Leksyon 25

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:23–41

Pasiuna

Aron magarantiyahan ang bayad ni E. B. Grandin alang sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon, si Martin Harris mipirma og kasabutan sa pagprenda sa iyang umahan niadtong Agosto 1829. Sa pinadayag nga anaa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19, ang Ginoo miawhag ni Martin sa paghatag sa iyang kabtangan nga walay pagdumili aron sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon (tan-awa sa D&P 19:26). Si Martin sa katapusan mibaligya og 61 ka ektarya sa iyang umahan aron magamit sa galastuhan sa pag-imprinta.

Mga Sugyot alang sa Pagtudlo

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:23–24

Ang Manluluwas nagpamatuod nga nagbuhat Siya sa kabubut-on sa Amahan

Sa dili pa magklase, isulat ang mosunod nga pangutana diha sa pisara: Kanus-a man nga kinahanglan kamong mohimo og butang nga inyong nahibaloan nga husto, apan dili kamo sigurado o gikulbaan kon unsay mahimong resulta niini?

Sugdi ang klase pinaagi sa pagdapit sa mga estudyante sa pagtubag niini nga pangutana. (Pahinumdumi sila nga ang ubang mga kasinatian hilabihan ka sagrado o personal aron ipakigbahin.)

Human sa igong panahon nga mipakigbahin ang mga estudyante, pangutan-a ang klase sa mosunod:

• Kon kinahanglan kamong mobuhat og usa ka butang nga husto, apan dili kamo sigurado kon unsay mahimong resulta niini, unsay makatabang ninyo nga makabaton og pagtuo sa pagbuhat sa unsay husto bisan tuod lisud kini?

• Mausab ba ang inyong reaksyon depende kon si kinsa ang naghangyo ninyo sa pagbuhat sa lisud nga butang? Ngano o nganong dili man?

Aron sa pagpahinumdom sa mga estudyante sa kasaysayan nga konteksto sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19, basaha og kusog ang pasiuna sa leksyon. Dayon dapita ang mga estudyante nga hilum nga mobasa sa pasiuna sa seksyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19 ug Doktrina ug mga Pakigsaad 19:26, nga mangita kon kinsa ang nagsugo ni Martin Harris nga iprenda ang iyang umahan.

• Kon kamo ang anaa sa posisyon ni Martin, sa unsang paagi ang pagkasayud nga kini nga sugo gikan sa Dios makatabang kaninyo?

Ipasabut nga ang desisyon nga itugyan ang iyang kabtangan aron ikagasto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon lisud alang kang Martin Harris (tan-awa sa Documents, Volume 1: Hulyo 1828–Hunyo 1831, vol. 1 sa Documents nga serye sa The Joseph Smith Papers [2013], 86, 88). Ang Ginoo mitubag sa kabalaka ni Martin pinaagi sa pagpadayag og pipila ka mga butang nga kinahanglan niyang buhaton ug pipila ka mga butang nga kinahanglan niyang mahibaloan. Paghimo og duha ka kolum sa pisara ug ngalani kini og Buhaton ug Mahibaloan. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 18:11–12. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gusto sa Ginoo nga buhaton ug mahibaloan ni Martin. Samtang ang mga estudyante maghisgot sa ilang mga nasayran, isulat ang ilang mga tubag diha sa angay nga kolum sa pisara. Ang mga lista makita nga sama sa mosunod:

Buhaton	Mahibaloan
Magkat-on bahin ni Jesukristo Maminaw sa mga pulong ni Jesukristo Maglakaw diha sa kaaghup sa Espiritu	Kini nga pagpadayag gikan kang Jesukristo Si Jesukristo nagmasulundon sa kabubut-on sa Langitnong Amahan

Itudlo ang mga pulong nga magkat-on, maminaw, ug maglakaw diha sa “Buhaton” nga kolum.

• Unsay atong mabuhat aron magkat-on bahin ni Kristo, maminaw sa Iyang mga pulong, ug maglakaw uban sa kaaghup sa Iyang Espiritu? (Tingali kinahanglan nimong ipasabut nga ang kaaghup nagpasabut sa pagkamanunuton.)

