Leksyon 10: Mateo 5:17–48

Leksyon 10

Mateo 5:17–48

Pasiuna

Samtang nagpadayon ang Manluluwas sa Iyang Wali Ibabaw sa Bungtod sa Galilea, Iyang gipasabut nga wala Siya moanhi aron sa pagbungkag sa balaod ni Moises apan sa pagtuman niini. Ang Manluluwas mihatag usab sa Iyang mga disipulo og mga sugo nga gikinahanglan nilang sundon aron mamahimong hingpit sama sa Langitnong Amahan.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Mateo 5:17–48

Si Jesukristo mitudlo sa iyang mga disipulo unsaon nga mamahimong hingpit sama sa Langitnong Amahan

Sa dili pa magklase, isulat sa pisara ang mosunod nga pangutana: Asa nga sugo sa inyong hunahuna ang pinakalisud nga tumanon sa mga tawo? Inig sugod sa klase, hangyoa ang mga estudyante sa pagtubag sa pangutana. Ilista sa pisara ang ilang mga tubag.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:48. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa mga sugo nga lisud tumanon. Mahimo nimong basahon ang Joseph Smith Translation sa Mateo 5:48, nga nag-ingon “Busa kamo gisugo nga magmahingpit, sama nga ang inyong Amahan nga naa sa Langit hingpit.”

Unsa ang inyong gibati bahin sa sugo nga magmahimong hingpit?
Sa inyong hunahuna unsay ipasabut sa pagkahimong hingpit?

Ipasabut nga ang pulong nga “hingpit” gihubad gikan sa Gresyanhon nga pulong nga nagpasabut nga “kompleto,” “nahuman,” o “milambo sa hingpit.” Pangutan-a ang klase sa unsang paagi kini nakatabang nga mas masabtan nila kini nga bersikulo. Ipasabut nga ang pagkahimong kompleto o hingpit nga paglambo nagpasabut nga mahimong sama sa Langitnong Amahan.

Samtang ang mga estudyante padayon sa ilang pagtuo bahin sa Wali Ibabaw sa Bungtod diha sa Mateo 5, dapita sila sa pagpangita og mga baruganan nga kinahanglan nilang sundon aron molambo sa pagkahimong hingpit sama sa atong Amahan sa Langit.

I-summarize ang Mateo 5:17–20 pinaagi sa pagpasabut nga gitudlo sa Manluluwas nga Siya mianhi sa pagtuman sa balaod ni Moises, dili sa pagbungkag, o pagwagtang, sa bisan unsang kamatuoran diha sa balaod ni Moises. Gipahiuli ni Jesukristo ang kahingpitan sa ebanghelyo nga nawala gumikan sa kadautan ug apostasiya, mikorihir sa sayop nga mga pagtulun-an, ug mituman sa mga panagna nga gihimo sa mga propeta sa Daang Tugon. Sa katapusan, isip kabahin sa Pagpahiuli sa kahingpitan sa ebanghelyo, ang pipila ka aspeto sa balaod ni Moises wala na ipadayon, sama sa pagtuli ug pagsakripisyo og hayop.

Ipasabut nga ang Mateo 5:21–48 naglakip sa mga pagtulun-an sa Manluluwas bahin sa nagkalahi nga mga pamalaod ug tradisyon nga gipalambo sa mga Judeo o gidugang ubos sa balaod ni Moises. Samtang si Jesukristo mipasabut sa tinuod nga kahulugan sa mga balaod, gitudlo Niya ang mas taas nga pamaagi sa pagkamatarung. Ang mga miyembro sa Iyang gingharian kinahanglang mosunod niining mas taas nga balaod. Kining mas taas nga mga balaod naghatag og giya sa pagtabang sa mga disipulo ni Jesukristo nga malikay sa pagsupak sa mga sugo sa Dios.

Aron maandam ang mga estudyante sa pagtuon sa mga pagtulun-an sa Manluluwas bahin sa kasuko, dapita sila sa paghunahuna og panahon diin duna silay gikasuk-an.

