Leksyon 60:

Juan 1

Pasiuna

Si Juan ang Hinigugma mirekord sa importanting mga doktrina nga may kalabutan sa tahas ni Jesukristo sa premortal nga kinabuhi. Si Juan Bautista misaksi usab ni Jesukristo ug mibunyag Kaniya. Si Jesukristo midapit sa uban sa pagkat-on bahin Kaniya.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Juan 1:1–18; Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:1–19

Si Juan mipamatuod nga si Jesukristo mao ang Anak sa Dios

Ipares-pares ang mga estudyante. I-display ang litrato ni Jesukristo diha sa pisara. Hangyoa ang mga estudyante sa pag-imagine nga nakig-istorya sila og usa ka tawo nga gamay ra kaayog nahibaloan bahin ni Jesukristo. Dapita ang usa ka estudyante sa matag pares nga mogahin og usa ka minuto sa pagtudlo ngadto sa kaubang estudyante bahin ni Jesus nga daw ang kaubang estudyante gamay ra kaayog nahibaloan bahin Kaniya. Pagkahuman niini nga kalihokan, dapita ang pipila ka estudyante nga gitudloan mahitungod ni Kristo sa pagpakigbahin nganha sa klase sa unsay gitudlo sa ilang mga kapares.

Sa daklit ipaila ang basahon ni Juan pinaagi sa pagpasabut nga si Apostol Juan mirekord sa unsay gusto niyang mahibaloan sa mga Santos mahitungod ni Jesukristo. Si Juan nakasaksi mismo sa daghang mga istorya nga iyang gisulat. Kadaghanan sa materyal nga naa sa Ebanghelyo ni Juan dili makita diha sa mga Ebanghelyo ni Mateo, Marcos, ug Lucas, nga kini gisulat aron sa pagtabang sa mga Judeo ug mga Hentil nga motuo nga si Jesus mao ang Mesiyas ug Manluluwas sa tanang katawhan. Agig sukwahi, klaro nga si Juan misulat ngadto sa mga tawo nga mituo na nga si Jesus mao ang Kristo.

Samtang magtuon ang mga estudyante sa Juan 1, dapita sila sa pagpangita sa mga kamatuoran mahitungod sa Manluluwas nga makapalig-on sa ilang pagtuo ug mga pagpamatuod bahin ni Jesukristo.

Ipabasa og kusog sa usa ka estudyante ang Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:1–2 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan). Hangyoa ang klase sa pagsunod. Hangyoa sila sa pagpangita sa mga kamatuoran nga gitudlo ni Juan mahitungod ni Jesukristo.

• Unsa nga mga kamatuoran ang atong makat-unan mahitungod ni Jesukristo niini nga mga bersikulo? (Usa sa kamatuoran nga kinahanglang mahibaloan sa mga estudyante mao nga si Jesukristo kauban na sa Dios sa sinugdanan. Isulat sa pisara kini nga kamatuoran duol sa litrato sa Manluluwas.)

• Unsa ang buot ipasabut nga si Jesukristo kauban na sa Dios sa sinugdanan? (Ipasabut nga ang mga pulong nga “sa sinugdanan” nag-refer sa premortal nga kinabuhi. Si Jesukristo mao ang Unang Natawo sa Amahan sa espiritu [tan-awa sa D&P 93:21], sama Siya sa Dios kauban sa mga espiritu nga nagpundok “sa wala pa matukod ang kalibutan” [Abraham 3:22–24], ug Siya gipili sa Amahan sukad sa sinugdanan [tana-wa sa Moises 4:2].)

Tabangi ang mga estudyante nga makasabut sa Nag-unang mga Doktrina

Ang mga Estudyante makakat-on sa Nag-unang mga Doktrina samtang magtuon ug maghisgot sila sa mga kasulatan ug samtang i-master nila ang importanting mga scripture passage. Kinahanglang dili ka motipas sa sunod-sunod nga pagtuon sa kasulatan nga tutukan ang Nag-unang mga Doktrina. Hinoon, ilha ug tabangi ang mga estudyante aron makasabut sa Nag-unang mga Doktrina samtang magsugod sila niini nga kurso sa pagtuon. Sama pananglit, niini nga leksyon mahimo nimong hatagan og emphasis ang mga doktrina sa Dios nga Kapangulohan nga may kalabutan sa unsay gitudlo diha sa Juan 1.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:3 (diha sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan), ug hangyoa ang klase sa pagpangita sa dugang nga kamatuoran nga gitudlo ni Juan mahitungod ni Jesukristo.

