Leksyon 21

Mateo 18

Pasiuna

Gitudloan ni Jesukristo ang Iyang mga disipulo sa mga baruganan nga makatabang nila sa paggiya sa Iyang Simbahan human sa Iyang Pagbayaw. Mihatag usab ang Ginoo sa sambingay sa walay kalooy nga sulugoon agig tubag sa pangutana ni Pedro mahitungod sa pagpasaylo.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Mateo 18:1–20

Gitudloan ni Jesukristo ang Iyang mga disipulo sa mga baruganan nga makatabang nila sa paggiya sa Iyang Simbahan

Ilista sa pisara ang mosunod nga mga salaod: gibakakan; gikawatan; gibudhian sa higala. Hangyoa ang mga estudyante sa hilum nga pag-rate sa matag salaod gikan sa 1 ngadto sa 10, nga ang 1 maoy pinakasayon nga pasayloon ug ang 10 maoy pinakalisud. Dapita ang pipila ka andam nga estudyante sa pagreport kon giunsa nila sa pag-rate ang mga salaod.

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong nganong kita kinahanglan nga mopasaylo sa uban bisan og lisud ang paghimo niini.

Dapita ang mga estudyante samtang sila nagtuon sa Mateo 18 sa pagpangita og mga kamatuoran nga makatabang nila nga makasabut nganong kinahanglan nga mopasaylo ta sa uban.

I-summarize ang Mateo 18:1-14 pinaagi sa pagpasabut nga gitudloan ni Jesus ang Iyang mga disipulo sa pagpaubos sa ilang mga kaugalingon ug mamahimong sama sa gagmayng bata. Gipasabut usab Niya nga kadtong “nakasala” sa gagmayng mga bata, mopasalaag kanila, o mopahuyang sa ilang pagtuo, ubos sa hustisya sa Dios (tan-awa sa mga bersikulo 6–7). Ang Manluluwas dayon mitambag sa Iyang mga disipulo nga tangtangon sa ilang kinabuhi ang mga butang nga makapasala kanila, o nagpalisud kanila (tan-awa sa bersikulo 9). (Pahinumdom: Ang mga pagtulun-an sa Manluluwas nga naa sa Mateo 18:1–14 hisgutan sa mas lapad nga detalye diha sa mga leksyon sa Marcos 9 ug sa Lucas 15.)

Ipasabut nga human ang Manluluwas mitambag sa Iyang mga disipulo nga tangtangon sa ilang kinabuhi ang mga butang nga nagpalisud kanila, Siya misulti kanila unsay angay buhaton sa tawo kon dunay tawo nga makalapas, o makasala batok kanila. Gitudlo usab Niya sa mga Apostoles ang mga baruganan sa disiplina sa Simbahan.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 18:15, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay ipabuhat ni Jesus sa Iyang mga disipulo kon dunay tawo nga makasala batok nila.

• Unsa man ang atong makat-unan gikan niini nga bersikulo kon unsay angay natong buhaton kon dunay tawo nga makasala batok kanato?

I-summarize ang Mateo 18:16–17 pinaagi sa pagpasabut nga gisultihan sa Manluluwas ang Iyang mga Apostoles nga kon ang tawo magdumili sa pagdawat sa iyang binuhatang sayop ug sa pagkumpisal sa iyang sala, ug may duha o sobra pa mosaksi batok kaniya, kanang tawhana isalikway sa Simbahan. Mahimo usab nimong ipasabut nga, kadtong mangulo sa mga Church disiplinary council diin ang ingon nga mga desisyon pagabuhaton nga magtinguha kanunay sa kabubut-on sa Ginoo kon isalikway ba ang maong tawo sa Simbahan o i-excommunicate.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 18:18–20. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsa nga awtoridad ang nadawat sa mga Apostoles.