Unsa ang ubang peligro sa dili pagpugong sa atong kasuko?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:21–22. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gitudlo sa balaod ni Moises bahin sa kapintas ug kasuko ug unsay dugang nga mga kamatuoran nga gitudlo sa Ginoo bahin sa kasuko isip kabahin sa mas taas nga balaod.

Unsa ang gitudlo sa Manluluwas bahin sa kapintas ug kasuko? (Ipasabut nga ang termino nga Kuwanggol ka diha sa bersikulo 22 nagpasabut nga bogo, kuwang-kuwang, o tawo nga walay sulod ang utok.)
Sumala niini nga mga bersikulo, unsay mahitabo kon dili kita magkat-on og pugong sa atong kasuko?

Ipasabut nga ang Joseph Smith Translation sa Mateo 5:22 mitangtang sa mga pulong nga “walay hinungdan” gikan niini nga bersikulo, nga ingon na niini “Apan sultihan ko kamo, nga bisan kinsa nga masuko sa iyang igsoon mahiagum sa hukmanan: ug bisan kinsa nga moingon sa iyang igsoon nga, Kuwanggol ka, mahiagum sa konseho [council]: apan si bisan kinsa nga moingon, Boang ka, mahiagum sa impyerno.”

Nganong importante nga ang mga pulong nga “sa walay hinungdan” gitangtang niini nga bersikulo?
Sa unsang paagi ang pagpugong sa atong kasuko makatabang sa atong pag-uswag nga mahimong hingpit?

Isulat sa pisara ang mosunod nga mga pulong: Busa, kon moduol kamo ngari kanako, o magtinguha sa pagduol ngari kanako …

Ipasabut nga ang Hubad ni Joseph Smith midugang sa mga pulong nga “kon moduol kamo ngari kanako, o magtinguha sa pagduol ngari kanako” diha sa sinugdanan sa bersikulo 23 mao nga mabasa kini nga, “Busa, kon moduol kamo ngari kanako, o magtinguha sa pagduol ngari kanako, o, kon ikaw magadala sa imong halad ngadto sa halaran, ug diha mahinumdom ka nga ang imo diayng igsoon may gikasuk-an man batok kanimo” (Hubad ni Joseph Smith, Mateo 5:25).

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:23–24, lakip ang gidugang nga mga pulong gikan sa Hubad ni Joseph Smith. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gitudlo sa Manluluwas nga angay natong buhaton bahin sa atong kasuko ngadto sa uban kon magtinguha kita sa pagduol ngadto Kaniya.

Unsa ang ipasabut sa mga pulong nga “biyai ang imong halad diha sa atubangan sa halaran, ug umadto ka”? (Sa dili pa mohalad ang mga tawo og sakripisyo ngadto sa Ginoo, kinahanglan una nila nga makig-uli sa ilang relasyon sa ubang tawo.)
Sumala sa bersikulo 24, unsay angay natong buhaton kon magtinguha kita sa pagduol ngadto kang Kristo? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroha nga mahibalo sila sa mosunod nga kamatuoran: Kon magtinguha kita sa pagduol ngadto kang Kristo, kinahanglang buhaton una nato ang atong bahin nga makig-uli sa uban.)
Unsa ang buot ipasabut sa pagpakig-uli sa laing tawo? (Pagsulbad sa problema o pagpabalik sa maayong relasyon. Naglakip kini niadtong dunay ngil-ad nga pagbati ngari kanato ug ngadto sa mga tawo nga ngil-ad ang atong gibati.)
Ngano kaha nga kinahanglan man nga atong sulbaron ang atong mga problema ngadto sa uban aron makaduol kita ngadto ni Kristo?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:25-26. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gisulti sa Manluluwas nga atong mahimo bahin sa pagpakig-uli sa uban.

Unsa sa imong hunahuna ang gipasabut sa pagpakighigala dayon sa imong magsusumbong? (Kon ang mga estudyante nagkinahanglan og tabang, dapita sila sa pagtan-aw sa Mateo 5:25.)
Sa unsang paagi ang pagpili nga magbaton og maayong hunahuna sa usa ka tawo makatabang sa pagsulbad og problema o pagpahiuli sa nadaot nga relasyon ngadto kaniya?

Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna og higayon dihang nakigsulbad sila og problema ngadto sa laing tawo ug naduol hinoon sa Ginoo isip resulta. Mahimo nimong dapiton ang usa o duha ka estudyante sa pagpakigbahin sa ilang kasinatian, kon kini dili kaayo personal. Awhaga ang mga estudyante nga sulbaron ang ilang mga problema sa ubang tawo aron maka-uswag sila sa pagkahimong hingpit sama sa atong Amahan sa Langit.

Ipakita sa mga estudyante ang usa ka sagbut (o litrato sa usa ka sagbut).

Unsa kaha ang mahitabo kon ang mga sagbut dili ibton gikan sa usa ka garden?
Sa unsang paagi ang mga sagbut sama sa mga sala?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:27–28. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa sala nga maoy gipahimangno sa Manluluwas ug sa mas taas nga balaod nga Iyang gilauman nga sundon sa Iyang mga disipulo.

Unsa ang gitudlo sa Manluluwas bahin niadtong motagad sa law-ay nga mga hunahuna o tinguha? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroha sa pagklaro nga kon pilion nato ang pagtagad sa law-ay nga mga hunahuna o tinguha, sama ra kini sa sala nga pagpanapaw sulod sa atong kasingkasing.)

Ipasabut nga samtang dili nato mapugngan sa kanunay nga mosulod ang dautang mga hunahuna, atong malikayan nga kini magpabilin sa atong hunahuna.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:29-30. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gitudlo sa Manluluwas bahin sa pagtangtang sa hugawng mga hunahuna.

Unsa ang gisulti sa Manluluwas nga angay natong buhaton sa pagtangtang sa hugawng mga hunahuna?
Unsa sa inyong hunahuna ang buot ipasabut sa lugita ang usa ka mata ug putla ang usa ka kamot dinhi niini nga mga bersikulo?

Ipasabut nga ang Joseph Smith Translation para sa Mateo 5:30 midugang sa sentence nga “Ug karon ipamulong ko kini, usa ka pasumbingay kalabut sa inyong mga sala; busa, isalibay kini gikan kaninyo, aron dili kamo itambog sa kalayo” sa katapusan niini nga bersikulo. Hangyoa ang klase sa pagpangita kon sa unsang paagi ang Hubad ni Joseph Smith makatabang natong makasabut unsay ipasabut sa lugita ang usa ka mata ug putla ang usa ka kamot dinhi niini nga mga bersikulo. Dapita ang mga estudyante sa pagreport sa ilang nakit-an.

Basi sa unsay gitudlo sa Ginoo diha sa Mateo 5:29–30, unsa kahay mahitabo kon dili nato tangtangon ang mga sala sa atong kinabuhi? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga baruganan: Kon pilion nato ang dili pagtangtang sa sala sa atong kinabuhi, kini moguba nato sa espirituhanong paagi.)
Unsa ang atong mabuhat aron matangtang ang mga sala sa atong kinabuhi?
Unsa ang angay natong buhaton nga matangtang ang mga sala sa atong kinabuhi ug mosiguro nga dili na nato masubli pa kana nga mga sala?

Awhaga ang mga estudyante sa paghunahuna og usa ka sala nga gusto nilang matangtang sa ilang kinabuhi ug dayon sa paghimo og tumong nga buhaton pinaagi sa paghinulsol ug sa pagpuli niini og mga buhat nga matarung.

I-summarize ang Mateo 5:31–37 pinaagi sa pagpasabut nga ang Ginoo mitudlo bahin sa diborsyo, kaminyoon, ug paghimo og mga panumpa.

Dapita ang mga estudyante sa pag-imagine nga usa ka barkada sa eskwelahan misulti og bangis ug ngil-ad nga mga pulong bahin nila. Pangutan-a ang mga estudyante kon unsaon nila sa pagtubag.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 5:38. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita unsay gitudlo sa balaod ni Moises bahin sa pagsilot og mga tawo tungod sa ilang mga sala o mga kalapasan. Hangyoa sila sa pagreport sa ilang nakit-an. Ipasabut nga ang mga pulong nga “mata sa mata ug ngipon sa ngipon” nagpasabut nga ubos sa balaod ni Moises, ang silot kinahanglang mohaum sa gibug-aton sa kalapasan.