• Sa unsang paagi kaha nga ang pagbuhat niining mga butanga tingali nakatabang ni Martin sa paghimo sa lisud nga desisyon nga iprenda ang iyang kabtangan aron igasto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon?

Dapita ang mga estudyante nga hilum nga mobasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:23, nga mangita sa saad sa Ginoo ngadto kang Martin Harris.

• Unsa nga kamatuoran ang gitudlo sa Ginoo kang Martin Harris nga magamit usab nato sa atong kinabuhi? (Samtang ang mga estudyante mahibalo sa mosunod nga baruganan, isulat kini diha sa pisara: Kon kita magkat-on bahin ni Kristo, maminaw sa Iyang mga pulong, ug maglakaw diha sa kaaghup sa Iyang Espiritu, nan kita makabaton og kalinaw.)

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong kon sila o tawo nga ilang kaila nakakaplag og kalig-on sa paghimo og lisud nga desisyon tungod kay ang Espiritu mihatag kanila og pagbati sa kalinaw. Pagdapit og pipila ka mga estudyante sa pagpakigbahin sa ilang mga kasinatian uban sa klase.

• Sa unsang paagi ang pagbati og kalinaw makatabang ninyo sa paghimo og sakto nga mga pagpili, bisan kon nabalaka o nakulbaan kamo sa resulta? Sa dili pa motubag ang mga estudyante niini nga pangutana, mahimo nimong ipasabut nga “diha sa mga kasulatan, ang kalinaw mahimo nga magpasabut og kagawasan gikan sa panagbangi ug kagubot o ang kalinaw sa kaugalingon ug kahupayan nga natawo sa Espiritu nga ang Dios naghatag ngadto sa iyang matinud-anon nga mga Santos” (Giya ngadto sa mga Kasulatan, “Kalinaw,” scriptures.lds.org).

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:25–35

Ang Ginoo misugo ni Martin Harris sa pagbaligya sa iyang kabtangan alang sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon

Sultihi ang mga estudyante nga ang Ginoo mihatag kang Martin Harris og dugang nga mga sugo ug tambag. Ipares-pares ang mga estudyante. Hangyoa ang matag pares sa pagsiksik sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:25–35, nga mangita sa mga sugo ug tambag nga gihatag ngadto ni Martin. (Mahimo nimong isugyot nga ilang pangitaon ug ikonsiderar ang pagmarka sa mga pulong “Ako magsugo” ug “ikaw.”)

• Unsa nga mga sugo ug tambag ang gihatag sa Ginoo kang Martin Harris?

Ipasabut nga ang Ginoo nagpakabana kang Martin Harris ug mihatag kaniya og piho nga mga sugo alang sa iyang indibidwal nga mga kahimtang. Wala kitay igong impormasyon aron makasabut nganong ang Ginoo mihatag ni Martin Harris og piho nga mga sugo. Hinoon, giklaro sa Ginoo kon unsay mahitabo kon ibaliwala ni Martin kadto nga mga sugo.

• Sumala sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:33, unsay gisulti sa Ginoo nga mahitabo kon “dili igsapayan” nii Martin ang mga sugo sa Dios? (Ipasabut nga niini nga konteksto, ang mga pulong dili igsapayan nagpasabut sa pagbaliwala sa usa ka butang tungod kay giisip kini nga dili importante o gamay ra og bili.)

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong sa pipila sa mga sugo nga ilang nadawat gikan sa Ginoo. Awhaga sila sa paglakip sa mga sugo ug tambag nga indibidwal nilang nadawat pinaagi sa mga panalangin sa priesthood ug sa mga lider sa priesthood.

• Sa unsang paagi ang mga sugo ug tambag nga atong nadawat ebidensya nga ang Ginoo nakaila kanato ug nahigugma kanato?

Dapita ang mga estudyante sa pagpamalandong og usa ka panahon sa dihang sila o tawo nga ilang kaila nakasinati og kagul-anan tungod kay gibaliwala nila ang mga sugo sa Dios.

Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles.