• Unsa nga awtoridad ang gihatag sa mga Apostoles kanila? (Ipasabut nga gihatag sa Manluluwas ang mga yawe sa priesthood ngadto sa mga Apostoles, nga naghatag kanila og awtoridad, ubos sa pagdumala ni Pedro, sa paghimo sa mga ordinansa sa pag-seal ug paghimo og mga paghukom kalabut sa Simbahan, lakip kon ang nakasala ipabilin ba nga miyembro [tan-awa sa Mateo 16:19].)

• Unsa ang gisaad sa Ginoo ngadto sa Iyang mga Apostoles diha sa mga bersikulo 19–20? (Mahimo nimong isugyot nga markahan sa mga estudyante ang saad diha sa bersikulo 20.)

Mateo 18:21–35

Ang Ginoo mihatag sa sambingay sa walay kalooy nga sulugoon

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga istorya, nga gisugilon ni Presidente Thomas S. Monson, bahin sa usa ka pamilya kansang duha ka bulan nga anak namatay:

“[Ang] amahan usa ka tighimo og kabinet ug midesinyo og matahum nga kahon alang sa lawas sa bililhon niyang anak. Ang adlaw sa paglubong dag-umon, miduyog sa kasubo nga ilang gibati. Sa naglakaw ang pamilya padulong sa chapel, nga ang Amahan nagdala sa gamayng lungon, pipila ka higala ang mitambong. Apan, ang pultahan sa chapel sarado. Ang busy nga bishop nakalimot sa lubong. Ang paningkamot sa pagkontak kaniya lisud. Wala masayud sa buhaton, gisipitan sa amahan ang lungon ug, kuyog sa iyang pamilya, gibalik kini sa balay, naglakaw ubos sa nagbunok nga ulan” (“Hidden Wedges,” Ensign, Mayo 2002, 19).

• Kon sakop kamo niana nga pamilya, unsa kaha ang inyong bation kon ang bishop wala makaadto sa lubong?

• Nganong lisud ang pagpasaylo sa bishop?

Ipasabut nga human gitudloan sa Manluluwas ang mga Apostoles, nangutana si Pedro sa Ginoo mahitungod sa pagpasaylo. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 18:21, ug ipapangita sa mga estudyante ang pangutana ni Pedro.

• Unsa ang gipangutana ni Pedro sa Manluluwas?

Ipasabut nga ang ubang lider sa relihiyon sa panahon ni Pedro nagtudlo nga ang usa ka tawo dili kinahanglang mangayo og pasaylo sa laing tawo lapas sa tulo ka higayon. Sa pagpangutana sa Ginoo kon kinahanglan ba siyang mopasaylo og tawo sa ikapito nga higayon, nagtuo si Pedro nga sobra na ang iyang kamapasayloon (tan-awa sa Bruce R. McConkie, The Mortal Messiah, 4 vols. [1979–81], 3:91). Dapita ang mga estudyate sa pagbasa og hilum sa Mateo 18:22, nga mangita sa gitubag sa Manluluwas kang Pedro.

• Sigun sa gisulti sa Manluluwas pila ka higayon kita kinahanglang mopasaylo ngadto sa nakapasilo o nakasala kanato? (Ipasabut nga ang “kapitoan ka pito” usa ka paagi sa pag-ingon nga walay limit ang pagpasaylo sa uban.)

• Unsa nga kamatuoran ang atong makat-unan gikan sa Manluluwas bahin sa pagpasaylo sa uban? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroha nga mahibalo sila sa mosunod nga kamatuoran: Ang Ginoo misugo kanato sa pagpasaylo niadtong mga nakapasilo o nakasala batok kanato.)

• Unsa ang buot ipasabut sa pagpasaylo sa uban? (Ipasabut nga ang pagpasaylo sa uban mao ang paghigugma sa tawo nga nakapasilo o nakapasakit kanato ug dili magbaton og ngil-ad nga pagbati ngadto kaniya [tan-awa sa Ang giya Ngadto sa mga Kasulatan, “Pasaylo,” scriptures.lds.org; D&P 64:9–11]. Ang pagpasaylo wala magpasabut nga mitugot ta sa uban nga padayong mopasakit kanato o ang nakasala dili na manubag sa iyang mga gibuhat, sa legal o sa ubang paagi.)

