Eter 13–15

Wprowadzenie

Zapis proroka Etera o cywilizacji Jeredów jest świadectwem tego, że Pan nie będzie szczęścił ludziom, którzy odrzucają Go i Jego proroków. Eter ostrzegał Koriantumra, króla Jeredów, że jego lud ulegnie zagładzie, jeśli on i jego rodzina nie odpokutują. Gdy Koriantumr i jego lud odrzucili możliwość pokuty, wojna i niegodziwość zdominowały ich kraj na wiele lat, co doprowadziło do całkowitej zagłady narodu Jeredów. Tylko Eter i Koriantumr przeżyli, by świadczyć o wypełnieniu się proroctwa Etera. Te rozdziały są też wypełnieniem Bożego dekretu, który mówi, że „każdy naród, który […] posiądzie [ziemię obietnicy], będzie służył Bogu albo zostanie starty z powierzchni ziemi” (Eter 2:9).

Propozycje dotyczące nauczania

Eter 13:1–12

Moroni zapisał proroctwa Etera o Nowej Jerozolimie i o starej Jerozolimie

Wyjaśnij, że niektóre miasta są znane z nazw, które opisują ich szczególne cechy. Przeczytaj poniższe opisowe nazwy miast i poproś uczniów, by zgadli, które miasta pasują do tych nazw: Miasto Świateł (Paryż, Francja), Wieczne Miasto (Rzym, Włochy), Wietrzne Miasto (Chicago, Illinois, Stany Zjednoczone), Perła Orientu (Manila, Filipiny), Miasto Pałaców (Meksyk, Meksyk). Poproś uczniów, by powiedzieli, jakie informacje o miastach zawierają te nazwy.

Zwróć uwagę na to, że Moroni zapisał proroctwa Etera dotyczące trzech miast: Nowego Jeruzalem (zob. Eter 13:6–8, 10), miasta Enocha, które „zstąpi z nieba” (Eter 13:3; zob. także Mojżesz 7:62–64) i Jerozolimy w Ziemi Świętej (zob. Eter 13:11). Powiedz uczniom, że Eter nauczał Jeredów, że ziemia, na której żyją, jest miejscem, gdzie powstanie bardzo ważne miasto (zob. Eter 13:2–3) Poproś uczniów o przeczytanie po cichu fragmentu: Eter 13:4–8 i znalezienie nazw miast, wymienionych w tych wersetach.

Jakie są nazwy tych miast? (Jerozolima i Nowe Jeruzalem). Jakiej opisowej nazwy użył Eter dla Jerozolimy i Nowego Jeruzalem, które zostanie wybudowane kiedyś na kontynencie amerykańskim? („Święte miasto”).
Jak myślicie, jak wyglądałoby życie w mieście znanym jako „święte miasto”?

Poproś uczniów, by przeczytali po cichu fragment: Eter 13:10–11 i poszukali warunków, jakie będą musieli spełnić ludzie, by mieszkać w tych świętych miastach.

Jakie warunki będą musieli spełnić ludzie, by mieszkać w tych miastach? (Mieć „szaty […] wybielone krwią Baranka”).
Co to znaczy, że ludzie mają „szaty […] wybielone krwią Baranka”? (To oznacza, że ludzie są obmyci i oczyszczeni z grzechu poprzez Zadośćuczynienie Jezusa Chrystusa, Baranka Boga. Zob. 1 Nefi 12:11; Alma 5:21).

Wyjaśnij, że inną nazwą Nowego Jeruzalem jest Syjon (zob. Mojżesz 7:62; Zasady Wiary 1:10). Nowe Jeruzalem i miasto Jerozolima zostaną założone w przyszłości, ale teraz wszyscy członkowie Kościoła mogą starać się założyć Syjon tam, gdzie żyją (zob. NiP 6:6; 14:6). W najbardziej podstawowym sensie Syjon to „ludzie czystego serca” (NiP 97:21). Przeczytaj następującą wypowiedź Starszego D. Todda Christoffersona z Kworum Dwunastu Apostołów:

„Syjon jest Syjonem ze względu na charakter, cechy i wierność jego obywateli [zob. Mojżesz 7:18]. Pamiętajcie: ‘I nazwał Pan swój lud Syjon, bo byli jednego serca i umysłu i żyli sprawiedliwie; i nie było biednych pośród nich’ (Mojżesz 7:18). Jeśli mamy ustanowić Syjon w swoich domach, gminach, okręgach i palikach, musimy sprostać temu wymaganiu. Konieczna będzie (1) jedność serc i umysłów, (2) indywidualna i zbiorowa przemiana w święty lud oraz (3) dbałość o biednych i potrzebujących” („Przyjdźcie do Syjonu”, Ensign lub Liahona, listopad 2008, str. 38).