“Makasugat [kamo] og mga tawo nga pilion lang ang mga sugo nga ilang tumanon ug mobaliwala sa uban nga ilang gipiling supakon. Gitawag ko kini nga pangkarinderya nga pagkamasulundon. Kini nga binuhatan sa pagpili-pili dili magsilbi. Mopadulong kini ngadto sa kauyamot. Aron andam nga mosugat sa Dios, kita motuman sa tanan Niyang mga sugo” (“Atubanga ang Umaabut uban sa Hugot nga Pagtuo,” Liahona, Mayo 2011, 35).

• Sa unsang paagi kaha ang “pangkarinderya nga pagkamasulundon” nga gihulagway ni Elder Nelson ebidensya nga wala giigsapayan sa usa ka tawo ang mga sugo sa Ginoo?

Pasaligi ang mga estudyante nga sama nga ang Ginoo nakaila kang Martin Harris, Siya nakaila sa matag usa kanato. Ug sama nga gihatagan Niya si Martin og mga sugo ug tambag sa pagtabang kaniya, ang Ginoo naghatag og mga sugo ug tambag sa pagtabang kanato. Hangyoa ang mga estudyante sa pagkonsiderar kon sila aduna bay kalagmitan nga modili igsapayan, o mobaliwala, sa bisan unsa nga sugo nga gihatag sa Ginoo kanila ug kon aduna bay piho nga sugo nga mas mapahinunguron nilang masunod.

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:36–41

Ang Ginoo mitambag ni Martin Harris kalabut sa iyang pagpangalagad

Ipasabut nga sama ni Martin Harris, kitang tanan kinahanglang modesisyon kon itugyan ba nato ang atong kabubut-on ngadto sa kabubut-on sa Amahan, bisan kon lisud ang Iyang gipabuhat. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa unang parte sa mosunod nga istorya nga gipaambit ni Presidente Thomas S. Monson.

“Natawo sa kakabus apan giamuma sa hugot nga pagtuo, si Jose [Garcia] nangandam alang sa usa ka tawag sa misyon. Diha ako sa adlaw nga nadawat ang iyang rekomendasyon. Makita didto ang pamahayag: ‘Si Brother Garcia moserbisyo uban sa dakong pagsakripisyo sa iyang pamilya, kay siya ang gisaligan og maayo alang sa pagsangkap sa pamilya. Duna lamang siyay gipanag-iya nga usa ka butang—gihambin nga stamp collection—nga andam niyang ibaligya, kon gikinahanglan, aron ikagasto sa iyang misyon.’

“Si Presidente [Spencer W.] Kimball naminaw pag-ayo samtang gibasa kini nga pamahayag ngadto kaniya, ug dayon siya mitubag: ‘Ipabaligya niya ang iyang stamp collection. Ang ingon nga sakripisyo mahimong panalangin kaniya’” (“Profiles of Faith,” Ensign, Nob. 1978, 56).

• Sa unsang paagi kaha ang lisud nga mga desisyon sama kang Jose mahimong mas sayon kon nasinati na nato ang kalinaw nga resulta sa pagkamasulundon sa mga sugo sa Ginoo?

Dapita ang mga estudyante nga hilum nga mobasa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:36–41, nga mangita sa mga baruganan nga mahimong nakatabang sa pagdasig ni Martin Harris nga magmasulundon sa mga sugo sa Ginoo. Hangyoa sila sa pag-report unsay ilang nakit-an. Tabangi ang mga estudyante nga mahibalo sa mosunod nga baruganan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:38: Kon buhaton nato ang kabubut-on sa Ginoo, Siya mohatag kanato og mga panalangin nga mas bililhon kay sa mga bahandi sa yuta. Mahimo ka nga mosugyot nga ang mga estudyante mosulat niini nga kamatuoran diha sa margin tupad sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19:38.

• Unsay kalabutan niini nga baruganan ngadto sa ubang mga kamatuoran nga inyong nakat-unan niini nga leksyon?