Bahina ang mga estudyante nga magpares. Dapita ang usa ka pares sa pagbasa sa Mateo 5:39–42 ug ang ikaduha nga parisan mobasa sa Mateo 5:43–47. Hangyoa sila sa pagpangita sa mas taas nga balaod. Human sa igong panahon, hangyoa ang mga estudyante nga hisgutan ang mosunod nga mga pangutana uban sa ilang kaparis (mahimo kang mo-display niining mga pangutana diha sa pisara o mohatag kanila niini og handout):

Sumala sa Manluluwas, unsa ang mas taas nga balaod?

Unsa ang gitudlo sa mas taas nga balaod ngari nato kon unsaon sa pagsanong kadtong mga nakapasakit nato?

Human sa igong panahon, dapita ang pipila ka estudyante sa pagpakigbahin sa ilang mga tubag diha sa klase.

Dapita ang usa ka estudyante sa kusog nga pagbasa og balik sa Mateo 5:45. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay mahitabo kanato kon higugmaon nato ang atong mga kaaway ug mobuhat og maayo niadtong mga nasilag kanato.

Unsa ang mahitabo kon higugmaon nato ang atong mga kaaway ug mobuhat og maayo sa mga nasilag kanato?
Sa pagkasayud nga tanan kita mga espiritung anak sa Dios, sa inyong hunahuna unsay buot ipasabut dinhi sa bersikulo nga mamahimong mga anak sa atong Amahan sa Langit? (Nagpasabut kini sa pagkahimong sama Kaniya ug pagkamanununod sa Iyang gingharian.)
Giunsa sa Manluluwas sa pagpakita og ehemplo sa paghigugma sa Iyang mga kaaway ug paghimo og maayo ngadto sa uban atol sa Iyang pagpakabuhi?

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa unsay ilang mga nakat-unan sa Mateo 5 kon unsay kinahanglan natong buhaton aron mahimong hingpit sama sa Langitnong Amahan.

Unsang mga butanga ang kinahanglan natong buhaton aron mahimong hingpit sama sa Amahan sa Langit? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan kinahanglang mahibalo sila usa ka baruganan nga susama sa mosunod: Sa atong pagsunod sa mga pagtulun-an sa Manluluwas ug sa mga sugo, kita mahimong sama sa atong Amahan sa Langit.)

Pahinumdumi ang mga estudyante nga pinaagi lamang ni Jesukrito ug sa Iyang grasya nga kita mahimong hingpit (tan-awa sa Moroni 10:32).

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa proseso sa pagkahimong hingpit, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Russel M. Nelson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Dili kita angayang madismaya kon ang tinuoray natong mga tinguha sa pagkahingpit karon ingon og pig-ot [lisud] ug walay kahumanan. Ang pagkahingpit wala pa. Moabut lang kini sa hingpit human sa Pagkabanhaw ug pinaagi lang sa Ginoo. Naghulat kini sa tanan kinsa nahigugma kaniya ug nagtuman sa iyang mga sugo” (“Perfection Pending,” Ensign, Nob. 1995, 88).

Sumala ni Elder Nelson, kanus-a man nato makab-ot ang pagkahingpit?
Unsa ang ikatabang niini nga pamahayag ngadto sa tawo nga mibati og kabug-at ug nawad-an sa paglaum tungod sa iyang mga kasaypanan?

Awahaga ang mga estudyante nga magpadayon sa pagsunod sa mga sugo sa Dios aron sa kadugayan mamahimo silang sama sa atong Langitnong Amahan.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Mateo 5:22. Unsa ang buot ipasabut sa pulong nga Kwanggol ka?

