Unit 1: Day 1

Pagtuon sa mga Kasulatan

Pasiuna

Ang katuyoan niini nga leksyon mao ang pagtabang kanimo nga makat-on sa pagtuon sa mga kasulatan ug sa pagdapit sa Espiritu Santo sa pagdasig ug pagtudlo kanimo sa imong pagbuhat niini. Kini nga leksyon motudlo usab nimo og mga kahanas nga makatabang nimo nga mas makasabut sa mga kasulatan ug magamit ang mga pagtulun-an niini sa imong kinabuhi. Samtang ikaw magtuon niini nga leksyon, pangita og mga paagi nga ikaw makadapit sa Espiritu Santo sa imong pagtuon sa ebanghelyo.

Pagkat-on pinaagi sa Pagtuon ug pinaagi sa Hugot nga Pagtuo

Hunahunaa nga gusto nimong mopauswag sa imong kaugalingong pisikal nga kahimsog, mao nga ikaw mohangyo og usa ka higala nga moehersisyo alang nimo. Sa unsang paagi nga ang pag-ehersisyo sa imong higala makaapekto sa imong pisikal nga kahimsog? Kalabut niini nga panig-ingnan ngadto sa imong espirituhanong paglambo, ingon nga ang usa ka tawo dili maka-ehersisyo alang sa lain, ang usa ka tawo dili makakat-on sa ebanghelyo alang sa lain. Ang matag usa kanato responsable alang sa atong kaugalingon nga pagkat-on sa ebanghelyo ug espirituhanong paglambo.

Sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:118, ang Ginoo naghulagway unsaon sa pagkat-on sa ebanghelyo. Samtang nagbasa ka niini, ilha unsay kinahanglan nimong buhaton aron makat-on sa ebanghelyo ug kompletuha ang mosunod nga pamahayag: “Pangitaa ang pagtulun-an, gani pinaagi ug usab pinaagi sa .”

Ang pagpangita og kahibalo pinaagi sa pagtuon ug pinaagi sa hugot nga pagtuo nagkinahanglan og indibidwal nga paningkamot. Ang imong mga paningkamot sa mainampuong pagtuon sa ebanghelyo modapit sa Espiritu Santo ngadto sa proseso sa pagkat-on. Ang ubang mga paagi sa paghimo og paningkamot sa imong pagtuon sa ebanghelyo karong tuiga mao ang pag-ampo alang sa pagsabut, pagtuman sa imong mga assignment sa seminary, pagpakigbahin sa imong pagpamatuod ug sa imong mga kasinatian sa pagsunod sa ebanghelyo kauban sa lain, ug paggamit sa mga butang nga imong nakat-unan diha sa imong kinabuhi.

Usa sa importanting paningkamot nga imong mahimo aron sa pagdapit sa Espiritu Santo nga mahimong kabahin sa imong espirituhanong pagkat-on mao ang pagtuon sa mga kasulatan matag adlaw. Ang matag adlaw nga personal nga pagtuon sa kasulatan makatabang kanimo nga makadungog sa tingog sa Ginoo nga nagsulti kanimo (tan-awa sa D&P 18:34–36). Si Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles misaad: “Kon kita gusto nga ang [Dios] makigsulti kanato, mosiksik kita sa mga kasulatan; kay ang Iyang mga pulong gisulti pinaagi sa Iyang mga propeta. Unya Siya dayon motudlo kanato samtang kita maminaw sa mga pag-aghat sa Balaang Espiritu” (“Balaan nga mga Kasulatan: Ang Gahum sa Dios alang sa Atong Kaluwasan,” Ensign o Liahona, Nob. 2006, 26).

Samtang mobasa ka sa mga kasulatan ug modapit sa Espiritu Santo sa imong pagtuon, makadawat ikaw sa mga panalangin sa mas dako nga espirituhanong paglambo, sa pagkaduol sa Dios, mas dako nga pagpadayag diha sa imong kinabuhi, dugang nga kalig-on sa paglikay og tintasyon, ug mas dako nga pagpamatuod sa ebanghelyo ni Jesukristo.

