Leksyon 57
Mosiah 9–10
Pasiuna
Sa panahon sa pagmando ni Haring Mosiah l, nangulo si Zeniff og usa ka pundok sa mga Nephite gikan sa Zarahemla aron sa pagpuyo taliwala sa mga Lamanite diha sa yuta sa Nephi. Ang Mosiah 9–22 naglangkob og asoy sa mga kasinatian niini nga mga katawhan. Ang hari sa mga Lamanite mitugot sa mga katawhan ni Zeniff sa pagpuyo taliwala kanila tungod kay siya nagplano og sekreto sa pagdala nila ngadto sa pagkaulipon. Ang sayop nga mga tradisyon sa mga Lamanite ug ang kasilag sa mga Nephite sa kadugayan misangput ngadto sa gubat. Ang mga katawhan ni Zeniff misalig diha sa Ginoo alang sa kalig-on, ug sila nakahimo sa pag-abug sa mga Lamanite sa gawas sa ilang yuta.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Mosiah 9:1–13
Nangulo si Zeniff sa usa ka pundok sa mga Nephite sa pagbalik ngadto sa yuta sa Nephi
Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna og panahon sa dihang hilabihan nila ka gusto og usa ka butang. Dapita ang pipila kanila sa pag-istorya mahitungod niini nga mga kasinatian. Ipasabut nga karon sila makakat-on mahitungod sa usa ka tawo kinsa hilabihan ka gusto og usa ka butang nga napakyas siya sa pagkakita sa posibleng mga sangputanan sa iyang mga tinguha.
Dapita ang mga estudyante sa pagtan-aw sa diagram sa mga panaw nga ilang gisugdan sa pagdrowing sa panahon sa miaging leksyon. Ipahinumdom kanila nga usa ka tawo nga ginganlan og Ammon nangulo og usa ka pundok nga mipanaw gikan sa Zarahemla ug nakaplagan si Limhi ug ang iyang mga katawhan diha sa yuta sa Nephi. (Mahimo nimong ipasabut nga ang Basahon ni Mormon nag-istorya sa duha ka tawo nga ginganlan og Ammon. Ang usa mao ang mahitungod sa tawo nga tun-an sa mga estudyante karon. Ang lain mao ang anak nga lalaki ni Mosiah kinsa nahimong gamhanang misyonaryo ngadto sa mga Lamanite. Magsugod sa pagbasa ang mga estudyante mahitungod kaniya diha sa Mosiah 27.) Paukba ang mga estudyante sa Mosiah 7–8 ug sa pagtan-aw sa petsa nga makita sa ubos sa mga pahina o diha sa mga summary sa kapitulo (mga 121 B.C.). Ipatandi kanila kana nga petsa sa petsa diha sa Mosiah 9 (mga 200 B.C., mas una og mga 80 ka tuig). Pangutana kon duna bay makapasabut sa kalit nga kausaban sa mga petsa.
Ipasabut nga gikan sa Mosiah 8 ngadto sa Mosiah 9, ang importanting panghitabo mibalik ngadto sa panahon nga 80 ka tuig sa paghatag og istorya sa apohan ni Haring Limhi nga si Zeniff. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa pasiuna ni Mormon sa rekord ni Zeniff diha sa sinugdanan sa Mosiah 9. Dayon hangyoa ang lain nga estudyante sa pagbasa og kusog sa Mosiah 9:1–2.
Ipadugang sa mga estudyante ngadto sa ilang mga diagram ang arrow nga nagrepresentar sa panaw nga gihimo sa unang pundok nga miadto gikan sa Zarahemla ngadto sa yuta sa Nephi. Ipasabut nga si Zeniff kabahin niini nga pundok. Ingon nga makita diha sa diagram niini nga pahina, ang arrow kinahanglan nga magpakita nga ang pundok mibalik usab ngadto sa Zarahemla. Ang ngalan kinahanglan nga mabasa “Pipila sa mga Nephite naninguha sa pagbawi sa yuta sa Nephi.” (Alang sa kompleto nga diagram, tan-awa ang appendix diha sa katapusan niini nga manwal.)
Hangyoa ang lain nga estudyante sa pagbasa sa Mosiah 9:3–4. Dapita ang nahibilin sa klase sa pagsunod, mangita sa (1) unsay gusto kaayo ni Zeniff nga makuha ug (2) unsay dugay niyang mahinumduman.
-
Unsa ang buot ipasabut sa mainiton nga maningkamot? (Ang hilabihan ka madasigon o naghingapin ka interesado sa pagpaninguha og usa ka butang.)
-
Unsa sa inyong hunahuna ang gipasabut sa mahimong dugay nga mahinumdom sa Ginoo?