Si Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihatag og mas lapad nga kahulugan sa pulong nga Kwanggol:

“Ang panamastamas ug bastos nga mga pinulongan magkalahi sa matag nasud ug kapanahunan, apan ang tuyo niini nga tudling mao ang paghimaraot sa bisan unsang pinulongan nga naghatud og dili maayong mga pagbati ngadto sa laing tawo” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:222).

Mateo 5:27–28.. “Kadtong kinsa nagatan-awg babaye uban sa kaibog kaniya”

Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha Ka mga Apostoles naghisgot sa gibug-aton sa sala nga pagkaibug:

“Nganong ang kaibug [kahigal] usa man ka makamatay nga sala? Nan, agig dugang sa hingpit nga makalaglag sa Kalag, nagtuo ako nga sala kini tungod kay mohugaw kini sa labing taas ug labing balaan nga relasyon nga gihatag sa Dios dinhi kanato sa mortalidad—ang gugma nga gibatunan sa lalaki ug sa babaye alang sa usag usa ug ang tinguha nga ang magtiayon kinahanglan magbaton ug mga anak ngadto sa usa ka pamilya gitumong nga magmahangturon. … Ang gugma mohimo kanato og kinaiya nga makaduol ngadto sa Dios ug sa ubang mga tawo. Ang kahigal, sa laing bahin, dili gayud diosnon ug magmaya sa pagpatuyang sa kaugalingon. Ang gugma maggikan sa bukas nga mga kamot ug bukas nga kasingkasing; ang kahigal maggikan lamang sa usa ka bukas nga gana” (“Walay Luna alang sa Kaaway sa Akong Kalag,” Ensign o Liahona, Mayo 2010, 44–45).

Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles namulong bahin sa mga epekto sa pornograpiya niadtong mga mogamit niini:

“Ang pornograpiya makadaut sa abilidad sa usa ka tawo sa pagtagamtam og usa ka normal nga emosyunal, romantik, ug espiritwal nga nga relasyon uban sa usa ka tawo nga lahi og sekso. Gidaut niini ang moral nga kalig-on nga nagpugong sa mga tawo nga malambigit sa dili angay, abnormal, o ilegal nga kinaiya. Samtang ang konsensya nagkadili na sensitibo, ang maggamitay og pornograpiya madala na sa pagbuhat sa unsay ilang nasaksihan, nga dili manumbaling sa mga epekto niini sa ilang kinabuhi ug sa mga kinabuhi sa uban” (“Pornograpiya,” Ensign o Liahona, Mayo 2005, 89).

Mateo 5:31–37. “Bisan kinsa nga mobulag sa iyang asawa”

Sa kapanahunan ni Jesus, dunay mga Judeo nga pareho og hunahuna sa ilang interpretasyon sa sumbanan ni Moises (tan-awa sa Deuteronomio 24:1–2) sa paagi nga gitugot ang diborsyo sa dili angay nga mga hinungdan. Sama pananglit, kon ang lalaki mangita og mas bata o mas madanihong asawa o kon ang asawa wala makahimo og lamiang panihapon, moatubang sa publiko nga walay tabon ang ulo, o wala na hiangayi, tugutan ra ang lalaki nga makig-diborsyo. Sigun sa narekord sa Mateo 5:31–37, didto sa ubang dapit sa Wali Ibabaw sa Bungtod, gitinguha ni Jesus ang pagtawag sa iyang mga sumusunod ngadto sa mas taas nga sumbanan sa pagkamatarung ug sa pagpasabut kanila nga ang kaminyoon usa ka institusyon nga kinahanglang tahuron ug ipadayon sumala sa sundanan nga giestablisar sa Dios uban sa mahangturong kaminyoon ni Adan ug ni Eva. (Tan-awa sa Bruce R. McConkie, The Mortal Messiah, 4 vols. [1979–81], 3:291–97; tan-awa usab sa Mateo 19:3–9.)

Mateo 5:43. “Kamo nakadungog na nga giingon”

Ang sugo nga “higugmaa ang imong silingan” naa sa Levitico 19:18, apan walay kasulatan sa Daang Tugon ang nagsugo nga kasuk-an ang atong kaaway. Makita nga gipamulong sa Manluluwas ang unsay komon sa Iyang panahon.