Pagkahuman nga nadawat ni Propeta Joseph Smith ang pagpadayag nga nagsugo kaniya sa pagtudlo sa baruganan sa dinaghan nga kaminyoon, ang pipila sa mga miyembro sa Simbahan misugod sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon ubos sa iyang direksyon sa sayong bahin sa mga 1840. Sa misunod nga mga dekada, ang Simbahan nakasinati og oposisyon sa publiko tungod niining buhat. “Human nakadawat sa pagpadayag, si Presidente Wilford Woodruff miisyu sa … Manifesto [Opisyal nga Pamahayag 1], nga gidawat sa Simbahan isip gamhanan ug bililhon niadtong Oktubre 6, 1890. Misangpot kini ngadto sa pagtapos sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon sa Simbahan” (Opisyal nga Pamahayag 1, pasiuna). Bisan og ang mga Santos nakasinati og oposisyon, makugihon silang nagtukod og mga templo, diin nadawat nila ang makaluwas nga mga ordinansa alang sa ilang kaugalingon ug alang sa mga patay. Ilang natukod ug napahinungod ang lima ka mga templo sa tunga-tunga sa 1846 ug 1893.
Mga Sugyot alang sa Pagtudlo
Ang Ginoo nagpadayag nga kinahanglang hunungon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon
Hangyoa ang mga estudyante sa paghingalan og matarung nga mga indibidwal diha sa mga kasulatan kinsa gidakop o gibilanggo tungod sa ilang pagbuhat sa unsay gisugo sa Dios kanila. (Ang mga tubag tingali maglakip nila ni Daniel, Abinadi, Pedro, Joseph Smith, ug sa Manluluwas.)
Ipasabut nga daghan sa mga kalalakin-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw gipangdakop ug gibilanggo tungod sa ilang pagpadayon sa pagsunod sa sugo sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon human ang gobyerno sa Estados Unidos mipasar sa mga balaod nga naghimo sa maong buhat nga ilegal. Pipila sa mga kababayen-an gipangdakop usab, sagad ang hinungdan kay dili sila motug-an sa mga nahimutangan sa ilang mga bana, kinsa nanago aron malikayan nga madakpan.
Hangyoa ang mga estudyante sa pag-summarize kon sa unsang paagi nga ang dinaghan nga kaminyoon nagsugod diha sa mga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. (Si Propeta Joseph Smith nakadawat og pagpadayag bahin sa baruganan sa dinaghan nga kaminyoon, ug ang paghimo sa dinaghan nga kaminyoon nasugdan sa mga miyembro sa Simbahan sa sayo nga bahin sa mga 1840 agig tubag sa mando sa Ginoo [tan-awa sa D&P 132].)
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga paragraph. Hangyoa ang klase sa pagpaminaw alang sa pipila ka mga kalisdanan nga nasinati sa mga miyembro sa Simbahan samtang sila misunod sa mando sa Ginoo sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon.
Niadtong Agosto 1852, isip kabahin sa usa ka komperensya didto sa Siyudad sa Salt Lake, si Elder Orson Pratt mianunsyo sa publiko nga agig pagsunod sa kasugoan gikan sa Dios, pipila sa mga miyembro sa Simbahan naghimo na sa dinaghan nga kaminyoon. Si Elder Pratt mihimo niining pahibalo ubos sa direksyon ni Presidente Brigham Young. Daghang mga lider sa relihiyon ug sa politiko sa Estados Unidos ang misupak niining sistema sa kaminyoon, nga ilang gikonsiderar nga imoral ug dili sibilisado. Gisaway ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa mga pakigpulong sa publiko, mga libro, mga magasin ug mga pamantalaan. Ang Kongreso sa Estados Unidos mipasar og mga balaod nga naglimita sa kagawasan sa mga miyembro sa Simbahan ug naapektuhan ang Simbahan sa ekonomikanhong paagi pinaagi sa pagdili sa gidaghanon sa kabtangan nga mahimong ipanag-iya sa Simbahan. Kini nga mga balaod sa katapusan misangput ngadto sa pagdakop ug pagbilanggo sa kalalakin-an kinsa adunay sobra sa usa ka asawa. Kini nga mga kalalakin-an gihikawan og katungod “sa pagbotar,sa katungod sa pagkapribado diha sa ilang mga panimalay, ug sa pagtagamtam sa laing mga kagawasang sibil” (Our Heritage: A Brief History of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [1996], 97). Niadtong 1890, gatusan ka matinud-anong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang nabilanggo. Ang uban nagtago-tago aron makalikay nga madakpan ug mabilanggo. Dinhi niining mga kondisyon, daghang mga pamilya ang nag-antus sa kaluya, kaguol, kawad-on, ug kagutom.
