Հիմնական վարդապետությունները

Հիմնական վարդապետություններին պետք է մեծ նշանակություն տրվի թե սեմինարիայի, թե ինստիտուտի դասերին: Ուսուցիչները պիտի օգնեն ուսանողներին գտնել, հասկանալ, հավատալ, բացատրել և կիրառել ավետարանի այս վարդապետությունները: Սա կօգնի ուսանողներին ամրացնել իրենց վկայությունները և մեծացնել երախտագիտությունը Հիսուս Քրիստոսի վերականգնված ավետարանի հանդեպ: Այս վարդապետությունների ուսումնասիրությունը կօգնի ուսանողներին ավելի լավ նախապատրաստվել այս կարևոր ճշմարտություններն ուրիշներին ուսուցանելու համար:

Սեմինարիաների և Կրոնի Ինստիտուտների կողմից ընտրված սուրբ գրությունների 100 սերտման հատվածներն ընտրվել են, որպեսզի օգնեն ուսանողներին հասկանալ Հիմնական Վարդապետությունները: Ստորև թվարկված սուրբ գրությունների հղումներից շատերը վերաբերում են սուրբ գրությունների սերտման հատվածներին: Դրանք ներառվել են, որպեսզի ցույց տրվի, թե ինչպես են դրանք կապված Հիմնական Վարդապետությունների հետ:

1. Աստվածագլուխ

Աստվածագլուխն ընդգրկում է երեք առանձին անձնավորություններ. Աստված՝ Երկնային Հայրը, Նրա Որդին՝ Հիսուս Քրիստոսը և Սուրբ Հոգին (տես Ջոզեֆ Սմիթ-Պատմություն 1.15-20): Հայրը և Որդին ունեն շոշափելի մարմիններ մսից և ոսկորից, իսկ Սուրբ Հոգին հոգևոր էակ է (տես ՎևՈւ 130.22–23): Նրանք մեկ են նպատակով և վարդապետությամբ: Նրանք կատարելապես միասնական են՝ Երկնային Հոր փրկության աստվածային ծրագրի իրականացման գործում:

Հայր Աստված

Հայր Աստվածը տիեզերքի Գերագույն Կառավարիչն է: Նա մեր հոգիների Հայրն է (տես Եբրայեցիս 12.9): Նա կատարյալ է, ունի ողջ զորությունը և գիտի բոլոր բաները: Նա նաև կատարյալ ողորմածության, բարության և գթության Աստված է:

Հիսուս Քրիստոս

Հիսուս Քրիստոսը Հոր Առաջնեկն է հոգով և Հոր Միածինը՝ կենդանի մարմնով: Նա Հին Կտակարանի Եհովան է և Նոր Կտակարանի Մեսիան:

Հիսուս Քրիստոսը ապրել է անմեղ կյանքով և կատարյալ Քավություն կատարել ողջ մարդկության մեղքերի համար (տես Ալմա 7.11–13): Նրա կյանքը ապրելաձևի կատարյալ օրինակ է, որով պետք է մարդիկ ապրեն (տես Հովհաննես 14.6, 3 Նեփի 12.48): Նա առաջին անձնավորությունն էր այս երկրի վրա, որ պիտի հարություն առներ (տես Ա Կորնթացիս 15.20-22): Նա կրկին կգա զորությամբ և փառքով և կթագավորի երկրի վրա Հազարամյակի ընթացքում:

Բոլոր աղոթքները, օրհնությունները և քահանայության ծեսերը պետք է արվեն Հիսուս Քրիստոսի անունով (տես 3 Նեփի 18.15, 20–21):

Առնչվող հղումներ. Հելաման 5.12, ՎևՈւ 19.23, ՎևՈւ 76.22–24

Սուրբ Հոգի

Սուրբ Հոգին Աստվածագլխի երրորդ անդամն է: Նա հոգևոր անձնավորություն է, ունի մարմին` առանց մսի և ոսկորի: Նրան հաճախ կոչում են Հոգի, Սուրբ Հոգի, Աստծո Հոգի, Տիրոջ Հոգի և Մխիթարիչ:

Սուրբ Հոգին վկայություն է տալիս Հոր և Որդու մասին, հայտնում բոլոր բաների ճշմարտությունը և սրբագործում նրանց, ովքեր ապաշխարում են և մկրտվում (տես Մորոնի 10.4-5):

Առնչվող հղումներ. Գաղատացիս 5.22–23, ՎևՈւ 8.2–3

2. Փրկության Ծրագիր

Նախաերկրային գոյության մեջ Երկնային Հայրը ներկայացրեց մի ծրագիր, որը մեզ հնարավորություն կտար դառնալ Նրա նման և ձեռք բերել անմահություն ու հավերժական կյանք (տես Մովսես 1.39): Սուրբ գրություններում այդ ծրագիրը կոչվում է փրկության ծրագիր, երջանկության մեծ ծրագիր, փրկագնման ծրագիր և ողորմածության ծրագիր:

