Leksyon 116
3 Nephi 1
Pasiuna
Sa dihang nagkaduol ang panahon alang sa katumanan sa gipanagna ni Samuel ang Lamanite mahitungod sa pagkatawo sa Manluluwas, ang mga tumutuo nag-atang sa mga timailhan nga giingon ni Samuel nga moabut. Ang dili matuohon mihulga sa pagpatay sa mga tumutuo kon ang panagna dili matuman sa usa ka piho nga adlaw. Si Nephi, nga anak nga lalaki ni Nephi ug apo ni Helaman, nangamuyo sa Ginoo alang sa mga tumutuo. Agi og tubag sa pag-ampo ni Nephi, ang tingog sa Ginoo miabut ngadto kaniya, nga namahayag nga ang timailhan ihatag niadtong gabhiona. Sa dihang misalop na ang adlaw, walay kangitngit, ug may usa ka bag-ong bitoon nga nagpakita. Bisan pa sa padayon nga pagsulay ni Satanas sa paglaglag sa pagtuo sa mga tawo, ang kadaghanan sa mga tawo nakabig ngadto sa Ginoo. Apan paglabay sa duha ka tuig, ang mga tulisan ni Gadianton misugod sa pagdala sa daghang mga Nephite ug Lamanite ngadto sa pagkadautan.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
3 Nephi 1:1–26
Ang mga panagna kabahin sa pagkatawo ni Jesukristo natuman, ug daghan sa mga Nephite ang nakabig
Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna sa mga tawo kinsa misakripisyo sa ilang mga kinabuhi alang sa ebanghelyo. (Ang pipila ka mga ehemplo mao si Jesukristo, Abinadi, pipila sa mga Anti-Nephi-Lehi, ug si Joseph ug Hyrum Smith.) Hangyoa ang mga estudyante sa pagpasabut kon ngano kaha nga ang mga tawo andam sa paghimo sa ingon nga sakripisyo. Hatagi ang mga estudyante og panahon sa pagpamalandong kon unsa kaha ang ilang buhaton kon sila ang anaa sa sitwasyon nga gikinahanglan nga ihatag nila ang ilang mga kinabuhi alang sa ebanghelyo. Ipasabut nga human sa lima ka tuig nga si Samuel ang Lamanite nagsangyaw didto sa Zarahemla, usa ka grupo sa matinud-anon nga mga Nephite nag-atubang niining posibilidad.
I-summarize ang 3 Nephi 1:1–3 pinaagi sa pagsulti sa mga estudyante nga ang anak ni Helaman nga si Nephi mihatag sa sagrado nga mga rekord ngadto sa iyang anak nga si Nephi ug dayon mibiya sa yuta. Walay nasayud kon asa siya mipaingon.
Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:4–9. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa mga hagit nga giatubang sa matinud-anon nga mga Nephite.
-
Unsa nga hagit ang giatubang sa mga tumutuo?
-
Ngano kaha nga ang pipila ka mga tawo maglisud nga magpabiling matinud-anon niini nga sitwasyon?
-
Kinsay inyong nailhan nga sa inyong pagtuo magpabilin nga matinud-anon sa ingon niini nga sitwasyon? Ngano kaha nga kadtong mga tawhana magpabilin nga matinud-anon?
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa 3 Nephi 1:10–12, nga mangita kon unsay gibuhat ni Nephi niining kritikal nga higayon.
-
Unsa ang nakapadani ninyo sa unsay gibuhat ni Nephi niini nga sitwasyon? Ngano man?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:13–14, ug hangyoa ang klase nga mohatag og espesyal nga pagtagad ngadto sa tubag sa Ginoo sa pag-ampo ni Nephi.
-
Unsa ang gisulti sa Ginoo nga Iyang “[ipakita] ngadto sa kalibutan”? (Ang mga tubag sa mga estudyante kinahanglang magpakita nga ang Ginoo motuman sa tanan nga mga gipamulong pinaagi sa Iyang mga propeta.)
-
Sa dihang ang Ginoo namulong bahin sa pag-anhi sa kalibutan aron “pagbuhat sa kabubut-on, sa Amahan ug sa Anak,” Siya nagpasabut sa Iyang Pag-ula. Sa unsang paagi nga kining mensahe makatabang kanato sa “pagmaya”?
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa 3 Nephi 1:4, 14–15, 19–21, nga mangita sa mga pulong nga naghatag og gibug-aton nga ang Ginoo motuman sa mga pulong sa mga propeta.
-
Unsa kaha ang inyong bation kon kamo apil sa mga tumutuo sa dihang ang timailan miabut?
-
Sa unsang paagi nga ang pagkasayud nga ang Ginoo motuman sa gipamulong sa mga propeta makatabang kaninyo kon adunay tawo nga motamay sa inyong mga sumbanan o molutos kaninyo tungod sa inyong gituohan?