Human sa pahibalo niadtong 1852, mas mikatap og maayo ang dinaghan nga kaminyoon, ug liboan ka kalalakin-an ug kababayen-an ang na-sealed diha sa dinaghan nga kaminyoon ubos sa direksyon sa mga lider sa priesthood. Bisan og ang kalibutan misaway nila tungod sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon, daghang mahinud-anon nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang nanalipod niana nga buhat ug mipamatuod nga sila nasayud nga kini gipadayag sa Dios pinaagi ni Propeta Joseph Smith.
Unsaon ninyo sa pag-summarize ang mga kalisdanan nga gisagubang sa nag-unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw tungod kay mituman sila sa direksyon sa Ginoo sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon?
Imahe
President Wilford Woodruff
Ipasabut nga kining malisud nga mga sirkumstanya misangpot nga si Presidente Wilford Woodruff mainampuon nga nagtinguha sa giya sa Ginoo kalabut sa pagbuhat sa mga Santos sa dinaghan nga kaminyoon. Niadtong 1889, misugo si Presidente Woodruff sa mga lider sa Simbahan sa paghunong sa pagtudlo sa baruganan sa dinaghan nga kaminyoon. Niadtong 1890, pipila na lang ang napahigayon nga dinaghan nga kaminyoon, ug kini gihimo nga supak sa tambag ni Presidente Woodruff. Hinoon, pipila ka mga tawo ang mimantala og mga report nga ang Simbahan nag-awhag pa gihapon sa paghimo og dinaghan nga kaminyoon. Kini nga mga report nakadugang sa oposisyon batok sa Simbahan. Niadtong Septyembre 1890, si Presidente Woodruff mipagawas og usa ka Manifesto, nga naila karon isip Opisyal nga Pamahayag 1 diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad.
I-summarize ang unang tulo ka paragraph sa Opisyal nga Pamahayag 1 pinaagi sa pagpasabut nga si Presidente Woodruff namahayag nga ang mga report nga nagpasangil nga ang Simbahan nag-awhag pa gihapon sa pagbuhat og dinaghan nga kaminyoon dili tukma. Dayon pagdapit og tulo ka mga estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa ikaupat ug ikalima nga mga paragraph sa Opisyal nga Pamahayag 1 (magsugod sa “Tungod kay ang mga balaod”) ug ang misunod nga pamahayag ni Presidente Lorenzo Snow, kinsa nianang higayuna Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pagpangita sa unsay gitudlo ni Presidente Woodruff nga buhaton sa mga Santos.
Unsa ang sugo nga gipabuhat sa mga Santos? (Likayan ang pagkontrata o paghimo sa bisan unsang dinaghan nga kaminyoon.)
Sumala sa pamahayag ni Presidente Lorenzo Snow, nganong importante man nga ang direksyon nga likayan ang dugang nga pagkontrata sa dinaghan nga kaminyoon miabut pinaagi sa Presidente sa Simbahan? (Tungod kay siya lang ang bugtong tawo sa yuta nga naghupot sa mga yawe sa gahum sa pag-seal. Mahimo nimong pahinumduman ang mga estudyante nga ang dinaghan nga kaminyoon mahimong itugot lang pinaagi sa mga yawe sa priesthood nga gihatag ngadto sa Presidente sa Simbahan [tan-awa sa D&P 132:7, 48].)
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa unang paragraph sa “Mga Kinutlo gikan sa Tulo ka mga Pakigpulong ni Presidente Wilford Woodruff Mahitungod sa Manifesto,” nga gisundan sa teksto sa Manifesto. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa usa ka baruganan nga gitudlo ni Presidente Woodruff sa mga Santos.
Unsa ang gitudlo ni Presidente Woodruff sa mga Santos? (Samtang motubag ang mga estudyante, isulat ang mosunod nga doktrina diha sa pisara: Ang Ginoo dili gayud motugot sa Presidente sa Simbahan nga ipahisalaag ang Simbahan. Mahimo nimong dapiton ang mga estudyante sa pagmarka sa mga pulong diha sa ilang mga kasulatan nga nagtudlo niining doktrina.)
Sa unsang paagi nga kining baruganan makatabang kanato karon?
