Leksyon 14
Doktrina ug mga Pakigsaad 5
Pasiuna
Bisan tuod og giwala ni Martin Harris ang 116 ka pahina sa manuskrito sa panahon sa ting-init sa 1828, nagpabilin siya og tinguha sa pagtabang sa pagpatungha sa Basahon ni Mormon. Sa Marso 1829 mibiyahe si Martin gikan sa iyang panimalay sa New York aron sa pagduaw ni Joseph ug Emma Smith sa Harmony, Pennsylvania. Samtang didto, mihangyo si Martin og saksi nga diha ni Joseph Smith ang bulawan nga mga palid. Nangutana si Joseph Smith sa Ginoo ug nadawat ang pagpadayag nga karon nailhan nga Doktrina ug mga Pakigsaad 5. Niini nga pagpadayag, mipahayag ang Ginoo nga tulo ka mga saksi pagatawgon aron sa pagpamatuod sa Basahon ni Mormon ug sa pagpahibalo ni Martin kon unsay iyang kinahanglan gayud nga buhaton aron makasarang nga mahimong usa sa mga saksi.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:1–22
Ang Ginoo mopadala sa Iyang pulong sa katapusan nga mga adlaw, ug mga saksi mopamatuod
Dapita ang mga estudyante sa pagtubag sa mosunod nga mga pangutana:
-
Unsa ang usa ka butang nga imo lamang nadunggan apan gusto nimong tan-awon sa kaugalingon nimong mga mata? Nganong gusto kang motan-aw niini?
Human matubag sa pipila ka mga estudyante, dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:1, nga mangita sa unsay gustong makita ni Martin mismo sa iyang kaugalingon. Human maila sa mga estudyante unsay gustong makita ni Martin, mahimong mangutana ka nila kon sila gusto bang makakita sa bulawan nga mga palid. Hangyoa ang usa o duha ka mga estudyante sa pagpasabut sa ilang mga tubag.
Aron matabangan ang mga estudyante sa pagsabut nganong si Martin nangita og laing saksi sa pagkaana sa mga palid, ipasabut nga sa Marso 1829, nagplano si Martin sa pagbiyahe gikan sa iyang panimalay sa New York aron sa pagduaw ni Joseph ug ni Emma Smith sa Harmony, Pennsylvania. Apan, ang iyang asawa, si Lucy Harris, nahiubos mahitungod sa panahon ug sa kwarta nga gipahinungod sa iyang bana ngadto sa pagmantala sa Basahon ni Mormon. Nasuko usab siya ni Joseph Smith sa pagdumili kaniya sa una niyang mga hangyo nga motan-aw sa bulawan nga mga palid. Mikiha siya batok ni Joseph Smith ug mipundok og daghang mga tawo kinsa andam sa pagpamatuod nga siya namakak mahitungod sa pagkatinood sa mga palid. Agi og dugang sa hulga sa kiha batok ni Joseph, kini nga mga tawhana mipasidaan ni Martin nga kon siya dili makig-uban kanila sa pagpamatuod sa giingong panglimbong ug panikas ni Joseph Smith, si Martin konsabo ni Joseph ug mauban siya kaniya sa bilanggoan. Niini nga panahon, si Martin wala gayud makakita sa bulawan nga palid mismo sa iyang kaugalingon, bisan tuod og siya naglihok isip tigsulat ni Joseph. Human magbiyahe ngadto sa panimalay ni Joseph, mipadayag si Martin sa iyang tinguha sa pagdawat og dugang nga saksi sa pagkatinuod sa bulawan nga mga palid. Tingali siya nagtuo nga kon makakita sa mga palid mismo sa iyang kaugalingon, maandam siya sa pagpamatuod sa korte sa pagkatinood niini ug malimpyo ang ngalan niya ug kang Joseph Smith kabahin sa panikas. Human maminaw si Joseph sa hangyo ni Martin sa pagtan-aw sa mga palid, nangutana siya sa Ginoo ug nadawat ang pagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:2–3. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon giunsa pagsulti sa Ginoo si Joseph Smith aron sa pagtubag sa hangyo ni Martin Harris.
-
Giunsa pagsulti sa Ginoo si Joseph nga tubagon si Martin?
-
Nganong dili makapakita si Joseph Smith ni Martin Harris sa mga palid?
Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong ngano nga ang Ginoo wala motugot nga ipakita ang bulawan nga mga palid sa kalibutan. Hangyoa ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Joseph Fielding Smith:
“Kanunay kon ang mga [tawo] … makadungog sa istorya sa pagtungha sa Basahon ni Mormon, mangutana sila kon ang mga palid anaa ba sa museum nga kini makita. Ang pipila kanila nga adunay pipila ka siyentipikanhong pagbansay, [nagsugyot] nga kon ang mga iskolar makakita ug maka-eksamen sa mga palid ug makakat-on sa pagbasa niini, sila niana mopamatuod sa katinuod sa Basahon ni Mormon ug sa kamatinud-anon ni Joseph Smith, ug ang tibuok kalibutan sa ingon makabig” (Church History and Modern Revelation, 2 ka mga vol. [1953], 1:40).
Ipares-pares ang klase. Dapita ang kada pares sa pagpuli-puli sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:5–10, nga mangita kon ngano ang Ginoo misulti ni Joseph sa dili pagpakita sa mga palid ngadto sa kalibutan.
-
Unsa nga mga rason ang gihatag sa Ginoo nganong si Joseph Smith kinahanglan nga dili mopakita sa mga palid ngadto sa kalibutan? (Kon ang mga tawo wala motuo sa mga pulong sa Ginoo nga gipadayag pinaagi ni Joseph Smith, sila sa gihapon dili motuo kon ilang makita ang mga palid [tan-awa sa D&P 5:7]; gitipigan sa Ginoo ang mga palid gikan sa kalibutan alang sa usa ka maalamon nga katuyoan [tan-awa sa D&P 5:9].)
-
Unsa ang atong makat-unan gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:10 mahitungod sa talagsaon nga calling ni Joseph Smith? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lahi nga mga pulong, apan siguroha nga ilang maila ang mosunod nga kamatuoran: Gitawag sa Ginoo si Joseph Smith aron sa pagdala sa Iyang pulong ngadto sa kalibutan. Mahimong mosugyot ka nga ang mga estudyante mosulat niini nga kamatuoran diha sa ilang mga kasulatan tupad sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:10.)
-
Ngano kaha nga importante kini alang kanato nga adunay pagpamatuod niini nga kamatuoran?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:11. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gisulti sa Ginoo nga Iyang buhaton aron sa pagsuporta sa pagpamatuod ni Joseph Smith sa Basahon ni Mormon. Human mo-report ang mga estudyante unsay ilang nakat-unan, isulat ang mosunod nga kamatuoran diha sa pisara: Ang pagpamatuod sa Tulo ka mga Saksi mobarug isip ebidensya sa pagkatinuod sa Basahon ni Mormon.
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:11–15 nga mangita sa unsay madungog, makita ug ipabuhat sa Tulo ka mga Saksi. Hangyoa ang mga estudyante sa pagreport unsay ilang nakit-an. Hangyoa ang mga estudyante sa pag-report sa unsay ilang nakaplagan.
-
Sa unsa nga paagi kini makatabang ang mahibalo nga agi og dugang ni Joseph Smith, ang Ginoo mitawag og tulo ka mga saksi kinsa nakakita sa mga palid ug nakadungog sa Ginoo nga nagpahayag sa pagkatinuod niini?
Ipasabut nga agi og dugang sa pagtudlo ni Joseph Smith ug sa Tulo ka mga Saksi sa pagpamatuod, ang Ginoo mihatag og laing paagi nga kita makahibalo sa pagkatinuod sa Basahon ni Mormon. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:16–18. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gisaad sa Ginoo niadtong kinsa nagtuo sa Basahon ni Mormon.
-
Unsay gisulti sa Ginoo nga Iyang ipadala diha niadtong kinsa nagtuo sa iyang mga pulong? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lahi nga mga pulong, apan kinahanglan nilang maila ang mosunod nga baruganan: Kon kita motuo sa mga pulong sa Ginoo, Siya manghimatuod sa katinuod niini pinaagi sa Iyang Espiritu.)
Aron matabangan ang klase nga makakita kon sa unsa nga paagi sila makagamit sa mga kamatuoran nga gipahayag sa ibabaw, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Ezra Taft Benson. Hangyoa ang mga estudyante sa pagpaminaw alang sa unsay kinahanglan natong buhaton sa higayon nga kita makadawat og pagpamatuod sa Basahon ni Mormon.