Ipasabut nga human matubag ang pangutana ni Pedro, gitudloan sa Manluluwas og usa ka sambingay ang Iyang mga disipulo nga makatabang natong makasabut nganong kinahanglan tang mopasaylo sa uban.

Grupoha ang mga estudyante nga magpares-pares ug dapita ang matag pares nga basahon og dungan ang Mateo 18:23–35, nga mangita kon nganong kinahanglan kitang mopasaylo sa uban. Human sa igong panahon, dapita ang mga estudyante sa pagreport sa ilang nakit-an.

Aron matabangan ang mga estudyante nga mas modako ang ilang panabut niini nga sambingay, kopyaha ang mosunod nga mga pulong diha sa pisara:

Hari	Sulugoon	Kaubang Sulugoon

• Pila ang utang sa sulugoon ngadto sa hari? (Isulat ang nakautang sa hari og 10,000 nga kwarta ubos sa Sulugoon.)

Ipasabut nga sa panahon ni Jesus ang “10,000 nga kwarta katugbang na sa 100,000,000 ka denar [Roman nga kwarta]. Ang usa ka denar mao ang sagad nga sweldo sa komon nga trabahante” (Jay A. Parry and Donald W. Parry, Understanding the Parables of Jesus Christ [2006], 95). Hangyoa ang mga estudyante sa pagsubay kon pila ka tuig ang abton aron mabayran sa sulugoon ang iyang utang pinaagi sa pag-divide sa 100,000,000 ka denar ngadto sa 365 ka adlaw (100,000,000/365 = 273,973). Isulat ang 273,973 ka tuig sa pisara ubos sa nakautang sa hari og 10,000 nga kwarta.

• Pila ang utang sa kaubang sulugoon ngadto sa sulugoon? (Isulat ang nakautang sa sulugoon og 100 nga kwarta ubos sa Kaubang Sulugoon.)

Ipasabut nga sa panahon ni Jesus ang “100 nga kwarta katugbang na sa 100 ka denar. Buot ipasabut, ang kaubang sulugoon nakautang sa sulugoon og mga 100 ka adlaw’ nga kantidad sa trabaho, o hapit one-third sa tinuig niyang sweldo. Isulat ang 100 ka adlaw sa pisara ubos sa nakautang sa sulugoon og 100 nga kwarta.

• Ngano kaha nga giingnan man sa hari ang sulugoon nga usa siya ka dautan kay wala mopasaylo sa utang sa iyang kaubang sulugoon?

Pangutan-a ang mga estudyante kon si kinsa sa ilang hunahuna ang girepresentahan sa tulo ka tawo niana nga sambingay? Human sila makatubag, isulat sa pisara ang posibling mga representasyon: Hari = Langitnong Amahan, Sulugoon = Kita, Kaubang Sulugoon = Ang mga nakasala kanato.

• Sa inyong hunahuna unsa nga baruganan ang gitinguhang itudlo sa Manluluwas sa Iyang mga disipulo kon nganong kinahanglan kitang mopasaylo sa uban? (Kinahanglang mahibaloan sa mga estuyante ang baruganan nga susama sa mosunod: Kon gusto ta nga pasayloon sa Dios, nan kinahanglang andam ta nga mopasaylo sa uban. Isulat sa pisara kini nga baruganan.)

• Unsa ang mahimo sa usa ka tawo kon naglisud siya sa pagpasaylo sa ubang tawo?

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut unsay atong mahimo aron mas andam kitang mopasaylo sa uban, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente James E. Faust sa Unang Kapangulohan. Kon mahimo, paghimo og handout alang sa matag estudyante.