Ipasabut nga ang pipila sa mga miyembro sa Simbahan naghunahuna kon nganong gitudloan sila sa pagsunod sa baruganan sa dinaghan nga kaminyoon unya gisugo dayon sa paghunong. Ang Ginoo misugo ni Presidente Woodruff sa pagpangutana sa mga Santos. Dapita ang tulo ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog sa ikatulo, ikaupat, ug sa ikalima nga mga paragraph sa “Mga Kinutlo gikan sa Tulo ka mga Pakigpulong ni Presidente Wilford Woodruff” (magsugod sa “Ako adunay pipila ka mga pinadayag”). Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa gipangutana ni Presidente Wilford ngadto sa mga Santos.
Unsaon ninyo sa pag-summarize ang pangutana ni Presidente Woodruff nga dinasig nga ipangutana sa mga Santos?
Ipasabut nga ang mga Santos anaa sa kakuyaw nga mawad-an sa Templo sa St. George Utah, sa Templo sa Logan Utah, ug sa Templo sa Manti Utah, ug sa hapit nang nakompleto nga Templo sa Salt Lake. (Kon posible, mahimo nimong i-display ang mga litrato niining mga templo.)
Unsa nga importanting buhat ang mahunong kon ang mga templo nakumpiska?
Hangyoa ang usa estudyante sa pagbasa og kusog sa ikapito nga paragraph sa “Mga Kinutlo gikan sa Tulo ka mga Pakigpulong ni Presidente Wilford Woodruff” (magsugod sa “ako nakakita sa tukma”). Dapita ang klase sa pagsunod, nga mangita alang sa unsa unta ang nahimo ni Presidente Woodruff kon ang Dios wala misugo niya sa pagmando sa mga lider sa Simbahan nga hunungon ang pagpahigayon og dinaghan nga mga kaminyoon.
Unsa kaha unta ang nahimo ni Presidente Woodruff?
Unsay atong makat-unan gikan sa pamahayag ni Presidente Woodruff, “ako misulat unsa ang giingon sa Ginoo kanako nga isulat”? (Human makatubag ang mga estudyante, mahimo nimong isulat ang mosunod nga doktrina diha sa pisara: Ang Ginoo naggiya sa Iyang Simbahan pinaagi sa pagpadayag ngadto sa Presidente sa Simbahan.)
Sa unsang paagi nga nakaimpluwensya ninyo kining doktrina?
Dapita ang mga estudyante sa pagpakigbahin sa ilang mga pagpamatuod kalabut sa mga kamatuoran nga imong nasulat sa pisara. Mahimo usab nimong ipakigbahin ang imong pagpamatuod.
Imahe
Presidente Joseph F. Smith
Ipasabut nga adunay pipila ka mga Santos sa Ulahing mga adlaw nga mipadayon sa pagsulod ngadto sa bag-ong dinaghan nga mga kaminyoon human nahatag ang Manifesto. Niadtong 1904, si Presidente Joseph F. Smith mipahibalo “nga gidili ang tanang [dinaghan] nga mga kaminyoon, ug kon si bisan kinsa nga opisyal o miyembro sa Simbahan nga mopadayon sa pag-solemnize o mosulod ngadto sa maong kaminyoon siya … i-excommunicate” (sa Conference Report, Abr. 1904, 75). Kini nga polisiya nagpadayon karon.
Base sa unsay ninyong nakat-unan, unsaon ninyo sa pagtubag kon adunay mangutana ninyo kon ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagbuhat ba sa dinaghan nga kaminyoon? (Tabangi ang mga estudyante nga makasabut nga ang mga miyembro sa Simbahan naghimo og dinaghan nga kaminyoon sa usa ka panahon agi og pagsunod sa mando sa Ginoo, apan kana nga buhat dugay nang gihunong, sumala usab sa mando sa Ginoo. Ang kaminyoon tali sa usa ka lalaki ug usa ka babaye mao ang sumbanan sa Dios alang sa kaminyoon gawas lang kon iyang ipahayag [tan-awa sa Jacob 2:27, 30].)
Ang Ginoo nagpadayag nga ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinahanglang ma-sealed ngadto sa mga sakop sa ilang pamilya
Ipasabut nga human nahatag ang Manifesto, ang hulga sa federal nga gobyerno sa pagkumpiskar sa mga templo ug sa mga kabtangan sa Simbahan natapos. Kay wala kana nga kasamok, nakahimo ang mga Santos og mas dakong pagtagad sa buhat sa templo. Pagka-Abril 6, 1893, kwarenta ka tuig human napahimutang ang mga cornerstone sa Templo sa Salt Lake, si Presidente Wilford Woodruff mipahinungod niana nga templo, nga ang gidaghanon sa naggamit nga mga templo miabut na og upat.