“Kita kada usa nagkinahanglan nga magbaton og atong kaugalingong pagpamatuod sa Basahon ni Mormon pinaagi sa Espiritu Santo. Dayon ang atong pagpamatuod, inubanan sa Basahon ni Mormon, kinahanglan nga ipakigbahin sa uban aron sila, usab, makahibalo pinaagi sa Espiritu Santo sa kamatuoran niini” (“The Book of Mormon and the Doctrine and Covenants,” Ensign, Mayo 1987, 84).
Hatagi ang mga estudyante og pipila ka minuto sa pagsulat diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal sa (1) ilang kaugalingong mga pagpamatuod sa Basahon ni Mormon o (2) unsay ilang mabuhat sa pag-angkon o paglig-on sa ilang pagsaksi nga ang Basahon ni Mormon tinuod. Mahimo nimong dapiton ang pipila ka mga estudyante sa pagpakigbahin ngadto sa klase kon unsa ang ilang gisulat.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:21–22, nga nag-ilis sa pangalang “Joseph” ngadto sa iyang kaugalingon nga pangalan. Hangyoa ang estudyante sa pag-summarize unsay gitudlo a Ginoo niini nga mga bersikulo.
-
Sa unsa nga paagi ang usa ka tawo makalikay sa pagtugyan “ngadto sa mga pagdani sa mga tawo”?
-
Unsa ang gisaad sa Ginoo nga madawat ni Joseph kon siya magmatinud-anon—bisan kon siya “patyon”? (Kinabuhing dayon.)
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:23–35
Si Martin Harris mahimong tawgon isip usa sa Tulo ka mga Saksi kon siya maghinulsol
Kon posible, ipakita sa mga estudyante ang usa ka bombelya (o pagdrowing og usa diha sa pisara). Pangutan-a unsay atong kinahanglan nga buhaton aron ang bombelya mosiga. Dayon ibutang ang bombelya sa usa ka suga. I-plug ang suga ug pasigaa kini. Ipasabut nga sama nga adunay daghang mga paagi sa pagpasiga sa bombelya, nakat-unan ni Martin Harris nga adunay daghang mga paagi sa pagdawat og kamatuoran sa mga palid nga gitinguha niya gikan sa Ginoo.
Hangyoa ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:23–24, mangita sa kondisyonal nga saad nga gihatag sa Ginoo ngadto ni Martin Harris naggamit sa mga pulong kon ug niana. Dapita ang usa ka estudyante sa pagsulat diha sa pisara unsay iyang nakit-an. Ang estudyante mahimong mosulat og sama sa “Kon si Martin Harris mag-ampo uban ang pagpaubos, hugot nga pagtuo, ug pagkamatinud-anon, niana ang Ginoo motugyan ngadto kaniya sa pagsud-ong sa mga palid nga iyang gitinguha.” Ipasabut nga pinaagi niini nga saad, ang Ginoo nagtanyag ni Martin Harris og oportunidad nga mahimong saksi sa Basahon ni Mormon.
-
Unsa kaha ang gipasabut sa pag-ampo uban ang pagpaubos, hugot nga pagtuo, ug pagkamatinud-anon?
Aron matabangan ang mga estudyante sa pag-ila sa kamatuoran gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:24, hangyoa sila sa paghan-ay sa laing paagi sa “kon–niana” nga pamahayag diha sa pisara sa paagi nga magamit natong tanan. Ang mga estudyante kinahanglan nga mopahayag og sama niining mosunod nga kamatuoran: Kon kita matinud-anong mag-ampo nga magpaubos ug sa hugot nga pagtuo, niana makadawat kita og mga tubag sumala sa atong matarung nga mga tinguha.
-
Sa unsa nga paagi sa imong hunahuna ang pag-ampo uban ang pagpaubos, hugot nga pagtuo, ug pagkamatinud-anon mahimong mag-andam kanato sa pagdawat og mga tubag gikan sa Ginoo?
-
Kanus-a ka nakadungog o nakahalad og pag-ampo nga imong gibati nga gihalad sa pagpaubos, hugot nga pagtuo, ug pagkamatinud-anon? Unsay naghimo niini nga pag-ampo nga lahi sa ubang mga pag-ampo nga imong nadungog o nahalad?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:25–26. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gipaabut sa Ginoo nga buhaton ni Martin Harris human mahimong usa ka saksi sa Basahon ni Mormon. Hangyoa ang mga estudyante sa pag-report kon unsay ilang makit-an.
Dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:27–28, 32, nga mangita sa dugang nga tambag ug mga pahimangno nga gihatag sa Ginoo ngadto ni Martin Harris.