Pagtuon sa Kasulatan

Si Presidente Marion G. Romney sa Unang Kapangulohan miila sa usa sa labing mahinungdanong katuyoan alang sa mga kasulatan sa dihang miingon siya, “Ang mga kasulatan nasulat aron pagpreserbar sa mga baruganan alang sa atong kaayohan” (Records of Great Worth,” Ensign, Sep. 1980, 4). Makat-unan nato ang mga baruganan ug mga doktrina sa ebanghelyo samtang magtuon kita sa mga kasulatan. Kini nga mga baruganan ug mga doktrina mogiya kanato samtang gamiton kini nato sa atong kinabuhi.

gem

Ang pagpangita sa bililhong mga baruganan ug mga doktrina nga naa sa mga kasulatan magkinahanglan og paningkamot ug pagpraktis. Si Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mikompara sa pagtuon sa mga kasulatan ngadto sa pagtrabaho sa minahan sa bililhong mga bato: “Pangitaa ang mga diyamante sa kamatuoran nga usahay kinahanglan nga ayuhon pagmina gikan sa mga pahina sa [kasulatan]” (“Four Fundamentals for Those Who Teach and Inspire Youth,” in Old Testament Symposium Speeches, 1987 [1988], 1). Ang proseso sa pagtuon, o pagmina, sa mga kasulatan adunay tulo ka importanting mga bahin: (1) kinahanglan gayud nga atong sabton ang background ug setting sa mga kasulatan, (2) kinahanglan gayud nga atong ilhon ang mga baruganan ug mga doktrina nga gitudlo, ug (3) kinahanglan gayud nga atong gamiton kadtong mga kamatuoran sa atong kaugalingong kinabuhi.

1. Sa imong scripture study journal, tubaga ang mosunod nga pangutana: Unsa ang mga pagkasusama tali sa usa ka tigmina nga nangita og mga diyamante ug usa ka tawo nga nagsiksik sa mga kasulatan alang sa mga baruganan sa ebanghelyo ug sa paggamit niini sa iyang kinabuhi?

Pagsabut sa Background ug Setting sa mga Kasulatan

Ang pagsabut sa background ug setting sa usa ka tudling sa kasulatan mag-andam kanimo sa pag-ila sa mga mensahe sa ebanghelyo nga naglangkob niini. Si Presidente Thomas S. Monson mitambag: “Magmahimong pamilyar sa mga leksyon nga gipangtudlo sa mga kasulatan. Tun-i ang background ug setting. … Pagtuon niini sama nga kini nakig-istorya kaninyo, kay kini mao ang kamatuoran” (“Himoa ang Imong Kaugalingon nga Labing Maayo,” Ensign o Liahona, Mayo 2009, 68).

Sa imong pagbasa sa mga kasulatan, makatabang ang pagpangutana sama sa: “Kinsa ang misulat niini nga mga bersikulo?” “Para kang kinsa kini gisulat?” “Unsa man ang nahitabo niini nga istorya?” ug “Ngano nga ang tagsulat misulat man niini nga mga bersikulo?” Ang mga ulohan sa kapitulo (ang gi-italicize nga mga summary sa sinugdanan sa matag kapitulo) naghatag og kinatibuk-ang pagpasabut sa nag-unang mga hitabo sa kapitulo ug kasagaran nagtubag niini nga mga pangutana.

Makatabang usab ang pagpangita og lisud o dili pamilyar nga mga pulong sa diksyonaryo. Kon ang mga pulong o tudling sa kasulatan dili klaro, ang pagtan-aw sa unsay naa nga mga footnote makatabang kanimo nga mas masabtan kini.

Sa pagpraktis gamit kini nga mga himan, basaha ang 3 Nephi 17:1–10, ug pangitaa ang mga tubag sa mosunod nga mga pangutana: Kinsa ang namulong? Kinsay Iyang gisultihan? Unsay nahitabo? Hinumdumi sa pagpangita sa ulohan sa kapitulo alang sa dinaliang kinatibuk-ang pagpasabut sa mga panghitabo.

