Librarya
Leksyon 14: 1 Nephi 12–13


Leksyon 14

1 Nephi 12–13

Pasiuna

Human makita ni Nephi ang mortal nga pangalagad ug Pag-ula sa Manluluwas sa panan-awon, iyang nakita nga human sa upat ka henerasyon sa pagkamatarung, ang iyang kaliwatan mahimong mapagarbuhon ug sila magpadala sa mga tintasyon sa yawa ug malaglag. Gipakita usab kaniya ang kadautan niadtong misunod ni Satanas sa gamhanan ug salawayon nga simbahan. Iyang nakita nga ilang kuhaon ang yano ug bililhon nga mga kamatuoran gikan sa Biblia, nga maoy hinungdan nga daghan ang madagma sa espirituhanong paagi. Bisan pa niining makaguol nga mga talan-awon, ang panan-awon ni Nephi nakahatag usab niya og dakong paglaum. Iyang nakita nga ang Dios moandam og paagi alang sa Pagpahiuli sa ebanghelyo sa ulahing mga adlaw. Nakasaksi usab siya nga ang rekord sa iyang mga katawhan (ang Basahon ni Mormon) mogawas sa ulahing mga adlaw sa pagpahiuli sa yano ug bililhong mga kamatuoran nga nawala sa kalibutan.

Pahibalo: Ikaw walay igong panahon sa pagtudlo sa tanang materyal niini nga leksyon. Sa imong pagpangandam, tinguhaa ang giya sa Balaan nga Espiritu aron masayud hain nga bahin sa leksyon ang labing importante ug labing magamit sa imong mga estudyante. Mahimo nimong i-summarize ang mga porsyon sa leksyon aron dunay igong panahon sa pagtudlo sa labing importante nga mga doktrina ug mga baruganan sa epektibong paagi.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

1 Nephi 12

Nakita ni Nephi ang umaabut sa mga nasud sa Nephite ug Lamanite

I-summarize ang 1 Nephi 12 pinaagi sa pagpasabut nga kini nga kapitulo mao ang sumpay sa panan-awon ni Nephi. Niini, ang anghel mipakita ni Nephi sa unsang paagi nga ang mga simbolo sa panan-awon sa kahoy sa kinabuhi magamit sa iyang kaliwatan. Gipakita kaniya nga ang pipila sa iyang mga kaliwatan makadawat sa tanang mga panalangin sa Pag-ula. Hinoon, nakita usab ni Nephi nga ang iyang kaliwatan sa katapusan malaglag sa kaliwat sa iyang mga igsoon (ang mga Lamanite). Dapita ang mga estudyante sa pagbasa sa 1 Nephi 12:16–19. Ipapangita nila ang mga rason nga ang mga Nephite malaglag (tan-awa sa 1 Nephi 12:19). Pahinumdumi ang mga estudyante nga kon sila mogamit sa hugot nga pagtuo ni Jesukristo, sila makabuntog sa garbo ug tintasyon.

1 Nephi 13:1–9

Nakita ni Nephi ang gamhanan ug salawayon nga simbahan

Hangyoa ang mga estudyante sa pagpataas sa ilang kamot kon sila modula ba og sport. Hangyoa ang pipila kanila sa pagpakigbahin unsa nga sport ang ilang dulaan. Ipasabut nga sa mga sport, ang mga team sa kasagaran mangandam sa dula pinaagi sa pagtuon sa miaging mga dula ug mga estratihiya sa mga kontra.

  • Nganong importante alang sa usa ka team sa pagtuon sa mga estratihiya sa kontra sa dili pa makigsangka?

Ipasabut nga nakita ni Nephi sa panan-awon ang mga tinguha ug mga estratihiya niadtong mosupak sa Simbahan ni Jesukristo sa ulahing mga adlaw. Awhaga ang mga estudyante sa pagpangita niadtong mga estratihiya samtang ilang tun-an kini nga kapitulo, aron sila makaandam sa pag-ila niini ug dili mailad niini.