Dapita ang duha o tulo ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:16–18. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay reaksyon sa mga dautan sa dihang ilang nakita ang mga timailhan nga gipanagna.
-
Unsa ang nahibaloan sa mga dautan human ang timailhan nahitabo?
-
Nganong ang sala ug pagkawalay pagtuo mosangput sa kahadlok?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:22–23. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gibuhat ni Satanas aron sa pagdani sa mga katawhan nga dili motuo sa mga timailhan sa pagkatawo sa Ginoo.
-
Unsay gihimo ni Satanas? (Siya mipakatap og mga bakak taliwala sa mga katawhan.) Unsa ang pipila ka mga bakak nga gipakatap ni Satanas karon?
-
Unsa nga kamatuoran ang atong makat-unan gikan sa reaksyon sa mga katawhan ngadto sa mga bakak ni Satanas? (Tabangi ang mga estudyante nga mahibalo sa mosunod nga baruganan: Kon moatubang kita sa mga bakak ni Satanas, makapili kita nga motuo ni Jesukristo ug makabig. Mahimo nimong isulat sa pisara kini nga baruganan.)
Aron matabangan ang mga estudyante nga mobati sa kamatuoran ug sa kaimportante niini nga baruganan, ipakigbahin ang mosunod nga pamahayag ni Bishop Richard C. Edgley sa Presiding Bishopric. Ikonsiderar ang paghatag sa mga estudyante og kopya niining pamahayag nga mahaum ra sa ilang mga kasulatan.
“Tungod sa mga panagbingkil ug mga hagit nga atong giatubang sa kalibutan karon, gusto ko nga mosugyot og usa ka pagpili—usa ka pagpili sa kalinaw ug panalipod ug usa ka pagpili nga angay alang sa tanan. Kana nga pagpili mao ang hugot nga pagtuo. … Pilia ang hugot nga pagtuo kay sa pagduhaduha, pilia ang hugot nga pagtuo kay sa kahadlok, pilia ang hugot nga pagtuo kay sa wala maila ug sa wala makita, ug pilia ang hugot nga pagtuo kay sa pagka-negatibo. …
“Kon ang pangatarungan, hinungdan, o personal nga salabutan mosukwahi sa sagrado nga mga pagtulun-an ug doktrina, o nagkasumpaki nga mga mensahe moataki sa inyong mga tinuohan … , pilia nga dili ilabay ang binhi sa inyong kasingkasing tungod sa pagkawalay pagtuo [tan-awa sa Alma 32:28]. Hinumdumi, nga kita dili makadawat og saksi hangtud human sa pagsulay sa atong hugot nga pagtuo (tan-awa sa Ether 12:6)” (“Hugot nga Pagtuo—ang Pagpili Inyo,” Ensign o Liahona, Nob. 2010, 31, 32–33).
-
Unsa ang atong mahimo aron mopili sa hugot nga pagtuo batok sa pagduha-duha, kahadlok, ug pagka-negatibo? (Ang mga tubag mahimong maglakip nga kita makapili nga mag-ampo ug magtinguha sa tabang sa Ginoo, magtuon sa kasulatan, mosunod sa mga sugo, motambong sa mga miting sa Simbahan, ug moserbisyo sa uban.)
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa 3 Nephi 1:24–25, ug mangita og dugang nga hagit nga giatubang sa pipila sa mga tumutuo.
-
Unsa ang gisulayan og prubar sa pipila ka mga tawo mahitungod sa balaod ni Moises?
-
Unsay nakapadani kanimo sa reaksyon niining mga tawo sa dihang nahibaloan nila nga nasayop sila?
Isulat ang mosunod nga pangutana diha sa pisara: Kon ang kaaway maningkamot aron ako magduha-duha, unsaon nako sa pagpadayon ang hugot nga pagtuo diha ni Jesukristo ug sa Iyang gipahiuli nga ebanghelyo? Hangyoa ang mga estudyante sa pagkopya niining pangutana diha sa mga notebook o scripture study journal. Hatagi sila og pipila ka minuto sa pagsulat sa ilang mga tubag.
3 Nephi 1:27–30
Ang masupilon nga mga Nephite ug pipila sa kabatan-onan nga Lamanite miapil sa mga tulisan ni Gadianton
Dapita ang duha ka mga estudyante sa pagduol sa atubangan sa classroom. Hangyoa ang usa ka estudyante nga piyungon ang iyang mga mata ug mobarug gamit ang usa lang ka tiil. Ipasabut nga kini nga estudyante nagrepresentar sa usa ka tawo kinsa nasayud sa kamatuoran apan wala gigamit ang hugot nga pagtuo diha sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo ug wala magkugi sa pagsunod sa ebanghelyo.