Niadtong Abril 1894, usa ka tuig human sa pagpahinungod sa Templo sa Salt Lake, si Presidente Woodruff mipahibalo nga nakadawat siya og pagpadayag. Sa wala pa kining pagpadayag, ang mga miyembro sa Simbahan, mobuhat sumala sa kahibalo nga ilang naangkon, sa kasagaran gisilyo, o “gisagup,” ngadto sa mga lider sa Simbahan, sama ni Joseph Smith o ni Brigham Young, imbis ngadto sa ilang mga ginikanan. Apan nahibaloan ni Presidente Woodruff pinaagi sa usa ka pinadayag nga siya kinahanglang mogiya sa mga Santos “sa pagsubay sa ilang mga genealogy kutob sa ilang mahimo, ug aron ma-sealed ngadto sa ilang mga amahan ug mga inahan. Ipa-seal ang mga anak ngadto sa ilang mga ginikanan, ug ipadayon kining kutay kutob sa inyong maabut. … Mao kini ang kabubut-on sa Ginoo ngadto sa iyang katawhan” (sa James R. Clark, comp., Messages of the First Presidency of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 6 vols. [1965–75], 3:256–257; tan-awa usab sa Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Wilford Woodruff [2004], xxxiii–xxxv).
Kang kinsa kita ma-seal pinaagi sa ordinansa sa pag-seal? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat ang mosunod nga kamatuoran sa pisara: Kita mahimong ma-seal ngadto sa atong mga sakop sa pamilya, lakip niadtong kinsa nag-una kanato ug kadtong moabut human kanato, pinaagi sa gahum sa pag-seal.
Unsa ang inyong gibati sa pagkahibalo nga mahimo kamong ma-seal ngadto sa mga sakop sa inyong pamilya?
Tapusa pinaagi sa pagpamatuod bahin sa gahum sa pag-seal ug sa kaimportante sa pagsumpay sa atong mga kaugalingon ngadto sa mga henerasyon sa atong mga pamilya pinaagi sa mga ordinansa sa templo.
Ang mosunod nga pamahayag, nga nagsilbing pasiuna ngadto sa Opisyal nga Pamahayag 1 sa 2013 nga edisyon sa mga kasulatan, makatabang sa mga estudyante sa pagtubag sa mga pangutana mahitungod sa mga buhat sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw bahin sa dinaghan nga kaminyoon niadtong mga 1800. Mahimo kang magpa-print og mga kopya niining pamahayag ug iapud-apod kini ngadto sa mga estudyante kinsa wala pa nakakuha sa 2013 nga edisyon sa mga kasulatan.
“Ang Biblia ug ang Basahon ni Mormon nagtudlo nga ang pagpangasawa og usa lang mao ang sumbanan sa Dios alang sa kaminyoon gawas lang kon Siya magmando niini (tan-awa sa 2 Samuel 12:7–8 ug Jacob 2:27, 30). Nagsunod sa usa ka pinadayag ngadto ni Joseph Smith, ang buhat sa dinaghan nga kaminyoon gipasiugdahan sa mga miyembro sa Simbahan sa sayo nga bahin sa mga 1840 (tan-awa sa seksyon 132). Gikan sa mga 1860 ngadto sa mga 1880, ang gobyerno sa Estados Unidos mipasar og mga balaod sa paghimo niining relihiyosong buhat nga ilegal. Kini nga mga balaod sa katapusan gipatuman sa Korte Suprema sa Estados Unidos. Human nakadawat sa pagpadayag, si Presidente Wilford Woodruff mi-isyu sa mosunod nga Manifesto, nga gidawat sa Simbahan isip balido ug gikauyonan niadtong Oktubre 6, 1890. Misangpot kini ngadto sa pagtapos sa buhat sa dinaghan nga kaminyoon sa Simbahan.”
Opisyal nga Pamahayag 1. Ang buhat sa dinaghan nga kaminyoon kalit bang natapos human sa Manifesto?
Pipila sa mga miyembro sa Simbahan mipadayon sa pagsulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon human nahatag ang Manifesto niadtong 1890. Si Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipasabut:
Imahe
Elder Dallin H. Oaks
“Ang dinaghan nga kaminyoon wala dayon motapos tungod sa 1890 nga Manifesto. Ang mga relasyon kalabut sa dinaghan og asawa nga na-seal sa wala pa kana nga pinadayag gipahibalo nga gipadayon sulod sa usa ka henerasyon. Ang pagpahigayon sa dinaghan og mga asawa mipadayon usab sulod sa usa ka panahon gawas sa Estados Unidos, diin ang pagpatuman sa Manifesto dili klaro sulod sa usa ka panahon. Makita nga ang dinaghan nga mga kaminyoon nagpadayon usab sulod sa usa ka dekada sa laing mga dapit tali sa mga lider ug mga miyembro kinsa napaundayunan sa paghimo tungod sa kawalay klaro ug sa pagpamugos nga namugna sa dakong kasungian tali sa mga balaod nga wala mauyuni ug sa gitahud nga mga doktrina.
