Leksyon 5
Pagtuon sa mga Kasulatan
Pasiuna
Kini nga leksyon motabang sa mga estudyante sa pagkat-on kon unsaon nga mas makasabut og maayo sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan, makaila sa mga doktrina ug mga baruganan nga naglangkob sa ebanghelyo, ug makagamit niadtong mga kamatuoran diha sa ilang mga kinabuhi. Samtang nagdiskubre ug naglihok ang mga estudyante sa mahangturong mga kamatuoran nga makaplagan diha sa mga kasulatan, ang ebanghelyo motuhop og maayo ngadto sa ilang mga kasingkasing. Paghunahuna og mga pamaagi sa pagribyu sa materyal niini nga leksyon sa tibuok tuig.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Ang katuyoan sa pagtuon sa kasulatan
Sa wala pa ang klase, pagbutang og kasagarang butang sama sa lapis, notebook, o hymnbook sa usa ka dapit diha sa classroom nga sayon makit-an. Pagpili og dapit diin ang butang dili ingon og wala sa iyang lugar o dali nga makita sa mga estudyante. Sugdi ang leksyon pinaagi sa pagsulti sa mga estudyante nga nawad-an ka og usa ka butang ug gikinahanglan nimo ang ilang tabang sa pagpangita niini. Hangyoa sila sa pagpangita diha sa kwarto, apan ayaw sila sultihi kon unsay ilang gipangita. Human sa dili malampuson nga pagpangita sa mga estudyante sulod sa mubo nga panahon, ihulagway unsay ilang kinahanglan nga pangitaon, ug hangyoa sila sa pagpangita og usab.
-
Nganong mas sayon ang pagpangita kon unsay imong gipangita sa ikaduhang higayon?
Ipataas ang imong mga kasulatan. Itudlo nga sama lamang nga mas sayon ang pagsiksik alang sa usa ka butang kon kita nahibalo unsay atong gipangita, ang atong pagtuon sa kasulatan mas makahuluganon kon kita nahibalo unsay pangitaon sa atong pagtuon.
Aron matabangan ang mga estudyante nga makaila unsay atong kinahanglan nga siksikon kon kita magtuon sa mga kasulatan, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Marion G. Romney sa Unang Kapangulohan. Sa dili pa mobasa ang estudyante, hangyoa ang klase sa pagpaminaw alang sa usa ka butang nga kinahanglang kanunay nilang makit-an diha sa mga kasulatan kon sila mangita niini. (Mahimo nimong hatagan ang mga estudyante og kopya niini ug sa ubang propetikanhong mga pamahayag dinhi niini nga leksyon.)
“Ang usa ka tawo dili matinuorong makatuon sa mga kasulatan kon dili makat-on sa mga baruganan sa ebanghelyo tungod kay ang mga kasulatan gisulat aron mapreserbar ang mga baruganan” (“The Message of the Old Testament” [pakigpulong ngadto sa mga CES religious educator, Ago. 17, 1979], 3, LDS.org).
-
Base sa pagpasabut ni Presidente Marion Romney, unsay kinahanglan natong pangitaon samtang kita nagtuon sa mga kasulatan?
-
Unsa ang baruganan?
Ikumpirma o dugangi ang mga tubag sa mga estudyante pinaagi sa pagdapit og usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pagpasabut ni Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Sa dili pa mobasa ang estudyante, hangyoa ang katunga sa klase sa pagpaminaw kon unsa ang usa ka baruganan. Hangyoa ang laing katunga sa pagpaminaw kon nganong ang pagsiksik alang sa mga baruganan diha sa mga kasulatan importante kaayo.
“Ang mga baruganan lunsay nga kamatuoran, gituyo alang sa pagamit sa daghan kaayong nagkalain-laing mga sitwasyon. Ang tinuod nga baruganan naghimo sa mga desisyon nga klaro gani bisan ubos sa labing makalibug ug maka-impluwensyang mga sitwasyon” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” Ensign, Nob. 1993, 86).
