Tito

Pasiuna

Sa sulat ni Pablo ngadto ni Tito, usa ka lokal nga lider sa Simbahan sa Creta, giawhag siya ni Pablo nga gamiton ang matarung nga doktrina sa pagpanudlo ug pagkorihir sa uban. Gitambagan usab ni Pablo si Tito nga tudloan ang mga Santos sa pagkahimong matarung nga mga ehemplo, sa pagbaton og paglaum nga matubos pinaagi sa Pag-ula ni Jesukristo, ug sa pagpadayon sa maayong mga buhat. (Pahinumdom: Agig pagpangandam niini nga leksyon, tingali makatabang ang pagribyu sa mga baruganan nga naa sa seektruth.lds.org.)

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Tito 1

Giawhag ni Pablo si Tito nga gamiton ang matarung nga mga doktrina [tulohoan] sa pagpanudlo ug pagkorihir sa mga Santos sa Creta

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna og usa ka panahon dihang nakadungog sila og tawo nga namulong batok sa Simbahan o sa doktrina niini.

Unsay tukmang paagi sa pagpanalipud sa Simbahan ug sa doktrina niini kon dunay tawo nga mamulong batok niini?

Dapita ang mga estudyante sa pagpangita og mga kamatuoran samtang nagtuon sila sa basahon ni Tito nga makatabang nila nga mahibalo kon unsaon sa pagpanalipud ang Simbahan ug ang doktrina niini sa tukmang paagi kon dunay tawo nga mamulong batok niini.

Dapita ang mga estudyante sa pagpangita sa isla sa Creta diha sa Mga Mapa, nu. 13, “Ang Misyonaryo nga mga Panaw ni Apostol Pablo.” Ipasabut nga sa hapit na matapos ang kinabuhi ni Pablo, mihimo og sulat si Pablo kang Tito, kinsa nagserbisyo nga lider sa Simbahan sa Creta. Si Tito nakabig ni Pablo sa nag-unang mga katuigan, ug human sa iyang bunyag nagserbisyo siya uban ni Pablo sa lain-laing mga assignment. Sa iyang sulat, giawhag ni Pablo si Tito ug gitambagan siya bahin sa iyang calling.

I-summarize ang Tito 1:1–6 pinaagi sa pagpasabut nga mipamatuod si Pablo sa anaa kaniya nga paglaum sa kinabuhing dayon tungod kay misaad ang Dios didto sa atong kinabuhi sa wala pa dinhi. Gipasabut usab ni Pablo nga iyang gipadala si Tito ngadto sa isla sa Creta aron tarungon sa pagpahimutang ang Simbahan didto. Usa sa katungdanan ang gihuptan ni Tito mao ang pagtawag og mga tawo nga moserbisyo isip bishop.

Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Tito 1:7–8, nga mangita sa mga kinaiya nga kinahanglang anaa sa usa ka bishop. Mahimo nimong awhagon ang mga estudyante nga markahan ang unsay ilang nakit-an.

Sumala niini nga mga bersikulo, unsa man ang mga kinaiya nga kinahanglan nga anaa sa usa ka bishop? (Mahimo nimong ipasabut nga ang baladlungon nagpasabut nga gahi og ulo o mapahitas-on ug nga “hinapi sa talamayong paagi” nagpasabut sa kwarta nga naangkon pinaagi sa dili tinarung nga paagi o dili matarung nga paagi.)
Ngano kaha nga kini nga mga kinaiya gikinahanglan man nga naa sa usa ka bishop?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Tito 1:9. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita og laing kinaiya nga kinahanglang naa sa usa ka bishop. Ipasabut nga ang “matarung nga doktrina” nagpasabut sa tinuod nga doktrina.

Unsa ang laing kinaiya nga kinahanglang anaa sa usa ka bishop?
Unsa sa inyong hunahuna ang buot ipasabut sa “[mangupot] pag-ayo” siya sa pulong sa Dios?
Sumala sa bersikulo 9, nganong importante man para sa mga bishop nga mangupot og maayo sa pulong sa Dios? (Aron makagamit sa tinuod nga doktrina sa pag-awhag sa uban nga magsunod sa ebanghelyo ug pagsaway sa mga “nagasupak niini.” Ang usa nga nagasupak mao ang mamulong batok o dili modawat sa ideya [niini nga sitwasyon, sa kamatuoran sa ebanghelyo]. Ang mga nagasupak pwedeng usa ka miyembro ug dili miyembro sa Simbahan.)
Unsay atong mahimo, sama sa mga bishop, sa pagkupot og maayo sa pulong sa Dios? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroa nga mahibalo sila sa mosunod nga baruganan: Samtang maghupot kita og maayo sa pulong sa Dios, makagamit kita sa tinuod nga doktrina aron sa pag-awhag sa uban nga sundon ang ebanghelyo ug panghimakak kanila nga nagasupak niini. Isulat kini nga baruganan diha sa pisara.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni President Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Hangyoa ang klase sa pagpaminaw sa gahum sa tinuod nga doktrina sa pagtabang sa mga indibidwal nga makasunod sa ebanghelyo ni Jesukristo.

