Leksyon 143
Ether 1
Pasiuna
Gimubo ni Moroni ang basahon ni Ether gikan sa 24 ka mga palid nga bulawan nga nakaplagan sa grupo nga gipadala ni Limhi (tan-awa sa Mosiah 8:7–11). Kini nga mga palid naglangkob sa kasaysayan sa Jaredite nga mga katawhan. Ang istorya sa mga Jaredite nagsugod sa pagpangayo ni Jared ug sa iyang igsoon nga lalaki sa kalooy ug paggiya sa Ginoo alang sa ilang mga pamilya ug mga higala sa dihang gilibug sa Ginoo ang mga pinulongan sa mga tawo diha sa Tore sa Babel (tan-awa sa Genesis 11). Tungod kay ang igsoong lalaki ni Jared matinud-anon nga nag-ampo ngadto sa Ginoo, gipreserbar sa Ginoo ang pinulongan ni Jared, sa iyang igsoong lalaki, ug sa ilang mga pamilya ug mga higala. Ang Ginoo mipahayag nga Siya mogiya kanila ngadto sa gisaad nga yuta, diin sila mahimo nga usa ka bantugan nga nasud.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Ether 1:1–32
Girekord ni Moroni ang kasaysayan sa kagikanan ni Ether balik ngadto ni Jared sa Tore sa Babel
Aron matabangan ang mga estudyante sa paghinumdom asa gikan ang basahon ni Ether, ribyuha sila sa kinatibuk-ang paghulagway sa mga panaw diha sa Mosiah 7–24 sa apendiks niini nga manwal. Hangyoa sila sa pag-refer ngadto sa panaw 4: pagsulay sa pagpangita sa Zarahemla. Dayon dapita sila sa pagpangita kon unsay nakaplagan sa mga tawo ni Limhi niini nga panaw. Dayon hangyoa sila sa pagpakli ngadto sa unang pahina sa basahon ni Ether. Ang summary ubos sa ulohan nagpasabut nga ang basahon ni Ether gikuha gikan sa 24 ka mga palid nga nakaplagan sa mga tawo ni Limhi.
Ipasabut nga human si Moroni mitapos sa rekord sa iyang amahan, siya misulat og usa ka pagpamubo, o minubo nga bersyon, sa rekord nga nakita diha sa 24 ka mga palid nga bulawan. Kini nga rekord naglangkob sa kasaysayan sa mga Jaredite, kinsa mipuyo sa kontinente sa Amerika sa wala pa ang mga Nephite ug Lamanite. Hangyoa ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Ether 1:1–5, nga mangita kon unsay gipili ni Moroni nga ilakip sa iyang pagpamubo sa Jaredite nga rekord. Hangyoa ang mga estudyante nga moreport sa unsay ilang nakat-unan.
Kon ikaw adunay magamit nga hulagway sa Tore sa Babel, ikonsiderar ang pagpakita niini. Hangyoa ang mga estudyante sa pag-summarize sa ilang nahibaloan mahitungod sa tore nga gihisgutan sa Ether 1:5 ug unsay nahitabo niadtong naningkamot sa pagtukod niini. (Kini gitawag og Tore sa Babel. Ang Ginoo milibug sa pinulongan sa katawhan kinsa naningkamot sa pagtukod niini ug mipatibulaag kanila tungod sa ilang pagkadautan; tan-awa sa Genesis 11:1–9.)
Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa koneksyon tali sa kasaysayan sa mga Jaredite ug kasaysayan sa mga Nephite, mahimo nimo silang i-refer ngadto sa kronolohiya sa bookmark sa Basahon ni Mormon (item number 32336). Ipasabut nga si Moroni misugod sa iyang istorya sa kasaysayan sa mga Jaredite pinaagi sa pagrekord sa mga katigulangan sa propeta nga si Ether, kinsa misulat sa kasaysayan diha sa 24 ka mga palid nga bulawan. Si Moroni mirekord sa mga katigulangan ni Ether balik ngadto sa usa ka tawo nga ginganlan og Jared, kinsa nagpuyo sa panahon sa Tore sa Babel.
Ether 1:33–43
Pinaagi sa mga pag-ampo sa igsoong lalaki ni Jared, ang iyang pamilya ug mga higala nakadawat og kalooy ug paggiya
Pangutan-a ang mga estudyante kon aduna bay nakasulay kanila nga maanaa sa usa ka dapit diin dili sila makasabut sa pinulongan sa mga tawo nga naglibut kanila. Dapita sila sa pagpakigbahin kon unsay ilang gibati niana nga sitwasyon. Dayon hangyoa sila sa paghunahuna kon unsa kaha ang gibati sa mga tawo libut sa Tore sa Babel sa dihang ilang naamguhan nga gilibug ang pinulongan sa tanan. Hangyoa sila nga mamalandong sa hilum sa mosunod nga mga pangutana:
-
Kon anaa kamo niana nga sitwasyon, kang kinsang pakig-istorya ang labi ninyong handumon? Ngano man?