Ipasabut nga dinhi niining pasundayag, ang ikaduhang estudyante nagrepresentar sa mga impluwensya nga modala sa tawo palayo gikan sa kamatuoran. Hangyoa ang ikaduhang estudyante nga itulod sa hinay-hinay ang unang estudyante hangtud mawad-an sa iyang balanse o maglisud sa pagbarug. Ipasabut nga kon ang usa ka tawo dili maningkamot sa pagpakabuhi sa ebanghelyo, siya mas dali nga malingla sa mga bakak ug mga tintasyon ni Satanas.
-
Unsay angayang buhaton sa unang estudyante aron magpabilin nga makabarug? (Ang estudyante kinahanglang mobuka sa iyang mga mata ug mobarug gamit ang duha ka tiil.)
Sugoa ang unang estudyante sa pagbuka sa iyang mga mata ug mobarug gamit ang duha ka tiil nga ang distansya sa usag usa bale og usa ka abagahan. Ipasabut nga kini nga estudyante nagrepresentar na karon sa usa ka tawo kinsa “lig-on ug makanunayon sa hugot nga pagtuo” (Helaman 15:8). Dayon hangyoa ang ikaduhang estudyante nga itulod og usab sa hinay ang bukton sa unang estudyante. Ipasabut nga kon ang usa ka tawo naningkamot sa pagtuon sa ebanghelyo ug sa pagsunod sa mga sugo sa Dios, siya magpabilin nga lig-on bisan kon ang oposisyon moabut.
Pabalika ang duha ka estudyante ngadto sa ilang mga lingkuranan. Ipasabut nga pipila ka tuig human miabut ang mga timailhan sa pagkatawo ni Jesukristo, si Satanas mipadayon sa pagpaningkamot aron ang mga tawo magduha-duha sa katinuod sa ebanghelyo.
Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:27–29. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa impluwensya sa dili matarung nga mga tawo ngadto sa pipila ka kabatan-onan nga Lamanite.
-
Unsa ang nahitabo ngadto sa pipila ka kabatan-onan nga Lamanite? (Sila “nadala pinaagi sa pipila kinsa mga Zoramite,” ug sila miapil sa mga tulisan ni Gadianton.)
-
Sumala sa 3 Nephi 1:29, nganong ang pipila sa mga kabatan-onan nga Lamanite mituo sa “mga bakak” ug “mga pag-ulog-ulog” sa mga Zoramite? (Kon ang mga estudyante dili mohisgot sa pamahayag ni Mormon nga ang kabatan-onan “nahimo alang na sa ilang mga kaugalingon,” ipasabut kini ngadto kanila.)
-
Unsa kaha ang gipasabut sa mga pulong nga “nahimo alang na sa ilang mga kaugalingon”?
Samtang ang mga estudyante maghisgot niining pangutana, basaha kon unsa ang giingon ni Sister Kathleen H. Hughes, usa ka sakop sa kinatibuk-ang kapangulohan sa Relief Society, mahitungod sa mga pulong:
“Kini nasabtan nako nga sila naniguro una sa ilang mga kaugalingon ug nagtagbaw sa ilang mga kaibog nga gipahimangno sa mga propeta nga ilang likayan. Minunot sila sa mga pangdani ug mga panghaylo ni Satanas” (“Magtubo ngadto sa Ginoo,” Liahona, Peb. 2010, 42).
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa 3 Nephi 1:30. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa impluwensya sa “nagtubo nga kaliwatan” (ang mga kabatan-onan) ngadto sa uban.
-
Unsa ang epekto sa nagtubo nga kaliwatan ngadto sa hugot nga pagtuo niadtong anaa sa ilang palibut?
Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut sa kaimportante niining istorya sa mga sitwasyon sa modernong panahon, ipangutana ang mosunod:
-
Unsa ang pipila ka “mga bakak” ug “mga pag-ulog-ulog” nga tingali makapadani sa mga kabatan-onan karon nga makig-uban sa dili matarung nga mga grupo?
-
Kanus-a ninyo nakita ang kabatan-onan nga nakahatag og negatibong epekto diha sa hugot nga patuo sa uban?
Hangyoa ang mga estudyante sa pagsulti og usa ka baruganan nga nag-summarize kon unsa ang atong makat-unan gikan sa 3 Nephi 1:29–30. Mahimo silang mogamit og laing mga pulong aron ipahayag ang ilang mga tubag, apan siguroha nga ilang mahibaloan ang mosunod nga kamatuoran: Kon magpadala kita sa tintasyon, ang atong ehemplo makahatag og negatibong epekto sa hugot nga pagtuo ug sa pagkamatarung sa uban. Mahimo nimong awhagon ang mga estudyante sa pagsulat niining kamatuoran diha sa ilang mga kasulatan.
