Jarom i Omni

Wprowadzenie

Księgi Jaroma i Omniego zawierają ostatnie zapisy dokonane na mniejszych płytach Nefiego. Jarom otrzymał te płyty od swego ojca, Enosa, i zapisuje zmagania oraz błogosławieństwa Nefitów przez okres około 60 lat. Następnie przekazuje płyty swojemu synowi, Omniemu. Księga Omniego zawiera zapisy pięciu różnych nefickich autorów i obejmuje 230 lat historii. Amaleki, ostatni pisarz w księdze Omniego, kończy swój zapis zaproszeniem, aby „[przystąpić] do Chrystusa […] i [złożyć] Mu w ofierze całą swoją duszę” (Omni 1:26).

Propozycje dotyczące nauczania

Jarom 1:1–15

Jarom opisuje, jak szczęściło się Nefitom, gdy przestrzegali przykazań Pana

Przeczytaj poniższą wypowiedź Prezydenta Dietera F. Uchtdorfa z Rady Prezydenta Kościoła. Jeśli to możliwe, czytając, pokaż zdjęcie Prezydenta Uchtdorfa:

„Pamiętam, kiedy przygotowywałem się do szkolenia jako pilot myśliwca. Większość czasu naszej służby kandydackiej w wojsku spędziliśmy na ćwiczeniach fizycznych. Nadal nie jestem pewien, dlaczego niekończące się biegi były uważane za tak istotną część przygotowań do zostania pilotem. Jednakże biegaliśmy, biegaliśmy i jeszcze raz biegaliśmy.

Podczas biegu zacząłem zauważać coś, co szczerze mnie zaniepokoiło. Raz za razem, wyprzedzali mnie ludzie, którzy palili, pili i robili te wszystkie rzeczy, które były sprzeczne z ewangelią, a w szczególności ze Słowem Mądrości.

Pamiętam myśli: ‘Poczekaj no chwilę! Czy nie powinienem móc biec i nie czuć zmęczenia?’. Lecz ja byłem zmęczony i byłem wyprzedzany przez ludzi, którzy nie zachowywali w najmniejszym nawet stopniu Słowa Mądrości. Przyznaję się, było to wtedy dla mnie problemem. Zapytałem siebie samego: Czy obietnica była prawdziwa, czy nie?” („Nie ustawajcie w cierpliwości”, Ensign lub Liahona, maj 2010, str. 58).

Poproś uczniów, aby zastanowili się, czy kiedykolwiek czuli podobne zakłopotanie, zastanawiając się, czy i w jaki sposób Pan wypełni Swoje obietnice, że pobłogosławi ich za przestrzeganie Jego przykazań.

Napisz słowo zweryfikować na tablicy i poproś uczniów, aby wyjaśnili znaczenie tego słowa (sprawdzić, potwierdzić lub wykazać, że coś jest prawdą). Wyjaśnij, że Jarom — syn Enosa, użył zwrotu sprawdziło się, gdy napisał o obietnicy danej jego przodkom. Poproś uczniów o przeczytanie po cichu fragmentu: Jarom 1:9 i o rozpoznanie obietnicy Pana, która została sprawdzona. (Możesz zasugerować, aby uczniowie zaznaczyli tę obietnicę w swoich pismach świętych). Upewnij się, że uczniowie rozpoznali zdanie: „Jeśli będziecie przestrzegać Moich przykazań, będę wam szczęścił na tej ziemi”.

Napisz na tablicy poniższe odsyłacze do pism świętych i pytania. (Aby zaoszczędzić czas, możesz napisać je na tablicy przed rozpoczęciem lekcji).

Jarom 1:4–5, 8	W jaki sposób Nefici okazywali posłuszeństwo i jak byli błogosławieni?
Jarom 1:7, 10–12	W jaki sposób przywódcy i prorocy pomagali Nefitom, aby przestrzegali przykazań oraz aby im się szczęściło?
Omni 1:5–7	W jaki sposób obietnica Boga została później ponownie sprawdzona?

Poproś uczniów, aby usiedli w trzyosobowych grupach. Wyznacz jeden z fragmentów pisma świętego zapisanego na tablicy jednej osobie z każdej grupy. Niech uczniowie przeczytają po cichu wyznaczony im fragment z pisma świętego, szukając odpowiedzi na odpowiednie pytania. Następnie niech każda osoba w grupie w ciągu minuty lub dwóch podsumuje przeczytany fragment i odpowie na pytania. Poproś jednego lub dwóch uczniów, aby podsumowali dla reszty klasy prawdy, o jakich się dowiedzieli, studiując i omawiając te fragmenty z pism świętych. Gdy uczniowie będą udzielać odpowiedzi, upewnij się, że rozumieją, iż przestrzeganie przykazań Boga sprawi, że będzie im się szczęściło.

Na podstawie tego, czego się nauczyliście się z doświadczenia Nefitów, powiedzcie, w jaki sposób Bóg pobłogosławi tych, którzy przestrzegają Jego przykazań?

Aby utrwalić tę zasadę, przypomnij uczniom doświadczenie Prezydenta Uchtdorfa, gdy zastanawiał się, czy sprawdzi się obietnica Pana dana w Słowie Mądrości. Następnie przeczytaj dalszą część tej wypowiedzi:

„Odpowiedź nie przyszła od razu. Lecz ostatecznie nauczyłem się, że obietnice Boga nie zawsze wypełniają się natychmiast czy w sposób, w jaki mamy na to nadzieję; one następują zgodnie z Jego czasem i na Jego sposób. Po latach mogłem widzieć dowody doczesnych błogosławieństw, które przychodzą do tych, którzy przestrzegają Słowa Mądrości — jako dodatek do duchowych błogosławieństw, które przychodzą natychmiast dzięki posłuszeństwu boskim prawom. Spoglądając wstecz, wiem na pewno, że obietnice Pana, może nie zawsze od razu, ale są zawsze pewne” („Nie ustawajcie w cierpliwości”, str. 58).

Poproś uczniów, aby zastanowili się nad następującymi kwestiami:

Kiedy Pan błogosławił lub poszczęścił wam w efekcie przestrzegania Jego przykazań? Z własnego doświadczenia, jakie świadectwo możecie złożyć o Panu i Jego obietnicach?

Omni 1:1–30

Osoby prowadzące zapisy relacjonują historię Nefitów

Pokrótce przedstaw księgę Omniego, wyjaśniając, że została ona napisana przez potomków Jaroma i opisano w niej 230 lat historii. Poproś uczniów, aby przejrzeli księgę Omniego i rozpoznali imiona mężczyzn, którzy otrzymali pieczę nad mniejszymi płytami po Jaromie. Aby pomóc uczniom w szybszym odnalezieniu tych imion, rozważ podanie następujących odnośników do pism świętych: Omni 1:1, 4, 8, 10, 12, 25.

Wyjaśnij, że Księga Omniego opisuje kilka ważnych wydarzeń z historii ludów w Księdze Mormona. Jest tutaj mowa o ludzie z Zarahemli (zwanym także ludem Mulekitów) i Koriantumrze (ostatnim z Jeredów); znajduje się tutaj krótki zapis tego, jak Nefici przenieśli się do Zarahemli i zjednoczyli z Mulekitami. Możesz podpowiedzieć uczniom, aby zerknęli na zakładkę z chronologią Księgi Mormona (nr pozycji 10458 166) i pomóż im określić, kiedy nastąpiło połączenie ludów Nefitów i Mulekitów. Niech uczniowie znajdą na zakładce imię Koriantumr pod nagłówkiem „Jeredzi”.

Na tablicy narysuj mapę znajdującą się na tej stronie, ale nie rysuj strzałek. Zachęć uczniów do tego, aby przerysowali mapę do dzienników do studiowania lub do notatników.

Przypomnij uczniom, że w czasach Nefiego Nefici oddzielili się od Lamanitów i osiedlili się w miejscu, które nazwali krajem Nefiego. Na mapie narysuj strzałkę prowadzącą od kraju pierwszego dziedzictwa do kraju Nefi. Poproś uczniów, aby po cichu przeczytali fragment: Omni 1:12–13 i dowiedzieli się, jak doszło do tego, że Nefici zamieszkali w kraju Zarahemla. Gdy uczniowie będą się dzielić swoimi spostrzeżeniami, narysuj strzałkę prowadzącą z kraju Nefi do kraju Zarahemla. Zwróć uwagę na to, że we fragmencie: Omni 1:12–13 jesteśmy nauczani, iż Pan prowadzi ludzi prawych.

Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos fragmentu: Omni 1:14–19. Poproś grupę o znalezienie podobieństw i różnic pomiędzy Nefitami a ludem, który odkryli w kraju Zarahemla. Poproś kilku uczniów o podzielenie się tym, czego się dowiedzieli.

Zreasumuj fragment: Omni 1:20–22, wyjaśniając, że lud Zarahemli spotkał Koriantumra — jednego z ostatnich dwóch ocalałych osób z narodu Jeredów (drugim był prorok Eter). Zaznacz na mapie kraj Pustkowie i wyjaśnij, że kraj ten znajduje się na północ od miejsca, gdzie „kości leżą rozrzucone” — pozostałości po całkowitej zagładzie ludu Jeredów (Omni 1:22). Powiedz uczniom, że dowiedzą się więcej o Jeredach podczas studiowania księgi Etera. Możesz zachęcić uczniów do napisania: Jeredzi w pismach świętych obok fragmentu: Omni 1:20–22.

Narysuj strzałkę prowadzącą z kraju Zarahemla do kraju Nefi, a następnie z powrotem do Zarahemli. Narysuj kolejną strzałkę prowadzącą z kraju Zarahemla w kierunku kraju Nefi. Poproś uczniów, aby wyjaśnili, co oznaczają te dwie strzałki. Jeśli potrzebują pomocy, zreasumuj fragment: Omni 1:27–30, wyjaśniając, że dwie grupy ludzi z Zarahemli próbowały powrócić do kraju Nefi. Pierwszej grupie się to nie udało, więc zawrócili do Zarahemli. Gdy Amaleki kończył swój zapis, wspomniał, że nie wie, co stało się z drugą grupą. Powiedz uczniom, że dowiedzą się o tej drugiej grupie, o ludzie Zenifa, podczas studiowania księgi Mosjasza. Możesz zachęcić uczniów do napisania: lud Zenifa w pismach świętych obok fragmentu: Omni 1:29–30.

Wyjaśnij, że Księga Mormona nie jest kroniką wszystkich ludów zamieszkujących na starożytnym kontynencie amerykańskim. Oprócz Jeredów, Mulekitów i grupy Lehiego, najprawdopodobniej były inne grupy ludzi, które przybyły na kontynent amerykański.

Wyjaśnij, że Amaleki kończąc swój zapis, napisał ważne zaproszenie dla osób, które przeczytają jego słowa. Poproś uczniów o przeczytanie po cichu zaproszenia Amalekiego we fragmencie: Omni 1:25–26 i znalezienie tego, co powtórzył trzy razy. (Możesz zachęcić uczniów, aby zaznaczyli to, co znajdą).

Co dla was oznacza przyjść do Chrystusa?

Wskaż, że w swoim zaproszeniu przyjścia do Chrystusa Amaleki poradził nam wykonanie trzech rzeczy. Napisz na tablicy:

Przyjdź do Chrystusa i …

Niech uczniowie ponownie przejrzą fragment: Omni 1:25–26. Poproś kilku z nich o dokończenie zdania na tablicy, używając zwrotów z podanych wersetów.

Zgodnie z fragmentem: Omni 1:26, jakie błogosławieństwa otrzymamy za zrobienie tych rzeczy? (Pomóż uczniom zrozumieć, że jeśli przystąpimy do Chrystusa i wytrwamy do końca, zostaniemy zbawieni. Możesz napisać tę zasadę na tablicy).

Poproś uczniów, aby wybrali jedno ze zdań napisanych na tablicy. Poproś, aby w dziennikach do studiowania pism świętych napisali zarys krótkiego przemówienia, jakie mogliby wygłosić na spotkaniu sakramentalnym o tym, w jaki sposób mogą przyjść do Chrystusa. Zasugeruj, że na ich przemówienie może składać się: (1) przeczytanie fragmentu: Omni 1:25–26 i wyjaśnienie własnymi słowami zdania, które wybrali, (2) przeczytanie dodatkowych fragmentów z pism świętych, które wyjaśniają lub dodają głębszego znaczenia wybranemu wcześniej zdaniu, (3) podzielenie się doświadczeniem z własnego życia na ten temat lub doświadczeniem osoby, którą znają, bądź (4) podzielenie się swoimi przemyśleniami, odczuciami i świadectwem. (Możesz napisać te propozycje na tablicy, rozdać kopie zadania lub przeczytać je na głos, aby uczniowie zapisali je w dziennikach do studiowania pism świętych).

Wyznacz uczniom 6–7 minut na przygotowanie przemówień. Poproś kilku z nich o wygłoszenie przemówień przed całą klasą. (Jeśli nie ma na to czasu, rozważ poproszenie niektórych uczniów, aby podzielili się swoimi przemówieniami przed następną lekcją bądź w ramach przyszłych myśli duchowych. Możesz ich również zachęcić do tego, aby podzielili się swoimi przemówieniami podczas domowego wieczoru rodzinnego lub w czasie rozmów prowadzonych z członkami rodziny czy przyjaciółmi.) Na zakończenie podziel się swoim świadectwem, że jeśli przystąpimy do Chrystusa i wytrwamy do końca, zostaniemy zbawieni.

Omówienie fragmentów do opanowania

Przedstaw uczniom kilka nowych fragmentów do opanowania. Aby to zrobić, napisz kilka odnośników do fragmentów na tablicy i poproś uczniów, aby odnaleźli je w pismach świętych i przeczytali. Możesz również zachęcić uczniów do zaznaczenia ich w szczególny sposób tak, aby mogli je łatwo odnaleźć. Aby pomóc uczniom w zapamiętaniu tych fragmentów i słów kluczowych, rozważ wykorzystanie ćwiczenia „Wyścig na fragmenty” opisanego w aneksie na końcu tego podręcznika.

Uwaga: Możesz przeprowadzić te ćwiczenia innego dnia, kiedy będziesz miał więcej czasu.

Komentarz i tło historyczne

Omni 1:14–15. Ludy zamieszkujące Ameryki

Gdy król Mosjasz i ci, którzy za nim podążyli, opuścili kraj Nefi, odkryli grupę ludzi zwanych ludem Zarahemli (nazywanych również Mulekitami). Oprócz Mulekitów, grupy Lehiego i Jeredów były najprawdopodobniej również inne grupy ludzi, które przybyły na kontynent amerykański. Księga Mormona nie jest kroniką wszystkich ludów zamieszkujących kontynent starożytnej Ameryki. Prezydent Anthony W. Ivins z Rady Prezydenta Kościoła powiedział:

„Musimy zachować ostrożność w wyciąganiu wniosków. Księga Mormona naucza o historii trzech odrębnych ludów […], które przybyły ze starego świata na ten kontynent. Nie wiadomo, czy wcześniej ktoś już zamieszkiwał te tereny. Nie wiadomo też, czy ktoś przybył tam później. Jeśli są zatem jakieś odkrycia wskazujące na to, że istnieją różnice w pochodzeniu rasowym, mogą być łatwo i logicznie wyjaśnione, gdyż wierzymy, że na ten kontynent przybyły też inne ludy” (w: Conference Report, kwiecień 1929, str. 15).