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Ether 1:33-34. Sa dili pa sila mobasa, hangyoa sila sa pagpangita kon (1) kang kinsa gusto ni Jared nga makahimo sa pagpakig-istorya ug (2) unsay iyang gisugyot sa pagsulbad sa problema. (Gusto niya nga makahimo sa pagpakig-istorya sa iyang pamilya, ug gihangyo niya ang iyang igsoong lalaki sa pag-ampo nga ang ilang pinulongan dili pagalibugon.) Human ang mga estudyante mo-report sa unsay ilang nadiskobrehan, pangutana:
-
Unsa ang kahulugan sa mga pulong nga “pangamuyo ngadto sa Ginoo” nganha kaninyo?
-
Gikan sa Ether 1:33–34, unsay inyong nakat-unan mahitungod sa pagbati ni Jared ngadto sa iyang igsoong lalaki ug mahitungod sa mga pag-ampo sa iyang igsoong lalaki?
Ipares-pares ang klase. Sa matag pares, papuli-puliha ang mga estudyante sa pagbasa og kusog sa Ether 1:35–42. Hangyoa sila sa pagpangita sa mga pag-ampo sa igsoong lalaki ni Jared ug sa mga tubag sa Ginoo niadto nga mga pag-ampo. Kon ang mga estudyante aduna nay igong panahon sa pagbasa, pangutana:
-
Unsay ganahan ninyo sa mga pag-ampo sa igsoong lalaki ni Jared?
-
Sa unsang paagi ang Ginoo mitubag sa pag-ampo sa igsoong lalaki ni Jared?
-
Unsa nga mga baruganan ang atong makat-unan gikan sa paagi sa pag-ampo sa igsoong lalaki ni Jared ug sa paagi nga ang Ginoo mitubag sa iyang mga pag-ampo? (Samtang ang mga estudyante mopakigbahin sa ilang mga ideya, awhaga sila sa pagpamalandong sa kalooy ug gugma sa Langitnong Amahan alang kanila. Isulat sa pisara ang mosunod nga baruganan: Samtang makanunayon kitang mangamuyo ngadto sa Dios diha sa hugot nga pagtuo, Siya magbaton og kalooy ngari kanato.)
Sa dili pa magklase, isulat ang mosunod nga mga pangutana diha sa pisara. (O mahimo nimong ikonsiderar ang paghatag niini diha sa usa ka handout o basahon kini og kusog sa inanay nga paagi aron masulat kini sa mga estudyante.)
Sa unsang mga paagi ang pagpangamuyo ngadto sa Langitnong Amahan lahi kay sa “pagsulti og pag-ampo”?
Kanus-a kamo mibati sa kalooy sa Langitnong Amahan agig tubag sa pag-ampo? Kanus-a nanugid kaninyo ang mga sakop sa pamilya o mga higala kabahin sa kalooy sa Langitnong Amahan agig tubag sa pag-ampo?
Unsay matudlo kanato sa mga tubag sa Dios sa atong mga pag-ampo kabahin sa Iyang mga pagbati alang kanato?
Unsay inyong mabuhat aron mahimong mas makahuluganon ang inyong mga pag-ampo?
Dapita ang mga estudyante sa pagtubag niini nga mga pangutana diha sa mga notebook o mga scripture study journal. Mahimo nimo silang hatagan og oportunidad sa pagpakigbahin sa unsay ilang gisulat. Pagpamatuod nga nasayud ka nga ang Langitnong Amahan nahigugma kanato ug nagtinguha sa pagpanalangin kanato kon kanunay kita nga mangamuyo Kaniya.
Ipasabut nga ang istorya diha sa Ether 1 makahatag kanato og dugang nga panabut ngadto sa gugma sa Dios alang kanato ug sa mga panalangin nga moabut pinaagi sa pag-ampo. Hangyoa ang mga estudyante sa pagribyu og hilum sa Ether 1:34, 36, 38, nga mangita kon unsay gihangyo ni Jared nga pangayoon sa iyang igsoong lalaki sa iyang mga pag-ampo. Dapita ang usa ka estudyante nga mahimong tigsulat ug ipalista ang mga tubag sa mga estudyante diha sa pisara. Mahimo nimong isugyot nga ang tigsulat mosulat niini nga mga tubag ubos sa mga pulong nga “mangamuyo ngadto sa Langitnong Amahan” diha sa baruganan nga imong gisulat sa pisara.