Ipasabut nga tungod kay si Zeniff mainiton nga naningkamot ug dugay nga nahinumdom sa Ginoo, nakahimo siya og sayop. Ipabasa sa mga estudyante ang Mosiah 9:5–7, 10, mangita niana nga sayop.
-
Unsay napakyasan ni Zeniff sa pagkakita tungod sa iyang mainiton nga tinguha sa pag-angkon sa yuta sa Nephi?
-
Unsa ang mga kuyaw sa pagkahilabihan ka madasigon sa paghimo og mga desisyon?
-
Unsa ang mga kuyaw sa paghimo og mga desisyon nga dili makigtambag sa Ginoo?
I-summarize ang Mosiah 9:11–13 pinaagi sa pagsulti sa mga estudyante nga human sa 12 ka tuig, ang mga katawhan ni Zeniff nagmauswagon kaayo nga ang hari nga Lamanite nahadlok nga dili siya makadala kanila ngadto sa pagkaulipon, busa siya “misugod sa pagkutaw sa iyang mga katawhan nga sila kinahanglan nga makigbingkil uban sa [kang Zeniff] nga mga katawhan” (Mosiah 9:13).
Mosiah 9:14–10:22
Misulay ang mga Lamanite sa pagdala sa mga katawhan ni Zeniff ngadto sa pagkaulipon
Isulat ang mosunod nga mga pulong diha sa pisara: buluhaton sa eskwelahan, nagsagubang og tintasyon, mga problema sa mga higala, pagkapangulo, buhat, panagbangi sa miyembro sa pamilya, mga sport. (Nag-agad sa mga panginahanglan ug mga interes sa mga estudyante, mahimo nimong idugang ang uban nga mga aytem niini nga lista.)
Dapita ang usa ka estudyante ngadto sa atubangan sa klase ug ipatuy-od ang ilang mga bukton. Ibutang ang gagmay nga mga butang, sama sa mga basahon o mga bato, diha sa mga kamot sa estudyante ug hangyoa siya sa pagpataas niini. Ipasabut nga ang mga butang nagrepresentar sa mga hagit nga gilista diha sa pisara. Pangutan-a ang klase:
-
Hain niini nga mga dapit gusto ka nga makabaton og mas dugang nga kalig-on og suporta?
Dugangi og lain nga butang o duha ang matag kamot sa estudyante. Pangutan-a ang klase:
-
Gibati ba ninyo nga sama kamog nagdala og sobra kaayo ug nanghinaut nga aduna pa kamoy abilidad o kalig-on sa pagdala sa inyong mga hagit?
Dapita ang duha ka mga estudyante sa pag-adto sa atubangan sa klase, ug pasuportahi ang mga bukton sa estudyante nga naggunit sa mga butang. Ipasabut nga ang nahibilin sa leksyon karon mao ang mahitungod sa usa ka pundok sa mga katawhan kinsa nakit-an ang ilang mga kaugalingon diha sa panginahanglan og dugang kalig-on Isugyot nga, sa tibuok leksyon, ang mga estudyante mangita og mga paagi nga sila mahimong makadawat og dugang kalig-on diha sa ilang mga kinabuhi, (Dapita ang mga estudyante diha sa atubangan sa klase sa pagbalik ngadto sa ilang mga lingkuranan.)
Ipasabut nga ang Mosiah 9 ug ang 10 makaduha nag-asoy og balik sa panahon nga ang mga Lamanite miabut aron sa pagpakiggubat batok ni Zeniff ug sa iyang mga katawhan. Kopyaha ang mosunod nga tsart diha sa pisara, apan ayaw ilakip ang mga tubag sa parentesis. Sultihi ang mga estudyante nga ilang siksikon ang mga scripture passage diha sa tsart, mangita sa mga tubag sa mga pangutana subay sa ibabaw sa tsart. Dapita ang katunga sa klase sa paggamit sa mga tudling diha sa unang laray aron sa pagpangita sa mga tubag kalabut ni Zeniff ug sa iyang mga katawhan. Dapita ang lain nga katunga sa klase sa pagsiksik sa mga tudling diha sa ikaduhang laray alang sa mga tubag kalabut sa mga Lamanite. Pagsugo og estudyante gikan sa matag grupo sa pagsulat sa ilang mga tubag diha sa pisara kon makit-an nila kini.