-
Unsay gitambag ug gipahimangno sa Ginoo nga buhaton ni Martin Harris?
-
Unsay gisulti sa Ginoo nga mahitabo ni Martin Harris kon dili siya magpaubos sa iyang kaugalingon ug “modawat sa kamatuoran” (D&P 5:32) gikan sa Ginoo?
-
Sa unsa nga paagi makonektar nato ang tambag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 5:32 sa atong mga kaugalingon?
Dapita ang mga estudyante sa pagrekord diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal og bisan unsang mga hunahuna nga miabut kanila atol sa leksyon karon. Mahimo nimo silang awhagon sa paghatag og gibug-aton diha sa pihong mga kausaban nga ilang gibati nga gikinahanglan nila nga himoon aron makaampo uban ang mas dakong pagpaubos, hugot nga pagtuo, ug pagkamatinud-anon aron sila mas makahimo sa pagdawat og mga tubag gikan sa Ginoo.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Doktrina ug mga Pakigsaad 5:7, 16. Ang usa ka tinuod nga saksi moabut pinaagi sa Espiritu Santo
Mitambag si Presidente Gordon B. Hinckley batok sa pagsalig sa pisikal o siyentipikong ebidensya lamang aron sa pag-abag sa atong pagtuo sa Basahon ni Mormon:
“Ang ebidensya sa katinuod niini, alang sa kamatuoran niini sa kalibutan nga hilig sa pagpangita og ebidensya, wala diha sa archaeology o anthropology, bisan og makatabang kini sa uban. Dili kini makita pinaagi sa pagsiksik sa pulong o pag-analisar sa kasaysayan, bisan tingali og makapamatuod man kini. Ang ebidensya sa kamatuoran ug katinuod sa Basahon ni Mormon anaa sulod sa hapin niini nga basahon mismo. Ang pagsulay sa kamatuoran anaa sa pagbasa niini. Kini usa ka basahon bahin sa Dios. Ang makatarunganong mga tawo mahimong sinserong mangutana sa tinubdan niini; apan kadtong nakabasa niini sa mainampoong paagi miabut sa kasayuran pinaagi sa usa ka gahum nga lapas sa ilang natural nga mga pagbati nga kini tinuod, nga kini naglangkob sa pulong sa Dios, nga kini naglatid sa mga makaluwas nga mga kamatuoran sa walay katapusan nga ebanghelyo nga kini ‘mitungha pinaagi sa gahum sa Dios … sa pagpamatuod ngadto sa Judeo ug sa Hentil nga si Jesus mao ang Kristo’ (Ulohang pahina sa Basahon ni Mormon)” (“Four Cornerstones of Faith,” Ensign, Peb. 2004, 6).
Gitudlo ni Presidente Joseph F. Smith nga ang usa ka pagpakita sa kamatuoran pinaagi sa Espiritu Santo mas labaw ka gamhanan kay sa bisan unsa nga mahimo natong makita pinaagi sa atong mga pagbati:
“Mahimo kitang makakita og daghang talagsaon nga mga butang gamit ang atong natural nga panan-aw, apan kana mahimong malingla. Mahimo kitang makadungog gamit ang atong mga dunggan, apan kini mahimong malingla. Ang atong natural nga mga pagbati dali nga malingla. … Apan sultihan ko kamo nga kon ang Labawng Makagagahum mopadayag sa Iyang Kaugalingon Mismo ngadto sa tawo, Iya kanang gibuhat pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo, ug dili pinaagi sa natural nga mata o natural nga dunggan. Siya mamulong ngadto sa tawo ingon og Siya namulong ngadto kaniya nga walay pag-ila sa iyang lawas; Siya mamulong ngadto sa espiritu. Busa, kon ang Dios nga Labawng Makagagahum mamulong nganha kaninyo ug mohatag og panghimatuod sa Iyang kamatuoran pinaagi sa gahum sa Espiritu Santo, … kamo masayud ingon nga ang Dios nasayud. Dili kini butang nga inyo lamang nga gituohan; butang nga gipadangat nganha kaninyo pinaagi sa inyong natural nga mga pagbati, diin kamo mahimong masayop o malingla; apan mao kanang gipamulong sa Dios ngadto sa kasingkasing, ngadto sa buhi nga kalag, ngadto sa pagkamahangturon sa tawo, diin, sama sa Dios, dili magun-ob ug mahangturon” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Joseph F. Smith [1998], 7–8).