sa kinabuhi nga wala pa dinhi sa yuta, ang Langitnong Amahan mipaila og plano aron kita mahimong sama Kaniya ug makaangkon og pagka-imortal ug kinabuhing dayon (tan-awa sa Moises 1:39). Ang mga kasulatan nagpasabut niini nga plano nga ang plano sa kaluwasan, ang dakong plano sa kalipay, ang plano sa katubsanan, ug ang plano sa kalooy.
Ang plano sa kaluwasan naglakip sa Paglalang, sa Pagkapukan, sa Pag-ula ni Jesukristo, ug sa tanang mga balaod, mga ordinansa, ug mga doktrina sa ebanghelyo. Ang moral nga kabubut-on—ang abilidad sa pagpili ug paglihok alang sa atong mga kaugalingon—importante usab sa plano sa Langitnong Amahan (tan-awa sa 2 Nephi 2:27). Tungod niini nga plano, mahingpit kita pinaagi sa Pag-ula, makadawat sa hingpit nga kalipay, ug magpuyo sa kahangturan sa presensya sa Dios (tan-awa sa 3 Nephi 12:48). Ang atong mga relasyon sa pamilya molungtad hangtud sa kahangturan.
May kalabutan nga mga pakisayran: Juan 17:3; D&P 58:27
Kinabuhi sa Wala pa dinhi sa Yuta
Sa wala pa kita matawo dinhi sa yuta, nagpuyo kita sa presensya sa atong Langitnong Amahan isip Iyang espiritu nga mga anak (tan-awa sa Abraham 3:22–23). Niini nga kinabuhi nga wala pa dinhi sa yuta miapil kita sa usa ka konseho uban sa laing espiritu nga mga anak sa Langitnong Amahan. Niadto nga konseho, ang Langitnong Amahan mipresentar sa Iyang plano, ug ang premortal nga si Jesukristo nakigsaad nga mahimong Manluluwas.
Atong gigamit ang atong kabubut-on sa pagsunod sa plano sa Langitnong Amahan. Nangandam kita sa pag-anhi sa yuta, diin kita makapadayon sa pag-uswag.
Kadtong misunod sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo gitugutan nga moanhi sa yuta aron makasinati sa pagkamortal ug mouswag ngadto sa kinabuhing dayon. Si Lucifer, laing espiritu nga anak sa Dios, mirebelde batok sa plano. Nahimo siyang Satanas, ug siya ug ang iyang mga sumusunod gisalikway gikan sa langit ug wala hatagi sa pribelihiyo nga makadawat og pisikal nga lawas ug makasinati sa pagkamortal.
May kalabutan nga pakisayran: Jeremias 1:4–5
Ang Paglalang
Si Jesukristo milalang sa mga langit ug sa yuta ubos sa direksyon sa Langitnong Amahan. Ang yuta wala malalang gikan sa wala; gi-organisar kini gikan sa mga butang nga diha na. Si Jesukristo milalang og mga kalibutan nga dili maihap (tan-awa sa D&P 76:22–24).
Ang Paglalang sa yuta importante sa plano sa Dios. Nakahatag kini og dapit diin kita makaangkon og pisikal nga lawas, masulayan, ug makapalambo og balaan nga mga hiyas.
Kinahanglan nga atong gamiton ang mga kapanguhaan sa yuta uban sa kaalam, paghukom, ug pagpasalamat (tan-awa sa D&P 78:19).
Si Adan mao ang unang tawo nga gilalang dinhi sa yuta. Ang Dios milalang ni Adan ug Eva sa kaugalingon Niyang panagway. Ang tanan nga mga tawo—lalaki ug babaye—gilalang diha sa panagway sa Dios (tan-awa sa Genesis 1:26–27).
Ang Pagkapukan
Didto sa Tanaman sa Eden, ang Dios misugo kang Adan ug Eva nga dili mokaon sa bunga sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug dautan; ang sangputanan sa pagbuhat sa ingon mao ang espirituhanon ug pisikal nga kamatayon. Ang espirituhanong kamatayon mao ang pagkabulag gikan sa Dios. Ang pisikal nga kamatayon mao ang pagkabulag sa espiritu gikan sa mortal nga lawas. Tungod kay si Adan ug Eva nakalapas sa sugo sa Dios, sila gihinginlan gikan sa Iyang presensya ug nahimong mortal. Ang kalapasan nila ni Adan ug Eva ug ang misangpot nga mga kausaban nga ilang nasinati, lakip sa espirituhanon ug pisikal nga kamatayon, maoy gitawag nga Pagkapukan.