|
Unsa ang gibuhat sa mga tawo aron sa pagpangandam? |
Unsa ang ilang gibuhat aron sa pagbutang sa ilang pagsalig diha sa Ginoo? |
Unsa ang resulta? | |
|---|---|---|---|
|
Zeniff ug ang iyang mga katawhan |
Mosiah 9:14–16; 10:1–2, 7, 9–10 Ilang gisangkapan ang ilang mga kaugalingon ug nakiggubat.) |
(Nag-ampo sila ug nahinumdom nga ang Ginoo miluwas sa ilang mga katigulangan.) |
(Ang Ginoo milig-on kanila, ug sila nagmalampuson sa pag-abug sa mga Lamanite pagawas sa ilang yuta.) |
|
Ang mga Lamanites |
Ilang gisangkapan ang ilang mga kaugalingon ug nakiggubat.) |
(Wala. Misalig sila sa ilang kaugalingon nga kusog.) |
(Ang mga Lamanite giabug gikan sa yuta nga may daghan kaayong nangamatay.) |
Human makompleto sa mga estudyante ang tsart, pangutan-a:
-
Unsa nga mga pagkaparehas ug mga pagkalahi ang inyong makita tali sa unsa nga paagi ang mga katawhan ni Zeniff ug ang mga Lamanite miatubang sa ilang mga gubat?
-
Unsa nga mga kamatuoran ang atong makat-unan gikan niini nga pagtandi?
Isulat ang mosunod nga baruganan diha sa pisara: Ang Ginoo molig-on kanato samtang atong buhaton ang tanan nga atong mahimo ug mobutang sa atong pagsalig diha Kaniya.
I-refer og balik ngadto sa mga hagit nga gilista diha sa pisara, ug pahinumdumi ang mga estudyante kabahin sa leksyon nga naggamit og butang.
-
Sa inyong hunahuna sa unsa nga paagi kini nga baruganan magamit ngadto sa pipila niini nga mga hagit?
Hunahunaa ang paggamit sa mosunod nga mga panig-ingnan aron sa pagtabang sa mga estudyante sa paghunahuna mahitungod sa unsa nga paagi sila makahimo sa ilang bahin ug mosalig diha sa Ginoo samtang sila naninguha alang sa kalig-on:
-
Kamo adunay importanting eksamen nga umaabut sa eskwelahan, ug gusto kamo nga magbaton og kalig-on nga makahimo og maayo.
-
Kamo naninguha sa pagputol sa usa ka ngil-ad nga kinaiya, ug inyong gibati nga dili kamo igo ka lig-on sa pagbuhat niini nga mag-inusara.
-
Kamo nagsinati og mga kalisud sa inyong pamilya, ug gibati ninyo nga dili makapas-an sa moresultang sakit nga mga pagbati nga walay pipila ka tabang.
Hangyoa ang mga estudyante sa pagribyu sa unang tulo ka mga linya sa Mosiah 9:18. (Mahimo nimong isugyot nga ilang markahan kini nga mga linya diha sa ilang mga kasulatan.)
-
Kanus-a ninyo nasinati ang kamatuoran nga gipahayag dinhi niini nga mga linya?
Mahimo nimong ipakigbahin ang usa ka kasinatian nga imong kaugalingon nga nagpakita sa pagkaandam sa Ginoo sa paglig-on kanato samtang kita mobuhat sa tanan nga atong mahimo ug mobutang sa atong pagsalig diha Kaniya.
Ipasabut nga sa wala pa si Zeniff ug ang iyang mga katawhan miadto sa pakiggubat sa ikaduhang higayon, gipasabut ni Zeniff ngadto sa iyang mga katawhan kon ngano ang mga Lamanite napuno og kasilag sa mga Nephite. Isulat ang mga pulong naligutgot ug wala hatagi og kaangayan diha sa pisara, ug pangutan-a ang mga estudyante kon makapasabut ba sila unsa ang gipasabut niini nga mga pulong. (Ang naligutgut mao ang pagkasuko sa hilabihan; ang wala mahatagi og kaangayan mao ang pagka nasakitan o gipamintahaan o sa dili matarung nga paagi.)
Aron matabangan ang mga estudyante nga makakita nga ang pagkanasakitan, pagpabiling nasuko, ug pagdumili sa pagpasaylo makaapekto og mga henerasyon, pares-paresa sila ug ipabasa sa matag pares ang Mosiah 10:12–18. Hangyoa sila sa pagpangita og mga rason ngano nga ang mga kaliwat ni Laman ug Lemuel mipadayon sa pagdumot sa mga kaliwat ni Nephi.
Human mabasa sa mga pares ang mga bersikulo og dungan, ipahisgot kanila ang mga tubag sa mosunod nga mga pangutana. (Hunahunaa ang pagsulat sa mga pangutana diha sa pisara samtang ang mga estudyante nagbasa sa gi-assign nga mga bersikulo, o ihatag ang mga pangutana ngadto sa matag pares sa mga estudyante sa usa ka handout.)