2. Gamit ang footnote sa 3 Nephi 17:1, tubaga ang mosunod nga pangutana diha sa imong scripture study journal: Unsay gipasabut ni Jesus sa dihang Siya miingon, “Ang akong panahon miabut na”?

3. Diha sa imong scripture study journal, pagsulat sa imong kaugalingon nga mga pulong kon unsay nahitabo sa dihang ang Manluluwas nag-andam sa pagbiya sa pundok sa katawhan. Nganong nagpabilin man Siya? Unsay Iyang gibuhat alang sa katawhan?

Ilha ang mga Doktrina ug mga Baruganan

Ang mga doktrina ug mga baruganan mahangturon, dili mausab nga mga kamatuoran sa ebanghelyo nga naghatag og direksyon alang sa atong mga kinabuhi. Ang karaan nga mga propeta nagtudlo kanato niini nga mga kamatuoran pinaagi sa mga panghitabo, mga istorya, o mga wali nga ilang girekord diha sa mga kasulatan.

Sa dihang makasabut ka na sa background ug setting sa usa ka tudling sa kasulatan, andam ka na sa pag-ila sa mga doktrina ug mga baruganan nga gitudlo niini. Si Elder Richard G. Scott mihulagway og makatabang nga paagi sa pagsabut sa mga baruganan: “Ang mga baruganan lig-on nga mga kamatuoran, nga mahimong magamit sa daghang nagkalain-laing kahimtang. Ang usa ka tinuod nga baruganan naghimo og klaro nga mga desisyon bisan naa sa labing makalibog ug mapugsanon nga mga kahimtang. Angay lamang ang dakong paningkamot sa pag-organisar sa kamatuoran nga atong matigum ngadto sa yano nga mga pamahayag sa baruganan” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, Nob. 1993, 86).

Ang ubang mga baruganan sa ebanghelyo gihimo nga klaro pinaagi sa paggamit og mga pulong sama sa “sa ingon kami nakasabut” o “bisan pa niana.” Kasagaran sa mga baruganan, bisan pa niana, wala mapahayag og direkta. Hinoon, kini gihulagway pinaagi sa mga kinabuhi sa mga tawo diha sa mga kasulatan. Kini nga mga doktrina ug mga baruganan kasagaran madiskobrehan pinaagi sa pagpangutana sa imong kaugalingon sama sa: “Unsa man ang espirituhanong mensahe niini nga istorya?” “Nganong giapil man sa tagsulat kini nga istorya o hitabo?” “Unsa man ang gusto sa tagsulat nga atong makat-unan?” ug “Unsa nga mga kamatuoran ang gitudlo niini nga tudling sa kasulatan?”

4. Aron sa pagpraktis sa pag-ila sa ubang mga baruganan ug mga doktrina nga gitudlo sa 3 Nephi 17:1–10, isulat ang tubag sa activity a o b sa imong scripture study journal. Hinumdumi sa pagbasa sa ulohan sa kapitulo alang sa dinaliang kinatibuk-ang pagpasabut.

   1. Kinsa man ang nagsulti niini nga mga bersikulo? Kinsay Iyang gisultihan? Unsa ang espirituhanong mensahe sa 3 Nephi 17:1–10?

   2. Unsa ang ubang mga butang nga gusto sa tagsulat nga atong makat-unan sa mga bersikulo 1, 5–6, ug 9–10 gikan niini nga istorya? Unsa nga importanting mga kamatuoran ang imong nakat-unan gikan niini nga mga bersikulo?

Usa sa mga kamatuoran sa ebanghelyo nga imo tingaling nailhan gikan niini nga mga bersikulo mao nga: Ang Ginoo motubag sa atong tinud-anay nga mga tinguha aron mapaduol ngadto Kaniya.