Isip resulta sa Pagkapukan, sila si Adan ug Eva ug ang ilang kaliwat makasinati og kalipay ug kasubo, makahibalo sa maayo ug dautan, ug makabaton og mga anak (tan-awa sa 2 Nephi 2:25). Isip mga kaliwatan ni Adan ug ni Eva, atong napanunod ang napukan nga kahimtang sa panahon sa pagkamortal. Kita nahibulag sa presensya sa Ginoo ug ubos na sa pisikal nga kamatayon. Gisulayan usab kita pinaagi sa mga kalisud sa kinabuhi ug mga pagtintal sa kaaway. (Tan-awa sa Mosiah 3:19.)
Ang Pagkapukan usa ka mahinungdanon nga bahin sa plano sa kaluwasan sa Langitnong Amahan. Kini adunay duha ka bahin nga direksyon—pagkapukan gikan sa mas taas nga kahimtang apan sinugdanan sa pagpadayon sa pag-uswag sa tawo. Agi og dugang sa pagpaila sa pisikal ug espiritwal nga kamatayon, naghatag usab kanato kini og kahigayunan nga matawo dinhi sa yuta ug makat-on ug molambo.
Mortal nga Kinabuhi
Ang mortal nga kinabuhi mao ang panahon sa pagkat-on diin kita makaandam alang sa kinabuhing dayon ug mopamatuod nga atong gamiton ang atong kabubut-on sa pagbuhat sa tanan nga gisugo sa Ginoo kanato. Atol niining mortal nga kinabuhi, kita kinahanglan nga mohigugma ug moserbisyo sa uban (tan-awa sa Mosiah 2:17; Moroni 7:45, 47–48).
Sa mortalidad, ang atong mga espiritu ihiusa uban sa atong pisikal nga mga lawas, naghatag nato og mga oportunidad sa pagtubo ug paglambo sa mga paagi nga dili mahitabo sa atong kinabuhi nga wala pa dinhi sa yuta. Ang atong mga lawas importante nga bahin sa plano sa kaluwasan ug kinahanglang tahuron isip usa ka gasa gikan sa atong Langitnong Amahan (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 6:19–20).
May kalabutan nga mga pakisayran: Josue 24:15; Mateo 22:36–39; 2 Nephi 28:7–9; Alma 41:10; D&P 58:27
Kinabuhi human sa Kamatayon
Inig kamatay nato, ang atong mga espiritu mosulod sa kalibutan sa espiritu ug maghulat sa Pagkabanhaw. Ang mga espiritu sa matarung dawaton ngadto sa kahimtang sa kalipay, nga gitawag og paraiso. Daghan sa mga matinud-anon mosangyaw sa ebanghelyo niadtong anaa sa bilanggoan sa espiritu.
Ang bilanggoan sa espiritu usa ka temporaryong dapit human sa kinabuhi dinhi sa kalibutan alang niadtong namatay nga wala makahibalo sa kamatuoran ug niadtong kinsa wala nagmasulundon dinhi sa pagkamortal. Didto, ang mga espiritu tudloan sa ebanghelyo ug adunay oportunidad sa paghinulsol ug pagdawat sa mga ordinansa sa kaluwasan nga gipahigayon alang kanila diha sa mga templo (tan-awa sa 1 Pedro 4:6). Kadtong modawat sa ebanghelyo magpuyo sa paraiso hangtud sa Pagkabanhaw.
Ang pagkabanhaw mao ang paghiusa pag-usab sa atong mga espiritu uban sa atong nahingpit nga pisikal nga mga lawas nga unod ug mga bukog (tan-awa sa Lucas 24:36–39). Human sa pagkabanhaw, ang espiritu ug ang lawas dili na gayud magbulag pag-usab, ug kita mahimong imortal. Ang matag tawo dinhi sa yuta mabanhaw tungod kay si Jesukristo mibuntog sa kamatayon (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 15:20–22). Ang matarung mabanhaw og una kay sa dautan ug mobangon sa Unang Pagkabanhaw.
Ang Katapusang Paghukom mahitabo human sa Pagkabanhaw. Si Jesukristo mohukom sa matag tawo aron sa pagtino sa mahangturong himaya nga iyang madawat. Kini nga paghukom ibase sa pagkamasulundon sa matag tawo ngadto sa mga sugo sa Dios (tan-awa sa Pinadayag 20:12; Mosiah 4:30).