-
Ngano nga gidumtan og maayo sa mga Lamanite ang mga Nephite?
-
Kinsa ang masakitan kon kita nasuko o nagdumili sa pagpasaylo?
-
Sa unsa nga paagi ang kasuko sa usa ka tawo nakaapekto kaniya o sa iyang pamilya, karon ug sa umaabut?
Basaha ang mosunod nga pamahayag ni Elder Donald L. Hallstrom, sa Seventy. Hangyoa ang mga estudyante sa pagpaminaw sa unsay atong mahimo kon kita mobati nga nasakitan o nasuko sa uban.
“Kon gibati ninyo nga nabuhatan og sayop—sa usa ka tawo (sa sakop sa pamilya, sa usa ka higala, sa lain nga miyembro sa Simbahan, sa usa ka lider sa Simbahan, sa kauban sa negosyo) o bisan unsa (sa kamatayon sa usa ka pinalangga, mga problema sa panglawas, pinansyal nga kabalit-aran; abuso, mga adiksyon)—atubanga sa direkta kining mga butanga ug inubanan sa tibuok ninyo nga kusog. … Ug, sa walay paglangay, dangup sa Ginoo. Gamita ang hugot ninyong pagtuo Kaniya. Tuguti Siyang makigbahin sa inyong palas-anon. Tuguti ang Iyang grasya nga mopagaan sa inyong gipas-an. … Ayaw itugot nga ang usa ka kalibutanong kahimtang mopahunong sa imong pagka-espirituhanon” (“Dangup sa Ginoo,” Ensign o Liahona, Mayo 2010,80).
Hangyoa ang mga estudyante sa pagpamalandong sa matag usa sa mosunod nga mga pangutana. (Mahimo nimo silang awhagon sa pagsulat sa ilang mga tubag diha sa ilang mga scripture study journal o mga class notebook.)
-
Kamo ba adunay bisan unsa nga mga pagbati nga wala mahatagi og kaangayan o mga pagbati sa kasuko ngadto sa usa ka tawo?
-
Ngadto kang kinsa kamo makaadto alang sa panabang sa inyong paningkamot nga mopasaylo? Sa unsa nga paagi kamo makalikay og mga pagbati nga masakitan ug masuko sa umaabut?
Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna og higayon nga mipasaylo sila og usa ka tawo. Dapita ang pipila kanila sa pagpakigbahin kon sama sa unsa ang pagbati nga mopasaylo ug sa pagwagtang sa ilang mga pagbati nga nasakitan o nasuko. Hunahunaa ang pagpakigbahin sa imong kaugalingon nga pagpamatuod mahitungod sa paghangyo sa panabang sa Ginoo nga mopasaylo sa uban.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Mosiah 9. Ang rekord ni Zeniff
Ang ulohan sa dili pa ang summary sa kapitulo sa Mosiah 9 gisulat ni Mormon ug kabahin sa orihinal nga rekord nga gihatag ngadto ni Propeta Joseph Smith. Ang susama nga mga ulohan, gisulat usab ni Mormon, makita diha sa sinugdanan sa ubang pipila ka mga basahon ug mga kapitulo diha sa Basahon ni Mormon. (Ang mga pulong “nga naglakip sa mga kapitulo 9 ngadto sa 22 walay laing naapil” gidugang niadtong 1879 sa dihang ang Basahon ni Mormon gimantala sa kapitulo nga sumbanan. Ang mubo nga mga summary nga nag-una sa matag kapitulo sa Basahon ni Mormon gidugang diha sa 1920 nga edisyon.)
Mosiah 10:12–18. Unsa ang kinahanglan kong buhaton kon akong gibati nga ako wala hatagi og kaangayan?
Si Elder Harold G. Hillam sa Seventy mipakigbahin og mga panan-aw mahitungod sa unsaon sa pagtagad sa mga pagbati sa kasuko:
“Kon imong gibati nga may nakasala kanimo, pangandam sa pagpasaylo. Kon duna man, sa unsang rason, usa ka ngil-ad nga kagahapon, kalimti kini. Kon kinahanglan, pakigsulti sa imong bishop; pakigsulti sa imong stake president.
“Ngadto sa tanan, ilabi na niadtong umaabot nga mga lolo ug mga lola, ang inyong mahangturon nga panalangin ug sa inyong mga kaliwatan mas importante kay sa mapasigarbuhong hinungdan nga mohikaw kaninyo ug sa uban pang daghan nga importanting mga panalangin” (“Ang Bili sa mga Kalag,” Ensign o Liahona, May 2005, 32).