• Unsa pa ang gipangtudlo ni Juan mahitungod ni Jesukristo? (Kinahanglang mahibaloan sa mga estudyante ang mga doktrina nga susama sa mosunod: Ang tanang butang hinimo ni Jesukristo. Isulat sa pisara kini nga kamatuoran duol sa litrato sa Manluluwas.)

Ipasabut nga si Jesukristo milalang sa langit ug yuta ubos sa direksyon sa Amahan ug nga si Jesukristo milalang sa mga kalibutan nga dili maihap (tan-awa sa Moises 1:33). Hinoon, ang Langitnong Amahan migahin og “duha ka mamugnaong panghitabo” diha sa Iyang kaugalingon: sa paglalang sa tanang espiritu (lakip na kang Jesukristo) ug paglalang sa pisikal nga mga lawas ni Adan ug ni Eva (Bruce R. McConkie, A New Witness for the Articles of Faith [1985], 63; tan-awa usab sa Moises 2:27).

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Joseph Smith Translation, Juan 1:4–5 (sa Bible appendix). Hangyoa ang klase sa pagpangita kon giunsa ni Juan sa paghulagway si Jesus ug ang Iyang ebanghelyo.

• Giunsa man ni Juan sa paghulagway si Jesus ug ang Iyang ebanghelyo?

• Unsay ipasabut nga “kaniya anaa ang ebanghelyo”? (Si Jesukristo mao ang maayong balita, ang lig-on nga representasyon sa ebanghelyo.)

• Unsa sa inyong hunahuna ang buot ipasabut nga “ang kahayag nagdan-ag sa kalibutan ug ang kalibutan wala makasabut niini”? (Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:5).

Ipasabut nga si Apostol Juan mitudlo pagkahuman mahitungod ni Juan Bautista. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:6-10 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan). Hangyoa ang klase sa pagpangita sa unsay gipahayag ni Juan Bautista mahitungod ni Jesukristo. Dapita ang mga estudyante sa pagreport sa ilang nakit-an.

• Sa mga bersikulo 9–10, unsa nga doktrina ang gitudlo ni Apostol Juan mahitungod kang Jesus? (Kinahanglang mahibaloan sa mga estudyante ang mga doktrina nga susama sa mosunod: Si Jesukristo ang Kahayag sa Kalibutan. Isulat sa pisara kini nga kamatuoran duol sa litrato sa Manluluwas.)

• Sa unsang paagi nga si Jesukristo ang Kahayag sa Kalibutan? (Tan-awa sa D&P 88:5–13.)

I-summarize ang Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:11–18 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan) pinaagi sa pagpasabut nga si Juan Bautista mipamatuod nga kadtong tanan nga mituo ni Jesukristo makadawat sa pagka-imortal ug kinabuhing dayon.

Ipasabut nga sa bersikulo 14 ug 16, gipasabut ni Juan nga si Jesukristo mao “ang Pulong.” Ipasabut nga mao kini ang tawag kang Jesukristo nga makita sa daghang dapit sa mga kasulatan (tan-awa sa Juan 1:1, 14; 1 Juan 1:1; Pinadayag 19:13; D&P 93:8–10; Moises 1:32).

Ipasabut nga mogamit kita og mga pulong sa pagpakig-istorya ug pagpahayag og mga hunahuna, pagbati, ug mga ideya ngadto sa uban.

• Sa unsang mga paagi nga “ang Pulong” usa ka tukma nga tawag para ni Jesukristo?