Dapita ang pipila ka mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa 1 Nephi 13:1–4, 6. Hangyoa ang usa ka estudyante sa pag-ila sa grupo nga nakita ni Nephi nga naporma taliwala sa mga Hentil sa ulahing mga adlaw.

Aron sa pagtabang sa mga estudyante nga makasabut sa sulod niini nga mga bersikulo, ipakigbahin ang mosunod nga komentaryo ni Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Hangyoa ang mga estudyante sa pagpaminaw pag-ayo ug pag-ila sa kahulugan sa gamhanan ug salawayon nga simbahan.

“Ang mga ulohan nga ang simbahan sa yawa ug ang gamhanan ug salawayon nga simbahan gigamit aron sa pag-ila sa tanang … mga organisasyon bisan unsay pangalan o matang—politikanhon man, pilosopikal, sa edukasyon, ekonomikanhon, sosyal, fraternal, sibiko, o relihiyoso—nga gihimo aron sa pagdala sa mga tawo ngadto sa dalan nga mopalayo gikan sa Dios ug sa iyang mga balaod ug sa ingon gikan sa kaluwasan sa gingharian sa Dios” (Mormon Doctrine, 2nd ed. [1966], 137–38).

Klaroha nga ang mga pulong “gamhanan ug salawayon nga simbahan” wala magpasabut sa piho nga denominasyon o simbahan. Nagpasabut kini sa bisan unsa ug sa tanang mga organisasyon nga gihimo sa pagpalayo sa mga tawo gikan sa Dios ug sa Iyang mga balaod.

Mahimo nimong awhagon ang mga estudyante sa pagsulat sa pulong tanang mga organisasyon nga gihimo sa pagpalayo sa mga tawo gikan sa Dios ug sa Iyang mga balaod diha sa margin tupad sa 1 Nephi 13:6.

  • Ngano sa inyong hunahuna importante nga mahibalo nga si Satanas miorganisar sa iyang kasundalohan sa pagpalayo nato gikan sa Dios ug sa Iyang mga balaod?

Ipasabut nga si Nephi mihulagway sa gamhanan ug salawayon nga simbahan. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa 1 Nephi 13:5–9.

  • Unsa nga mga butang ang gitinguha niadtong anaa sa gamhanan ug salawayon nga simbahan? (Tan-awa sa 1 Nephi 13:7–8.)

  • Sumala sa 1 Nephi 13:5, 9, unsa ang gitinguha nga matuman niadtong anaa sa gamhanan ug salawayon nga simbahan? Ngano? (Mahimo nimong isulat ang mosunod nga kamatuoran diha sa pisara: Si Satanas ug ang iyang mga sumusunod gusto nga molaglag sa mga Santos sa Dios ug himoon silang mga ulipon.)

  • Sa unsa nga paagi nga ang pagkahibalo sa mga tinguha ug mga intensyon ni Satanas ug sa iyang mga sumusunod makatabang nato sa pagpakigbatok kanila?

Pahibaloa ang mga estudyante nga sa ulahing bahin niini nga kapitulo ilang makat-unan ang mahitungod sa usa sa mga paagi nga gisulayan sa gamhanan ug salawayon nga simbahan sa paglaglag niadtong nagtinguha sa Dios.

1 Nephi 13:10–19

Nakita ni Nephi ang kamot sa Dios sa pagkaestablisar sa gawasnon nga yuta diin ang ebanghelyo ipahiuli

Ipamatuod nga ang Ginoo misiguro nga ang Iyang buhat magpadayon bisan pa sa mga paningkamot sa gamhanan ug salawayon nga simbahan nga ang mga tawo madagma sa espirituhanong paagi. Gibuhat Niya kini pinaagi sa pag-andam sa dalan alang sa Pagpahiuli sa Iyang ebanghelyo.