“Kinahanglan natong ilhon ug sabton ang masuk-anon nga mga pagbati. Ang paghimo niini magkinahanglan og pagpaubos, apan kon moluhod ug mohangyo ta sa Langitnong Amahan alang sa usa ka pagbati nga mopasaylo, Siya motabang kanato. Ang Ginoo nagsugo kanato sa ‘pagpasaylo sa tanan nga mga tawo’ [D&P 64:10] alang sa atong kaayohan kay ang ‘kasilag mopugong sa espirituhanong pagtubo’ [Orson F. Whitney, Gospel Themes (1914), 144]. Kon ato lamang tangtangon gikan sa atong kaugalingon ang kasilag ug kalagot ang Ginoo makahupay sa atong mga kasingkasing. …

“… Kon ang trahedya moigo, kinahanglang dili kita motubag pinaagi sa pagpanimalos, apan hinoon tugutan ang hustisya nga [mohimo sa iyang bahin ug dayon magpadayon]. Dili sayon ang [pagpadayon] ug haw-angon ang atong kasingkasing sa nagkadako nga kalagot. Ang Manluluwas midalit kanatong tanan og bililhon nga kalinaw pinaagi sa Iyang Pag-ula, apan moabot lamang kini samtang kita andam mopapahawa sa dili maayo nga mga pagbati sa kasuko, kasilag, o panimalos. Kanatong tanan nga mopasaylo ‘sa mga nakautang kanato’ [Hubad ni Joseph Smith, Mateo 6:13], bisan kadtong nakalapas og seryuso nga mga krimen, ang Pag-ula makahatag og dakong kalinaw ug kahupayan” (James E. Faust, “Ang Makaalim nga Gahum sa Pagpasaylo,” Ensign o Liahona, Mayo 2007, 69).

• Unsa ang gisulti ni Presidente Faust nga atong buhaton nga makatabang sa atong pagpasaylo sa uban?

• Sumala ni Presidente Faust, unsa man ang mahitabo kon mopasaylo ta sa uban?

Pahinumdumi ang mga estudyante sa istorya nga gipakigbahin ni Presidente Monson sa pagsugod sa klase ug ipabasa sa usa ka estudyante ang konklusyon sa istorya:

“Kon ang pamilya mubo pa og kalidad, magmahay unta sila sa bishop ug mayugot. Dihang nadiskubrihan sa bishop ang trahedya, gibisitahan niya ang pamilya ug nangayog pasaylo. Bisan og ang kahapdos mailhan gihapon sa iyang pagpanulti, apan sa luhaang mga mata, ang amahan midawat sa pagbasol, ug ang duha mihangop uban sa diwa sa pagsinabtanay” (“Hidden Wedges,” Ensign, Mayo 2002, 19).

• Sa unsang paagi ang Ginoo mitabang ninyo nga mopasaylo sa tawo nga nakasala o nakapasilo kaninyo?

• Unsa ang nakatabang ninyo sa pagpasaylo sa uban? (Ikonsiderar ang pagdapit sa mga estudyante nga isulat ang tubag sa pangutana diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal.)

Pangutana ug paghimo og mga pagdapit nga makaawhag nila sa paggamit niini

Ang tumong sa pagtudlo sa ebanghelyo mao ang pagtabang sa mga estudyante nga magamit ang mga baruganan ug mga doktrina nga naa sa mga kasulatan, makabig, ug madawat ang mga panalangin nga gisaad para sa mga matinud-anon ug masulundon. Ang mga pangutana ug mga pagdapit nga nag-awhag sa paggamit niini makatabang sa mga estudyante nga makakita unsaon nila nga magamit kini nga mga baruganan ug doktrina diha sa kasamtangan ug sa umaabut nilang mga sitwasyon.

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon si kinsa kaha ang dili nila mapasaylo. Dapita sila sa pag-ampo nga makabaton og tinguha nga mopasaylo ug sa katakus nga palabyon ang kahapdos ug kasuko aron si Jesukristo makatabang nila nga mobati og kalinaw ug kahupayan pinaagi sa Iyang Pag-ula.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Mateo 18:20. “Kay diin gani ang duha kon tulo magakatigum sa akong ngalan”

Si Presidente Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo nga kining saad sa panagtigum sa ngalan ni Jesukristo magamit natong tanan kon ang panagtigum gipangulohan sa tukma nga awtoridad:

“Kay ang Ginoo miingon, ‘Kay diin gani ang duha kon tulo magakatigum sa akong ngalan, anaa ako sa ilang taliwala.’ (Mat. 18:20; tan-awa usab sa D&P 6:32.)