-
Sumala ni Elder Scott, unsa ang baruganan? Ngano nga ang pagpangita og mga baruganan diha sa mga kasulatan importante kaayo?
Ipasabut nga ang mga baruganan ug mga doktrina sa ebanghelyo ni Jesukristo mao ang sukaranan, dili mausab nga mga kamatuoran nga naghatag og giya sa atong mga kinabuhi. Ang mga doktrina ug mga baruganan mao ang unsay gitinguha sa Ginoo ug sa Iyang mga propeta kanato nga makat-unan gikan sa mga pinadayag, mga wali, ug mga hitabo nga girekord diha sa mga kasulatan.
Aron matabangan ang mga estudyante sa pagdiskubre og ehemplo sa usa ka doktrina o baruganan nga gitudlo diha sa kasulatan, dapita sila sa pagpamalandong sa Unang Panan-awon ni Joseph Smith. Pangutan-a sila kon makaila ba sila og yanong kamatuoran nga atong makat-unan gikan sa kasinatian ni Joseph Smith. Ang mga estudyante mahimong moila og lain-laing mga doktrina ug mga baruganan. Ang mosunod nga kamatuoran maoy usa ka ehemplo: Kon kita nag-ampo diha sa hugot nga pagtuo, ang Dios motubag sa atong mga pag-ampo.
Pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa mga kasulatan
Pagpakita og usa ka pirasong prutas nga kinahanglang panitan sa dili pa kini kan-on (sama pananglit, usa ka saging o kahil).
-
Unsa ang kinahanglan gayud nimong buhaton sa dili ka pa makagamit niini nga butang alang sa gihunahuna nga katuyoan niini? (Panitan.)
-
Kon ang importante ug mapuslanong bahin niini nga butang anaa sa sulod, unsa ang katuyoan sa panit? (Aron sa pagpreserbar ug sa pagbalhin sa mga sulod.)
Ipasabut nga ang prutas sulod sa panit mahimong ikatandi ngadto sa mga doktrina ug mga baruganan nga makita diha sa mga kasulatan. Ang panit mahimong ipakisama ngadto sa mga hitabo, katawhan, ug mga wali sa mga kasulatan. Sama kaayo nga ang panit nagpreserbar ug nagtabang sa pagbalhin sa prutas sa sulod, kining mga istorya sa kasulatan nagdala og mga doktrina ug mga baruganan ngari kanato sa paagi nga nagtabang kanato sa pagsabut, paghinumdom, ug sa paggamit niini sa atong mga kinabuhi.
Hangyoa ang mga estudyante sa pagpakigbahin kon unsay ilang nabuhat sa pagtabang kanila sa pagbaton og mas maayong pagsabut sa dapit nga nahitaboan, tema sa istorya, mga hitabo, ug ubang mga detalye sa mga kasulatan. (Mahimo nimong ilista ang ilang pipila ka mga ideya diha sa pisara.) Human ang mga estudyante makigbahin og pipila ka mga ideya, ipasabut ang mosunod nga mga kahanas sa pagtuon sa kasulatan ngadto sa klase ug paggahin og pipila ka mga minuto sa pagbansay niini.
Kahimtang luyo sa kasaysayan: Ipasabut nga ang kada seksyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad naglakip og usa ka pasiuna nga seksyon nga naghulagway og mga kabalaka, mga pangutana, o makasaysayanong mga hitabo nga kalabut sa pinadayag niana nga seksyon. Ang pagkahibalo niini nga mga detalye makatabang kanato sa pagsabut sa pinadayag.
Aron sa pagpakita kon sa unsang paagi nga ang pagkahibalo niini nga mga detalye makadugang sa atong pagsabut sa usa ka pinadayag, dapita ang pipila ka mga estudyante sa pagpuli-pulig basa og kusog gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–8. Dayon hangyoa ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa pasiuna sa seksyon, nga mangita sa impormasyon nga nagtabang kanila sa pagsabut niini nga mga bersikulo.