Ang mga pamahayag nga gilista sa ubos nag-summarize sa mahinungdanon nga mga hitabo nga nakita ni Nephi sa iyang panan-awon. Ipabasa sa mga estudyante ang 1 Nephi 13:10–19 ug ipatukma ang matag pakisayran nga kasulatan nga gilista sa ubos ngadto sa hitabo nga naghulagway niini. (Mahimo nimong ipakita kini nga mga pakisayran nga kasulatan ug ang mga pamahayag diha sa pisara sa dili pa magsugod ang klase. O makahimo ka og handout nga anaa ang mga pakisayran nga kasulatan ug ang mga pamahayag. Sa ubos, ang mga pakisayran nga kasulatan sakto pagkatukma ngadto sa mga pamahayag. Aron magmalampuson kini nga kalihokan, kinahanglan nimong usbon ang han-ay sa mga pamahayag inig pakita nimo niini diha sa pisara o idugang kini ngadto sa handout.)

1 Nephi 13:12Si Columbus milayag ngadto sa Amerika

1 Nephi 13:13Ang mga Pilgrim milayag ngadto sa Amerika, nangita og kagawasan sa relihiyon

1 Nephi 13:14Ang Lumad nga mga Amerikano gipapahawa gikan sa ilang mga yuta

1 Nephi 13:15Ang mga Hentil miuswag diha sa Amerika

1 Nephi 13:16–19Bisan og gamay ra, ang rebolusyonaryo nga mga kasundalohan nga Amerikano nagmadaugon

Samtang ang mga estudyante mopakigbahin sa ilang mga tubag, mahimo nimo silang awhagon sa pagsulat og importante nga pulong sa ilang mga kasulatan tupad sa matag tudling. Pananglitan, ilang masulat ang Columbus tupad sa 1 Nephi 13:12.

  • Sumala sa 1 Nephi 13:12, ngano nga si Columbus milayag ngadto sa Amerika?

  • Sumala sa 1 Nephi 13:13, ngano nga ang mga Pilgrim mibalhin ngadto sa Amerika?

  • Sumala sa 1 Nephi 13:15–19, ngano nga ang mga Hentil miuswag ug nakadaog og kagawasan gikan sa “tanang uban nga mga kanasuran”?

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Joseph F. Smith:

“Kining bantugan nga Amerikano nga nasud nga gipatunhay sa Makagagahum pinaagi sa iyang gamhanang kamot, aron mahimong posible sa ulahing mga adlaw nga maestablisar ang gingharian sa Dios dinhi sa yuta. Kon ang Ginoo wala pa moandam sa dalan pinaagi sa pagpahimutang sa mga pundasyon niining mahimayaong nasud, imposible unta kaayo (ubos sa estrikto nga mga balaod ug bayas nga monarkiyang panggobyerno sa kalibutan) ang pagpahimutang sa mga pundasyon sa pag-abut sa iyang halangdong gingharian. Ang Ginoo nakahimo niini” (Gospel Doctrine, 5th ed. [1939], 409).

Ipamatuod nga ang Ginoo miandam sa paagi alang sa Pagpahiuli pinaagi sa pag-establisar og usa ka nasud nga dunay kagawasan sa relihiyon diin Iyang mapahiuli ang Iyang Simbahan. Ipamatuod nga ang Ginoo miandam, ug magpadayon sa pag-andam, og usa ka paagi alang sa Iyang gipahiuli nga ebanghelyo nga makasulod sa matag nasud.

Kon ikaw nagtudlo niini nga leksyon sa nasud nga gawas sa Estados Unidos sa Amerika, ipangutana:

  • Giunsa sa Ginoo pag-andam sa paagi alang sa pagsangyaw sa gipahiuli nga ebanghelyo sa atong nasud?

1 Nephi 13:20–42

Nakita ni Nephi ang umaabut nga mga Hentil uban sa Biblia, sa Basahon ni Mormon, ug mga kasulatan sa ulahing mga adlaw.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa 1 Nephi 13:20–24. Hangyoa siya sa pag-ila sa butang nga nakita ni Nephi nga ang mga kolonista sa Amerika “[m]idala taliwala kanila.” Paggunit og kopya sa Biblia, ug ipasabut nga mao kini nga basahon diha sa panan-awon ni Nephi. Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagsulat og ang Biblia sa margin tupad sa 1 Nephi 13:20.