“Adunay kasiguroan sa pagkat-on sa doktrina diha sa mga panagtigum nga pasiugdahan sa tukma nga awtoridad” (“Reverence Invites Revelation,” Ensign, Nob. 1991, 21).

Mateo 18:21–22. “Kapitoan ka pito”

“Ang tubag nga ‘kapitoan ka pito’ (usa ka pinasobra nga gidaghanon, buot ipasabut walay kinutuban) buhaton para niadtong nakasala batok kanato apan naghinulsol. Ug para niadtong nakasala batok kanato ug magdumili sa paghinulsol, sa unang tulo ka higayon kinahanglan kitang mopasaylo, apan sa ikaupat nga higayon ang mga pagpamatuod batok sa makasasala dad-on atubangan sa Ginoo. Kon ang sinserong paghinulsol ug pag-uli gihimo, gikinahanglan ang pagpasaylo; apan kon walay paghinulsol, ang makasasala itugyan ngadto sa paghukom sa Dios. Ang tanan niining dugang nga instruksyon gihatag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 98:39–48, ang balaod sa pagpasaylo” (D. Kelly Ogden and Andrew C. Skinner, Verse by Verse: The Four Gospels [2006], 371–72).

Timan-i nga ang mga pulong nga “kamo dili na mopasaylo” diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 98:44 nagpasabut nga ang nakasala nga dili maghinulsol kinahanglang maoy manubag sa tanan niyang mga binuhatan. Wala magpasabut nga pugngan nato ang pagpasaylo o padayon kitang mayugot kanila (tan-awa sa Manwal sa Doktrina ug mga Pakigsaad ug sa Church History Seminary Teacher Manual [manwal sa Church Educational System, 2013], 349).

Mateo 18:22. Pagpasaylo ug Church discipline

Si Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo sa unsang paagi ang Mateo 18:22 naghisgot bahin sa Church discipline:

“Walay limit kon kapila kinahanglang mopasaylo sa usag usa ang mga kaigsoonan sa ilang personal nga mga kalapasan mag-agad sa mga kondisyon sa tinuod nga paghinulsol. Kini, hinoon, wala magpasabut nga ang Simbahan mismo magpadayon sa walay katapusang pagpasaylo ug pag-fellowship sa masalaypon nga mga miyembro. Dunay mga higayon nga ang mga makasasala kinahanglang itambog palayo sa gingharian bisan unsa pa sila ka makalolooy tungod sa dili tarung nilang mga binuhatan” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:423).

Mateo 18:23–30. Ang Ginoo misugo kanato sa pagpasaylo niadtong mga nakapasilo kanato

Si Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitabang nato nga makasabut sa atong pagkabulahan tungod sa pagpasaylo sa uban:

“Ang pagpasaylo moayo sa dagko, grabe kaayong mga samad, kay nagtugot kini sa gugma sa Dios nga mopaksi sa makahilo nga kasilag diha sa inyong kasingkasing ug hunahuna. Molimpyo kini sa inyong mga hunahuna sa tinguha nga makapanimalos. Magmugna kini og luna alang sa paglunsay, pag-ayo, pagpabalik sa gugma sa Ginoo” (“Healing the Tragic Scars of Abuse,” Ensign, Mayo 1992, 33).

Si Presidente Dieter F. Uchtdorf, sa Unang Kapangulohan mitudlo sa mosunod mahitungod sa pagpasaylo:

“Hinumdumi, ang langit puno sa mga tawo kinsa aduna niini: Gipasaylo sila. Ug sila mipasaylo” (“Ang Maloloy-on Magadawat og Kalooy,” Ensign o Liahona, Mayo 2012, 77).