Lekcja 15
Ew. Mateusza 13:1–23
Wprowadzenie
Kiedy Jezus przebywał w Galilei, przyszła do niego wielka rzesza. Zbawiciel nauczał ich poprzez przypowieści, zaczynając od podobieństwa o siewcy.
Propozycje dotyczące nauczania
Ew. Mateusza 13:1–17
Zbawiciel zaczyna nauczać za pomocą przypowieści
Pokaż uczniom mały pojemnik z ziemią.
-
Jakie są cechy charakterystyczne żyznej ziemi? A ziemi nieurodzajnej?
Wyjaśnij, że w Ew. Mateusza 13:1–23 czytamy, że Zbawiciel porównał różne rodzaje ziemi do stopnia otwartości, czyli duchowej gotowości serc ludzi. Poproś uczniów, aby podczas czytania tych wersetów rozważyli, który rodzaj ziemi odpowiada ich obecnej gotowości serca.
Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos Ew. Mateusza 13:1–3. Niech pozostali śledzą tekst i odszukają, w jaki sposób Zbawiciel nauczał rzeszę ludzi w Galilei.
-
W jaki sposób Zbawiciel nauczał rzeszę ludzi w Galilei? (W przypowieściach).
Poproś uczniów o przeczytanie po cichu pierwszych dwóch akapitów pod tytułem „Parables” [Przypowieści] w Bible Dictionary [Słowniku biblijnym] w anglojęzycznym wydaniu pism świętych ŚwDO.
-
Co to jest przypowieść?
Wyjaśnij, że przypowieść to „prosta opowieść, która ilustruje i przekazuje duchowe prawdy lub zasady. Zwykłe przedmioty i wydarzenia w przypowieściach symbolizują różne prawdy” [Guide to the Scriptures], „Parable”, strona internetowa: scriptures.lds.org).
-
O czym, według Ew. Mateusza 13:3, była przypowieść Zbawiciela? (Wyjaśnij, że siać oznacza wysiewać lub rozrzucać nasiona).
Poproś kilkoro uczniów, by po kolei czytali na głos Ew. Mateusza 13:4–9. Poproś pozostałych, aby śledzili tekst i odszukali cztery rodzaje ziemi, na jakie spadły nasiona.
-
Na jakie rodzaje ziemi spadły nasiona?
Narysuj na tablicy ilustracje przedstawiające cztery rodzaje ziemi i poproś uczniów, aby narysowali podobne rysunki na rozdanych kartkach.
Wyjaśnij, że droga to ścieżka w pobliżu pola, która jest wydeptana przez ludzi, którzy nią chodzili. Twardość tej ziemi uniemożliwia roślinom zakorzenienie się. Grunt skalisty to powierzchnie skalne pokryte cienką warstwą gleby. Chociaż nasiona mogą płytko się zakorzenić, to skała znajdująca się tuż pod powierzchnią ziemi uniemożliwia im przeniknięcie głębiej. Ziemia ciernista jest żyzna, ale ciernie przemagają rośliny, pozbawiając je światła, wody i potrzebnych wartości odżywczych. Dobra ziemia jest żyzna i rośliny mogą głęboko i dobrze się w niej zakorzenić.
Podsumuj Ew. Mateusza 13:10, wyjaśniając, że uczniowie Jezusa zapytali Go, dlaczego nauczał w przypowieściach. Zbawiciel wyjaśnił, że przypowieści ujawniają tajemnice, czyli prawdy królestwa niebieskiego tym, którzy są gotowi na ich przyjęcie, podczas gdy ukrywają znaczenie przed tymi, którzy nie są duchowo przygotowani (zob. New Testament Student Manual [podręcznik Kościelnego Systemu Edukacji, 2014], str. 45).
Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos Ew. Mateusza 13:14–15, a pozostali niech odszukają, co uniemożliwiło ludziom zrozumienie nauczanych przez Zbawiciela prawd.
-
Co uniemożliwiło ludziom dostrzeżenie, usłyszenie i zrozumienie prawd nauczanych przez Zbawiciela? (Wyjaśnij, że wyrażenie „otępiało serce tego ludu” oznacza, że serca ludzi stały się twarde i niewrażliwe).
Na tablicy obok rysunku drogi napisz zdanie do uzupełnienia: Jeśli utwardzimy serce, to…
-
Jakie, według wersetu 15., możemy stracić błogosławieństwa, jeśli utwardzimy serce? (Kiedy uczniowie udzielą odpowiedzi, uzupełnij zdanie napisane na tablicy, aby odzwierciedlało następującą zasadę: Jeśli utwardzimy serce, to nie zrozumiemy słowa Bożego, nie nawrócimy się do Zbawiciela i nie zostaniemy przez Niego uzdrowieni).
-
Co to znaczy być nawróconym do Zbawiciela i zostać uzdrowionym? (Oznacza przemianę i oczyszczenie poprzez Jego Zadośćuczynienie — nasza wiara, serce i życie są w harmonii z wolą Ojca Niebieskiego i zostają uwolnione od ciężaru grzechu).
Podsumuj Ew. Mateusza 13:16–17, wyjaśniając, że Jezus powiedział Swoim uczniom, iż byli błogosławieni, ponieważ mieli oczy, aby widzieć i uszy, aby słyszeć.
Ew. Mateusza 13:18–23
Zbawiciel podaje interpretację przypowieści o siewcy
Ponownie odwołaj się do rysunku na tablicy przedstawiającego drogę. Poproś jednego z uczniów, aby przeczytał na głos Ew. Mateusza 13:18–19. Poproś pozostałych, aby śledzili tekst i odszukali, do czego Zbawiciel przyrównał ziarna, drogę i ptactwo w Ew. Mateusza 13:4.
-
Co symbolizują ziarna? (Obok ziaren napisz: Słowo Boga).
-
Jakie serce symbolizuje ta droga? (Obok drogi napisz: Nie rozumie prawdy [gdyż ma utwardzone serce]).
-
Co symbolizuje ptactwo? Kim jest „Zły”? (Obok ptaków napisz: Szatan i jego słudzy).
-
W jaki sposób nauki Zbawiciela o drodze sprawią, że pełniej zrozumiemy zasadę, że jeśli utwardzimy swoje serca, to nie zrozumiemy słowa Bożego, nie nawrócimy się do Zbawiciela i nie zostaniemy przez Niego uzdrowieni?
Odwołaj się do rysunku na tablicy przedstawiającego skalisty grunt.
Poproś kilkoro uczniów, aby po kolei czytali na głos Ew. Mateusza 13:20–21 i Ew. Łukasza 8:13. Pozostałych poproś, aby śledzili tekst i odszukali, jak Zbawiciel wyjaśnił, czym jest grunt skalisty.
-
Co symbolizują rośliny wzrastające na gruncie skalistym? (Obok roślin na gruncie skalistym napisz: Świadectwo nie zostało głęboko zakorzenione).
-
Co symbolizuje żar słońca? (Powyżej rysunku roślin, które nie są głęboko zakorzenione, napisz: ucisk, prześladowania i pokusy).
Napisz następujące niepełne zdanie na tablicy obok rysunku przedstawiającego skalisty grunt: Jeśli nie dążymy do pogłębienia naszych świadectw…
-
Jak byście uzupełnili to zdanie w oparciu o to, czego nauczyliście się z Ew. Mateusza 13:20–21 i Ew. Łukasza 8:13? (Po tym, jak uczniowie udzielą odpowiedzi, uzupełnij zdanie napisane na tablicy, aby odzwierciedlało następującą zasadę: Jeśli nie dążymy do pogłębienia naszych świadectw, to może zabraknąć nam sił potrzebnych, by przetrwać ucisk, prześladowania i pokusy).