Ipasabut nga ang anghel mitudlo ni Nephi nga ang Biblia mao ang rekord nga “mahinungdanon kaayo” (1 Nephi 13:23). Sa dihang ang mga pagpadayag diha sa Biblia orihinal nga girekord, kini “naglangkob sa kahingpitan sa ebanghelyo sa Ginoo” (1 Nephi 13:24). Ipabasa og kusog sa usa ka estudyante ang 1 Nephi 13:26–27.

  • Unsa ang gikuha sa gamhanan ug salawayon nga simbahan gikan sa Biblia? Ngano nga gikuha kining mga butanga?

Ipabasa og kusog sa laing estudyante ang 1 Nephi 13:29.

  • Unsay nahitabo isip resulta nga gikuha ang yano ug bililhong mga butang ug daghang mga pakigsaad sa Ginoo gikan sa Biblia?

Papuli-puliha ang upat ka mga estudyante sa pagbasa og kusog gikan sa 1 Nephi 13:34–36, 39. Hangyoa ang klase sa pagpangita unsay buhaton sa Ginoo sa pagtabang sa katawhan nga mabuntog ang mga paningkamot sa gamhanan ug salawayon nga simbahan.

  • Sumala sa 1 Nephi 13:34, unsay ipahinabo sa Ginoo tungod sa Iyang kalooy?

  • Sumala sa 1 Nephi 13:35–36, unsa ang “gitagoan” nga motungha ngadto sa mga Hentil? (Mahimo kang mosugyot nga ang mga estudyante mosulat tupad sa 1 Nephi 13:35 nga “kini nga mga butang” nagpasabut sa Basahon ni Mormon.)

  • Sumala sa 1 Nephi 13:39, unsa pa ang ipagawas sa Ginoo sa ulahing mga adlaw, dugang sa Basahon ni Mormon? Unsa ang “lain nga mga basahon” ang gidala sa Ginoo isip kabahin sa Pagpahiuli? (Ang Doktrina ug mga Pakigsaad, ang Perlas nga Labing Bililhon, ug ang Hubad ni Jospeh Smith sa Biblia.)

Dapita ang mga estudyante sa pagbasa sa 1 Nephi 13:40–41. Ipapangita nila ang deskripsyon unsa nga mga kasulatan sa Pagpahiuli ang ipahibalo ngadto sa tanang mga katawhan. Human ipakigbahin sa mga estudyante unsay ilang nakit-an, paggunit og kopya sa Biblia ug ipakigbahin ang imong pagpamatuod niini nga kamatuoran. Paggunit og kopya sa Basahon ni Mormon ug ibutang kini uban sa Biblia. Ipamatuod nga ang Basahon ni Mormon ug ang mga kasulatan sa ulahing mga adlaw mipahiuli sa yano ug bililhong mga kamatuoran nga makatabang nato nga mahibalo nga si Jesukristo mao ang Anak sa Dios ug motabang nato nga makahibalo unsaon sa pagduol ngadto Kaniya.

Hangyoa ang mga estudyante sa pagpangita og mga pulong sa katapusan sa 1 Nephi 13:41 nga naghulagway unsay buhaton sa Ginoo sa rekord sa mga Judeo (ang Biblia) ug sa mga rekord sa mga kaliwat ni Nephi (ang Basahon ni Mormon). Ipamatuod nga kini nga mga rekord “pagatukuron ingon nga usa” (1 Nephi 13:41) ug “magkahiusa” (2 Nephi 3:12) sa pagtabang kanato nga tataw natong mahibaloan unsaon sa pagduol ngadto sa Manluluwas.