Ipasabut usab nga kon wala ang Hubad ni Joseph Smith, ang Juan 1:18 masaypan sa pagsabut nga wala pay tawo sukad nga nakakita sa Dios ang Amahan. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:19 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan).

• Sa unsang paagi ang Hubad ni Joseph Smith, sa Juan 1:19 mihatag og katin-awan sa Juan 1:18?

Bahina ang mga estudyante sa mao gihapon nga pares diin sila nasakop sa kalihokan sa pagsugod sa leksyon. Dapita ang usa ka estudyante sa matag pares nga mogahin og usa ka minuto sa pagtudlo ngadto sa kaubang estudyante mahitungod ni Jesukristo gamit ang mga doktrina nga nahibaloan sa klase diha sa Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:1–19 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan). Human sa igo nga panahon, pangutan-a:

• Nganong importante alang sa usa ka tawo nga masayran kini nga mga doktrina mahitungod ni Jesukristo?

Juan 1:19–34; Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:20–34

Si Juan Bautista misaksi mahitungod ni Jesukristo ug mibunyag Kaniya

I-summarize ang Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:20–28 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan) pinaagi sa pagpasabut nga ang mga Judeo mipadala og mga pari ngadto ni Juan Bautista aronmangutana kon siya ba ang Mesiyas. Gipasabut ni Juan nga ang iyang tahas mao ang pagpamatuod sa Mesiyas, kinsa mobunyag pinaagi sa kalayo ug sa Espiritu Santo. Sa pagkasunod adlaw, nakita ni Juan Bautista si Jesus, kinsa kanhi iyang nabunyagan.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbarug ug ipabasa og kusog ang mga pulong ni Juan Bautista, sama nga siya si Juan Bautista, Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:29–33 (sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan). Dapita ang klase sa pagsunod ug mangita sa unsay gusto ni Juan Bautista nga mahibaloan sa mga tawo mahitungod ni Jesukristo.

Itudlo ang litrato ni Jesukristo ug ang mga kamatuoran nga gisulat diha sa pisara ug pangutan-a:

• Unsa pa ang ubang kamatuoran o mga deskripsyon mahitungod ni Jesukristo ang atong ikadugang gikan sa Hubad ni Joseph Smith, Juan 1:29–33? (Ilista sa pisara ang mga tubag sa mga estudyante.)

• Ngano kaha nga si Juan Bautista miisip man ni Jesus nga mao “ang Kordero sa Dios”?

Juan 1:35–51

Gidapit ni Jesus ang Iyang mga sumusunod sa pagkat-on pa og dugang mahitungod Kaniya

Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna nga may usa ka tin-edyer nga mitambong og miting sa puasa ug pagpamatuod nga nakadungog og daghang higala nga mipamautod nga sila nahibalo nga si Jesukristo ang ilang Manluluwas. Kini nga batan-on naghunahuna kon sa unsang paagi “nahibaloan” sa iyang mga higala kadtong mga butanga.

• Unsaon ninyo sa pagtubag kini nga pangutana?

Samtang magtuon ang klase sa Juan 1:35–51, dapita ang mga estudyante sa pagpangita kon unsay atong mahimo para makadawat (o makalig-on) sa kaugalingon natong pagsaksi kang Jesukristo isip atong Manluluwas.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Juan 1:35–37, ug hangyoa ang klase sa pagpangita sa unsay gibuhat ni Juan Bautista sa adlaw human iyang gibunyagan si Jesus.

• Unsa ang gibuhat ni Juan dihang nakita niya si Jesus?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Juan 1:38–39. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gisulti ni Jesus ngadto sa duha ka mga disipulo.

• Unsa ang gihangyo ni Jesus sa duha ka mga disipulo?

• Unsa man ang ilang tubag?

• Unsa ang gihangyo ni Jesus nga ipabuhat sa duha ka mga disipulo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Juan 1:40–42 , ug hangyoa ang klase sa pagpangita sa unsay nakat-unan ni Andres human iyang gidawat ang pagdapit sa Manluluwas nga “umari ka ug tan-awa”.