Basaha ang konklusyon sa istorya ni Presidente Monson, ug hangyoa ang mga estudyante sa pagpaminaw kon sa unsang paagi napanalanginan si Jose tungod sa pagbaligya sa iyang stamp collection:

“Dayon, uban sa kidlap sa iyang mata ug pahiyom sa iyang nawong, kining mahigugmaong propeta miingon, ‘Matag bulan sa headquarters sa Simbahan makadawat kita og liboan ka mga sulat gikan sa tanang parte sa kalibutan. Atong tigumon kini nga mga stamp ug ihatag kini kang Jose sa pagtapos sa iyang misyon. Maangkon niya, nga walay bayad, ang labing maayong stamp collection ni bisan kinsang batan-ong lalaki sa Mexico’” (“Profiles of Faith,” 56).

Gisunod ni Martin Harris ang sugo nga itugyan ang iyang kabtangan aron ikagasto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon pinaagi sa pagprenda ug sa katapusan pagbaligya sa 61 ka ektarya sa iyang umahan. Tungod sa pagpili nga gihimo ni Martin, minilyon ka kinabuhi ang napanalanginan ug magpadayon nga mapanalanginan.

Sa pagtapos niini nga leksyon, ikonsiderar ang pagdapit sa mga estudyante sa pagpamalandong kon unsay mas maayo nilang mabuhat aron matugyan ang ilang kabubut-on ngadto sa kabubut-on sa Amahan.

Komentaryo ug Background nga Impormasyon

Doktrina ug mga Pakigsaad 19. Si Martin Harris ang migasto sa unang pag-imprinta sa Basahon ni Mormon.

Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipaklaro sa mahinungdanong natampo ni Martin Harris ngadto sa Pagpahiuli sa ebanghelyo:

“Adunay espesyal nga interes kang Martin Harris, naguol ko kon giunsa siya sa paghinumdom sa kadaghanan sa mga miyembro sa Simbahan. Angay siyang hinumduman dili lang isip ang tawo nga sa dili matarung nga paagi nakabaton ug dayon nakawala sa unang mga pahina sa manuskrito sa Basahon ni Mormon …

“Usa sa labing mahinungdanong kontribusyon ni Martin Harris sa Simbahan, diin angay siyang pasidunggan kanunay, mao ang iyang paggasto alang sa pagmantala sa Basahon ni Mormon. Niadtong Agosto 1829 giprenda niya ang iyang balay ug umahan ngadto ni Egbert B. Grandin aron masiguro ang bayad sa kontrata sa tig-imprinta. Paglabay sa pito ka bulan, ang 5,000 ka mga kopya sa unang pag-imprinta sa Basahon ni Mormon nahuman. Sa wala madugay, sa dihang angay nang bayaran ang prenda, ang balay ug usa ka porsyon sa umahan gibaligya og $3,000. Niining paagiha, si Martin Harris nagmasulundon sa gipadayag sa Ginoo:

“Ikaw dili maibug sa imong kaugalingon nga kabtangan, apan ihatag kini nga walay pagdumili ngadto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon. …

“Bayad sa utang nga imong gikauyunan uban sa tig-imprinta. Hatagi og kagawasan ang imong kaugalingon gikan sa pagkaulipon’ (D&P 19:26, 35)” (“The Witness: Martin Harris,” Ensign, Mayo 1999, 36).

Doktrina ug mga Pakigsaad 19. Gituman ni Martin Harris ang iyang tahas sa Pagpahiuli “sa dakong personal nga sakripisyo”