Odwołaj się do rysunku na tablicy przedstawiającego ciernisty grunt. Poproś uczniów o przeczytanie po cichu Ew. Mateusza 13:22 i odszukanie, co symbolizują ciernie.
-
Co symbolizują ciernie? (Obok cierni napisz: troski świata).
-
Jakie są niektóre przykłady „trosk świata”? (Przyziemność, chciwość czy rozpraszanie przez świat, który oddala nas od Boga).
-
Jakiej zasady możemy nauczyć się z tego wersetu o tym, w jaki sposób troski świata mogą wpłynąć na naszą wiarę i świadectwo? (Po tym, jak uczniowie udzielą odpowiedzi, napisz następującą zasadę na tablicy obok rysunku ciernistej gleby: Troski świata mogą nas rozproszyć, odwrócić naszą uwagę od Pana oraz zachwiać naszą wiarą i świadectwem o słowie Boga).
Odwołaj się do rysunku na tablicy przedstawiającego dobrą ziemię. Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos Ew. Mateusza 13:23 i fragmentu z Joseph Smith Translation, Matthew 13:21 [Tłumaczenia Józefa Smitha, Ew. Mateusza 13:21], który znajduje się w Ew. Mateusza 13:23, przypis b (w anglojęzycznym wydaniu pism świętych ŚwDO). Niech pozostali śledzą tekst i odszukają, co symbolizuje dobra ziemia.
Aby przybliżyć uczniom znaczenie słowa znosi, znajdującego się w Joseph Smith Translation, Matthew 13:21 [Tłumaczeniu Józefa Smitha, Ew. Mateusza 13:21] (w anglojęzycznym wydaniu pism świętych ŚwDO), wskaż, że rośliny na dobrej ziemi oświetlało takie samo słońce (reprezentujące ucisk, prześladowania i pokusy), co obumarłe rośliny na skalistym gruncie.
-
Jak byście podsumowali symbolikę dobrej ziemi? Obok rysunku dobrej ziemi napisz: Ten, kto słucha i rozumie słowo Boże, znosi ucisk, prześladowania i pokusy.
-
W oparciu o to, czego się nauczyliście z Ew. Mateusza 13:15, co mogą reprezentować owoce, o których mowa w wersecie 23.? (Nawrócenie do Jezusa Chrystusa).
-
Jakiej zasady możemy się nauczyć z nauk Zbawiciela o dobrej ziemi? (Po tym, jak uczniowie udzielą odpowiedzi, napisz następującą zasadę na tablicy obok rysunku dobrej ziemi: Kiedy otrzymujemy słowo Boże, rozumiemy je i znosimy ucisk, prześladowania i pokusy, wówczas nawracamy się do Zbawiciela).
Aby uczniowie zrozumieli rozpoznane przez nich zasady, poproś czworo z nich o przeczytanie na głos poniższych scenariuszy. Po przeczytaniu każdego z nich, zapytaj pozostałych, której zasady dotyczą:
-
Młody mężczyzna spędza większość czasu na studiowaniu, mając nadzieję, że dostanie się na prestiżowy uniwersytet. Kiedy nie studiuje, pracuje. Usprawiedliwia siebie, że nie ma czasu na czytanie pism świętych, modlitwę czy uczęszczanie do kościoła.
-
Młoda kobieta uwielbiała uczęszczać co niedziela do kościoła. Jednakże w miarę upływu czasu niektórzy jej przyjaciele zaczęli wyśmiewać ją z powodu norm, według których żyła. Zaczęła łamać niektóre przykazania. Już nie czuje się tak dobrze w kościele i straciła pragnienie bycia aktywną.
-
Młody mężczyzna regularnie uczęszcza do kościoła, ale rzadko uczestniczy w spotkaniach, a jego serce nie jest otwarte na wpływ Ducha Świętego. Czytał informacje w Internecie, które podważają ważne doktryny Kościoła i powątpiewa, czy nadal wierzy w prawdziwość ewangelii.