“Ang tinuod nga doktrina, kon nasabtan, makapausab sa mga kinaiya ug pamatasan.

“Ang pagtuon sa mga doktrina sa ebanghelyo mas dali nga makapalambo sa pamatasan kay sa pagtuon bahin sa pamatasan aron mapalambo kini. … Mao nga gihatagan gayud nato og importansya ang pagtuon sa mga doktrina sa ebanghelyo” (“Little Children,” Ensign, Nob. 1986, 17).

Sumala ni Presidente Packer, nganong importante man ang pagtuon ug pagkat-on sa tinuod nga doktrina?

Bahina ang klase ngadto sa grupo nga tag-duha o tag-tulo. Dapita ang matag grupo nga tabangan sa pagtubag ang mosunod nga mga pangutana diha sa ilang mga class notebook o scripture study journal. Ikonsiderar ang pagsulat sa mga pangutana diha sa pisara.

Unsay atong mahimo aron maandam kita sa pagtudlo sa tinuod nga doktrina aron atong maawhag ang uban sa pagsunod sa ebanghelyo? (Tan-awa sa Alma 17:2–4.)
Unsa ang pipila ka mga ehemplo gikan sa mga kasulatan sa mga panahon dihang ang usa ka tawo mitudlo sa tinuod nga doktrina ngadto sa usa ka tawo kinsa mipakita og pagduda o may kayugot sa Simbahan o sa doktrina niini? (Ilakip ang bisan usa lang ka ehemplo sa panahon dihang ang usa ka tawo naghinulsol tungod kay gitudloan siya sa tinuod nga doktrina.)
Kanus-a nga ang pagkat-on sa tinuod nga doktrina nakatabang pagdani ninyo o sa tawo nga inyong nahibaloan aron mas sundon sa hingpit ang ebanghelyo ni Jesukristo?

Human sa igo nga panahon, dapita ang pipila ka estudyante sa pagreport sa ilang mga tubag diha sa klase. Human sila makareport, ipasabut nga samtang ang tinuod nga doktrina makatabang nato sa pag-awhag sa uban nga sundon ang ebanghelyo ug pagsaway niadtong nagasupak sa Simbahan, dili tanang tawo makadawat sa kamatuoran. Tungod kay ang tanang indibidwal dunay kabubut-on, mahimo silang mopili nga dawaton o dili dawaton ang tinuod nga doktrina ni Jesukristo.

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna mahitungod sa mga scripture mastery passage nga ilang nakat-unan niining tuiga.

Asa nga mga scripture mastery passage ang makatabang kaayo sa pag-awhag sa uban nga sundon ang ebanghelyo?
Asa nga mga scripture mastery passage ang makatabang sa pagsaway niadtong supak sa Simbahan?

Dapita ang mga estudyante nga ipadayon ang pagsag-ulo sa mahinungdanong mga tudling sa kasulatan aron maandam sila sa pagtudlo sa tinuod nga doktrina ngadto sa uban.

I-summarize ang Tito 1:10–16 pinaagi sa pagpasabut nga gitudloan ni Pablo si Tito nga ang mga bishop kinahanglang mosalig sa tinuod nga doktrina tungod kay dunay daghang manglingla ug mini nga mga magtutudlo diha kanila. Gitambagan niya si Tito sa pagbadlong sa mini nga mga magtutudlo aron mabiyaan nila ang ilang mga sayop ug “magamaayo sila diha sa pagtuo [doktrina]” (bersikulo 13). Gipasabut usab ni Pablo nga kadtong mga dautan mangangkon nga nakaila sila sa Dios apan nagalimud Kaniya sa ilang mga buhat.

Tito 2

Gitambagan ni Pablo si Tito nga tudloan ang mga Santos sa Creta nga sundon ang tinuod nga doktrina

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Tito 2:1. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsa pay gisugo ni Pablo nga buhaton ni Tito uban sa tinuod nga doktrina.

Unsa pa ang gisugo ni Pablo nga buhaton ni Tito uban sa tinuod nga doktrina? (Nga itudlo kini sa mga Santos sa Creta.)