• Unsa ang nakat-unan ni Andres tungod sa iyang pagdawat sa imbitasyon sa Manluluwas nga “umari ka ug tan-awa”. (Kana nga Jesus mao ang Mesiyas, o ang Kristo. Mahimo usab nimong ipasabut nga makakat-on kita gikan sa Hubad ni Joseph Smith sa Juan 1:42 nga pagatawagon si Pedro nga “Cepas, nga, kon hubaron, usa ka manalagna, o bato” [sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan], nagpasabut nga si Pedro mamahimong usa ka manalagna diha sa Simbahan.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Juan 1:43–46 , ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay ipabuhat sa Manluluwas kang Filipo. Hangyoa ang klase sa pagpakigbahin unsay ilang nakit-an.

• Asa nga mga pulong diha sa bersikulo 45 ang nag-ingon nga si Filipo nakadawat og usa ka pagsaksi bahin ni Jesukristo human nga iyang gidawat ang pagdapit sa Manluluwas nga sundon Siya?

• Unsa nga pagdapit ang gihatag dayon ni Filipo kang Natanael?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Juan 1:47–51 . Pag-assign og usa nga mag-narrate, ang usa mobasa sa mga pulong ni Jesus, ug ang usa mobasa sa mga pulong ni Natanael. Dapita ang klase sa pagpaminaw kon unsay nahitabo dihang gidawat ni Natanael ang pagdapit aron magkat-on bahin ni Jesus.

• Unsa ang nahitabo human gidawat ni Natanael ang pagdapit aron magkat-on bahin ni Jesus?

• Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga mga istorya? (Kinahanglang mahibalo ang mga estudyante og baruganan nga susama sa mosunod: Samtang atong dawaton ang pagdapit aron magkat-on ug mosunod kang Jesukristo, makadawat kita og kaugalingon natong pagsaksi bahin Kaniya.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles.

“Maingon og ang pinakamahinungdaon sa atong mortal nga panaw ug ang mga tubag sa pinakamakahuluganong mga pangutana sa kinabuhi gi-summarize niining duha ka mubo kaayong mga elemento sa sinugdanan nga eksena sa yutan-ong pagpangalagad sa Manluluwas. Ang usa ka elemento mao ang pangutana nga anaa gibutang sa matag usa kanato dinhi sa yuta: ‘Unsa ang inyong gipangita? Unsa ang inyong gusto?’ Ang ikaduha mao ang Iyang tubag sa atong pangutana, bisan unsa pa kanang tubaga. Bisan kinsa man kita ug bisan unsay atong itubag, ang Iyang tubag kanunay nga parehas ra: ‘Dali,’ mapinanggaon Siyang miingon. ‘Dali, sunod kanako.’ Bisan asa ka man moadto, unaha ang pag-ari ug tan-awa unsay akong gibuhat, tan-awa kon asa ug giunsa nako paggamit ang akong panahon. Pagkat-on gikan kanako, lakaw uban kanako, pakigsulti kanako, motuo. Paminawa ko ninyo nga mag-ampo. Agig balos makaplagan ninyo ang mga tubag sa kaugalingon ninyong mga pag-ampo. Ang Dios mohatag og kapahulayan sa inyong mga kalag” (“He Hath Filled the Hungry with Good Things,” Ensign, Nob. 1997, 65).

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa kaugalingon nilang mga paningkamot nga makakat-on bahin ni Jesukristo ug sa pagsunod Kaniya.

• Sa unsang mga paagi ang inyong pagpamatuod bahin ni Jesukristo milambo samtang kamo nakakat-on ug misunod Kaniya?

Dapita ang mga estudyante nga isulat diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal ang pipila ka mga sentence kon unsay ilang buhaton aron mas hingpit nilang madawat ang pagdapit sa Manluluwas nga “umari kamo ug tan-awa” ug sa pagkat-on ug pagsunod Kaniya.

Tapusa pinaagi sa pagpakigbahin sa imong pagpamatuod sa mga baruganan nga nahibaloan sa klase karon.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Juan 1:9. “Ang matuod nga kahayag nga nagaiwag sa matag-usa ka tawo, kini nagsingabut sa kalibutan.”