Adunay tulo ka mga gingharian sa himaya (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 15:40–42). Ang pinakataas niini mao ang celestial nga gingharian. Kadtong maisugon sa pagpamatuod ni Jesus ug masulundon sa mga baruganan sa ebanghelyo makapuyo sa celestial nga gingharian diha sa presensya sa Dios ang Amahan ug sa Iyang Anak, si Jesukristo (tan-awa sa D&P 131:1–4).
Ang ikaduha sa tulo ka gingharian sa himaya mao ang terrestrial nga gingharian. Kadtong makapuyo niini nga gingharian mao ang gidayeg nga mga tawo sa yuta kinsa dili maisugon sa ilang pagpamatuod ni Jesus.
Ang telestial nga gingharian mao ang pinakaubos sa tulo ka mga gingharian sa himaya. Kadtong makapanunod niini nga gingharian mao kadtong mipili sa pagkadautan kay sa pagkamatarung panahon sa ilang mortal nga mga kinabuhi. Kini nga mga indibidwal makadawat sa ilang himaya human sila matubos gikan sa bilanggoan sa espiritu.
May kalabutan nga pakisayran: Juan 17:3
3. Pag-ula ni Jesukristo
Ang pag-ula mao ang pag-antus sa silot alang sa sala, sa ingon nagkuha sa mga epekto sa sala gikan sa mahinulsulon nga makasasala ug pagtugot kaniya sa pagpakig-uli sa Dios. Si Jesukristo mao ang bugtong makahimo sa hingpit nga pag-ula alang sa tanang katawhan. Ang Iyang Pag-ula naglakip sa Iyang pag-antus alang sa mga sala sa katawhan didto sa Tanaman sa Getsemani, sa pagpaagas sa Iyang dugo, sa Iyang pag-antus ug kamatayon diha sa krus, ug sa Iyang Pagkabanhaw gikan sa lubnganan (tan-awa sa Lucas 24:36–39; D&P 19:16–19). Ang Manluluwas nakahimo sa Pag-ula tungod kay Iyang gipalingkawas ang Iyang kaugalingon gikan sa sala ug adunay gahum labaw sa kamatayon Gikan sa Iyang mortal nga inahan, Siya nakapanunod sa abilidad nga mamatay. Gikan sa imortal nga Amahan, Iyang napanunod ang gahum sa pagkuha pag-usab sa Iyang kinabuhi.
Pinaagi sa grasya, nga anaa pinaagi sa maulaong sakripisyo sa Manluluwas, ang tanan nga mga katawhan mabanhaw ug makadawat sa imortalidad. Ang Pag-ula ni Jesukristo naghimo usab nga posible alang kanato nga makadawat og kinabuhing dayon (tan-awa sa Moroni 7:41). Aron makadawat niini nga gasa, kinahanglang mosunod kita sa ebanghelyo ni Jesukristo, nga naglakip sa pagbaton og hugot nga pagtuo diha Kaniya, paghinulsol sa atong mga sala, pagpabunyag, pagdawat sa gasa sa Espiritu Santo, ug matinud-anong paglahutay hangtud sa katapusan (tan-awa sa Juan 3:5).
Isip kabahin sa Iyang Pag-ula, si Jesus wala lamang nag-antus sa atong mga sala apan usab midala diha sa Iyang kaugalingon sa mga kasakit, mga sakit, ug mga balatian sa tanang mga tawo (tan-awa sa Alma 7:11–13). Nakasabot Siya sa atong pag-antus tungod kay nakasinati Siya niini. Ang Iyang grasya, o makaabag nga gahum, molig-on kanato sa pagdala sa mga palas-anon ug pagtuman sa mga buluhaton nga dili nato mahimo kon kita ra (tan-awa sa Mateo 11:28–30; Mga Taga-Filipos 4:13; Ether 12:27).
May kalabutan nga mga pakisayran: Juan 3:5; Mga Buhat 3:19–21
Hugot nga Pagtuo diha kang Jesukristo
Ang hugot nga pagtuo mao ang “[pag]laum sa mga butang diin dili makita, diin mga tinuod” (Alma 32:21; tan-awa usab sa Ether 12:6). Usa kini ka gasa gikan sa Dios.
Ang hugot nga pagtuo kinahanglang masentro kang Jesukristo aron kini makagiya sa usa ka tawo ngadto sa kaluwasan. Ang pagbaton og hugot nga pagtuo kang Jesukristo nagpasabut og hingpit nga pag-agad Kaniya ug pagsalig sa Iyang walay kinutuban nga Pag-ula, gahum, ug gugma. Naglakip kini sa pagtuo sa Iyang mga pagtulun-an ug pagtuo nga bisan og kita wala makasabut sa tanang mga butang, Siya nakasabut sa tanan (tan-awa sa Mga Proverbio 3:5–6; D&P 6:36).