“Walay usa sa nag-unang mga lumulupyo sa Palmyra, gawas sa mga pamilya nga Smith, ang ‘nakadawat og daghang pagsalikway’ ug milahutay og ‘daghang dili maayong komentaryo’ gikan sa dug-ol nga mga silingan sama sa nasinati ni Martin. Angay nga hinumduman nga walay laing nag-unang tumutuo sa Pagpahiuli ang mas nakatampo og pinansyal nga suporta alang sa pagtungha sa Basahon ni Mormon kay ni Martin. Kon wala ang iyang kaandam nga motubag sa pinansyal nga mga panginahanglan sa tigmantala, malangay unta ang pag-imprinta sa Basahon ni Mormon o dili una madayon sa dili matino nga panahon. … Ang pinansyal nga suporta ni Martin Harris, nga kasagarang makalimtan sa kadugayon sa kasaysayan ug sa iyang personal nga mga panlimbasug, mahinungdanon gayud kaayo. Si Martin gipadako aron sa pagtabang sa usa ka propeta sa Dios nga mapahigayon ang unang pagmantala sa Pagpahiuli, ug gituman niya kana nga importanting tahas uban sa dakong personal nga sakripisyo” (Susan Easton Black ug Larry C. Porter, “For the Sum of Three Thousand Dollars,” Journal of Book of Mormon Studies, vol. 14, no. 2 [2005], 11).

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:33. Ayaw ibaliwala ang mga sugo sa Dios.

Si Presidente Harold B. Lee mitudlo:

“Ang kasiguroan sa simbahan anaa sa pagsunod sa mga miyembro sa mga sugo. … Samtang sila mosunod sa mga sugo, ang mga panalangin moabut” (Stephen W. Gibson, “Presidency Meets the Press,” Church News, Hulyo 15, 1972, 3).

Si Elder Bruce A. Carlson sa Seventy mipasabut:

“Kon kita mopili sa pagsupak sa usa ka sugo, sa kasagaran kini tungod kay (1) atong nakombinser ang atong kaugalingon nga ang sugo dili alang kanato; (2) wala kita motuo nga kini importante; o (3) sigurado kita nga kini lisud kaayong sundon” (Kon ang Ginoo Mosugo,” Liahona, Mayo 2010, 38).

Doktrina ug mga Pakigsaad 19:34. “Hatag og bahin sa imong kabtangan”

Si Martin Harris matinud-anon sa mga instruksyon sa Ginoo diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 19 ug mihatag sa iyang kabtangan nga walay pagdumili aron ikagasto sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon. Si Martin Harris nanag-iya og gibana-bana nga mga 93 ka ektarya nga de-kalidad nga umahan. Gitugyan na niya ang 32 ektaryas ngadto sa iyang asawa nga si Lucy Harris, nga nabinlan na lang siya og mga 61 ektaryas nga ubos sa iyang pagdumala. Pagka-Agosto 1829 giprenda ni Martin kadtong 61 ektaryas ngadto sa tig-imprinta nga si Egbert B. Grandin isip bayad sa $3,000 nga galastuhan sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon. Sa napirmahan na ang pagprenda, gikonsiderar ni E. B. Grandin nga nabayran na siya sa hingpit ug gisugdan dayon ang pag-imprinta sa basahon.

Sumala sa mga kondisyon sa 18 ka bulan nga pagprenda, wala gikinahanglan nga mohimo si Martin Harris og regular nga mga pagbayad ug katungod niya nga magpabilin sa yuta. Anaa usab kaniya ang opsyon sa pagbaligya sa yuta bisan kanus-a ug gamiton ang halin sa pagbayad kang E. B. Grandin sa $3,000 nga utang niya. Si E. B. Grandin adunay katungod sa pagbaligya sa yuta o itugyan ang kasabutan sa prenda ngadto sa laing tawo bisan kanus-a atol sa termino sa pagprenda. Pagka-Oktubre 1830, gibaligya ni E. B. Grandin ang kasabutan sa prenda ngadto ni Thomas Rogers, kinsa wala madugay mibaligya sa yuta ngadto ni Thomas Lakey. Tungod kay makahimo si E. B. Grandin sa pagbaligya sa prenda bisan kanus-a, sigurado na ang iyang pamuhunan sugod sa higayon nga ang kasabutan napirmahan. Sa ingon, ang pagprenda ni Martin Harris sa tinuod maoy nagbayad sa galastuhan sa pag-imprinta sa Basahon ni Mormon gikan sa sinugdanan sa proseso sa pagmantala. (Tan-awa sa Documents, Volume 1: Hulyo 1828–Hunyo 1831, vol. 1 sa Documents nga serye sa The Joseph Smith Papers [2012], 86–89.)