Mogamit sa mga Doktrina ug mga Baruganan

Human nimo maila ang mga doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo, ikaw andam na sa paglihok ug pagbuhat sumala niini. Samtang imong buhaton ang unsay imong nakat-unan, imong mabati ang Balaang Espiritu nga mopamatuod sa kamatuoran sa baruganan (tan-awa sa Moroni 10:4–5). Matag leksyon nga gitudlo sa panimalay, sa seminary ug sa simbahan, ug sa matag Katungdanan ngadto sa Dios nga kalihokan ug Personal nga Kauswagan nga kasinatian nagtumong sa pagtabang kanato sa pagbuhat sa unsay atong nakat-unan.

President Thomas S. Monson

Si Presidente Thomas S. Monson miingon: “Ang katuyoan sa pagtudlo sa ebanghelyo … dili ang ‘pagbu-bu og impormasyon’ ngadto sa hunahuna sa [mga tigkat-on]. … Ang tumong mao ang pagdasig sa indibidwal nga maghunahuna, mobati, ug dayon mobuhat kalabut sa pagsunod sa mga baruganan sa ebanghelyo” (sa Conference Report, Okt. 1970, 107).

Aron sa pagtabang kanimo sa paggamit sa mga baruganan nga imong nakat-unan, pangutana og sama sa mosunod: “Unsa may gusto sa Ginoo nga akong buhaton niini nga kahibalo?” “Unsa nga espirituhanong mga impresyon ang akong nadawat aron sa pagtabang kanako nga molambo?” “Unsa nga kalainan ang mahimo niini nga baruganan sa akong kinabuhi?” “Unsa man ang akong sugdan o hunongan sa pagbuhat karon aron magpuyo sumala niini nga kamatuoran?” “Sa unsang paagi nga maarang-arang ang akong kinabuhi kon akong buhaton ang unsay gitudlo niini nga kasulatan?”

5. Diha sa imong scripture study journal, pagsulat og mubo nga paragraph nga maghulagway unsaon nimo paggamit ang usa ka baruganan o doktrina nga imong nakat-unan gikan sa 3 Nephi 17:1–10.

Mga Kahanas ug mga Pamaagi sa Pagtuon sa Kasulatan

Ang paggamit sa mosunod nga mga kahanas ug mga pamaagi sa pagtuon makatabang kanimo sa pagsabut sa background sa mga kasulatan ug pag-ila ug paggamit sa mga doktrina ug mga baruganan nga gitudlo niini. Kini nga mga pamaagi mahisgutan sa tibuok niini nga manwal. Basaha ang matag kahanas, ug pagpili og usa o duha nga paminaw nimo kinahanglan nimong gamiton pirme sa imong personal nga pagtuon sa kasulatan.

Hinungdan ug Epekto. Pangita sa kon-dayon ug tungod kay-busa nga mga relasyon. Mga pananglitan: 2 Nephi 13:16–26; Alma 34:33.

Cross-Reference. I-grupo, i-link, o i-cluster ang mga kasulatan aron maklaro ang kahulugan ug ipalambo ang pagpasabut. Sama pananglit, ikompara ang Mosiah 11:2–6, 14 ug Deuteronomio 17:14–20. Mahimo usab nimong gamiton ang mga footnote aron sa pagpangita og mga cross-reference sa kasulatan. Pananglitan: 3 Nephi 12:28–29, footnote 29a, mga reference Doktrina ug mga Pakigsaad 42:23.

I-determinar ang Setting. Ilha ang kinsa, unsa, kanus-a, ug asa sa mga hitabo sa kasulatan. Pananglitan: Ang Alma 31:1, 6–11; 32:1–6 naghatag sa setting alang sa Alma 32:21–43.

Importanting mga Pulong. Ang mga pulong sama sa “bisan pa niana” o “sa ingon kami nakasabut” mga imbitasyon aron sa paghunong ug pagtan-aw alang sa mga pagpatin-aw sa unsay bag-o lang gisulat. Mga pananglitan: Alma 30:60; Helaman 6:35–36; 3 Nephi 18:30–32.

Pagmarka sa mga Kasulatan. I-highlight, lingini, o linyahi ang importanting mga pulong sa imong mga kasulatan nga naghatag og espesyal nga kahulugan ngadto sa bersikulo. Isulat usab ang importante nga mubo nga mga hunahuna, pagbati, panabut, o mga baruganan diha sa mga margin. Makatabang kini nimo nga mahinumdom sa kaimportante sa kasulatan nganha kanimo.