Mas labaw pa kay sa sunod-sunod lang nga pagtuo, ang hugot nga pagtuo makita pinaagi sa atong pagpuyo (tan-awa sa Santiago 2:17–18). Ang hugot nga pagtuo madugangan samtang kita mag-ampo, magtuon sa mga kasulatan, ug magsunod sa mga sugo sa Dios.
Ang mga Santos sa Ulahing mga adlaw adunay hugot nga pagtuo sa Dios ang Amahan, sa Espiritu Santo, ug sa gahum sa priesthood ingon man sa ubang importante nga mga aspeto sa gipahiuli nga ebanghelyo. Ang hugot nga pagtuo makatabang nato nga makadawat og espirituhanon ug pisikal nga pagkaayo ug kusog sa pagpadayon, pag-atubang sa atong mga kalisdanan, ug pagbuntog sa tintasyon (tan-awa sa 2 Nephi 31:19–20). Ang Ginoo mohimo og gamhanan nga mga milagro sa atong mga kinabuhi sumala sa atong hugot nga pagtuo.
Pinaagi sa hugot nga pagtuo diha ni Jesukristo, ang usa ka tawo mahimong makaangkon og kapasayloan sa mga sala ug sa katapusan makahimo sa pagpuyo diha sa presensya sa Dios.
May kalabutan nga pakisayran: Mateo 11:28–30
Paghinulsol
Ang paghinulsol mao ang kausaban sa hunahuna ug kasingkasing nga makahatag nato og bag-ong panglantaw mahitungod sa Dios, mahitungod sa atong mga kaugalingon, ug mahitungod sa kalibutan. Naglakip kini sa pagpalayo sa sala ug pagduol ngadto sa Dios alang sa kapasayloan. Nadasig kini sa gugma alang sa Dios ug sa kinasingkasing nga tinguha sa pagsunod sa Iyang mga sugo.
Ang atong mga sala makahimo nato nga dili limpyo—dili takus nga mobalik ug mopuyo sa presensya sa atong Langitnong Amahan. Pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo, ang atong Amahan sa Langit nakahatag sa bugtong paagi alang nato nga mapasaylo sa atong mga sala (tan-awa sa Isaias 1:18).
Ang paghinulsol naglakip sa pagbati og kasubo tungod sa pagbuhat og sala, pagkumpisal ngadto sa Langitnong Amahan ug ngadto sa uban kon gikinahanglan, pagbiya sa sala, pagpaningkamot sa pagpahiuli kutob sa mahimo sa tanan nga nadaot tungod sa sala, ug pagpuyo og kinabuhi nga masulundon sa mga sugo sa Dios (tan-awa sa D&P 58:42–43).
May kalabutan nga mga pakisayran: Isaias 53:3–5; Juan 14:6; 2 Nephi 25:23, 26; D&P 18:10–11; D&P 19:23; D&P 76:40–41
4. Dispensasyon, Apostasiya, ug Pagpahiuli
Dispensasyon
Ang dispensasyon mao ang usa ka tagal sa panahon sa dihang ang Ginoo mipadayag sa Iyang mga doktrina, mga ordinansa, ug priesthood. Usa kini ka panahon diin ang Ginoo adunay labing minos usa ka awtorisado nga sulugoon sa ibabaw sa yuta kinsa naghupot sa balaan nga priesthood ug kinsa adunay balaan nga sugo sa pagsangyaw sa ebanghelyo ug sa pagpahigayon sa mga ordinansa niini. Karon nagpuyo kita sa katapusang dispensasyon—ang dispensasyon sa kahingpitan sa panahon, nga gisugdan diha sa pagpadayag sa ebanghelyo ngadto ni Joseph Smith.
Ang nangagi nga mga dispensasyon nailhan uban ni Adan, Enoch, Noe, Abraham, Moises, ug Jesukristo. Agig dugang, dihay laing mga dispensasyon, lakip sa mga Nephite ug sa mga Jaredite. Ang plano sa kaluwasan ug ang ebanghelyo ni Jesukristo gipadayag ug gitudlo sa kada dispensasyon.
Apostasiya
Kon ang katawhan mobiya gikan sa mga baruganan sa ebanghelyo ug walay mga yawe sa priesthood, sila anaa sa kahimtang sa apostasiya.