Sa pagtabang sa mga estudyante nga makapasalamat sa unsa nga paagi nga ang pagpahiuli sa yano ug bililhong mga kamatuoran nakaimpluwensya sa ilang mga kinabuhi, dapita sila sa pagpamalandong sa mosunod nga pangutana:

  • Sa unsa nga paagi nga ang Basahon ni Mormon nakaimpluwensya sa inyong pagpamatuod ni Jesukristo ug nakatabang ninyo nga mas maduol ngadto Kaniya?

Human makahatag og panahon sa mga estudyante sa pagpamalandong, dapita ang pipila kanila sa pagpakigbahin sa ilang mga tubag. Mahimo usab nga imong ipakigbahin ang imong kaugalingong pagpamatuod sa Basahon ni Mormon ug sa unsa nga paagi kini nakapalig-on sa imong pagpamatuod ni Jesukristo ug nakatabang nimo nga mahibalo unsaon sa pagduol ngadto Kaniya. Sa imong pagtapos sa klase, awhaga ang mga estudyante sa pagtuon pag-ayo sa Basahon ni Mormon sa tibuok tuig, mangita sa mga pagtulun-an ug mga asoy nga makapalig-on sa ilang mga pagpamatuod ni Jesukristo ug pagtudlo kanila unsaon sa pagduol ngadto Kaniya.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

1 Nephi 12–14. Kinatibuk-ang Pagpasabut

Ang mosunod nga tsart nagtabang kanato sa paghanduraw sa mahinungdanon nga mga hitabo nga misangpot sa pagkatukod sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta:

historical events

1 Nephi 13. Unsay gipasabut sa termino nga mga Hentil diha sa Basahon ni Mormon?

Ang mga Hentil nagpasabut og “ang mga nasud.” Nagpasabut kini (1) niadtong kinsa dili sakop sa balay ni Israel, (2) kadtong kinsa wala motuo sa Dios sa Israel o kinsa walay ebanghelyo, bisan pa sa ilang kaliwat, ug (3) mga tawo kinsa dili gikan o wala magpuyo sa yuta ni Juda. Sama pananglit, ang mga pilgrim ug mga kolonista sa Amerika gitawag nga mga Hentil diha sa 1 Nephi 13:3–13. Kadtong kinsa midala sa Basahon ni Mormon gitawag nga mga Hentil 1 Nephi 13:34. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad ug ang Perlas nga Labing Bililhon gidala usab sa mga Hentil (tan-awa sa 1 Nephi 13:39). Ang Estados Unidos sa Amerika gitawag nga nasud nga hentil sa 1 Nephi 13:34, 39.

1 Nephi 13:20–29. Ang yano ug bililhong mga kamatuoran gikuha gikan sa Biblia

Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo: “Ang mga elemento … nga nawala gikan sa Biblia mao ang ‘yano ug labing bililhon.’ Yano kini sa ilang pagkasimple ug kaklaro, sayon ‘sabton … sa mga tawo’; bililhon kini sa ilang kaputli ug hilabihan ka bililhon, sa ilang makaluwas nga kamahinungdanon ug mahangturong kaimportante ngadto sa mga anak sa Dios” (Christ and the New Covenant: The Messianic Message of the Book of Mormon [1997], 5).

Si Joseph Smith mitudlo nga “daghang mga importanting mga kasayuran mahitungod sa kaluwasan sa tawo natangtang gikan sa Biblia, o nawala sa wala pa kini mahugpong” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph Smith [2007], 259). Miingon usab siya nga siya mituo sa Biblia “kon nagagikan kini sa pluma [pen] sa orihinal nga mga tigsulat,” ug ang “ignorante nga mga maghuhubad, dili mabinantayon nga mga magsusulat, o malinglahon ug kurakot nga mga pari ang nakahimo og daghang mga kasaypanan” (Mga Pagtulun-an: Joseph Smith, 248).

Mahimo nimong ipakita sa mga estudyante nga kini nga mga pamahayag ni Joseph Smith nalakip sa Giya ngadto sa mga Kasulatan (tan-awa sa Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Biblia”). Mahimo nimong awhagon ang mga estudyante sa pagmarka niini nga mga pamahayag diha sa ilang mga kasulatan.