-
Młoda kobieta uczęszcza do kościoła i w duchu modli się o wrażliwość na podszepty Ducha Świętego. Postępuje zgodnie z otrzymanymi podszeptami. Czuje bliskość Pana i jest wdzięczna za natchnione sposoby, jakie otrzymała, aby pokonywać pokusy.
Wyjaśnij uczniom, że serce, podobnie jak glebę, można zmieniać i ulepszać. Napisz na tablicy poniższe pytania lub rozdaj ich kopie uczniom. Poproś uczniów, aby przeczytali i omówili je w parach:
Co można zrobić, aby zmienić lub utrzymać kondycję każdego rodzaju gleby, aby była miejscem sprzyjającym wzrostowi zdrowych, obfitych roślin?
Jak można przyrównać ulepszenie każdego rodzaju gleby do tego, co możemy zrobić, aby być podatnym na słowo Boże?
Po upływie wyznaczonego czasu poproś kilkoro uczniów, aby podzielili się swoimi odpowiedziami z resztą klasy.
-
W jaki sposób dążenie do otrzymania słowa Bożego i zrozumienie go pomogło wam w głębszym nawróceniu do Zbawiciela?
Poproś uczniów, aby zastanowili się, który rodzaj gleby najlepiej oddaje stan ich serca. Poproś uczniów, aby wyznaczyli sobie cel odnośnie do tego, co zrobią, aby lepiej przyjmować słowo Boże i rozumieć je oraz znosić ucisk, prześladowania i pokusy. Jeśli starczy czasu, poproś uczniów, by zapisali swoje cele w notatnikach lub dziennikach do studiowania.
Komentarz i tło historyczne
Ew. Mateusza 13:3–8, 18–23. Przypowieść o siewcy
Prezydent James E. Faust z Pierwszego Prezydium nauczał, co możemy zrobić, aby przygotowywać się w sercu na bycie wrażliwym na słowo Boże.
„Aby ziarna wiary wzeszły w naszym życiu, musimy unikać pochwycenia przez Szatana.
Musimy również przygotować nasz własny rozsadnik wiary. Aby to uczynić, musimy orać rolę codzienną pokorną modlitwą, prosząc o siłę i wybaczenie. Musimy bronować ją (łamać), przezwyciężając nasze poczucie dumy. Musimy przygotować rozsadnik poprzez przestrzeganie przykazań w tak pilny sposób, na jaki nas stać” („Of Seeds and Soils”, Ensign, listopad 1999, str. 48).
Ew. Mateusza 13:6, 21. „Zostały spieczone […], ponieważ nie ma w sobie korzenia”
Słońce potrzebne jest do wzrostu rośliny, ale jeśli roślina nie jest głęboko zakorzeniona, słońce sprawi, że zostanie ona spieczona i zniszczeje. Podobnie próby, prześladowania i przeciwności pomogą nam wzrastać, jeśli pozwolimy słowom Boga zakorzenić się głęboko w naszym sercu; jeśli to nie ma miejsca, to tego typu doświadczenia spowodują, że delikatne świadectwo się wypali.
Ew. Mateusza 13:21, 23. Mocno zakorzeniony w ewangelii
Prezydent Thomas S. Monson nauczał o błogosławieństwach świadectwa człowieka mocno zakorzenionego w ewangelii:
„Jeśli korzenie waszego świadectwa nie są mocno osadzone, trudno wam będzie oprzeć się drwinom tych, którzy kwestionują waszą wiarę. Kiedy mocno osadzicie wasze świadectwo o ewangelii, o Zbawicielu i o naszym Ojcu Niebieskim, wpłynie ono na wszystko, co będziecie czynić przez całe swe życie” („Obyście miały odwagę”, Ensign lub Liahona, maj 2009, str. 126).