Փրկության ծրագիրը ընդգրկում է Արարումը, Անկումը, Հիսուս Քրիստոսի Քավությունը և ավետարանի բոլոր օրենքները, արարողությունները և վարդապետությունները: Կամքի բարոյական ազատությունը, որը ինքնուրույն ընտրելու և գործելու ընդունակությունն է, նույնպես կարևոր դեր ունի Երկնային Հոր ծրագրում (տես 2 Նեփի 2.27): Այդ ծրագրի շնորհիվ մենք կարող ենք կատարելագործվել Քավության միջոցով, ստանալ ուրախության լիություն և հավերժ ապրել Աստծո ներկայության մեջ (տես 3 Նեփի 12.48): Մեր ընտանեկան կապերը կարող են տևել հավերժ:

Առնչվող հղումներ. Հովհաննես 17.3, ՎևՈւ 58.27

Նախաերկրային կյանք

Երկրի վրա ծնվելուց առաջ մենք ապրում էինք մեր Երկնային Հոր ներկայության մեջ` որպես Նրա հոգևոր զավակներ (տես Աբրահամ 3.22–23): Այդ նախաերկրային կյանքում Երկնային Հոր մյուս հոգևոր զավակների հետ միասին մենք մասնակցեցինք մի խորհրդի: Այդ խորհրդի ժամանակ Երկնային Հայրը ներկայացրեց Իր ծրագիրը, իսկ նախաերկրային Հիսուս Քրիստոսը Փրկիչը լինելու ուխտ կապեց:

Երկնային Հոր ծրագրին հետևելու համար մենք օգտագործեցինք մեր ազատ ընտրության իրավունքը: Մենք պատրաստվեցինք գալ երկիր, որտեղ կարող էինք շարունակել մեր զարգացումը:

Նրանք, ովքեր հետևեցին Երկնային Հորը և Հիսուս Քրիստոսին, թույլտվություն ստացան գալու երկիր՝ մահկանացու կյանքով ապրելու և դեպի հավերժական կյանք առաջ ընթանալու համար: Լյուցիֆերը՝ Աստծո հոգևոր որդիներից մեկը, ապստամբեց այդ ծրագրի դեմ: Նա դարձավ սատանա և իր հետևորդների հետ միասին վտարվեց երկնքից և զրկվեց ֆիզիկական մարմին ստանալու և մահկանացու կյանքով ապրելու արտոնությունից:

Առնչվող հղում. Երեմիա 1.4-5

Արարում

Հիսուս Քրիստոսը ստեղծել է երկինքը և երկիրը Հոր ղեկավարությամբ: Երկիրը չի ստեղծվել ոչնչից, այն կազմվել է գոյություն ունեցող նյութից: Հիսուս Քրիստոսը ստեղծել է անթիվ անհամար աշխարհներ (տես ՎևՈւ 76.22-24):

Երկրի արարումը կարևոր էր Աստծո ծրագրում: Դա այն վայրն է, որտեղ մենք կարող ենք ստանալ ֆիզիկական մարմին, ստուգվել, փորձվել և զարգացնել աստվածային հատկանիշներ:

Մենք պետք է օգտագործենք երկրի ռեսուրսները իմաստությամբ, խելամտությամբ և երախտագիտությամբ (տես ՎևՈւ 78.19):

Ադամը երկրի վրա ստեղծված առաջին մարդն էր: Աստված ստեղծեց Ադամին ու Եվային Իր պատկերով: Մարդկային էակները՝ տղամարդիկ և կանայք, բոլորն արարվել են Աստծո պատկերով (տես Ծննդոց 1.26-27):

Անկում

Եդեմի Պարտեզում Աստված Ադամին և Եվային պատվիրեց չճաշակել բարու և չարի գիտելիքի ծառի պտղից. դրա հետևանքը կլիներ հոգևոր և ֆիզիկական մահը: Հոգևոր մահը բաժանում է Աստծուց: Ֆիզիկական մահը հոգու բաժանումն է մահկանացու մարմնից: Քանի որ Ադամն ու Եվան չհնազանդվեցին Աստծո պատվիրանին, նրանք վտարվեցին Նրա ներկայությունից և դարձան մահկանացու: Ադամի և Եվայի մեղսագործությունը և դրան հետևող փոփոխությունները` ներառյալ հոգևոր և ֆիզիկական մահը, կոչվում են Անկում:

Անկման արդյունքում Ադամը և Եվան ու նրանց սերունդները կարող էին զգալ ուրախություն և վիշտ, ճանաչել չարն ու բարին և զավակներ ունենալ (տես 2 Նեփի 2.25): Որպես Ադամի և Եվայի ժառանգներ, մենք ժառանգում ենք անկման վիճակը մահկանացու կյանքի ընթացքում: Մենք բաժանված ենք Տիրոջ ներկայությունից և ենթակա ենք ֆիզիկական մահվան: Մենք նաև փորձվում ենք կյանքի դժվարություններով և հակառակորդի գայթակղություններով: (Sես Մոսիա 3.19:)

Անկումը Երկնային Հոր փրկության ծրագրի անբաժանելի մասն է: Այն երկակի ուղղություն ունի՝ դեպի ներքև, այնուամենայնիվ, դեպի առաջ: Ֆիզիկական և հոգևոր մահը ստեղծելուց բացի, այն մեզ հնարավորություն է տվել ծնվել երկրի վրա, սովորել և զարգանալ:

Մահկանացու կյանք

Մեր գոյության մահկանացու մասը սովորելու ժամանակ է, երբ մենք կարող ենք պատրաստվել հավերժական կյանքին և ապացուցել, որ կօգտագործենք մեր կամքի ազատությունը՝ անելու համար այն ամենը, ինչ Տերն է մեզ պատվիրել: Այս մահկանացու կյանքի ընթացքում մենք պետք է սիրենք և ծառայենք ուրիշներին (տես Մոսիա 2.17, Մորոնի 7.45, 47-48):

Մեր հոգին միավորվում է մեր ֆիզիկական մարմնի հետ, տալով մեզ հնարավորություն աճելու և զարգանալու այնպես, ինչպես հնարավոր չէր մեր նախաերկրային կյանքում: Մեր մարմինները փրկության ծրագրում կարևոր մաս են կազմում և պիտի հարգվեն` որպես պարգև Երկնային Հոր կողմից (տես Ա Կորնթացիս 6.19-20):

Առնչվող հղումներ. Հեսու 24.15, Մատթեոս 22.36–39, 2 Նեփի 28.7–9, Ալմա 41.10, ՎևՈւ 58.27

Կյանք մահից հետո

Երբ մենք մահանում ենք, մեր հոգիները գնում են հոգևոր աշխարհ և սպասում Հարությանը: Արդարների հոգիները մտնում են երջանկության վիճակի մեջ, որը կոչվում է դրախտ: Հավատարիմներից շատերը շարունակում են քարոզել ավետարանը հոգևոր բանտում գտնվողներին:

Հոգևոր բանտը ժամանակավոր վայր է հետմահկանացու աշխարհում նրանց համար, ովքեր մահացել են առանց ճշմարտության գիտելիքը ստանալու կամ ովքեր անհնազանդ են եղել մահկանացու կյանքում: Այստեղ հոգիներին ուսուցանվում է ավետարանը և հնարավորություն է տրվում ապաշխարելու և ընդունելու փրկության ծեսերը, որոնք նրանց համար կատարվում են տաճարներում (տես Ա Պետրոս 4.6): Նրանք, ովքեր ընդունում են ավետարանը, մինչև Հարությունը կարող են բնակվել դրախտում:

Հարությունը մեր հոգևոր մարմնի և մսից ու ոսկորից կազմված մեր ֆիզիկական մարմնի վերամիավորումն է (տես Ղուկաս 24.36–39): Հարությունից հետո հոգին և մարմինը այլևս երբեք չեն բաժանվի և կդառնան անմահ: Երկրի վրա ծնված ցանկացած անձ հարություն կառնի, որովհետև Հիսուս Քրիստոսը հաղթահարել է մահը (տես Ա Կորնթացիս 15.20–22): Արդարները հարություն կառնեն ամբարիշտներից առաջ և առաջ կգան Առաջին Հարության ժամանակ:

Վերջին Դատաստանը տեղի կունենա Հարությունից հետո: Հիսուս Քրիստոսը կդատի յուրաքանչյուր անձի և կորոշի, թե ինչ հավերժական փառքի կարժանանա տվյալ անձը: Այդ դատաստանը հիմնված կլինի Աստծո պատվիրաններին յուրաքանչյուր անձի հնազանդության վրա (տես Հայտնություն 20.12, Մոսիա 4.30):

Կան փառքի երեք արքայություններ (տես Ա Կորնթացիս 15.40–42): Երեքից ամենաբարձր արքայությունը սելեստիալ արքայությունն է: Նրանք, ովքեր անվեհեր են Հիսուսի վկայության մեջ և հնազանդ են ավետարանի սկզբունքներին, կբնակվեն Հայր Աստծո և Նրա Որդու՝ Հիսուս Քրիստոսի ներկայության մեջ (տես ՎևՈւ 131.1–4):

Փառքի երեք արքայություններից երկրորդը թերեստրիալ արքայությունն է: Այդ արքայությունում գտնվողները կլինեն երկրի պատվելի տղամարդիկ և կանայք, ովքեր անվեհեր չէին Հիսուսի վկայության մեջ:

Թելեստիալ արքայությունը փառքի երեք արքայություններից ամենացածրն է: Այս արքայությունը կժառանգեն նրանք, ովքեր իրենց մահկանացու կյանքի ընթացքում ընտրել են ամբարշտությունը` արդարության փոխարեն: Այդ մարդիկ կստանան իրենց փառքը հոգևոր բանտից փրկագնվելուց հետո:

Առնչվող հղում. Հովհաննես 17.3

3. Հիսուս Քրիստոսի Քավությունը

Քավել նշանակում է պատիժ կրել մեղքի համար, դրանով վերացնելով մեղքի ազդեցությունը ապաշխարող մեղսավորի վրայից և թույլ տալով նրան հաշտվել Աստծո հետ: Միայն Հիսուս Քրիստոսը կարող էր կատարյալ Քավություն կատարել ողջ մարդկության համար: Նրա Քավությունն ընդգրկում էր Նրա տառապանքները Գեթսեմանի պարտեզում մարդկության մեղքերի համար, Նրա արյունը թափելը, Նրա տանջանքները և մահը խաչի վրա և Նրա Հարությունը գերեզմանից (տես Ղուկաս 24.36–39, ՎևՈւ 19.16–19): Փրկիչը կարողացավ իրականացնել Քավությունը, որովհետև Նա Իրեն մաքուր էր պահել մեղքից և զորություն ուներ մահվան վրա: Իր մահկանացու մորից նա ժառանգել էր մահանալու ունակությունը: Իր անմահ Հորից Նա ժառանգել էր Իր կյանքը կրկին վեր առնելու զորությունը:

Փրկիչի քավող զոհաբերությամբ հնարավոր դարձած շնորհի միջոցով բոլոր մարդիկ հարություն կառնեն և անմահություն կստանան: Հիսուս Քրիստոսի Քավությունը մեզ համար հնարավոր է դարձնում նաև ստանալ հավերժական կյանք (տես Մորոնի 7.41): Այս պարգևը ստանալու համար մենք պետք է ապրենք համաձայն Հիսուս Քրիստոսի ավետարանի, որը ներառում է` հավատ ունենալ Նրա հանդեպ, ապաշխարել մեր մեղքերից, մկրտվել, ստանալ Սուրբ Հոգու պարգևը և հավատարմորեն տոկալ մինչև վերջ (տես Հովհաննես 3.5):

Որպես Իր Քավության մաս, Հիսուս Քրիստոսը ոչ միայն տանջվեց մեր մեղքերի համար, այլև Իր վրա վերցրեց բոլոր մարդկանց ցավերը, հիվանդությունները և թուլությունները (տես Ալմա 7.11-13): Նա հասկանում է մեր տառապանքները, որովհետև զգացել է դրանք: Նրա շնորհը կամ հնարավորություն տվող զորությունը ամրացնում է մեզ, որ տանենք բեռներ և լուծենք խնդիրներ, որոնք չէինք կարող անել ինքնուրույն (տես Մատթեոս 11.28-30, Փիլիպպեցիս 4.13; Եթեր 12.27):

Առնչվող հղումներ. Հովհաննես 3.5, Գործք 3.19–21

Հավատ առ Հիսուս Քրիստոս

Հավատը «հույս է բաների համար, որոնք տեսանելի չեն, բայց ճշմարիտ են» (Ալմա 32.21, տես նաև Եթեր 12.6): Դա պարգև է Աստծուց:

Հավատը պետք է կենտրոնացած լինի Հիսուս Քրիստոսի շուրջը, որպեսզի մարդուն տանի դեպի փրկություն: Հիսուս Քրիստոսի հանդեպ հավատ ունենալը նշանակում է ամբողջովին ապավինել Նրան և վստահել Նրա անսահման Քավությանը, զորությանը և սիրուն: Այն ներառում է Նրա ուսմունքներին հավատալը, նաև պիտի հավատանք, որ, թեև մենք չենք հասկանում բոլոր բաները, Նա հասկանում է (տես Առակաց 3.5–6, ՎևՈւ 6.36):

Հավատը արտահայտվում է ոչ թե պասիվ հավատի, այլ մեր ապրելակերպի միջոցով (տես Հակոբոս 2.17–18): Հավատը կարող է մեծանալ, երբ մենք աղոթում ենք, ուսումնասիրում սուրբ գրքերը և հնազանդվում Աստծո պատվիրաններին:

Վերջին Օրերի Սրբերը նաև հավատ ունեն առ Հայր Աստվածը, Սուրբ Հոգին, քահանայության զորությունը և վերականգնված ավետարանի այլ կարևոր ուղղությունները: Հավատն մեզ օգնում է ստանալ հոգևոր և ֆիզիկական ապաքինում և ուժ՝ առաջ գնալու, մեր դժվարություններին դիմակայելու և գայթակղությունը հաղթահարելու համար (տես 2 Նեփի 31.19–20): Տերը մեր կյանքում հզոր հրաշքներ կկատարի` համաձայն մեր հավատի:

Հիսուս Քրիստոսի հանդեպ հավատի միջոցով անձը կարող է թողություն ստանալ իր մեղքերի համար և, ի վերջո, կարողանալ ապրել Աստծո ներկայության մեջ:

Առնչվող հղում. Մատթեոս 11.28-30

Ապաշխարություն

Ապաշխարությունը մտքի և սրտի փոփոխություն է, որը մեզ նոր պատկերացում է տալիս Աստծո, մեր և աշխարհի մասին: Այն ներառում է` հրաժարվել մեղքից և դիմել Աստծուն ներման համար: Այն խթանվում է Աստծո հանդեպ սիրով և Նրա պատվիրաններին հնազանդվելու անկեղծ ցանկությամբ:

Մեր մեղքերը մեզ դարձնում են անմաքուր՝ անարժան վերադառնալու և բնակվելու մեր Երկնային Հոր ներկայության մեջ: Հիսուս Քրիստոսի Քավության միջոցով մեր Երկնային Հայրը տվել է մեզ միակ ճանապարհը, որով կարող են ներվել մեր մեղքերը (տես Եսայիա 1.18):

Ապաշխարությունը նաև ներառում է. զղջալ մեղք գործելու համար, խոստովանել Երկնային Հորը և, անհրաժեշտության դեպքում, նաև մյուսներին, հրաժարվել մեղքերից, աշխատել վերականգնել, որքանով հնարավոր է, այն վնասը, որն առաջացել է մեղքի հետևանքով և ապրել` հնազանդվելով Աստծո պատվիրաններին (տես ՎևՈւ 58.42–43):