Isulat sa pisara ang mosunod nga mga pulong: Mga Lalaki, Mga Babaye, Batan-ong mga Babaye, ug Batan-ong mga Lalaki.

Dapita ang batan-ong mga babaye sa klase sa pagbasa og hilum sa Tito 2:3–5, nga mangita sa tambag ni Pablo kon unsaon sa pagpakabuhi sa mas magulang nga mga babaye ug unsay angay nilang itudlo sa batan-ong mga babaye. Dapita ang batan-ong mga lalaki sa pagbasa og hilum sa Tito 2:2, 6–8, nga mangita sa tambag ni Pablo kon unsaon sa pagpakabuhi sa mas magulang ug sa mas manghud nga mga lalaki.

Pahinumdom: Kon motumaw ang mga pangutana mahitungod sa kahulugan sa mga babaye nga nag-“masinugtanon sa ilang masigka-bana” (bersikulo 5), mahimo nimong i-refer ngadto sa materyal sa leksyon para sa Mga Taga-Efeso 5–6.

Sumala ni Pablo, unsay angayang sundon sa mas magulang nga mga lalaki? mas magulang nga mga babaye? sa batan-ong mga babaye? sa batan-ong mga lalaki? (Isulat sa pisara ang tubag sa mga estudyante ubos tukma niyang heading, o hangyoa ang mga estudyante sa pagduol sa pisara sa pagsulat sa ilang mga tubag. Mahimo nimong tabangan ang mga estudyante nga sabton unsay ipasabut sa ubang mga pulong. Sama pananglit, ang kaligdong nagpasabut nga kalma o seryuso, maaghup nagpasabut nga kontrolado ang kaugalingon, ug ang pagbaton og kamahinungdanon nagpasabut sa pagkamatinahuron.)
Unsa ang ipasabut sa mga pulong nga “sa tanang butang ipakita ang imong kaugalingon ingon nga panig-ingnan sa maayong binuhatan”? (bersikulo 7). (Nga mahimong maayong ehemplo sa pagsunod sa ebanghelyo.)
Base sa tambag ni Pablo ngadto ni Tito, unsa ang angayang buhaton sa mga sumusunod ni Jesukristo? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong, apan siguroa nga mahibalo sila sa mosunod nga kamatuoran: Ang mga sumusunod ni Jesukristo kinahanglang usa ka maayong mga ehemplo sa uban.)

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna og mas tigulang nga miyembro sa ilang ward o branch kinsa nahimong maayo nga ehemplo sa pagsunod sa ebanghelyo ug sa pagkamahalaron niini. Hangyoa ang pipila ka estudyante sa pagpaambit mahitungod sa tawo nga ilang nahunahunaan ug ipasabut sa unsang paagi ang ehemplo nianang tawhana nakatabang nila.

Dapita ang mga estudyante sa pagpili og usa sa mga kinaiya nga nalista sa pisara ug sa paghimo og tumong aron ikaapil kana nga kinaiya diha sa ilang kinabuhi aron ang maayo nilang mga ehemplo makapanalangin sa uban.

I-summarize ang Tito 2:9–10 pinaagi sa pagpasabut nga gitambagan ni Pablo si Tito nga tudloan ang mga miyembro sa Simbahan kinsa nagtrabaho isip mga sulugoon nga magmatinuoron ug magmatinumanon sa ilang mga agalon. Pinaagi sa pagkamatinuoron ug pagkamatinumanon, kini nga mga miyembro sa Simbahan motahud sa Ginoo ug mohimo og maayong ehemplo para sa ilang mga agalon.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Tito 2:11–15. Pagkahuman og basa sa estudyante, ipasabut nga ang Hubad ni Joseph Smith, sa Titus 2:11 mabasa nga, “Kay ang grasya sa Dios nga nagdala og kaluwasan sa tanang katawhan, gipakita.” Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gihimong posible sa grasya sa Dios alang sa tanang tawo, ug unsay gihimo ni Kristo alang natong tanan.

Unsay gihimong posible sa grasya sa Dios alang sa tanang tawo?
Sumala sa bersikulo 12, unsay angay buhaton sa mga Santos aron ma-access ang grasya sa Dios?
Unsa ang atong makat-unan gikan sa mga pagtulun-an ni Pablo sa bersikulo 14 kon unsay gibuhat ni Jesukristo para kanato? (Kinahanglang mahibaloan sa mga estudyante ang usa ka kamatuoran nga susama sa mosunod: Gitugyan ni Jesukristo ang Iyang kaugalingon para kanato aron sa paglukat [pagtubos] ug pagputli kanato. Ikonsiderar ang pagdapit sa mga estudyante sa pagmarka sa mga pulong sa bersikulo 14 nga nagtudlo niini nga kamatuoran.)

