Wprowadzenie do Ewangelii według św. Marka
Dlaczego warto studiować tę księgę?
Ewangelia Marka wartko relacjonuje historię o służbie, śmierci i Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa, skupiając się na pełnych mocy czynach Zbawiciela. Najważniejszym opisanym w niej wydarzeniem jest Zadośćuczynienie, które — jak podkreśla Marek — jest sednem misji Jezusa, od dawna obiecanego Mesjasza. Studiując podaną przez Marka historię i świadectwo o tym, jak Zbawiciel wypełnił Swoją zadość czyniącą misję, uczniowie mogą doświadczyć głębszego nawrócenia się ku ewangelii i znaleźć odwagę, by podążać za Zbawicielem.
Kto napisał tę księgę?
Autorem tej księgi jest Marek (zwany również Janem Markiem). Choć Marek nie był jednym z pierwszych uczniów Jezusa Chrystusa, nawrócił się później i został pomocnikiem Apostoła Piotra. Prawdopodobnie spisał swoją ewangelię na podstawie tego, czego się od niego dowiedział (zob. Bible Dictionary, „Mark”).
Wraz z matką, Marią, mieszkał w Jerozolimie, a jego dom był miejscem spotkań pierwszych chrześcijan (zob. Dzieje Apostolskie 12:12). Marek opuścił Jerozolimę, by pomóc Barnabie i Saulowi (Pawłowi) podczas ich pierwszej podróży misjonarskiej (zob. Dzieje Apostolskie 12:25; 13:4–6, 42–48). Paweł napisał później, że Marek był z nim w Rzymie (zob. List do Kolosan 4:10; List do Filemona 1:24) i chwalił go, jako towarzysza, który był „[mu] bardzo potrzebny do posługiwania” (II List do Tymoteusza 4:11). Mówił o nim „Marek, syn mój” (I List Piotra 5:13), co świadczy o tym, że łączyła ich serdeczna przyjaźń.
Kiedy i gdzie została napisana?
Nie wiemy dokładnie, kiedy została napisana Ewangelia Marka. Najprawdopodobniej Marek napisał ją w Rzymie pomiędzy 64 a 70 r. n.e., być może wkrótce po męczeńskiej śmierci Apostoła Piotra, która miała miejsce około 64 r. n.e.
Dla kogo i w jakim celu została napisana?
Ewangelia Marka zawiera szczegóły — takie jak tłumaczenia cytatów z języka aramejskiego, wyrażenia łacińskie i wyjaśnienia zwyczajów żydowskich — które zdają się być skierowane do czytelników głównie pochodzenia rzymskiego oraz do ludzi innych narodów, jak również do osób, które nawróciły się na chrześcijaństwo najprawdopodobniej w Rzymie lub na terenie Cesarstwa Rzymskiego. Wiele osób uważa, że Marek prawdopodobnie przebywał w Rzymie wraz z Piotrem w okresie dotkliwych prześladowań członków Kościoła na terenie całego Cesarstwa Rzymskiego.
Jedna trzecia Ewangelii Marka podaje nauki i doświadczenia Zbawiciela z ostatniego tygodnia Jego życia. Marek złożył świadectwo o tym, że cierpiący Syn Boży ostatecznie zatriumfował nad złem, grzechem i śmiercią. Świadectwo to było dowodem na to, że naśladowcy Zbawiciela nie powinni odczuwać strachu w obliczu prześladowań i prób, ponieważ podążają za swoim Nauczycielem. Pozwalało im stawiać czoła wyzwaniom z pewną wiedzą, że Pan im pomoże i że ostatecznie wypełni wszystkie dane im obietnice.
Co wyróżnia tę księgę spośród innych?
Ewangelia Marka rozpoczyna się w nagły i dramatyczny sposób oraz utrzymuje wartkie tempo, szybko podając wydarzenia jedno po drugim. Marek często używa słów od razu i natychmiast, co daje efekt szybkiej narracji i akcji.
Mimo że ponad 90% materiału podanego w Ewangelii Marka znajduje się również w Ewangelii Mateusza i Łukasza, opisy Marka często dostarczają nam dodatkowych szczegółów, które pomagają nam docenić miłosierdzie Zbawiciela i zrozumieć reakcje otaczających Go ludzi (por. Ew. Marka 9:14–27 z Ew. Mateusza 17:14–18). Na przykład, Marek opisuje powszechny entuzjazm, z jakim przyjmowano Zbawiciela w Galilei i innych miejscach na początku Jego służby (zob. Ew. Marka 1:32–33, 45; 2:2; 3:7–9; 4:1). Dokładnie opisuje także negatywne reakcje uczonych w piśmie i faryzeuszy, których sceptycyzm (zob. Ew. Marka 2:6–7) szybko przerodził się w spisek, by zniszczyć Jezusa (zob. Ew. Marka 3:6).
Ważne kwestie poruszane przez Marka to tematyka związana z tym, kim był Jezus i kto rozumiał Jego boskie pochodzenie, jak również to, na czym polega rola ucznia jako tego, który musi „[wziąć] krzyż swój i naśladować [Jezusa]” (Ew. Marka 8:34). Ponadto jedynie w Ewangelii Marka znajdujemy podobieństwo o nasionie, które samo wzrasta (zob. Ew. Marka 4:26–27) i historie o uzdrowieniu głuchoniemego w rejonie Dziesięciogrodzia (zob. Ew. Marka 7:31–37) oraz o stopniowym uzdrowieniu ślepca w Betsaidzie (zob. Ew. Marka 8:22–26).
Zarys
Ew. Marka 1–4 Jezus zostaje ochrzczony przez Jana Chrzciciela i rozpoczyna głoszenie ewangelii, powołuje apostołów i dokonuje cudów. Kiedy wzrasta wroga Mu opozycja, zaczyna nauczać za pomocą przypowieści.
Ew. Marka 5–7 Zbawiciel dokonuje dalszych cudów, okazując ludziom Swoje miłosierdzie. Po śmierci Jana Chrzciciela Jezus karmi ponad pięć tysięcy osób i chodzi po wodzie. Jezus ostrzega przed błędnymi tradycjami.
Ew. Marka 8–10 Jezus Chrystus nadal dokonuje cudów. Piotr świadczy, że Jezus jest Chrystusem. Zbawiciel trzykrotnie przepowiada Swoje cierpienie, śmierć i Zmartwychwstanie, ale uczniowie nie do końca rozumieją jeszcze znaczenie Jego słów. Uczy ich o pokorze i służbie, której wymaga od Swoich uczniów.
Ew. Marka 11–16 W ostatnim tygodniu życia Zbawiciel wjeżdża do Jerozolimy, naucza Swoich uczniów, cierpi w Getsemane i zostaje ukrzyżowany. Jezus Chrystus zmartwychwstaje.