Mga panahon sa kinatibuk-ang apostasiya nahitabo sa tibuok kasaysayan sa kalibutan. Usa ka ehemplo niini mao ang Dakong Apostasiya, nga nahitabo human ang Manluluwas mitukod sa Iyang Simbahan (tan-awa sa 2 Mga Taga-Tesalonicca 2:1–3). Human sa kamatayon sa mga Apostoles sa Manluluwas, ang mga baruganan sa ebanghelyo gituis ug ang wala tugoti nga mga kausaban gihimo diha sa organisasyon sa Simbahan ug sa mga ordinansa sa priesthood. Tungod niining hilabihan nga pagkadautan, ang Ginoo mibawi sa katungod ug mga yawe sa priesthood gikan sa yuta.
Atol sa Dakong Apostasiya, ang mga tawo walay balaanong direksyon gikan sa mga buhing propeta. Daghang mga simbahan gitukod, apan sila walay awtoridad sa pagtugyan sa gasa sa Espiritu Santo o sa pagpahigayon sa mga ordinansa sa priesthood. Adunay bahin sa balaan nga mga kasulatan nga natuis o nawala, ug ang mga tawo wala nay sakto nga pagsabut kabahin sa Dios.
Kini nga apostasiya milungtad hangtud ang Langitnong Amahan ug ang Iyang Pinalanggang Anak nagpakita kang Joseph Smith ug mipasiugda sa Pagpahiuli sa kahingpitan sa ebanghelyo.
Pagpahiuli
Ang Pagpahiuli mao ang pag-establisar pag-usab sa Dios sa mga kamatuoran ug mga ordinansa sa Iyang ebanghelyo diha sa Iyang mga anak sa yuta (tan-awa sa Mga Buhat 3:19–21).
Sa pagpangandam alang sa Pagpahiuli, ang Ginoo mipasanay og halangdon nga mga tawo sa panahon nga gitawag nga Reformation. Misulay sila sa pagpabalik sa relihiyoso nga doktrina, mga praktis, ug organisasyon subay sa paagi nga gi-establisar sa Manluluwas. Sila, hinoon, walay priesthood o kahingpitan sa ebanghelyo.
Ang Pagpahiuli nagsugod niadtong 1820 sa dihang ang Dios nga Amahan ug Iyang Anak, nga si Jesukristo, nagpakita ngadto ni Joseph Smith agig tubag sa iyang pag-ampo (tan-awa sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:15–20). Ang pipila sa importante nga mga panghitabo sa Pagpahiuli mao ang paghubad sa Basahon ni Mormon, ang pagpahiuli ssa Aaronic ug Melchizedek Priesthood, ug ang organisasyon sa Simbahan niadtong Abril 6, 1830.
Ang Aaronic Priesthood gipahiuli ngadto ni Joseph Smith ug ni Oliver Cowdery pinaagi ni Juan Bautista niadtong Mayo 15, 1829. Ang Melchizedek Priesthood ug ang mga yawe sa gingharian gipahiuli usab niadtong 1829 sa dihang ang mga Apostoles nga sila si Pedro, Santiago, ug Juan mitugyan niini ngadto ni Joseph Smith ug Oliver Cowdery.
Ang kahingpitan sa ebanghelyo gipahiuli, ug Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw “mao lamang ang tinuod ug buhi nga simbahan diha sa ibabaw sa tibuok yuta” (D&P 1:30). Ang Simbahan sa katapusan mopuno sa tibuok yuta ug magbarug sa kahangturan.
May kalabutan nga mga pakisayran: Isaias 29:13–14; Ezequiel 37:15–17; Mga Taga-Efeso 4:11–14; Santiago 1:5–6
5. Mga Propeta ug Pagpadayag
Ang usa ka propeta mao ang tawo kinsa gitawag sa Dios aron mamulong alang Kaniya (tan-awa sa Amos 3:7). Ang mga propeta nagpamatuod ni Jesukristo ug nagtudlo sa Iyang ebanghelyo. Ilang ipahibalo ang kabubut-on ug tinuod nga kinaiya sa Dios. Ilang ipanghimaraut ang sala ug mopasidaan sa mga sangputanan niini. Usahay, sila managna sa umaabut nga mga panghitabo (tan-awa sa D&P 1:37–38). Daghan nga mga pagtulun-an sa mga propeta makita diha sa mga kasulatan. Samtang atong tun-an ang mga pulong sa mga propeta, kita makakat-on sa kamatuoran ug makadawat og giya (tan-awa sa 2 Nephi 32: 3).
Atong gipaluyohan ang Presidente sa Simbahan isip usa ka propeta, manalagna, ug tigpadayag ug ang bugtong tawo sa yuta kinsa nakadawat og pagpadayag sa paggiya sa tibuok Simbahan. Ato usab nga gipaluyohan ang mga magtatambag sa Unang Kapangulohan ug ang mga sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles isip mga propeta, mga manalagna, ug mga tigpadayag.