Ang mga sinulat ni Juan naglangkob sa bugtong mga pagtulun-an sa Bag-ong Tugon mahitungod sa Kahayag ni Kristo. Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan mipasabut:

“Ang kahayag ni Kristo mao ang gipasabut sa pulong nga: paglamdag, kahibalo, ug usa ka pagbayaw, pagbalaan, mapadayunong impluwensya nga moabut sa tawo tungod ni Jesukristo. Sama pananglit, si Kristo mao ‘ang tinuod nga kahayag nga nagdan-ag sa matag-tawo nga moanhi sa kalibutan’ (D&P 93:2; tan-awa sa Juan 1:9). Ang kahayag ni Kristo mopuno sa ‘walay katapusan nga kawanangan’ ug mao ang paagi diin si Kristo nakahimo nga maanaa sa ‘tanan nga mga butang, ug pinaagi sa tanan nga mga butang, ug anaa palibut sa tanan nga mga butang.’ Kini ‘naghatag og kinabuhi sa tanan nga mga butang’ ug mao ‘ang balaod diin ang tanan nga mga butang gidumala.’ Kini usab ‘ang kahayag nga nakapadugang sa salabutan sa tawo (tan-awa sa D&P 88:6–13, 41). Niini nga paagi, ang kahayag ni Kristo may kalabutan sa konsensya sa tawo ug mosulti kaniya sa unsay husto o sayop (Moro. 7:12–19).

“Ang kahayag ni Kristo kinahanglan dili ikalibug sa Espiritu Santo, kay ang kahayag ni Kristo dili usa ka tawo. Kini mao ang usa ka impluwensya nga gikan sa Dios ug mag-andam sa usa ka tawo sa pagdawat sa Espiritu Santo” (Ang Giya ngadto sa Kasulatan, “Kahayag ni Kristo”).

Si Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo sa mosunod mahitungod sa Kahayag ni Kristo:

“Ang Kahayag ni Kristo mao ang balaanon nga gahum o impluwensya nga gikan sa Dios pinaagi ni Jesukristo. Naghatag kini og kahayag ug kinabuhi sa tanan nga mga butang. Nag-aghat kini sa tanang maayo og salabutan nga mga indibidwal sa tibuok yuta sa pag-ila sa kamatuoran gikan sa sayop, sa husto gikan sa sayop. Mopalihok kini sa inyong konsensya” (“Kalinaw sa Tanlag ug Kalinaw sa Hunahuna,” Ensign o Liahona, Nob. 2004, 15).

Juan 1:14, 29. Mga tawag ug ngalan ni Jesukristo sama sa “ang Pulong” ug ang “Kordero sa Dios”

Si Apostol Juan mipahayag nga ang iyang katuyoan sa pagsulat niini nga basahon mao ang pag-awhag sa uban nga motuo ni Jesukristo. Sa tibuok niya nga Ebanghelyo, migamit si Juan ug daghang pangalan o tawag aron matabangan ang mga tigbasa nga masabtan ug mahibaloan si Jesukristo isip balaanong Anak sa Dios. Sama pananglit, sa Juan 1, si Jesus gi-refer nga mao “ang Pulong” ug ang “Kordero sa Dios.”

Si Jesus mao ang Pulong sa Dios tungod kay Siya ang ekspresyon o representante sa Amahan dinhi sa kalibutan; gipahayag Niya ang mga pulong sa Amahan; Siya ang sinugo sa kaluwasan [tan-awa sa D&P 93:8]; Siya ang hingpit nga ehemplo kon unsaon nga magpakabuhi sa pulong sa Dios; Siya ang mihatag sa mga pulong sa kinabuhing dayon; ug ang Iyang mga pulong naghatag og kinabuhi.

Si Jesus mao ang Kordero sa Dios kay sama nga ang dugo sa mga karnero sa Pagpalabay miluwas sa Israel gikan sa kamatayon ug mihaw-as nila gikan sa pagkaulipon sa mga Ehiptohanon, ang tawag nga “Kordero sa Dios” nagpasabut nga ipaagas ni Jesus ang Iyang dugo sa pagluwas sa Iyang mga katawhan ug paghaw-as kanila gikan sa sala. (Tan-awa usab sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Jesukristo, Kordero sa Dios.”)