1 Nephi 13:32–40. Ang yano ug bililhong mga butang gipahiuli

Si Presidente James E. Faust sa Unang Kapangulohan miingon nga ang sumbanan nga mga kasulatan sa Simbahan mao ang dakong paagi sa pagpahiuli sa nawala nga mga kamatuoran:

“Ang Basahon ni Mormon mao ang lain nga tugon ni Kristo. Gipahiuli niini ang bililhong mga kamatuoran mahitungod sa Pagkapukan, sa Pag-ula, sa Pagkabanhaw, ug sa kinabuhi human sa kamatayon.

“Sa wala pa ang Pagpahiuli, ang kalangitan gisirhan sulod sa gatusan ka tuig. Pero tungod sa mga propeta ug mga apostoles dinhi sa yuta sa makausa pa, ang kalangitan naabli pag-usab uban sa mga panan-awon ug mga pagpadayag. Daghan sa mga pagpadayag nga miabut ngadto ni Propeta Joseph Smith gisulat sa usa ka libro nga nailhan nga Doktrina ug mga Pakigsaad. Kini adunay dugang pagpasabut mahitungod sa mga baruganan ug mga ordinansa ug bililhon nga tinubdan mahitungod sa pagkahan-ay sa priesthood. Dugang pa, kita adunay laing tinipon nga kasulatan nga gitawag og Perlas nga Labing Bililhon. Naglakip kini sa Basahon ni Moises, nga miabut pinaagi sa pagpadayag ngadto ni Propeta Joseph Smith, ug sa Basahon ni Abraham nga iyang gihubad gikan sa napalit nga linukot nga Ehiptohanong papel. Gikan niini atong makat-unan dili lamang ang mahitungod ni Moises, Abraham, Enoch, ug sa ubang mga propeta, pero usab sa daghan pang mga detalye mahitungod sa Paglalang. Atong nahibaloan nga ang ebanghelyo ni Jesukristo gitudlo ngadto sa tanang mga propeta gikan sa sinugdanan—gani gikan sa panahon ni Adan” (“Ang Pagpahiuli sa Tanang mga Butang,” Ensign o Liahona, Mayo 2006, 67–68).

Ang Hubad ni Joseph Smith sa Biblia nakatabang usab sa pagpahiuli sa daghang yano ug bililhong mga kamatuoran. Ang Hubad ni Joseph Smith usa ka “inusab o hinubad sa King James Version sa Biblia nga Iningles, nga gisugdan ni Propeta Joseph Smith niadtong Hunyo 1830. Gisugo siya sa Dios sa paghubad ug pagtamud niini ingon nga bahin sa iyang balaan nga tawag isip usa ka propeta. …

“Ang Hubad ni Joseph Smith mipahiuli sa pipila ka mga yano ug bililhong mga butang nga nangawala gikan sa Biblia (1 Ne. 13). Bisan og kini dili mao ang opisyal nga Biblia sa Simbahan, kini nga hinubad naghatag og daghang makapaikag nga mga panabut ug mahinungdanon kaayo diha sa pagsabut sa Biblia. Saksi usab kini alang sa balaan nga tawag ug pangalagad ni Propeta Joseph Smith” (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Hubad ni Joseph Smith (HJS),” scriptures.lds.org; tan-awa usab sa 2 Nephi 3:11; History of the Church, 1:238).

Sa nagpadayon nga pagpadayag sa Simbahan sa Ginoo, ang proseso sa pagdala sa yano ug bililhong mga doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo ngadto sa mga tawo sa tibuok kalibutan nagpadayon. Ang dinasig nga mga pagtulun-an sa mga propeta ug mga apostoles sa Ginoo mahinungdanon sa pagsabut sa yano ug bililhong mga kamatuoran sa ebanghelyo.

1 Nephi 10–14. Kinatibuk-ang pagsabut sa panan-awon ni Nephi

Panan-awon ni Nephi