Առնչվող հղումներ. Եսայիա ԾԳ.3–5, Հովհաննես ԺԴ.6, 2 Նեփի 25.23, 26, ՎևՈւ 18.10–11, ՎևՈւ 19.23, ՎևՈւ 76.40–41

4. Տնտեսություն, Ուրացություն և Վերականգնում

Տնտեսություն

Տնտեսությունը ժամանակաշրջան է, որի ընթացքում Տերը հայտնում է Իր ավետարանի վարդապետությունները, արարողությունները և քահանայությունը: Դա ժամանակաշրջան է, որի ընթացքում Տերը երկրի վրա ունենում է առնվազն մեկ լիազորված ծառա, ով կրում է սուրբ քահանայությունը և աստվածային հանձնարարություն է կատարում, տարածելով ավետարանը, և այդպիսով կատարում արարողությունները: Այսօր մենք ապրում ենք վերջին տնտեսության ժամանակաշրջանում` ժամանակների լրության տնտեսությունում, որը սկսվեց, երբ ավետարանը հայտնությամբ տրվեց Ջոզեֆ Սմիթին:

Նախորդ տնտեսությունները նույնացվում են Ադամի, Ենովքի, Նոյի, Աբրահամի, Մովսեսի և Հիսուս Քրիստոսի հետ: Բացի դրանցից, եղել են այլ տնտեսություններ ևս, այդ թվում նաև նեփիացիների և հարեդացիների ժամանակ: Փրկության ծրագիրը և Հիսուս Քրիստոսի ավետարանը հայտնվել և ուսուցանվել են բոլոր տնտեսությունների ժամանակ:

Ուրացություն

Երբ մարդիկ հեռանում են ավետարանի սկզբունքներից և այլևս չեն ունենում քահանայության բանալիները, նրանք գտնվում են ուրացության վիճակում:

Աշխարհի պատմության ընթացքում եղել են ընդհանուր ուրացության ժամանակաշրջաններ: Մեկ օրինակ է հանդիսանում Մեծ Ուրացությունը, որը տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ Փրկիչը հիմնեց Իր Եկեղեցին (տես Բ Թեսաղոնիկեցիս 2.1–3): Փրկիչի Առաքյալների մահից հետո ավետարանի սկզբունքները աղավաղվեցին և Եկեղեցու կազմակերպության և քահանայության արարողություններում տեղի ունեցան անթույլատրելի փոփոխություններ: Այդ համատարած անարդարության պատճառով Տերը երկրի վրայից վերցրեց քահանայության իշխանությունը և քահանայության բանալիները:

Մեծ Ուրացության ժամանակ մարդիկ մնացին առանց կենդանի մարգարեների կողմից տրվող աստվածային առաջնորդության: Շատ եկեղեցիներ հիմնվեցին, սակայն դրանք չունեին Սուրբ Հոգու պարգևը շնորհելու կամ քահանայության այլ արարողություններ կատարելու իշխանությունը: Սուրբ գրությունների շատ մասեր փոխվեցին կամ կորան, և մարդիկ այլևս չունեին Աստծո մասին ճշմարիտ գիտելիք:

Այս ուրացությունը տևեց մինչև այն ժամանակը, երբ Երկնային Հայրը և Նրա Սիրեցյալ Որդին հայտնվեցին Ջոզեֆ Սմիթին և մեկնարկեցին ավետարանի լրության Վերականգնումը:

Վերականգնում

Վերականգնումը երկրի վրա Իր զավակների համար Աստծո կողմից Իր ավետարանի ճշմարտությունների և արարողությունների վերահիմնումն է (տես Գործք 3.19–21):

Վերականգնումը պատրաստելիս Տերը բարձրացրեց ազնվաբարո տղամարդկանց Վերափոխում կոչվող ժամանակաշրջանում: Նրանք փորձեցին վերադարձնել կրոնական վարդապետությունը, սովորությունները և կազմակերպությունն այնպես, ինչպես Փրկիչն էր հիմնել դրանք: Սակայն նրանք չունեին քահանայություն, ոչ էլ ավետարանի լրիվությունը:

Վերականգնումը սկսվեց 1820 թվականին, երբ Հայր Աստվածը և Նրա Որդին՝ Հիսուս Քրիստոսը, հայտնվեցին Ջոզեֆ Սմիթին՝ ի պատասխան նրա աղոթքի (տես Ջոզեֆ Սմիթ. Պատմություն 1.15–20): Վերականգնման կարևոր իրադարձություններից էին Մորմոնի Գրքի թարգմանությունը, Ահարոնյան և Մելքիսեդեկյան Քահանայությունների վերականգնումը և Եկեղեցու կազմակերպումը 1830 թվականի ապրիլի 6-ին:

Ահարոնյան Քահանայությունը վերականգնվեց` շնորհվելով Ջոզեֆ Սմիթին և Օլիվեր Քաուդերիին Հովհաննես Մկրտիչի կողմից 1829 թվի մայիսի 15-ին: Մելքիսեդեկյան Քահանայությունը և արքայության բանալիները վերականգնվեցին 1829 թվականին, երբ Պետրոս, Հակոբոս և Հովհաննես Առաքյալները շնորհեցին դրանք Ջոզեֆ Սմիթին և Օլիվեր Քաուդերիին:

Ավետարանի լրիվությունը վերականգնվեց և Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցին «միակ ճշմարիտ և կենդանի եկեղեցին է ողջ երկրի երեսի վրա» (ՎևՈւ 1.30): Եկեղեցին ի վերջո կլցնի ողջ երկիրը և կմնա հավերժ:

Առնչվող հղումներ. Եսայիա 29.13–14, Եզեկիել 37.15–17, Եփեսացիս 4.11–14, Հակոբոս 1.5–6

5. Մարգարեներ և հայտնություն

Մարգարեն այն անձն է, ով կանչվում է Աստծո կողմից` Նրա անունից խոսելու համար (տես Ամովս 3.7): Մարգարեները վկայում են Հիսուս Քրիստոսի մասին և ուսուցանում են Նրա ավետարանը: Նրանք հայտնի են դարձնում Աստծո կամքը և իրական բնավորությունը: Նրանք նախազգուշացնում են մեղքից և դրա հետևանքներից: Երբեմն, նրանք մարգարեանում են ապագա իրադարձությունների մասին (տես ՎևՈւ 1.37–38): Մարգարեների շատ ուսմունքներ գտնվում են սուրբ գրություններում: Երբ մենք ուսումնասիրում ենք մարգարեների խոսքերը, մենք կարող ենք սովորել ճշմարտությունը և ստանալ առաջնորդությունը (տես 2 Նեփի 32.3):

Մենք հաստատում ենք Եկեղեցու Նախագահին` որպես մարգարե, տեսանող և հայտնող և երկրի վրա միակ մարդը, որը հայտնություն է ստանում ողջ Եկեղեցին առաջնորդելու համար: Մենք նաև հաստատում ենք Առաջին Նախագահության խորհրդականներին և Տասներկու Առաքյալների Քվորումի անդամներին` որպես մարգարեներ, տեսանողներ և հայտնողներ:

Հայտնությունը հաղորդակցության միջոց է՝ Աստծո կողմից Իր զավակներին: Երբ Տերը հայտնում է իր կամքը Եկեղեցուն, Նա խոսում է Իր մարգարեի միջոցով: Սուրբ գրությունները` Աստվածաշունչը, Մորմոնի Գիրքը, Վարդապետություն և Ուխտերը, Թանկագին Մարգարիտը, պարունակում են հայտնություններ` տրված հնադարյան և վերջին օրերի մարգարեների միջոցով: Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցու Նախագահը այսօր Աստծո Մարգարեն է երկրի վրա:

Անհատները կարող են հայտնություն ստանալ, որը կօգնի իրենց յուրահատուկ կարիքների, պարտականությունների և հարցերի դեպքում և կօգնի ամրացնել իրենց վկայությունները: Եկեղեցու ղեկավարների և անդամների հայտնություններից շատերը գալիս են Սուրբ Հոգու կողմից տրված հուշումների և մտքերի միջոցով: Սուրբ Հոգին խոսում է մեր մտքերի և սրտերի հետ մեղմ, ցածր ձայնով (տես ՎևՈւ 8.2-3): Հայտնությունը կարող է նաև գալ տեսիլքների, երազների և հրեշտակների այցելությունների միջոցով:

Առնչվող հղումներ. Սաղմոս 119.105, Եփեսացիս 4.11–14, Բ Տիմոթեոս 3.15–17, Հակոբոս 1.5–6, Մորոնի 10.4–5

6. Քահանայություն և քահանայության բանալիներ

Քահանայությունը Աստծո հավիտենական զորությունը և իշխանությունն է: Քահանայության միջոցով Աստված ստեղծել է երկինքը և երկիրը և ղեկավարում է դրանք: Այդ զորության միջոցով Նա փրկագնում և վեհացնում է Իր զավակներին, իրականացնելով «մարդու անմահությունը և հավերժական կյանքը» (Մովսես 1.39):

Աստված քահանայության իշխանություն է տալիս Եկեղեցու արժանի տղամարդկանց, որպեսզի նրանք կարողանան գործել Իր անունով` Իր զավակների փրկության համար: Քահանայության բանալիները նախագահելու իրավունքներն են կամ զորությունը, տրված մարդուն Աստծո կողմից, Աստծո թագավորությունը երկրի վրա ղեկավարելու և առաջնորդելու համար (տես Մատթեոս 16.15-19): Այս բանալիների միջոցով քահանայություն կրողները կարող են իշխանություն ունենալ քարոզելու ավետարանը և կատարելու փրկության արարողությունները: Բոլորը, ովքեր ծառայում են Եկեղեցուն, կանչված են մի մարդու առաջնորդությամբ, ով կրում է քահանայության բանալիներ: Այսպիսով, նրանք լիազորված են ունենալու զորություն, որն անհրաժեշտ է ծառայելու և իրենց կոչման պարտականությունները կատարելու համար:

Առնչվող հղում. ՎևՈւ 121.36, 41-42

Ահարոնյան Քահանայություն

Ահարոնյան Քահանայությունը հաճախ կոչվում է նախապատրաստական քահանայություն: Ահարոնյան Քահանայության պաշտոններն են՝ սարկավագ, ուսուցիչ, քահանա և եպիսկոպոս: Այսօր Եկեղեցում արժանի տղամարդիկ կարող են ստանալ Ահարոնյան Քահանայություն 12 տարեկանից սկսած:

Ահարոնյան Քահանայությունը «կրում է հրեշտակների սպասավորության, ապաշխարության ավետարանի և մկրտության բանալիները» (ՎևՈւ 13.1):

Մելքիսեդեկյան Քահանայություն

Մելքիսեդեկյան Քահանայությունը ավելի բարձր կամ ավելի մեծ քահանայություն է և սպասավորում է հոգևոր հարցեր (տես ՎևՈւ 107.8): Այս ավելի մեծ քահանայությունը տրվեց Ադամին և երկրի վրա էր, երբ Տերը հայտնել էր Իր ավետարանը:

Սկզբում այն կոչվում էր «Սուրբ Քահանայություն ըստ Աստծո Որդու Կարգի» (ՎևՈւ 107.3): Հետագայում այն հայտնի դարձավ որպես Մելքիսեդեկյան Քահանայություն, կոչվելով մեծ քահանայապետի անունով, որն ապրում էր մարգարե Աբրահամի ժամանակ:

Մելքիսեդեկյան Քահանայության մեջ են մտնում երեցի, քահանայապետի, հայրապետի, Յոթանասունականի և Առաքյալի պաշտոնները: Մելքիսեդեկյան Քահանայության Նախագահը Եկեղեցու Նախագահն է:

Առնչվող հղում. Եփեսացիս 4.11-14

7. Արարողություններ և ուխտեր

Արարողություններ

Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցում արարողությունը սուրբ, պաշտոնական գործողություն է, որը կրում է հոգևոր նշանակություն: Յուրաքանչյուր արարողություն ստեղծվել է Աստծո կողմից՝ հոգևոր ճշմարտություններ ուսուցանելու համար: Փրկության արարողությունները կատարվում են քահանայության իշխանությամբ և նրանց ղեկավարության ներքո, ովքեր կրում են քահանայության բանալիները: Որոշ արարողություններ էական դեր ունեն վեհացման համար և կոչվում են փրկող արարողութուններ:

Ավետարանի առաջին փրկող արարողությունը ջրի մեջ ընկղմելով մկրտությունն է, որը կատարվում է մեկի կողմից, ով ունի իշխանություն: Անհատի համար մկրտությունը կարևոր է, որ դառնա Եկեղեցու անդամ և մտնի սելեստիալ արքայություն (տես Հովհաննես 3.5):

Մկրտություն բառը ծագել է հունարենից և նշանակում է «սուզվել» կամ «ընկղմվել»: Ընկղմվելը խորհրդանշում է մարդու մեղսավոր կյանքի մահը և հոգևոր կյանքի վերածնունդը, որը նվիրվում է Աստծո և Նրա զավակների ծառայությանը: Այն խորհրդանշում է նաև մահը և հարությունը:

Մկրտվելուց հետո մեկ կամ ավելի Մելքիսեդեկյան Քահանայության կրողներ իրենց ձեռքերը դնում են մարդու գլխին և հաստատում նրան որպես Եկեղեցու անդամ: Որպես այս արարողության մաս, որը կոչվում է հաստատում, անձը ստանում է Սուրբ Հոգու պարգևը:

Սուրբ Հոգու պարգևը տարբերվում է Սուրբ Հոգու ազդեցությունից: Մկրտությունից առաջ երբեմն հնարավոր է զգալ Սուրբ Հոգու ազդեցությունը և այդ ազդեցության միջոցով ստանալ ճշմարտության մասին վկայություն (տես Մորոնի 10.4–5): Սուրբ Հոգու պարգևը ստանալուց հետո անձն իրավունք ունի ունենալ Նրա մշտական ընկերակցությունը, եթե պահում է պատվիրանները:

Մյուս փրկող արարողությունները ներառում են Մելքիսեդեկյան Քահանայության կարգումը (տղամարդկանց համար), տաճարային օժտումը և ամուսնության կնքումը (տես ՎևՈւ 131.1-4): Քահանայության բոլոր փրկող արարողությունները ուղեկցվում են ուխտերով: Տաճարում այս փրկող արարողությունները կարող են նաև կատարվել մահացածների համար: Մահացածների համար կատարվող արարողությունները հասնում են իրենց նպատակին միայն այն դեպքում, երբ մահացած անձնավորություններն ընդունում են դրանք հոգևոր աշխարհում և պատվում են դրանց հետ կապված ուխտերը:

Մյուս արարողությունները, օրինակ՝ հիվանդների սպասավորումըը, երեխաների անվանակոչումը և օրհնումը, նույնպես կարևոր են մեր հոգևոր զարգացման համար:

Առնչվող հղում. Գործք 2.36-38

Ուխտեր

Ուխտը սուրբ համաձայնություն է Աստծո և մարդու միջև: Աստված տալիս է ուխտի պայմանները, իսկ մենք համաձայնվում ենք անել այն, ինչ նա խնդրում է: Ապա մեր հնազանդության համար Աստված խոստանում է մեզ որոշակի օրհնություններ (տես ՎևՈւ 82.10):