Ang pagpadayag mao ang komunikasyon gikan sa Dios ngadto sa Iyang mga anak. Kon ang Ginoo mopadayag sa Iyang kabubut-on ngadto sa Simbahan, Siya mamulong pinaagi sa Iyang propeta. Ang mga kasulatan—ang Biblia, Basahon ni Mormon, Doktrina ug mga Pakigsaad, ug Perlas nga Labing Bililhon—naglakip sa mga pagpadayag nga gihatag pinaagi sa karaan ug sa ulahing adlaw nga mga propeta. Ang Presidente sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mao ang propeta sa Dios dinhi sa yuta karon.
Ang mga indibidwal makadawat og pagpadayag aron sa pagtabang kanila sa ilang piho nga mga panginahanglan, mga responsibilidad, ug mga pangutana ug aron sa pagtabang sa paglig-on sa ilang mga pagpamatuod. Kadaghanan sa mga pagpadayag ngadto sa mga lider ug mga miyembro sa Simbahan moabut pinaagi sa mga impresyon ug mga hunahuna gikan sa Espiritu Santo. Ang Espiritu Santo mamulong ngadto sa atong mga hunahuna ug mga kasingkasing pinaagi sa ligdong, hinagawhaw nga tingog (tan-awa sa D&P 8:2–3). Ang pagpadayag mahimong moabut usab pinaagi sa mga panan-awon, mga damgo, ug mga pagbisita sa mga anghel.
May kalabutan nga mga pakisayran: Salmo 119:105; Mga Taga-Efeso 4:11–14; 2 Timoteo 3:15–17; Santiago 1:5–6; Moroni 10:4–5
6. Ang Priesthood ug mga Yawe sa Priesthood
Ang priesthood mao ang mahangturong gahum ug awtoridad sa Dios. Pinaagi sa priesthood, gimugna sa Dios ug gidumala ang mga langit ug yuta. Pinaagi niini nga gahum Siya mitubos ug mihimaya sa Iyang mga Anak, sa pagpahinabo sa “pagka-imortal ug kinabuhi nga dayon sa tawo” (Moises 1:39).
Ang Dios naghatag sa awtoridad sa priesthood ngadto sa takus nga lalaki nga mga miyembro sa Simbahan aron sila makalihok alang sa Iyang pangalan alang sa kaluwasan sa Iyang mga anak. Ang mga yawe sa priesthood mao ang mga katungod sa kapangulohan, o ang gahum nga gihatag sa Dios ngadto sa tawo aron sa pagdumala ug sa paggiya sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta (tan-awa sa Mateo 16:15–19). Pinaagi niini nga mga yawe, ang mga naghupot sa priesthood mahatagan og awtoridad sa pagsangyaw sa ebanghelyo ug sa pagpahigayon sa mga ordinansa sa kaluwasan. Ang tanang nagserbisyo sa Simbahan gitawag ubos sa pagdumala sa usa ka tawo kinsa naghupot sa mga yawe sa priesthood. Sa ingon, sila adunay katungod ngadto sa gahum nga gikinahanglan sa pagserbisyo ug sa pagtuman sa mga responsibilidad sa ilang mga calling.
May kalabutan nga pakisayran: D&P 121:36, 41–42
Aaronic Priesthood
Ang Aaronic Priesthood sa kasagaran gitawag og priesthood alang sa pagpangandam. Ang mga katungdanan sa Aaronic Priesthood mao ang deacon, teacher, priest, ug bishop. Sa Simbahan karon, ang takus nga mga miyembro nga lalaki mahimong makadawat sa Aaronic Priesthood sugod sa edad nga 12 anyos.
Ang Aaronic Priesthood “naghupot sa mga yawe sa pagpangalagad sa mga anghel, ug sa ebanghelyo sa paghinulsol, ug sa bunyag” (D&P 13:1).
Melchizedek Priesthood
Ang Melchizedek Priesthood mao ang mas taas, o mas labaw, nga priesthood ug nangalagad sa espirituhanong mga butang (tan-awa sa D&P 107:8). Kining mas labaw nga priesthood gihatag ngadto ni Adan ug diha sa yuta sa higayon nga ang Ginoo mopadayag sa Iyang ebanghelyo.
Gitawag kini og “Balaan nga Priesthood, subay sa Kapunongan sa Anak sa Dios” (D&P 107:3). Sa wala madugay nailhan kini isip ang Melchizedek Priesthood, ginganlan gikan sa usa ka bantugan nga halangdong pari kinsa nagpuyo sa panahon ni propeta Abraham.
Diha sa Melchizedek Priesthood, ang mga katungdanan mao ang elder, high priest, patriarch, Seventy, ug Apostol. Ang Presidente sa Melchizedek Priesthood mao ang Presidente sa Simbahan.
May kalabutan nga pakisayran: Mga Taga-Efeso 4:11–14
7. Mga Ordinansa ug mga Pakigsaad
Mga Ordinansa
Sa Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ang ordinansa usa ka sagrado, pormal nga buhat nga adunay espirituhanong kahulugan. Ang kada ordinansa gihimo sa Dios aron sa pagtudlo og espirituhanong mga kamatuoran. Ang mga ordinansa sa kaluwasan gipahigayon pinaagi sa awtoridad sa priesthood ug ubos sa direksyon niadtong kinsa naghupot sa mga yawe sa priesthood. Ang ubang mga ordinansa importante sa kahimayaan ug gitawag og makaluwas nga mga ordinansa.
Ang unang makaluwas nga ordinansa sa ebanghelyo mao ang bunyag pinaagi sa pagpaunlod diha sa tubig pinaagi sa usa ka tawo nga adunay pagtugot. Ang bunyag gikinahanglan aron ang usa ka indibidwal mamahimong miyembro sa Simbahan ug aron makasulod sa celestial nga gingharian (tan-awa sa Juan 3:5).
Ang pulong nga bunyag nagagikan sa pulong nga Griyego nga nagpasabut sa pagtuslob o pagpaunlod. Ang pagpaunlod simbolo sa kamatayon sa makasasala nga kinabuhi sa usa ka tawo ug sa iyang pagkatawo pag-usab ngadto sa espirituhanong kinabuhi, gipahinungod sa pagserbisyo sa Dios ug sa Iyang mga anak. Nagsimbolo usab kini sa pagkamatay ug pagkabanhaw.
Human mabunyagi ang usa ka tawo, usa o daghang mga tighupot sa Melchizedek Priesthood mopandong sa ilang mga kamot diha sa ulo sa tawo ug mokumpirma kaniya nga miyembro sa Simbahan. Isip kabahin niini nga ordinansa, nga gitawag og kumpirmasyon, ang tawo hatagan sa gasa sa Espritu Santo.
Ang gasa sa Espiritu Santo lahi sa impluwensya sa Espiritu Santo. Sa dili pa ang bunyag, ang tawo mahimong mobati sa impluwensya sa Espiritu Santo matag karon ug unya ug pinaagi niana nga impluwensya makadawat og pagpamatuod sa kamatuoran (tan-awa sa Moroni 10:4–5). Human makadawat sa gasa sa Espiritu Santo, ang usa ka tawo adunay katungod sa Iyang kanunay nga pagpakig-uban kon siya magsunod sa mga sugo.
Ang ubang makaluwas nga mga ordinansa naglakip sa ordinasyon ngadto sa Melchizedek Priesthood (alang sa mga lalaki), temple endowment, ug pagbugkos sa kaminyoon (tan-awa sa D&P 131:1–4). Tanang makaluwas nga mga ordinansa sa priesthood giubanan og mga pakigsaad. Sulod sa templo, kining makaluwas nga mga ordinansa mahimo usab nga ipahigayon pinaagi sa pagpuli alang sa mga patay. Ang pagpuli nga mga ordinansa mahimong epektibo lamang kon ang mga patay nga mga tawo modawat niini diha sa kalibutan sa espiritu ug motahud sa may kalabutan nga mga pakigsaad.
Ang ubang mga ordinansa, sama sa pagpangalagad sa masakiton ug sa paghatag og pangalan ug panalangin sa mga bata, importante usab sa atong espirituhanong kalamboan.
May kalabutan nga pakisayran: Mga Buhat 2:36–38
Mga Pakigsaad
Ang pakigsaad mao ang usa ka sagrado nga kasabutan tali sa Dios ug sa tawo. Ang Dios mohatag sa mga kondisyon alang sa pakigsaad, ug kita mouyon sa pagbuhat unsay Iyang gisugo nato nga buhaton; dayon ang Dios mosaad nato og mga panalangin alang sa atong pagkamasulundon (tan-awa sa D&P 82:10).
Tanang makaluwas nga mga ordinansa sa priesthood giubanan og mga pakigsaad. Nakigsaad kita sa Ginoo atol sa bunyag ug bag-ohon kadto nga mga pakigsaad pinaagi sa pag-ambit sa sakrament. Ang mga kaigsoonan nga modawat sa Melchizedek Priesthood mosulod ngadto sa panumpa ug pakigsaad sa priesthood. Mohimo kita og dugang nga mga pakigsaad didto sa templo.