Mahimo nimong isugyot nga markahan sa mga estudyante ang mga pulong “magmatinud-anon kita ngadto sa Ginoo” sa katapusan sa Ether 1:38. Hatagig gibug-aton nga ang mga gibuhat ni Jared ug sa iyang igsoong lalaki nagpakita sa ilang hugot nga pagtuo ug kaandam nga magmasulundon ngadto sa Ginoo. Nangayo sila uban sa hugot nga pagtuo alang sa mga panalangin nga ilang gikinahanglan.
Dapita ang mga estudyante sa pagribyu og hilum sa Ether 1:35, 37, 40–42, nga mangita sa mga paagi nga ang Dios mipanalangin ni Jared ug sa iyang igsoong lalaki ug sa ilang pamilya ug mga higala. Ipasulat sa estudyante nga tigsulat ang mga nadiskobrehan sa mga estudyante diha sa pisara ubos sa pulong nga kalooy sa baruganan nga imong gisulat. Siguroha nga ang mga estudyante makakita sa relasyon tali sa mga hangyo sa igsoong lalaki ni Jared ug sa mga panalangin nga gihatag sa Ginoo.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Ether 1:43. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa mga panalangin nga gisaad sa Dios bisan kon ang igsoong lalaki ni Jared wala mangayo niini sa piho.
-
Unsang dugang nga mga panalangin ang gisaad sa Ginoo sa mga katawhan? (Si Jared mihangyo nga ang iyang igsoong lalaki mangutana sa Ginoo kon asa sila moadto. Si Jared nakahunahuna nga basin ang Ginoo mogiya kanila ngadto sa yuta nga “pinili labaw sa tanan nga yuta” [Ether 1:38]. Ang Ginoo misaad gayud nga mogiya kanila ngadto sa yuta sa saad. Dugang pa, mihatag Siya kanila og piho nga mga instruksyon kon unsaon sa paghimo sa unang mga pagpangandam alang sa ilang panaw. Siya usab misaad nga mopasanay Siya og usa ka bantugan nga nasud gikan sa ilang mga pamilya ug nga wala nay mas gamhanan pa nga nasud sa yuta.)
Dapita ang mga estudyante sa pagpakli ngadto sa 2 Nephi 4:35. (Mahimo nimong isugyot nga isulat nila ang 2 Nephi 4:35 tupad sa Ether 1:43 sa ilang mga kasulatan.) Dayon hangyoa sila sa pagbasa og hilum sa 2 Nephi 4:35 ug Ether 1:43, nga mangita kon unsay gitudlo niini nga mga bersikulo mahitungod sa mga panalangin nga ihatag sa Dios kanato agig tubag sa atong mga pag-ampo.
-
Sa 2 Nephi 4:35, unsa ang gitudlo ni Nephi mahitungod sa mga tubag sa Dios sa mga pag-ampo? (Ang Dios mohatag nga dili higpit ngadto niadtong kinsa nagtinguha Kaniya diha sa pag-ampo. Tingali kinahanglan nimong ipasabut nga ang mga pulong dili higpit nagpasabut nga mahinatagon.) Sa unsang paagi ang istorya sa Ether 1:43 nagkumpirma sa gideklarar ni Nephi sa 2 Nephi 4:35?
-
Sumala sa Ether 1:43, unsa nga rason ang gihatag sa Ginoo sa pagsaad og mga panalangin nga sobra pa kay sa gipangayo sa mga Jaredite? (Ang Ginoo misaad og dugang nga mga panalangin tungod kay sila nagmatinud-anon sa ilang mga pag-ampo. Mahimo nimong isugyot nga markahan sa mga estudyante ang mosunod nga mga pulong sa Ether 1:43: “tungod niining taas nga panahon nga ikaw nangamuyo ngari kanako.”)
-
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan sa Ether 1:43? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lahi nga mga pulong, apan kinahanglan nilang moila sa mosunod nga baruganan: Kon kita kanunay nga mag-ampo ngadto sa Dios uban sa hugot nga pagtuo, makadawat kita og mga panalangin nga sobra pa sa atong gihangyo. Mahimo nimong isugyot nga isulat sa mga estudyante kini nga baruganan diha sa ilang mga kasulatan.)
-
Kanus-a ninyo nakita kini nga baruganan diha sa inyong kinabuhi o sa kinabuhi sa inyong kaila?
Human ang mga estudyante mopakigbahin sa ilang mga tubag, mahimo kang mopakigbahin og mga ehemplo gikan sa imong kinabuhi o sa mga kinabuhi sa uban. Si Propeta Joseph Smith maoy usa ka maayo nga ehemplo niini nga baruganan. Nakadawat siya og mga panalangin nga sobra pa kay sa iyang gihangyo sa dihang nag-ampo siya aron masayud kon hain nga simbahan ang tinuod (tan-awa sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:10–20) ug sa dihang nag-ampo siya aron masayud kon unsa ang iyang kahimtang diha sa atubangan sa Ginoo (tan-awa sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:29–47).