Ang Ebanghelyo ni Juan nagrekord og lain-laing mga ngalan o tawag nga makatabang sa mga tigbasa nga makasabut sa kabalaan ni Jesukristo. Ang ubang tawag mga sugyot lang samtang ang uban dayag ug tinuyo gayud sa tawag nga “Ako mao ang …” Ang pipila ka mga ehemplo naglakip sa pag-ila kang Jesus isip ang Tighatag sa Buhi nga Tubig (tan-awa sa Juan 4:10–14) ug si Jesus nga nag-ingon “Ako ang tinapay sa kinabuhi” (Juan 6:35); “Ako ang kahayag sa kalibutan” (Juan 8:12); “Ako ang maayo nga magbalantay” (Juan 10:11); “Ako ang pagkabanhaw ug ang kinabuhi” (Juan 11:25); “Ako mao ang dalan, ug ang kamatuoran, ug ang kinabuhi” (Juan 14:6); ug “Ako mao ang tinuod nga tanom nga paras” (Juan 15:1).

Juan 1:19–28. Kinsa si Elias ug si Elijah?

“Ang mga lider sa mga Judeo nangutana ni Juan kon siya ba si ‘Elias’ (ang Gresyanhon nga ngalan sa Hebreohanon nga ‘Elijah’), kinsa gipanagna nga mobalik (tan-awa sa Malaquias 4:5–6). Sa Hubad ni Joseph Smith, gipadayag sa Ginoo ang usa ka mas kompleto nga sugilanon sa tubag ni Juan ngadto sa mga lider sa mga Judeo, nga nagpakita sa iyang kahibalo sa kaugalingon niyang misyon isip ang tawo nga mianhi aron sa pag-andam sa agianan alang sa Mesiyas. Sa ilang mga pangutana, si Juan ‘nagpaila, ug wala molimud nga siya mao si Elias; apan mikumpisal, nag-ingon; Ako dili mao ang Kristo’ (Hubad ni Joseph Smith, John 1:21 [sa Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan]).

“Nasabtan ni Juan, dihang ang mga pari ug ang mga Levita wala makasabut, nga dunay daghang kahulugan sa tawag nga Elias (Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, ‘Elias’; scriptures.lds.org). Si Juan usa ka Elias, nga nagpasabut nga nag-andam sa agianan sa Mesiyas, apan dili siya ang Elias, nga si Jeuskristo, ang Mesiyas. Si Juan dili usab mao ang Elijah nga propeta, kansang ngalan sa Gresya mao si Elias. …

“Dihang gilimud ni Juan nga siya si Elijah, gipangutana siya sa mga lider sa mga Judeo, ‘Ikaw ba ang propeta?’ (Juan 1:21). Ang ilang pangutana sama og dunay kalabutan sa panagna ni Moises sa Deuteronomio 18:15: ‘Si Jehova nga imong Dios magapatindog alang kanimo gikan sa imong taliwala, sa imong mga igsoon, usa ka manalagna nga sama kanako; kaniya magpatalinghug kamo.’ Hinoon, pinaagi sa pagpangutana kang Juan kon siya ba ‘kana nga propeta’ human sa paglimud ni Juan nga siya ang Kristo, nagpakita kini nga ang mga Judeo wala makasabut sa mesiyanhong kinaiyahan sa panagna ni Moises. Daghan sa mga Judeo sa panahon ni Jesus nagpaabut sa pag-anhi sa propeta nga sama kang Moises apan dili ang Mesiyas. Kini klaro kaayo dihang daghan sa Jerusalem misangyaw sa wala madugay nga si Jesukristo mao ‘ang Propeta,’ samtang ang uban mipahayag nga Siya mao‘ang Kristo’ (Juan 7:40–41; tan-awa usab sa 6:14)” (New Testament Student Manual [manwal sa Church Educational System, 2014], 201–2).