May kalabutan nga mga pakisayran: Exodo 19:5–6; Salmo 24:3–4; 2 Nephi 31:19–20; D&P 25:13
8. Kaminyoon ug Pamilya
Ang kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug sa usa ka babaye gi-orden sa Dios, ug ang pamilya mahinungdanon sa Iyang plano sa kaluwasan ug sa atong kalipay. Ang kalipay diha sa kinabuhi sa pamilya labaw nga makab-ot kon gipasikad diha sa mga pagtulun-an ni Ginoong Jesukristo.
Ang sagrado nga mga gahum sa paglalang pagagamiton lamang tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye, kinsa legal nga naminyo isip bana ug asawa. Ang mga ginikanan gisugo sa pagdaghan ug pagpuno sa yuta, sa pag-amuma sa ilang mga anak diha sa paghigugma ug pagkamatarung, ug sa pagsangkap alang sa ilang pisikal ug espirituhanon nga mga panginahanglan.
Ang bana ug asawa adunay ligdong nga kapangakohan sa paghigugma ug pag-amuma alang sa usag usa. Ang mga amahan mangulo sa ilang mga pamilya diha sa gugma ug sa pagkamatarung ug sa pagsangkap sa mga kinahanglanon sa kinabuhi. Ang unang mga kapangakohan sa mga inahan mao ang pag-atiman sa ilang mga anak. Niining sagrado nga mga kapangakohan, ang mga amahan ug mga inahan adunay katungdanan sa pagtabang sa usag usa ingon nga magkauban.
Ang balaan nga plano sa kalipay makahimo sa mga relasyon sa pamilya nga magpadayon human sa kamatayon. Ang yuta gilalang ug ang ebanghelyo gipadayag aron ang mga pamilya matukod, mabugkos, ug mahimaya sa kahangturan. (Gipahiangay gikan sa “Ang Pamilya: Usa ka Pamahayag ngadto sa Kalibutan,” Liahona, Nob. 2010, 129; tan-awa usab sa LDS.org/topics/family-proclamation.)
May kalabutan nga mga pakisayran: Genesis 2:24; Salmo 127:3; Malachi 4:5–6; D&P 131:1–4
9. Mga Kasugoan
Ang mga sugo mao ang mga balaod ug mga kinahanglanon nga gihatag sa Dios ngadto sa katawhan. Atong ipakita ang atong gugma alang Kaniya pinaagi sa pagsunod sa Iyang mga sugo (tan-awa sa Juan 14:15). Ang pagsunod sa mga sugo makahatag og mga panalangin gikan sa Ginoo (tan-awa sa D&P 82:10).
Ang duha ka labing sukaranan nga mga sugo mao ang “higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasingkasing, ug sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong salabutan. … Ug … higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon” (Mateo 22:36–39).
Ang Napulo ka mga Sugo importante nga bahin sa ebanghelyo ug mahangturong mga baruganan nga gikinahanglan alang sa atong kahimayaan (tan-awa sa Exodo 20:3–17). Ang Ginoo mipadayag niini ngadto ni Moises sa karaang mga panahon ug mipahayag niini pag-usab diha sa mga pagpadayag sa ulahing mga adlaw.
Ang ubang mga sugo naglakip sa pag-ampo matag adlaw (tan-awa sa 2 Nephi 32:8–9), pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa uban (tan-awa sa Mateo 28:19–20), pagsunod sa balaod sa kaputli (tan-awa sa D&P 46:33), pagbayad og hingpit nga ikapulo (tan-awa sa Malaquias 3:8–10), pagpuasa (tan-awa sa Isaias 58:6–7), pagpasaylo sa uban (tan-awa sa D&P 64:9–11), pagbaton og diwa sa pasalamat (tan-awa sa D&P 78:19), ug pagsunod sa Pulong sa Kaalam (tan-awa sa D&P 89:18–21).
May kalabutan nga mga pakisayran: Genesis 39:9; Isaias 58:13–14; 1 Nephi 3:7; Mosiah 4:30; Alma 37:35; Alma 39:9; D&P 18:15–16; D&P 88:124
Alang sa dugang nga impormasyon niini nga mga hilisgutan, adto sa LDS.org, Teachings, Gospel Topics [Mga Pagtulun-an, Mga Hilisgutan sa Ebanghelyo; o tan-awa ang Matinud-anon sa Tinuhoan: Usa ka Pakisayran sa Ebanghelyo (2004).