Daj uczniom chwilę na zastanowienie, co mogą zrobić, aby przestrzegać wyższych norm etycznych w swoich domach i w gminach czy okręgach. Możesz dać im czas na zapisanie przemyśleń w notatnikach lub dziennikach do studiowania.

Eter 13:13–15:34

Jeredzi odrzucają prorocze ostrzeżenia Etera, nadal są niegodziwi i prowadzą wojnę aż do czasu swojej zagłady

Podsumuj fragment: Eter 13:13–14, mówiąc, że Jeredzi odrzucili Etera i wypędzili go spośród siebie. Za dnia Eter ukrywał się „w jaskini” i tu kończył swój zapis o Jeredach. Nocą wychodził, by zobaczyć to, co działo się z jego ludem, z Jeredami. Zapisał to, co widział.

Poproś uczniów, by przeczytali po cichu fragment: Eter 13:15–19 i poszukali opisów społeczeństwa Jeredów. Gdy przeczytają, poproś ich, by opisali lud Jeredów własnymi słowami. Następnie poproś jednego z uczniów, aby przeczytał na głos fragment: Eter 13:20–22. Poproś uczniów, by śledzili tekst i poszukali przesłania, które Pan przekazał Eterowi dla Koriantumra.

Jakie było przesłanie Etera dla Koriantumra? (Jeśli Koriantumr wraz ze swoją rodziną odpokutuje, Pan oszczędzi lud i pozwoli Koriantumrowi zatrzymać królestwo. Jeśli nie odpokutują, każdy w królestwie, poza Koriantumrem, zostanie zgładzony).
W jaki sposób zareagowali na to Koriantumr i jego lud?

Podsumuj fragment: Eter 13:23–14:20, mówiąc, że na ziemi Jeredów trwały walki. Kolejno trzech mężczyzn: — Szared, Gilead i Lib — próbowało odebrać królestwo Koriantumrowi. W końcu tajemne sprzysiężenia zyskały na sile i cały kraj pogrążył się w wojnie. „Cały lud w tym kraju przelewał krew i nikt nie mógł ich od tego powstrzymać” (Eter 13:31). Ostatnim wrogiem Koriantumra był człowiek o imieniu Sziz.

Poproś uczniów, by przeczytali po cichu fragmenty: Eter 14:21–25, 30–31 i 15:1–2 i poszukali informacji o rozmiarze zniszczeń spowodowanych wojnami. Następnie poproś jednego ucznia, aby przeczytał na głos fragment: Eter 15:3–5 . Poproś uczniów, by śledzili tekst i poszukali informacji o tym, co usiłował zrobić Koriantumr, by ocalić od zagłady resztkę ludu.

Co zrobił Koriantumr? (Zaproponował, że zrzeknie się królestwa na rzecz Sziza).
Jaka była odpowiedź Sziza na propozycję Koriantumra? (Powiedział, że ocali lud, jeśli Koriantumr pozwoli mu się zabić. Zob. też Eter 14:24).

Podsumuj fragment: Eter 15:6–11, mówiąc, że lud Koriantumra i lud Sziza nadal prowadziły wojnę. Możesz dodać, że bitwa, w której naród Jeredów ostatecznie wyginął, toczyła się w pobliżu wzgórza Ramah. Setki lat później cywilizacja Nefitów uległa zagładzie w bitwie, która rozegrała się w pobliżu tego samego wzgórza, nazywanego wtedy Kumorah. (Zob. Eter 15:11; Mormon 6:6).

Poproś uczniów, by przeczytali po cichu fragment: Eter 15:12–17. Zanim przeczytają, poproś ich, by w trakcie czytania poszukali szczegółów dotyczących sytuacji Jeredów i znaleźli w tym opisie jedną rzecz, która jest szczególnie smutna. Gdy przeczytają, poproś kilku uczniów, by opowiedzieli o tym, co znaleźli.

Przypomnij uczniom, że Eter spędził wiele lat, nawołując ludzi do pokuty (zob. Eter 12:2–3; 13:20). Zapisz na tablicy poniższe niedokończone zdanie: Jeśli odrzucamy napomnienia Pana, by pokutować, …

Poproś jednego z uczniów, aby przeczytał na głos fragment: Eter 15:18–19. Poproś uczniów, by śledzili tekst i znaleźli dokończenie zdania zapisanego na tablicy. Gdy uczniowie podadzą swoje propozycje, uzupełnij zdanie tak, by sformułować następującą zasadę: Jeśli odrzucamy napomnienia Pana, by pokutować, Jego Duch wycofuje się i Szatan zdobywa władzę nad naszymi sercami.

W jaki sposób wcześniejsza odmowa pokuty wpłynęła na późniejszą skłonność do zmiany u Jeredów?

Podsumuj fragment: Eter 15:20–32, wyjaśniając, że armie Koriantumra i Sziza walczyły do momentu, gdy na polu bitwy pozostali tylko Koriantumr i Sziz. Wtedy Koriantumr zabił Sziza. Zgodnie z proroctwem Etera wszyscy mieszkańcy królestwa zostali zgładzeni z wyjątkiem Koriantumra, który dożył spotkania z innym ludem — ludem Zarahemli — przybyłym na tę ziemię (zob. Eter 13:21; Omni 1:20–22). Poproś jednego z uczniów o przeczytanie fragmentu: Eter 15:33, by pozostali uczniowie przekonali się, że słowa Pana wypowiedziane przez Etera wypełniły się.

Zaznacz, że historia Jeredów jest przejmującym przykładem tego, co się dzieje z ludźmi, gdy odrzucają oni kolejne nawoływania Boga do pokuty. Mimo że jest to skrajny przykład, możemy znaleźć w tej historii zasady, które będą użyteczne dla nas. Wyjaśnij, że współcześnie wielu ludzi odrzuca — podobnie jak Jeredzi — nawoływanie Boga do pokuty i przez to tracą towarzystwo Ducha Pana. Ci ludzie często usprawiedliwiają swoją decyzję o odrzuceniu możliwości pokuty. Przeczytaj poniższe usprawiedliwienia i poproś uczniów, by powiedzieli, co chcieliby przekazać osobie, która wypowiedziała te słowa. Gdy uczniowie udzielają odpowiedzi, zachęć ich, by odnieśli się do zasad, których się nauczyli z rozdziałów: Eter 13–15.

„Wiem, że filmy, które oglądam, nie są w zgodzie z kościelnymi normami, ale nie wydaje mi się, żeby miały na mnie jakiś negatywny wpływ”.
„Picie alkoholu ze znajomymi nie jest niczym złym — po prostu dobrze się bawimy”.
„Ściągam, bo każdy w mojej klasie to robi. Nie można dostać dobrej oceny, nie ściągając”.
„To tylko troszeczkę pornografii. To nie tak, że gdzieś wychodzę i zachowuję się niemoralnie. Poza tym mogę przestać, kiedy tylko poczuję, że powinienem to zrobić”.
„Nie muszę odpokutować teraz. Mogę poczekać do czasu, gdy będę się wybierać na misję lub brać ślub w świątyni”.

Upewnij się, że uczniowie rozumieją, że ludzie zawsze muszą stawić czoła konsekwencjom swoich grzechów, jeśli grzeszą i nie pokutują. Zapewnij uczniów, że — jeśli zgrzeszyli — mogą odpokutować za swoje grzechy i ponownie mogą mieć w swoim życiu towarzystwo Ducha Pana. Przeczytaj poniższą wypowiedź Starszego Neila L. Andersena z Kworum Dwunastu Apostołów:

„Świadczę, że Zbawiciel może i chce wybaczać nam nasze grzechy. Z wyjątkiem grzechu tych, którzy wybierają zatracenie po uzyskaniu pełni, nie ma takiego grzechu, którego nie można wybaczyć. Cóż to za cudowny przywilej, że każdy z nas może odwrócić się od swoich grzechów i przyjść do Chrystusa. Boskie wybaczenie jest jednym z najsłodszych owoców ewangelii, usuwającym winę i ból z naszych serc oraz zastępującym je radością i spokojem sumienia” („Odpokutujcie, abym mógł was uzdrowić”, Ensign lub Liahona, listopad 2009, str. 41).

Poproś uczniów, by zastanowili się, czy w ich życiu są grzechy, które zakłócają stałe towarzystwo Ducha Świętego. Zachęć ich, by skorzystali z mocy Zadośćuczynienia do dokonania zmian, które pomogą im zatrzymać towarzystwo Ducha Świętego i powstrzymać moc Szatana.

Aby pomóc uczniom zrozumieć inną zasadę nauczaną w rozdziałach: Eter 13–15, poproś ich, by przeczytali po cichu następujące fragmenty: Eter 13:27; 14:24; 15:6, 22, 28. Zanim zaczną czytać, poproś ich, by poszukali słów i wyrażeń, które akcentują gniew i chęć zemsty Jeredów. Możesz zaproponować, aby uczniowie zaznaczyli te słowa i wyrażenia.

W oparciu o lekturę rozdziałów: Eter 13–15 odpowiedzcie, jakie były konsekwencje gniewu i żądzy zemsty u Jeredów?
Jakich zasad odnośnie do gniewu i chęci odwetu uczymy się z ostatnich chwil historii Jeredów? (Uczniowie mogą podać kilka różnych zasad. Upewnij się, że ich odpowiedzi odzwierciedlają zasadę, że gniew i zemsta prowadzą ludzi do zadawania cierpienia sobie i innym ludziom).
Do jakich konsekwencji może doprowadzić gniew w życiu pojedynczej osoby i w życiu całej rodziny?

Złóż świadectwo, że możemy przezwyciężyć uczucie gniewu i chęć rewanżu, jeśli zwrócimy się do Jezusa Chrystusa i poprzez Jego Zadośćuczynienie dostąpimy przebaczenia i pocieszenia. Zachęć uczniów, by zwrócili się do Pana o pomoc, której potrzebują, gdy są na kogoś źli.

Omówienie Księgi Etera

Znajdź trochę czasu, by pomóc uczniom omówić Księgę Etera. Poproś ich, by pomyśleli o tym, czego nauczyli się z tej księgi podczas zajęć seminarium i podczas indywidualnego studiowania pism świętych. Jeśli to może się im przydać, poproś ich, by przejrzeli kilka streszczeń rozdziałów z Księgi Etera. Daj im trochę czasu, a następnie poproś kilku z nich, by powiedzieli o czymś, co było dla nich inspirujące w Księdze Etera lub co pomogło im zwiększyć wiarę w Jezusa Chrystusa.

Komentarz i tło historyczne

Eter 13:3–5. Nowe Jeruzalem i Jerozolima

Starszy Bruce R. McConkie z Kworum Dwunastu Apostołów uczył o Nowym Jeruzalem i o starożytnym mieście Jerozolima:

„Aby wyobrazić sobie, co oznacza [Nowe Jeruzalem], musimy poznać pięć następujących faktów: 1. Starożytna Jerozolima, miasto, w którym nasz Pan osobiście dokonał tak wiele dla ludzi, ma być odbudowana w dniach ostatnich i stać się jedną z dwóch wielkich światowych stolic, tysiącletnim miastem, z którego rozchodzić się będzie słowo Pana. 2. Nowa Jerozolima, nowy Syjon, miasto Boga, będzie wybudowane na kontynencie amerykańskim. 3. Miasto Enocha, pierwotny Syjon, Święte Miasto ‘[zostało zabrane] do nieba’(Mojżesz 7:13–21). 4. Miasto Enocha, wraz z jego przemienionymi mieszkańcami, obecnie w zmartwychwstałym stanie, powróci jako Nowe Jeruzalem, by połączyć się z miastem o tej samej nazwie, które zostało wybudowane na kontynencie amerykańskim. 5. Gdy Ziemia stanie się celestialna, ‘miasto święte Jeruzalem’ ponownie zstąpi ‘z nieba od Boga’ na ziemię zamieszkaną na zawsze przez celestialne istoty(Objawienie 21:10–27)”.(Doctrinal New Testament Commentary, tom 3. [1973], str. 580–581).

Eter 13:2–4, 6. Gdzie zostanie wybudowane Nowe Jeruzalem?

Pan objawił Prorokowi Józefowi Smithowi, że Nowa Jerozolima zostanie wybudowana w dniach ostatnich w Stanach Zjednoczonych w hrabstwie Jackson w stanie Missouri (zob. NiP 57:1–4; 84:1–4). Starszy Bruce R. McConkie z Kworum Dwunastu Apostołów wyjaśnił związek między obecnym gromadzeniem się członków Kościoła a ostatecznym założeniem Nowego Jeruzalem:

„Niech Izrael gromadzi się w palikach Syjonu we wszystkich narodach. Niech każde miejsce będzie Syjonem dla ludzi, którzy tam mieszkają. Niech pełnia ewangelii będzie dostępna dla wszystkich świętych we wszystkich krajach. Niech nie ominie ich żadne błogosławieństwo. Niech świątynie wyrastają tam, gdzie może być dokonywana pełnia obrzędów domu Pana. Ale musi być centralne miejsce, miejsce, gdzie stanie główna świątynia, miejsce, do którego zstąpi Pan […]. I tym centralnym miejscem jest miejsce, które ludzie nazywają teraz Independence, w powiecie Jackson, w stanie Missouri, ale będzie ono w przyszłości Syjonem naszego Boga i Świętym Miastem Jego ludu” (A New Witness for the Articles of Faith [1985], str. 595).

Eter 15:19. W jaki sposób Szatan zdobywa moc nad naszymi sercami?

Pokusy i kłamstwa diabła mają wielką moc, ale nie może on zawładnąć naszą wolą, o ile nie poddamy się jego wpływowi. Prezydent James E. Faust z Rady Prezydenta Kościoła wyjaśnił:

„Strach przed mocą Szatana nie może nas paraliżować. On nie ma nad nami mocy, dopóki mu na to nie pozwolimy. Tak naprawdę jest tchórzem i wycofa się, jeśli będziemy niezłomni […].

Słyszymy komików i innych ludzi, którzy usprawiedliwiają się i tłumaczą swoje występki, mówiąc: ‘Diabeł kazał mi to zrobić’. Naprawdę nie sądzę, żeby diabeł mógł nas zmusić do zrobienia czegokolwiek. Na pewno może on kusić i może oszukiwać, ale nie ma władzy nad nami, jeśli my sami mu jej nie damy.

Moc przeciwstawienia się Szatanowi może być większa, niż zdajemy sobie z tego sprawę. Prorok Józef Smith nauczał: ‘Wszystkie stworzenia, które mają ciała, przewyższają mocą te stworzenia, które nie mają ciał. Diabeł nie ma nad nami mocy, chyba że mu na to pozwolimy. Diabeł zyskuje moc w chwili, gdy buntujemy się przeciwko czemukolwiek, co pochodzi od Boga’ (Teachings of the Prophet Joseph Smith, wyb. Joseph Fielding Smith, Salt Lake City: Deseret Book Co., 1938, str. 181)” („The Great Imitator”, Ensign, listopad 1987, str. 35).

Eter 15:19–30. Konsekwencje zemsty i gniewu

Poniższa wypowiedź Starszego Davida E. Sorensena z Kworum Siedemdziesiątych zachęca nas do wybaczania, a nie do ulegania uczuciom gniewu lub pragnieniom zemsty:

„Kiedy ktoś skrzywdził nas lub tych, o których się troszczymy, cierpienie może wydawać się przytłaczające. Można czuć wtedy, że ból czy niesprawiedliwość dominują na świecie i że nie mamy innego wyboru, jak szukać zemsty. Lecz Chrystus, Książę Pokoju, naucza nas lepszego sposobu. Może trudno wybaczyć tym, którzy nas skrzywdzili, ale kiedy to zrobimy, otwieramy się na lepszą przyszłość. Nic nie będzie już więcej kontrolowało naszej drogi. Kiedy przebaczamy ludziom, uwalniamy się, aby wybrać, w jaki sposób chcemy przeżyć nasze życie. Przebaczenie oznacza, że problemy z przeszłości nie dyktują naszego przeznaczenia i możemy się skupić na przyszłości z miłością Bożą w naszych sercach” („Przebaczenie zmieni gorycz w miłość”, Ensign lub Liahona, maj 2003, str. 12).