“Naguol ko sa dihang nabasa nako ang mga kahimtang diin ang mga asawa ug mga anak nag-atubang sa makaguol nga pagpili sa pagpamakak bahin kon hain na o anaa ba ang usa ka bana o amahan sa laing bahin o sa pagsulti sa kamatuoran ug makita siya nga mabalhug sa bilanggoan sa pikas bahin. … Ang pagkabilanggo sa usa ka amahan mao ang pagwagtang sa pagkaon sa lamesa ug igsusugnod sa pugon sa panimalay. Kadtong malisud nga pagpili naglakip og mga kasamok tali sa maong pagbati ug panginahanglan isip pasalig sa kamatuoran batok sa panginahanglan sa paghigugma sa kapikas ug kahupayan gikan sa katugnaw ug kagutom.
“Ang akong kasingkasing mibati ngadto sa mga lider sa Simbahan kinsa napiit tali sa ilang debosyon sa kamatuoran ug sa ilang debosyon sa ilang mga asawa ug mga anak ug sa usag usa. Sa pagsulti sa tinuod nagpasabut ngadto sa pagbudhi sa pagsalig o sa kawsa o sa pagpadala sa usa ka igsoon ngadto sa bilanggoan. …
“Wala ko masayud unsay hunahunaon bahin niining tanan, gawas nga ako wala mag-atubang sa pagpamugos nga gisagubang niadtong maayong mga tawo. Ang akong kasingkasing mibati ngadto kanila alang sa ilang kamaisugon ug sa ilang mga sakripisyo, nga diin ako direktang nakabenepisyo. Dili ako mohukom nila. Kana nga paghukom iya sa Ginoo, kinsa nasayud sa tanang kahimtang ug sa mga kasingkasing sa mga partisipante, usa ka ang-ang sa pagsabut ug kaalam nga wala pa masulayi gani sa labing maalamon nga mga historian” (“Gospel Teachings about Lying,” Clark Memorandum [Brigham Young University J. Reuben Clark Law School periodical], Tingpamulak 1994, 16–17).
Sukad sa 1904, ang Simbahan mi-excommunicate sa bisan kinsang mga miyembro nga mipahigayon o misulod ngadto sa dinaghan nga mga kaminyoon (tan-awa sa Conference Report, Abr. 1904, 75). Niadtong 1998 si Presidente Gordon B. Hinckley namahayag sa gibarugan sa Simbahan bahin sa pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon:
Imahe
President Gordon B. Hinckley
“Kini nga Simbahan walay labut bisan unsa niadtong nagbuhat og dinaghan og asawa. … Kon si bisan kinsa, sa atong mga miyembro nga nasuta nga naghimo sa dinaghan nga kaminyoon, sila i-excommunicate, ang labing bug-at nga silot nga mapahamtang sa Simbahan. Dili lang kadtong apil niini direktang nakasupak sa sibil nga balaod, sila nakasupak sa balaod niini nga Simbahan” (“What Are People Asking about Us?” Ensign, Nob. 1998, 71).
Mga pakigpulong ni Presidente Wilford Woodruff. Ang Ginoo dili gayud motugot sa Presidente sa Simbahan nga mopahisalaag kanato
Si Presidente Marion G. Romney sa Unang Kapangulohan misaysay sa iyang kasinatian uban ni Presidente Heber J. Grant, kinsa mao ang Presidente sa Simbahan nianang panahona:
Imahe
President Marion G. Romney
“Nagtindog tupad nako, iya akong giagbayan ug miingon: ‘Amigo ko, bantayi kanunay ang Presidente sa Simbahan, ug kon siya mosulti kanimo sa pagbuhat og bisan unsang butang, ug kini sayop, ug himoon nimo kini, ang Ginoo mopanalangin kanimo alang niini.’ Dayon uban sa kidhat sa iyang mata, siya miingon, ‘Apan dili ka angay nga mabalaka. Ang Ginoo dili gayud motugot sa iyang tigpama-ba nga mopahisalaag sa mga tawo’” (sa Conference Report, Okt. 1960, 78).