Sa pagtapos, awhaga ang mga estudyante nga maningkamot sa pag-ampo uban sa mas dakong sinseridad. Awhaga usab sila sa paghinumdom nga ang Langitnong Amahan puno sa kalooy ug nga Siya motubag sa ilang mga pag-ampo sumala sa ilang pagkamatinud-anon ug sumala sa unsay Iyang nahibaloan nga makahatag og labing dakong mga panalangin sa ilang kinabuhi.
Scripture Mastery Review
Ipares-pares ang klase. Hatagi sila og panahon sa pagtabang sa usag-usa sa pagribyu sa mga reference ug importanting mga pulong sa 25 ka mga scripture mastery passage sa Basahon ni Mormon. Mahimo nimong isugyot nga gamiton nila ang mga scripture mastery card sa pagpangutana sa usag usa (tan-awa ang ideya sa pagribyu sa scripture mastery sa katapusan sa leksyon 45). Dayon hatagi sila og quiz kabahin sa mga tudling, nga tingali mogamit og mga timailhan gikan sa mga scripture mastery card. Tseki ang quiz uban sa tibuok klase. Hangyoa ang mga estudyante sa pagtimaan sa mga tudling nga kinahanglan nilang iribyu, ug awhaga sila sa pagtuon nga sila ra. Samtang hapit na mahuman ang tingklase, ikonsiderar ang paghatag og katapusang test sa mga scripture mastery passage sa Basahon ni Mormon.
Pahinumdom: Mahimo nimong ipahigayon kini nga kalihokan sa sinugdanan o katapusan sa klase. Kon gamiton nimo ang kalihokan sa sinugdanan sa klase, himoa kining mubo aron aduna pay panahon alang sa leksyon. Alang sa ubang pangribyu nga mga kalihokan, tan-awa ang appendix niini nga manwal.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Ether 1:34–35. Unsa ang pangalan sa igsoong lalaki ni Jared?
Si Elder George Reynolds sa Seventy misaysay sa mosunod nga istorya, nga nagpakita nga ang ngalan sa igsoong lalaki ni Jared gipadayag ngadto ni Propeta Joseph Smith:
“Samtang nagpuyo sa Kirtland si Elder Reynolds Cahoon nakabaton og anak nga lalaki. Usa ka adlaw sa dihang si Presidente Joseph Smith milabay sa iyang pultahan iyang gipasulod ang Propeta ug mihangyo kaniya sa pagpanalangin ug pagngalan sa bata. Gibuhat kini ni Joseph ug ginganlan ang bata og Mahonri Moriancumer. Dihang nahuman siya og panalangin gipahimutang niya ang bata sa higdaanan, ug milingi ni Elder Cahoon siya miingon, ang ngalan nga akong gihatag sa imong anak nga lalaki mao ang ngalan sa igsoong lalaki ni Jared; mao pay pagpakita sa Ginoo niini kanako. Si Elder William F. Cahoon, kinsa nagbarug sa duol nakadungog sa Propeta nga mihimo niini nga pamahayag ngadto sa iyang amahan; ug kini mao ang unang higayon nga nahibaloan ang ngalan sa igsoong lalaki ni Jared diha sa Simbahan niini nga dispensasyon” (“The Jaredites,” Juvenile Instructor, Mayo 1, 1892, 282).
Ether 1:43. “Niining taas nga panahon nga ikaw nangamuyo ngari kanako”
Si Presidente Spencer W. Kimball mitudlo nga kinahanglan gayud mohimo kita og dakong paningkamot sa atong mga pag-ampo ug nga kita mag-ampo sa kanunay:
“Nakadawat ba kamo og mga tubag sa inyong mga pag-ampo? Kon wala, tingali wala kamo mohimo sa sakto. Naghalad ba kamo og pipila ka balik-balik nga mga pulong nga wala nay pulus, o suod kang nakig-istorya sa Ginoo? Panagsa lang ba kamong mag-ampo imbes nga kinahanglan mag-ampo kamo sa kanunay, sa makadaghan, ug walay puas? Gagmay lang ba ang inyong ibayad sa dagkong mga utang imbes nga kinahanglan ninyo nga bayran aron mapapas kana nga obligasyon?
“Kon mag-ampo kamo, namulong lang ba kamo, o naminaw usab? Ang inyong Manluluwas miingon, ‘Tan-awa, nagatindog ako sa pultahan, ug nagatuktok: kon may magapatalinghug sa akong tingog, ug moabli sa pultahan, kaniya mosulod Ako, ug makigsalo ako sa pagkaon uban kaniya, ug siya uban kanako.’ (Pin. 3:20.)” (“Prayer,” New Era, Mar. 1978, 17).