Pagpuli sa Pangalan. Isukip ang imong pangalan alang sa usa diha sa mga kasulatan. Pananglitan: Ipuli ang imong pangalan sa kang Nephi sa 1 Nephi 3:7.

Pagpamalandong. Ang pagpamalandong nagpasabut sa paghunahuna og maayo mahitungod sa usa ka butang. Ang pagpamalandong naglakip sa pagpangutana ug pagtimbang-timbang sa unsay imong nahibaloan ug sa unsay imong nakat-unan. Ang pagpamalandong kasagaran moresulta sa pagkahibalo unsaon paggamit sa usa ka baruganan diha sa imong kinabuhi.

Balik-balik nga mga Pulong. Mga pulong nga gibalik-balik mahimong importante alang sa magbabasa aron matiman-an. Mga ilhanan kini sa unsay gibati sa tagsulat nga importante. Pananglitan: Ang pulong nga makalilisang sa 2 Nephi 9:10, 19, 26–27, 39, 46–47; ang pulong nga hinumdumi sa Helaman 5:6–14.

Mga Kalainan sa Kasulatan. Usahay, ang mga propeta mobutang sa mga istorya sa nagkalain-laing mga tawo, mga ideya, o mga hitabo sunod sa matag usa diha sa mga kasulatan. Ang kalainan tali sa duha makapasayon sa pag-ila ug pagsabut sa importante nga mga baruganan sa ebanghelyo nga gitudlo. Pangitaa ang mga kalainan sa tinagsa ka mga bersikulo, mga scripture block, o mga kapitulo. Mga pananglitan: 2 Nephi 2:27; Alma 47–48.

Mga Lista sa Kasulatan. Ang pagpangita og mga lista diha sa mga kasulatan makatabang kanimo nga mas makasabut unsay gitudlo sa Ginoo ug sa Iyang mga propeta. Kon makita nimo ang mga lista, mahimo nimong numerohan ang matag elemento. Pananglitan: Ang lista sa dautang mga buhat sa mga Nephite nga makita diha sa Helaman 4:11–13.

Mga Simbolismo sa Kasulatan. Ang mga pulong sama sa sama, ingon sa, o gipahisama ngadto nagtabang sa pag-ila og mga simbolo. Paninguhaa sa pagtino unsay gipasabut sa simbolo. Gamita ang mga footnote, Ang Giya ngadto sa mga Kasulatan aron pagtabang sa pagpangita sa gipasabut sa simbolo. Sama pananglit: Ikompara ang Jacob 5:3, 75–77 sa Jacob 6:1–7.

Visualization. Ihulagway diha sa imong hunahuna unsa ang nahitabo samtang ikaw nagbasa. Pangutana kabahin sa hitabo, ug hunahunaa nga diha ka pagkahitabo. Pananglitan: Sulayi sa pag-visualize unsa ang nahitabo sa Enos 1:1–8.

Mga Depinisyon sa Pulong. Ang mga kasulatan kasagaran mogamit og mga pulong nga dili pamilyar kanato. Kon makasugat ka og dili pamilyar nga pulong, gamita ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, mga footnote, o usa ka regular nga diksyonaryo aron makita ang kahulugan niini.

6. Pagpili ug paggamit og usa sa mga kahanas gikan sa nahauna nga “Mga Kahanas ug mga Pamaagi sa Pagtuon sa Kasulatan” nga seksyon. Diha sa imong scripture study journal, isulat kon sa unsang paagi nga kana nga kahanas nakatabang sa imong personal nga pagtuon sa kasulatan.

7. Isulat ang mosunod sa ubos sa mga assignment karong adlawa diha sa imong scripture study journal:

   Akong natun-an ang “Pagtuon sa mga Kasulatan” ug nahuman kini nga leksyon sa (petsa).

   Dugang nga mga pangutana, mga hunahuna, ug mga panabut nga gusto nakong ipakigbahin sa akong magtutudlo: