Seminary
Leksyon 91: Doktrina ug mga Pakigsaad 88:1–40


Leksyon 91

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:1–40

Pasiuna

Si Presidente Joseph Fielding Smith mipahayag nga ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88 maoy “usa sa labing mahinungdanong mga pagpadayag nga gihatag ngadto sa tawo” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56] 3:181). Si Propeta Joseph Smith nakadawat niini nga pagpadayag sulod sa sobra sa tulo ka adlaw—Disyembre 27–28, 1832, ug Enero 3, 1833—human ang mga high priest sa usa ka komperensya nag-ampo aron masayud sa kabubut-on sa Ginoo mahitungod sa pag-establisar sa Zion. Kini ang una sa upat ka mga leksyon kabahin sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88. Ang bahin sa pinadayag nga gihisgutan niini nga leksyon naglakip sa (1) deklarasyon sa Ginoo nga Siya mao ang kahayag nga modumala ug anaa sa tanang butang ug (2) Iyang pagpasabut sa mga balaod nga nagdumala sa Iyang gingharian ug sa mga lumulupyo niini.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:1–13

Ang Ginoo namahayag nga Siya mao ang kahayag nga anaa sa tanan nga mga butang

Pangutan-a ang mga estudyante kon nakasulay na ba sila nga maanaa sa hingpit nga kangitngit. Dapita ang pipila kanila nga mopakigbahin sa ilang mga kasinatian. Pagpakita og usa ka flashlight o kandila, o pag-drawing og usa diha sa pisara.

  • Sa unsang paagi nga ang pagkaanaa sa hingpit nga kangitngit makatabang ninyo nga magpasalamat sa panalangin sa kahayag?

  • Unsa ang girepresentar sa kahayag diha sa ebanghelyo ni Jesukristo?

Ipasabut nga ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88 naglakip sa mga pagtulun-an sa Ginoo mahitungod sa ka-importante sa kahayag. Si Propeta Joseph Smith nakadawat niini nga pagpadayag sulod sa sobra sa tulo ka adlaw, human ang mga high priest sa usa ka komperensya nag-ampo aron masayud sa kabubut-on sa Ginoo mahitungod sa pag-establisar sa Zion.

Dapita ang mga estudyante nga hilum nga mobasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:1–2 ug mangita sa unsay gisulti sa Ginoo mahitungod sa unsay bation Niya ug sa mga anghel kon ang Iyang mga sulugoon mag-ampo aron masayud sa Iyang kabubut-on.

  • Ngano kaha nga ang Ginoo mahimuot ug ang mga anghel malipayon kon kita mag-ampo aron masayud sa kabubut-on sa Ginoo?

  • Sa unsang paagi ang pagkasayud sa kabubut-on sa Dios sama sa usa ka kahayag niadtong nagtinguha niini?

I-summarize ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88:3–5 pinaagi sa pagpasabut nga ang Ginoo mitudlo niini nga mga kaigsoonan nga sila makadawat og kasiguroan sa kinabuhing dayon pinaagi sa Espiritu Santo, nga gitawag usab og ang Maghuhupay ug ang Balaan nga Espiritu sa Saad.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:6–13. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pagpangita sa unsay gitudlo sa Ginoo mahitungod sa tinubdan sa tanang kahayag. Dapita ang mga estudyante sa pag-report kon unsay ilang makit-an.

  • Sa bersikulo 7, unsa nga termino ang gigamit nga nagpasabut sa kahayag sa kamatuoran?

  • Sumala sa bersikulo 12–13, asa man gikan ang tanang kahayag?

  • Sa unsang paagi ang Dios mo-impluwensya sa Iyang mga linalang pinaagi sa Kahayag ni Kristo? (Tabangi ang mga estudyante nga mahibalo sa mosunod nga doktrina: Pinaagi sa Kahayag ni Kristo, ang Dios naghatag og kahayag ug kinabuhi sa tanan Niyang mga linalang. Mahimo nimong isulat kini nga doktrina diha sa pisara. Ang mga estudyante mahimo usab nga mohisgot nga ang Kahayag ni Kristo mao ang balaod nga nagdumala sa uniberso ug sa mga lumulupyo niini ug nga kini “nakapadugang” sa atong panabut.

Kon gikinahanglan, dugangi ang pagpasabut sa mga estudyante sa Kahayag ni Kristo pinaagi sa pagpasabut nga kini “balaan nga kusog, gahum, o impluwensya nga nagagikan sa Dios pinaagi ni Kristo ug naghatag og kinabuhi ug kahayag sa tanan nga mga butang.” (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Kahayag, Kahayag ni Kristo,” scriptures.lds.org).

Aron matabangan ang mga estudyante sa pagkonsiderar kon sa unsang paagi sila napanalanginan pinaagi sa Kahayag ni Kristo, isulat sa pisara ang mosunod nga mga kategoriya :

Pisikal nga kahayag Panabut Kinabuhi Balaod

Dapita ang mga estudyante sa paglista og mga ehemplo diha sa pisara kon sa unsang paagi kini nga mga pagpakita sa Kahayag ni Kristo maka-impluwensya kanila matag adlaw. (Ang pipila ka mga ehemplo mahimong maglakip sa abilidad nga makakita, abilidad nga makakat-on ug makaila sa kamatuoran, ang pagtubo sa mga tanom ug mga hayop nga naghatag kanato sa pagkaon ug sinina, ug ang abilidad nga makaila sa kalainan tali sa maayo ug dautan.)

  • Sa unsang paagi ang mga kamatuoran nga atong gihisgutan mahitungod sa Kahayag ni Kristo makatabang ninyo nga magmapasalamaton sa impluwensya sa Ginoo sa inyong kinabuhi?

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:14–40

Ang Ginoo mipasabut nga adunay mga balaod nga konektado sa mga gingharian sa himaya

Pagpakita og usa ka gwantis, ug ipasabut nga kini nagrepresentar sa pisikal nga lawas. Dapita ang usa ka estudyante nga isul-ob ang gwantis ug palihuk-lihukon ang iyang mga tudlo. Ipasabut nga ang kamot nagpalihok, o naghatag og kinabuhi, sa gwantis.

  • Kon ang gwantis nagrepresentar sa pisikal nga lawas, unsa ang girepresentar sa kamot? (Espiritu nga lawas.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:15. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pagpangita kon unsay tawag sa Ginoo sa kombinasyon sa espiritu ug sa lawas.

  • Unsa ang tawag sa Ginoo sa kombinasyon sa espiritu ug sa lawas? (Ang espiritu ug ang lawas mao ang kalag sa tawo. Mahimo nimong isugyot nga markahan sa mga estudyante kini nga doktrina.)

  • Sa unsang paagi nga ang mga butang nga makaapekto sa atong pisikal nga lawas makaapekto usab sa atong espiritu? (Samtang motubag ang mga estudyante, awhaga sila sa paghatag og pipila ka mga ehemplo.)

Aron matabangan ang mga estudyante nga mas masabtan ang koneksyon tali sa atong mga lawas ug sa atong mga espiritu, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Ezra Taft Benson: Hangyoa ang klase sa pagpaminaw sa mga pamaagi nga ang espiritu ug ang lawas makaapekto sa usag usa.

Imahe
Presidente Ezra Taft Benson

“Walay duda nga ang kahimsog sa lawas makaapekto sa espiritu, o ang Ginoo wala unta mipadayag sa Pulong sa Kaalam. Ang Dios wala gayud mohatag og bisan unsang temporal nga mga kasugoan—kana nga makaapekto sa atong lawas makaapekto usab sa atong mga [espiritu]. …

“… Ang sala makaluya. Makaapekto kini dili lamang sa [espiritu], apan sa lawas. Ang mga kasulatan puno sa mga ehemplo sa pisikal nga gahum nga mahimong mag-uban sa mga matarung. Sa laing bahin, ang wala mahinulsuli nga sala makaminos sa kalagsik ug mosangput sa sakit sa pangisip ug panglawas” (“In His Steps,” Ensign, Sept. 1988, 5).

  • Sa unsang paagi ang pagsabut sa koneksyon tali sa inyong lawas ug espiritu makatabang kaninyo sa paghimo og matarung nga mga desisyon?

Aron maandam ang mga estudyante sa paghisgot sa mga kamatuoran mahitungod sa Pagkabanhaw, dapita ang estudyante sa atubangan sa klase nga tangtangon ang gwantis gikan sa iyang kamot ug ibutang kini sa lamesa o lingkuranan.

  • Unsa man kaha ang girepresentar niini nga lihok? (Pisikal nga kamatayon.)

  • Unsa ang mahitabo sa kalag panahon sa kamatayon? (Ang espiritu ug ang lawas magkabulag.)

Dapita ang estudyante sa pagkuha sa gwantis ug pagsul-ob niini og balik.

  • Unsa man kaha ang girepresentar niini nga lihok? (Pagkabanhaw.)

  • Unsa ang mahitabo sa kalag panahon sa pagkabanhaw? (Ang espiritu ug ang lawas mahiusa pag-usab.)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:14, 16–17. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon giunsa sa Manluluwas paghulagway ang Pagkabanhaw. Dapita ang mga estudyante sa pag-report kon unsay ilang makit-an.

  • Kinsa ang naghimo niini nga posible nga matubos ang atong mga kalag? (Samtang motubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga doktrina: Si Jesukristo mihimo niini nga posible nga matubos ang atong mga kalag.)

  • Human matubos ang atong mga kalag, unsa man ang mapanunod sa “mga kabus ug [mga] maaghup”? (Ang yuta [kalibutan].)

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:18–20. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pagpangita kon unsay mahitabo sa yuta sa dili pa kini mapanunod sa natubos nga mga kalag.

  • Unsa ang mahitabo sa yuta sa dili pa kini mapanunod sa natubos nga mga kalag?

  • Sumala sa bersikulo 19, kansang presensya ang makaplagan diha sa nabalaan nga yuta?

Isulat ang mosunod nga pangutana diha sa pisara: Kinsa ang mahimong sarang nga mopuyo sa celestial nga gingharian ug magtagamtam sa presensya sa Langitnong Amahan? Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon unsaon nila sa pagtubag kini nga pangutana.

Ipasabut nga sama nga ang yuta makadawat og himaya human kini mabalaan, ang atong mga lawas usab mausab ug makadawat og himaya diha sa Pagkabanhaw. Hinoon, dili ang tanang katawhan makadawat og samang ang-ang sa himaya.

Dapita ang mga estudyante nga mobasa sa hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:21–24 ug motino kon unsay modeterminar sa ang-ang sa himaya nga madawat sa usa ka tawo sa Pagkabanhaw.

  • Unsa ang modeterminar sa ang-ang sa himaya nga madawat sa usa ka tawo sa Pagkabanhaw? (Isulat ang mosunod nga doktrina diha sa pisara. Mahimo usab nimong isugyot nga isulat kini sa mga estudyante diha sa margin sa ilang mga kasulatan. Sa Pagkabanhaw makadawat kita og himaya sumala sa balaod nga atong gisunod.)

Aron matabangan ang mga estudyante nga makasabut niini nga kamatuoran, dapita sila sa pagbasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:25–33 nga adunay ka-partner. Hangyoa sila sa pagpangita kon sa unsang paagi ang pagsunod sa mga balaod ni Kristo makaapekto sa yuta ug sa matag usa kanato. Mahimo nimong isugyot nga ilang markahan ang unsay ilang nakit-an.

  • Unsa ang inyong nakita nga nagsuporta sa kamatuoran nga sa Pagkabanhaw makadawat kita og himaya sumala sa balaod nga atong gisunod?

  • Timan-i sa bersikulo 28 nga ang Ginoo naghisgot niadtong “kinsa anaa sa celestial nga espiritu.” Unsa kaha ang gipasabut sa “celestial nga espiritu”?

Tabangi ang mga estudyante nga makasabut nga kadtong adunay celestial nga espiritu mao ang mga tawo nga nagpuyo sumala sa balaod sa celestial nga gingharian. Pahinumdumi ang klase nga atong nasayran gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 76 nga ang balaod sa celestial nga gingharian naglakip sa pagbaton og pagpamatuod kabahin ni Jesukristo, pagsunod sa mga sugo, paghimo ug pagtuman sa mga pakigsaad, pagbuntog pinaagi sa hugot nga pagtuo, ug pagdawat sa Balaang Espiritu sa Saad (tan-awa sa D&P 76:50–53, 69–70).

  • Sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:28–29, giunsa paghulagway sa Ginoo ang nabanhaw nga mga lawas niadong makadawat sa celestial nga himaya?

  • Sumala sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:30–31, kon ang usa ka tawo motuman lamang sa terrestrial o telestial nga balaod dinhi sa yuta, unsa nga matang sa lawas ang iyang madawat sa Pagkabanhaw? (Tabangi ang mga estudyante nga makasabut nga ang atong nabanhaw nga lawas motakdo sa himaya sa matang sa espiritu nga kita nahimo.)

Aron matabangan ang mga estudyante nga dugang makasabut sa doktrina nga makadawat kita og himaya sumala sa balaod nga atong gisunod, dapita sila sa pagtrabaho nga magtinagutlo o magtinagup-at aron makompleto ang mosunod nga assignment. Mahimo ka nga manghatag og mga kopya sa mga instruksyon o isulat kini diha sa pisara.

  1. Hisguti ang mosunod nga mga pangutana: Unsa man ang pipila ka mga kaayohan sa pagsunod sa mga balaod sa trapiko? Unsa man ang pipila ka mga sangputanan sa pagsupak sa mga balaod sa trapiko?

  2. Basaha ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88:34–35, ug tan-awa ang mga sangputanan sa pagsunod ug sa pagdumili sa pagsunod sa mga balaod sa Dios. Hisguti ang inyong makaplagan.

  3. Ang Doktrina ug mga Pakigsaad 88:40 naghulagway sa mga kalidad sa mga tawo kinsa madala ngadto sa celestial nga gingharian. Tun-i kini nga bersikulo nga magdungan ug hibaloi ang mga kalidad. Dayon hisguti kon unsay atong mabuhat sa pagpalambo o pagpalig-on niini nga mga kalidad diha sa atong kinabuhi.

Human mahisguti sa mga estudyante kini nga mga kinaiya diha sa ilang mga grupo, ipaambit ang imong pagpamatuod sa kahayag nga mopuno sa atong kinabuhi samtang maningkamot kita sa pagsunod sa mga balaod sa Ginoo. Dapita ang mga estudyante sa pagpaambit kon sa unsang paagi nila nakita kini nga kamatuoran nga napadayag diha sa ilang mga kinabuhi. Tabangi ang mga estudyante nga magamit ang ilang nakat-unan pinaagi sa paghangyo kanila sa pagsulat og tumong nga makatabang kanila sa pagsunod sa balaod sa celestial nga gingharian ug mapanalanginan niini nga mga kalidad. Dapita ang pipila ka mga estudyante sa pagpaambit sa ilang mga tumong diha sa klase kon komportable sila sa paghimo niini.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:3–4. “Lain nga Maghuhupay”

“Ang uban naghunahuna nga ang mga pulong nga ‘lain nga Maghuhupay’ diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88:3 nagpasabut sa Ikaduhang Maghuhupay, o usa ka personal nga pagbisita sa Manluluwas. Hinoon, misaad ang Ginoo dinhi niini nga bersikulo nga kini nga Maghuhupay ‘magpabilin diha sa inyong mga kasingkasing.’ … Ang Maghuhupay nga gisaad diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 88 mao ‘ang Espiritu Santo sa saad’ (b. 3 ang saad nga Ako mihatag nganha kaninyo sa kinabuhi nga dayon’ (b. 4)” (Doctrine and Covenants Student Manual, 2nd ed. [manwal sa Church Educational System, 2001, 198).

Si Presidente Joseph Fielding Smith mipasabut:

Imahe
President Joseph Fielding Smith

“Ang Balaan nga Espiritu sa Saad dili mao ang Ikaduha nga Maghuhupay. Ang Balaan nga Espiritu sa Saad mao ang Espiritu Santo kinsa mosilyo sa pag-aprubar sa matag ordinansa nga gipahigayon sa matarung nga paagi [D&P 132:7]; ug kon ang mga pakigsaad gilapas iyang tangtangon ang silyo” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56], 1:55).

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:6–13. Ang Kahayag ni Kristo.

“Ang Kahayag ni Kristo ‘nagpadayon gikan sa atubangan sa Dios aron sa pagpuno sa walay katapusan nga kawanangan.’ Kini ‘ang kahayag nga anaa sa tanan nga mga butang, nga naghatag og kinabuhi sa tanan nga mga butang, nga mao ang balaod diin ang tanan nga mga butang gidumala’ (D&P 88:12–13; tan-awa usab sa mga bersikulo 6–11). Kini nga gahum usa ka impluwensya alang sa kaayohan sa mga kinabuhi sa tanang katawhan (tan-awa sa Juan 1:9; D&P 93:2). Sa mga kasulatan, ang Kahayag ni Kristo usahay gitawag og ang Espiritu sa Ginoo, ang Espiritu sa Dios, ang Espiritu ni Kristo, o ang Kahayag sa Kinabuhi.

“Ang Kahayag ni Kristo dili angayng kalibgan nga mao ang Espiritu Santo. Dili kini usa ka personahe, nga sama sa Espiritu Santo. Ang impluwensya niini naggiya sa mga tawo nga mangita sa tinuod nga ebanghelyo, magpabunyag, ug modawat sa gasa sa Espiritu Santo (tan-awa sa Juan 12:46; Alma 26:14–15).

“Ang konsyensya usa ka pagpakita sa Kahayag ni Kristo, nga makapahimo kanato sa paghukom sa maayo gikan sa dautan. Si propeta Mormon nagtudlo. ‘Ang Espiritu ni Kristo gihatag ngadto sa matag tawo, nga siya masayud sa maayo gikan sa dautan; busa, ako mopakita nganha kaninyo sa paagi sa paghukom; kay ang matag butang nga modapit sa paghimo og maayo, ug sa pagdani sa pagtuo diha kang Kristo, gipadala pinaagi sa gahum ug gasa ni Kristo; busa kamo mahimo nga masayud uban sa usa ka hingpit nga kasayuran nga kini gikan sa Dios. … Ug karon, akong mga kaigsoonan, tungod sa kamatuoran nga kamo nasayud sa kahayag diin kamo mahimo nga mohukom, kansang kahayag mao ang kahayag ni Kristo, tan-awa nga kamo dili mohukom sa sayop nga paagi; kay uban nianang sama nga paghukom kamo mahimo usab nga pagahukman’ (Moroni 7:16, 18)” (Matinud-anon sa Tinuhoan: Usa ka Pakisayran sa Ebanghelyo [2004], 66–67).

Si Presidente Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo:

Imahe
President Boyd K. Packer

“Sa paghulagway sa Kahayag ni Kristo, akong itandi o ipakasama kini sa kahayag sa adlaw. Ang kahayag sa adlaw sinati na sa kada usa; anaa kini bisag asa ug makita ug mabati kini. Ang kinabuhi mismo nag-agad sa kahayag sa adlaw.

“Ang Kahayag ni Kristo sama sa kahayag sa adlaw. Kini, usab, anaa bisag asa ug managsamang gihatag ngadto sa kada usa.

“Maingon nga ang kangitngit mahanaw gayud kon motunga ang kahayag sa adlaw, mao usab ang dautan molikay sa Kahayag ni Kristo.

“Walay kangitngit diha sa kahayag sa adlaw. Ubos niini ang kangitngit. Ang adlaw mahimong masalipdan sa mga panganod o sa pagtuyok sa kalibutan, apan mawala ang mga panganod, ug ang kalibutan mokompleto sa pagtuyok niini. …

“Ang Kahayag ni Kristo ingon ka malukpanon sama sa kahayag sa adlaw mismo. Bisan diin nga may kinabuhi sa tawo, anaa ang Espiritu ni Kristo. Nagbaton niini ang kada buhi nga kalag. Tigpasiugda kini sa tanang maayo nga mga butang. Tigdasig kini sa tanang mga butang nga mopanalangin ug mapahimuslan sa mga katawhan. Giamumahan mismo niini ang kaayo” (“Ang Kahayag ni Kristo,” Liahona, Abr. 2005, 13).

Doktrina ug mga Pakigsaad 88:21–24, 34–35. Makapili kita sa pagsunod sa balaod sa celestial nga gingharian.

Si Elder Delbert L. Stapley sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles misugyot og paagi nga atong madeterminar ang atong pagkamasulundon sa celestial nga balaod:

Imahe
Elder Delbert L. Stapley

“Tingali makaayo sa matag usa kanato nga motimbang-timbang sa atong mga kaugalingon aron sa pagtino sa atong sitwasyon karon kalabut sa mahinungdanon nga balaod sa celestial nga gingharian—ang balaod sa pagkamasulundon. Ang mga resulta mopadayag kanato kon unsa nga gingharian ang atong gipili isip atong tumong. Sama pananglit:

  1. Nagtuon ug namalandong ba ko sa mga kasulatan aron masayud sa kabubut-on sa Dios ug makasabut sa Iyang mga sugo kabahin sa Iyang mga anak?

  2. Nagsunod ba ko sa tambag sa buhi nga propeta sa Dios, o pilion lang ba nako kadtong mga butang diin miuyon ko, nga gibaliwala ang uban?

  3. Nagtinguha ba ko sa mga pahimangno ug tambag sa akong bishop ug stake presidente sa mga butang nga importante kanako ug sa akong pamilya?

  4. Matinguhaon ba kong naningkamot sa pagdisiplina sa akong kaugalingon, nga gibutang ang akong pisikal nga mga gana ubos sa pagkontrolar sa akong kabubut-on?

  5. Gibuhat ba nako ang tanang paningkamot sa paghinulsol sa mga kasaypanan sa nangagi o sa karon ug mikorihir niini pinaagi sa pagbuhat sa matarung?

  6. Ako ba adunay kinaiya sa hugot nga pagtuo diha sa Dios bisan kon makasinati ko og mga pagsulay, kalisdanan, ug kasakit? Ug gipas-an ba nako ang akong palas-anon nga walay pagreklamo ngadto sa ubang tawo?

“Ang pagsunod sa mga sugo sa Dios dili lisud nga palas-anon kon buhaton nato kini tungod sa gugma ngadto Kaniya kinsa mabination kaayong nagpanalangin kanato. Ang Manluluwas mihangyo kanato nga “isangon ninyo ang akong yugo diha kaninyo, ug pagtuon kamo gikan kanako; kay ako maaghup ug mapaubsanon sa kasingkasing: ug makakaplag kamog pahulay alang sa inyong mga kalag.

“‘Kay masayon ang akong yugo, ug magaan ang akong luwan.’ (Mat. 11:29–30.)

“Ang atong kaandam sa pagtuman sa mga sugo sa Dios mao ang saksi sa atong hugot nga pagtuo diha Kaniya ug sa atong gugma alang Kaniya. Ang usa ka masupilon nga kinaiya dili makapanunod sa celestial nga gingharian” (“The Blessings of Righteous Obedience,” Ensign, Nob. 1977, 20–21).

Iprinta