Ipasabut nga bisan og ang mga kabatan-onan nga gihisgutan diha sa 3 Nephi 1:30 nakahatag og negatibong impluwensya sa hugot nga pagtuo sa uban, makahatag usab ang mga kabatan-onan og matarung nga impluwensya niadtong anaa sa ilang palibut. Dapita ang usa ka estudyante sa pagduol sa pisara ug mahimong tigsulat alang sa klase. Hangyoa ang tigsulat sa pagsulat sa mga tubag sa mga estudyante ngadto sa mosunod nga pangutana:
-
Unsa ang pipila ka mga paagi nga kamo makahatag og positibo nga impluwensya sa hugot nga pagtuo sa inyong pamilya, ward o branch, ug komunidad?
Awhaga ang mga estudyante sa pagpili og usa o duha ka mga ideya diha sa pisara nga ilang buhaton diha-diha dayon. Pasaligi sila nga ilang mapalig-on ang pagtuo sa uban pinaagi sa gahum sa ilang matarung nga mga ehemplo.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
3 Nephi 1:2. Mga Nephite nga tigtipig sa rekord
Ang anak ni Helaman nga si Nephi mihatag sa iyang anak nga si Nephi sa “tanan nga mga talaan nga gitagoan, ug tanan nga mga butang nga gitipigan nga sagrado sukad sa pagbiya ni Lehi gikan sa Jerusalem” (3 Nephi 1:2). Niining panahona, ang koleksyon sa sagradong mga rekord naglakip sa dagko nga mga palid ni Nephi, sa gagmay nga mga palid ni Nephi, sa mga palid nga tumbaga, ug sa 24 ka mga palid nga bulawan nga sinulat ni Ether.
Ang mosunod nga tsart nagpakita kon giunsa pagpasa sa sagrado nga mga talaan gikan sa usa ka propeta ngadto sa lain gikan sa mga 124 B.C. (sa sinugdanan sa basahon ni Mosiah) hangtud sa mga A.D. 1 (sa sinugdanan sa basahon sa 3 Nephi).
Haring Benjamin
Si Haring Mosiah (nakadawat sa mga palid niadtong mga 124 B.C.; tan-awa sa Mosiah 1:15–16)
Si Alma nga Batan-on (nakadawat sa mga palid niadtong mga 92 B.C.; tan-awa sa Mosiah 28: 20)
Si Helaman I, ang anak nga lalaki ni Alma nga Batan-on (nakadawat sa mga palid niadtong mga 73 B.C.; tan-awa sa Alma 37: 2)
Si Shiblon, ang anak nga lalaki ni Alma nga Batan-on (nakadawat sa mga palid niadtong mga 56 B.C.; tan-awa sa Alma 63:1)
Si Helaman II, ang anak nga lalaki ni Helaman I (nakadawat sa mga palid niadtong mga 53 B.C.; tan-awa sa Alma 63: 11)
Si Nephi I, ang anak nga lalaki ni Helaman II (nakadawat sa mga palid niadtong mga 39 B.C.; tan-awa sa Helaman 3:37; 3 Nephi 1:2)
Si Nephi II, ang anak nga lalaki ni Nephi I (nakadawat sa mga palid niadtong mga A.D. 1; tan-awa sa 3 Nephi 1:3)
Timan-i nga ang mga titulo nga “Helaman I” ug “Nephi I” wala magpasabut nga mao kini ang unang higayon niining mga pangalan diha sa Basahon ni Mormon. Ang mga roman numeral human sa mga ngalan gigamit lamang aron sa pagpaklaro niini nga tsart. Ang anak nga lalaki ni Lehi nga si Nephi, kinsa misulat sa mga basahon sa 1 Nephi ug 2 Nephi, wala nalakip dinhi niining tsart.
3 Nephi 1:29–30. “Ang pagkadautan sa nagtubo nga kaliwatan”
Si Presidente Henry B. Eyring sa Unang Kapangulohan mipasabut sa epekto diha sa pamilya sa usa ka tawo kinsa nahisalaag:
“Ang kabatan-onan sa Simbahan … nagkupot sa kaugmaon diha sa ilang mga kamot. Ang Simbahan kanunay nga usa lamang ka henerasyon gikan sa pagkahanaw. Kon ang usa ka tibuok henerasyon mawala, nga dili mahitabo, kita mawad-an sa Simbahan. Apan bisan usa lang ka indibidwal nga mawala sa ebanghelyo ni Jesukristo masirhan ang kahigayunan alang sa mga henerasyon sa mga kaliwatan, gawas kon ang Ginoo motabang sa pipila kanila nga makabalik” (“We Must Raise Our Sights” [pakigpulong ngadto sa mga CES religious educator, Ago. 14, 2001], 1, si.lds.org).