Ipasabut nga ang “katawhan nga mahimong iya gayud o lahi” sa (bersikulo 14) nag-refer sa mga tawo nga gibahandi sa Ginoo, kinsa Iyang gilukat o gitubos (tan-awa sa 1 Pedro 1:18–19; 2:9) ug kinsa nakigsaad nga motuman sa Iyang mga sugo (tan-awa sa Exodo 19:5–6).

Tito 3

Gitudloan ni Pablo si Tito unsay angay buhaton sa mga Santos sa Creta human sila gibunyagan

I-summarize ang Tito 3:1–2 pinaagi sa pagpasabut nga gitambagan ni Pablo si Tito nga tudloan ang mga Santos sa Creta sa pagsunod sa balaod sa yuta ug magmalumo ug magmaaghup sa tanan nilang pakigrelasyon sa uban.

Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog gikan sa Tito 3:3–8. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gisulti ni Pablo kon sa unsang paagi ang ebanghelyo ni Jesukristo nakausab kaniya ug sa mga Santos sa Creta.

Sumala sa bersikulo 3, giunsa sa paghulagway ni Pablo ang iyang kaugalingon ug sa ubang mga miyembro sa Simbahan sa wala pa sila makakat-on sa ebanghelyo ni Jesukristo?
Sumala sa mga bersikulo 5–6, unsa ang nakausab sa mga tawo?
Sumala sa bersikulo 7, unsa ang mahitabo sa mga tawo isip sangputanan sa kausaban gumikan sa grasya ni Jesukristo?

Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna sa unsang paagi sila nausab tungod sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Sumala sa bersikulo 8, unsa man ang gitambag ni Pablo sa mga Santos nga buhaton human sila nag-usab ug nabunyagan?

I-summarize ang Tito 3:9–15 pinaagi sa pagpasabut nga gitambagan ni Pablo ang mga Santos nga likayan ang pakiglantugi sa supakero nga mga tawo. Misugyot usab si Pablo nga bisitahon siya ni Tito didto sa Macedonia.

Tapusa pinaagi sa pagpamatuod sa mga kamatuoran nga nahibaloan gikan niini nga leksyon.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Tito 1–3. Mga kapanguhaan sa pagtubag sa lisud nga mga pangutana

“Komon ra sa mga estudyante sa ebanghelyo nga dunay mga pangutana mahitungod sa doktrina sa Simbahan, kasaysayan, o baruganan sa sosyal nga mga isyu. Si Presidente Dieter F. Uchtdorf sa Unang Kapangulohan miangkon nga, ‘natural lang nga dunay mga pangutana. … Dunay pipila ka miyembro sa Simbahan kinsa, sa usa ka higayon, wala makasulay og seryuso o sensitibong mga pangutana’ (‘Dali, Pakig-uban Kanamo,’ Ensign o Liahona, Nob. 2013, 21). Mao nga, importante, para sa mga magtutudlo nga magkat-on kon unsaon sa paghatag og tukmang tubag sa mga pangutana sa mga estudyante. Si Elder Paul V. Johnson sa Seventy mitudlo, ‘Ang atong pakig-atubang sa mga estudyante nga dunay pagduha-duha malisud kon unsaon nila sa pagpili ang tubag’ (‘A Pattern for Learning Spiritual Things’ [Seminaries and Institutes of Religion satellite broadcast, Ago. 7, 2012]). Kon ang mga magtutudlo mosunod sa mga praktis sa pagpaminaw, pagpamatuod, pagdapit, ug pag-follow up, mas makatabang sila nga mamintenar sa mga estudyante ang pagtuo ug makakita og mga tubag sa ilang mga pangutana” (seektruth.lds.org).

Tito 2:1–12. Ang epekto sa “matarung nga tuloohan [doktrina]”

Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo mahitungod sa bili sa pagtudlo sa doktrina sa ebanghelyo:

“Ang maayong pagkatudlo nga mga doktrina ug mga baruganan dunay mas dako kaayong impluwensya sa kinaiya kay sa mga lagda. Kon magtudlo kita og doktrina ug mga baruganan, mahimo kitang takus para sa pagsaksi ug giya sa Espiritu aron mahatagan og gibug-aton ang atong gipangtudlo” (“Gospel Teaching,” Ensign, Nob. 1999, 79).