-
Sa unsa nga paagi nga ang pagkasayud nga si Joseph Smith nabilanggo sa Bilanggoan sa Liberty sulod og mga bulan nagtabang kanato nga mas masabtan kini nga mga bersikulo?
Mga depinisyon sa pulong: Itudlo nga ang pipila sa mga pulong nga gigamit diha sa kasulatan dili pamilyar. Ang Bible Dictionary, ang Giya ngadto sa mga Kasulatan, mga footnote sa kasulatan, ug usa ka diksyonaryo makatabang kanato nga makakat-on sa mga depinisyon sa mga pulong ug masabtan ang ilang kahulugan.
Aron sa pagpakita og ehemplo, dapita ang mga estudyante sa pagbasa og hilum sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:2. Ipasabut nga ang pulong mogamit mahimong sabton og paglangan o pagpugong.
-
Sa unsa nga paagi nga ang pagkasayud niini nga depinisyon makatabang kanimo nga mas makasabut og maayo niini nga bersikulo?
Pag-ila sa mga doktrina ug mga baruganan
Ipasabut nga sa higayon nga motubo ang atong pagsabut sa konteksto ug sa sulod sa tudling sa kasulatan, andam kita sa pag-ila sa mga kamatuoran sa ebanghelyo nga gilangkob niini. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Richard G. Scott. Hangyoa ang klase sa pagpaminaw sa mga pulong nga naghulagway sa unsay kinahanglan natong buhaton samtang atong tun-an ang mga kasulatan.
“Samtang nangita kamo og espirituhanong kahibalo, pagsiksik og mga baruganan. Sa mabinantayong paagi ilahi kini gikan sa detalye nga gigamit sa pagpasabut niini. … Takus kini sa dakong paningkamot sa pag-organisar sa kamatuoran nga atong matigum ngadto sa yano nga mga pamahayag sa baruganan” (“Acquiring Spiritual Knowledge,” 86).
-
Unsa nga mga pulong ang gigamit ni Elder Scott sa paghulagway sa proseso sa pag-ila og mga kamatuoran diha sa mga kasulatan? (“Sa mabinantayong paagi ilahi kini gikan sa detalye nga gigamit sa pagpasabut niini.”; “pag-organisar sa kamatuoran nga atong matigum ngadto sa yano nga mga pamahayag sa baruganan.”)
-
Ngano kaha nga importante ang “pag-organisar sa kamatuoran” nga atong nakat-unan gikan sa tudling sa kasulatan ngadto sa usa ka yanong pamahayag sa doktrina o baruganan?
Itudlo nga ang pipila ka mga doktrina ug mga baruganan sayon mailhan tungod kay kini gipahayag og direstso diha sa mga kasulatan. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:7–8. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pag-ila sa mga kamatuoran nga gipahayag og diretso niini nga mga bersikulo. Ang mga estudyante mahimong mogamit og lahi nga mga pulong, apan kinahanglan ilang ilhon ang mosunod nga baruganan: Kon kita molahutay og maayo sa atong mga pagsulay, ang Dios mohimaya kanato ug motabang kanatong modaug sa atong mga kaaway.
Ipasabut nga daghang mga doktrina ug mga baruganan ang wala ipahayag og diretso diha sa teksto sa kasulatan apan hinoon gipakita o gihulagway sa daghang mga bersikulo. Ang pag-ila niini nga matang sa doktrina o baruganan nagkinahanglan og pag-ila sa mga kamatuoran nga gipakita diha sa tudling sa kasulatan ug sa pagpahayag niadtong mga kamatuoran sa klaro, yano nga paagi. Aron matabangan ang mga estudyante sa pag-ila sa mga doktrina ug mga baruganan nga dili direktang gipahayag, isugyot nga sila mangutana sama sa “Unsa ang akong makat-unan gikan niini?” “Unsa ang mensahe o punto niini nga mga bersikulo?” o “Unsa kaha ang tuyo sa Ginoo alang kanako nga makat-unan gikan niini?”
Dapita ang mga estudyante nga magbansay sa pag-ila og mga doktrina ug mga baruganan pinaagi sa pagribyu sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–8. Hangyoa ang mga estudyante sa pagsulat diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal og usa ka kamatuoran sa ebanghelyo nga atong makat-unan gikan sa pag-ampo ni Joseph ug ang tubag sa Ginoo ngadto niana nga pag-ampo. Human sa igong panahon, dapita ang pipila ka mga estudyante sa pagbasa sa doktrina o baruganan nga ilang giila gikan niini nga mga bersikulo. Ang mga kamatuoran nga giila sa mga estudyante mahimong mag-apil sa mosunod:
Ang Dios makadungog sa atong mga pag-ampo.
Kon kita motawag sa Dios sa mga panahon sa kalisud, makahatag Siya kanato og kalinaw.
Paggamit sa mga doktrina ug mga baruganan sa atong mga kinabuhi
I-refer og usab ngadto sa usa ka pirasong prutas nga gihisgutan og una sa leksyon sa klase.
-
Unsa ang bili sa prutas kon kini wala gayud gamita sa higayong gipanitan kini?
-
Kon ang mga doktrina ug mga baruganan nga atong nailhan diha sa mga kasulatan mahimong ipakigsama ngadto sa usa ka pirasong prutas nga atong gipanitan, unsa ang kinahanglan natong buhaton sa higayon nga atong mailhan kadto nga mga kamatuoran? (Gamiton kini sa atong mga kinabuhi.)
Ipasabut nga samtang kita moabut nga mobati sa kamatuoran ug sa importansya sa mga doktrina ug mga baruganan nga atong nailhan diha sa mga kasulatan, mobati kita og tinguha sa paggamit niini sa atong mga kinabuhi. Dapita ang mga estudyante sa pagpakigbahin sa kauban kon sa unsa nga paagi sila makagamit og usa sa mga kamatuoran nga ilang nailhan diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 121:1–8.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Presidente Boyd K. Packer sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug pag-ila sa mga pulong nga makahuluganon nganha kanila.
“Kon [kamo] sinati sa mga pagpadayag, walay pangutana—ma-personal o sosyal o politikanhon o panarbaho—nga kinahanglan nga dili matubag. Diha niini gilangkob ang kahingpitan sa mahangturong ebanghelyo. Diha niini atong makita ang mga baruganan sa kamatuoran nga makasulbad sa tanang kalibug ug sa tanang problema nga atubangon sa tawhanong pamilya o ni bisan kinsa nga indibidwal” (“Teach the Scriptures” [pakigpulong ngadto sa mga CES religious educator, Okt. 14, 1977], 3–4, LDS.org).
-
Unsa nga mga pulong ang nagpatigbabaw diha kaninyo? Ngano man?
Taposa ang leksyon pinaagi sa pagpakigbahin kon giunsa sa mga doktrina ug mga baruganan diha sa mga kasulatan sa pagpanalangin sa imong kinabuhi sa imong pagdiskubre ug paggamit niini. Ikonsiderar ang pagdapit og mga estudyante sa pagpakigbahin og doktrina o baruganan nga ilang nadiskubre diha sa mga kasulatan ug giunsa niini sa pagpanalangin ang ilang mga kinabuhi. Awhaga ang mga estudyante sa pagsiksik nga makugihon alang niining mahangturong mga kamatuoran samtang sila nagtuon sa mga kasulatan ug sa paggamit niini diha sa ilang mga kinabuhi.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Pagdiskubre ug paggamit sa mga doktrina ug mga baruganan sa ebanghelyo
Gitanyag ni Presidente Ezra Taft Benson kini nga panudlo kalabut sa pagtuon sa kasulatan:
“Usa sa labing importanting mga butang nga inyong mahimo … mao ang pagsubsob sa inyong kaugalingon diha sa mga kasulatan. Siksika kini nga makugihon. Pagbusog sa mga pulong ni Kristo. Kat-uni ang doktrina. Magpakahanas sa mga baruganan nga makita diha niini” (“The Power of the Word,” Ensign, Mayo 1986, 81).