Քահանայության բոլոր փրկող արարողությունները ուղեկցվում են ուխտերով: Մենք ուխտ ենք կապում Տիրոջ հետ մկրտության ժամանակ և նորոգում այդ ուխտը` ընդունելով հաղորդությունը: Մելքիսեդեկյան Քահանայություն ստացած եղբայրները մտնում են քահանայության երդման և ուխտի մեջ: Տաճարում մենք այլ ուխտեր ենք կապում:

Առնչվող հղումներ. Ելից 19.5–6, Սաղմոս 24.3–4, 2 Նեփի 31.19–20, ՎևՈւ 25.13

8. Ամուսնություն և ընտանիք

Տղամարդու և կնոջ ամուսնությունը հաստատվել է Աստծո կողմից, և ընտանիքն ամենակարևոր դերն ունի Նրա փրկության ծրագրում և մեր երջանկության համար: Ընտանեկան կյանքում երջանկության հասնելու ամենամեծ հավանականությունն այն դեպքում է, երբ ընտանիքը հիմնված է Տեր Հիսուս Քրիստոսի ուսմունքների վրա:

Ծնունդ տալու սուրբ զորությունը պետք է օգտագործվի միայն այն տղամարդու և կնոջ միջև, որոնք օրինական ձևով ամուսնացած են որպես ամուսին և կին: Ծնողները պետք է շատանան և լցնեն երկիրը, դաստիարակեն երեխաներին սիրո և առաքինության մթնոլորտում և ապահովեն նրանց նյութական և հոգևոր կարիքները:

Ամուսինը և կինը սուրբ պատասխանատվություն են կրում սիրելու և հոգ տանելու միմյանց և երեխաների համար: Հայրերը պետք է ղեկավարեն իրենց ընտանիքները սիրով և առաքինությամբ և ապահովեն ընտանիքի կենսական կարիքները: Մայրերը, հատկապես, պատասխանատու են իրենց երեխաների դաստիարակությանն համար: Այս սուրբ պարտականություններն իրականացնելիս, հայրերն ու մայրերը պարտավոր են օգնել միմյանց որպես հավասար գործընկերներ:

Երջանկության աստվածային ծրագիրը հնարավորություն է տալիս, որ ընտանեկան կապերը շարունակվեն մահից հետո: Երկիրը ստեղծվել է և ավետարանը տրվել է, որպեսզի ընտանիքներ կազմավորվեն, կնքվեն և հավերժական վեհացում ստանան: (Տես «Ընտանիք՝ Հայտարարություն Աշխարհին», Ensign, Nov. 2010, 129, տես նաև LDS.org/topics/family-proclamation։)

Առնչվող հղումներ. Ծննդոց 2.24; Սաղմոս 127.3; Մաղաքիա 4.5–6; ՎևՈւ 131.1–4

9. Պատվիրաններ

Պատվիրանները օրենքներ և պահանջներ են, որոնք Աստված տալիս է մարդկանց: Մենք ցույց ենք տալիս Նրա հանդեպ մեր սերը, պահելով Նրա պատվիրանները (տես Հովհաննես 14.15): Պահելով պատվիրանները, մենք օրհնություններ ենք ստանում Տիրոջից (տես ՎևՈւ 82.10):

Երկու հիմնական պատվիրաններն են. «Սիրիր քո Տեր Աստծուն քո բոլոր սրտովը, քո բոլոր անձովը և քո բոլոր մտքովը:… Եվ … սիրիր քո ընկերին քո անձի պես» (Մատթեոս ԻԲ.36-39):

Տասը Պատվիրանները ավետարանի կարևոր մասն են կազմում և հանդիսանում են հավիտենական այն սկզբունքները, որոնք անհրաժեշտ են մեր վեհացման համար (տես Ելից 20.3–17): Տերը հայտնել է դրանք հին ժամանակներում Մովսեսին, և վերահաստատել է վերջին օրերի հայտնություններում:

Մյուս պատվիրաններն ընդգրկում են. աղոթել ամեն օր (տես 2 Նեփի 32.8–9), ուսուցանել ավետարանը ուրիշներին(տես Մատթեոս 28.19–20), պահել մաքրաբարոյության օրենքը (տես ՎևՈւ 46.33), վճարել լրիվ տասանորդը (տես Մաղաքիա 3.8–10),պահել ծոմ (տես Եսայիա 58.6–7), ներել մյուսներին (տես ՎևՈւ 64.9–11), ունենալ երախտագիտության զգացում (տես ՎևՈւ 78.19) և պահել Իմաստության Խոսքը (տես ՎևՈւ 89.18–21):

Առնչվող հղումներ. Ծննդոց 39.9, Եսայիա 58.13–14, 1 Նեփի 3.7, Մոսիա 4.30, Ալմա 37.35, Ալմա 39.9, ՎևՈւ 18.15–16, ՎևՈւ 88.124

Այս թեմաների վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկության համար այցելեք LDS.org, Teachings, Gospel Topics, կամ տես Հավատքին հավատարիմ. Ավետարանական վկայակոչում (2004):