Lesson 97
Mga Gawa 23–26
Pambungad
Nilitis ng mga pinunong Judio si Pablo, at isang pangkat ng mga Judio ang nagsabwatan na patayin siya. Dinala si Pablo sa Cesarea, kung saan dinepensahan niya ang kanyang sarili laban sa mga maling paratang sa harap ng ilang pinunong Romano. Ikinuwento niya ang kanyang pagbabalik-loob at nagpatotoo tungkol kay Jesucristo.
Mga Mungkahi sa Pagtuturo
Mga Gawa 23–25
Si Pablo ay inusig, nilitis, at ibinilanggo
Bago magsimula ang klase, isulat ang sumusunod sa isang papel: Ang mga kautusan at mga pagpapala ng Diyos. Gumamit ng teyp o tali para lagyan ng marka ang isang lugar sa silid-aralan, at ilagay ang papel sa sahig sa loob ng namarkahang lugar. Kapag nagsimula ang klase, sabihin sa isang estudyante na tumayo sa lugar na kumakatawan sa mga kautusan at mga pagpapala ng Diyos.
-
Kapag napapalapit tayo sa Diyos sa pamamagitan ng pagsunod sa Kanyang mga kautusan at mga turo, ano ang ilan sa mga pagpapalang matatanggap natin?
Sabihin sa estudyante na umalis sa lugar na kumakatawan sa mga kautusan at mga pagpapala ng Diyos.
-
Ano ang ilang impluwensya ng mundo na makatutukso sa isang tao na talikuran at hindi na ipamuhay ang mga kautusan at mga turo ng Diyos?
-
Ano ang mangyayari kapag inilayo ng mga tao ang kanilang sarili sa Diyos?
Pasalamatan ang estudyante, at paupuin na siya. Sabihin sa mga estudyante na pag-isipan kung saang direksyon sila nakatuon sa kasalukuyan at gaano sila kalapit o kalayo sa Ama sa Langit. Sabihin sa mga estudyante na alamin sa pag-aaral nila ng Mga Gawa 23–26 ang mga katotohanang tutulong sa kanila kapag nadama nilang napapalayo na sila sa Diyos at sa Kanyang mga pagpapala.
Ipaalala sa mga estudyante na dinakip si Pablo sa labas ng templo sa Jerusalem at dinala at iniharap sa mga pinunong Judio (tingnan sa Mga Gawa 21:30–33; 22:23–30). Ibuod ang Mga Gawa 23:1–10 na ipinapaliwanag na nilitis si Pablo ng mga pinunong Judiong ito at ikinulong.
Ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang Mga Gawa 23:11. Sabihin sa klase na tahimik na sumabay sa pagbasa, na inaalam ang nangyari habang nakakulong si Pablo. Sabihin sa mga estudyante na ibahagi ang nalaman nila.
-
Ano ang sinabi ng Panginoon kay Pablo sa bilangguan?
Ipaalala sa mga estudyante ang mga pangakong nakatala sa Mga Gawa 18:9–10 na makakasama ni Pablo ang Panginoon at poprotektahan siya kapag ginawa niya ang gawain ng Panginoon. Maaaring ipamarka sa mga estudyante ang mga katagang “lumapit sa kaniya ang Panginoon” at ipasulat ang Mga Gawa 18:9–10 bilang cross-reference sa margin sa tabi ng talata 11.
Ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang sumusunod na buod:
Nalaman natin sa Mga Gawa 23:12–25:27 na ipinadala si Pablo ng Romanong kapitan sa Cesarea para hadlangan ang isang pangkat ng mga Judio sa pagpatay sa kanya. Ipinahayag ni Pablo na wala siyang kasalanan sa harap ng Romanong gobernador na si Felix. Bagama’t naniwala na walang kasalanan si Pablo, ikinulong pa rin ni Felix si Pablo sa loob ng dalawang taon. Pinalitan ni Festo si Felix bilang gobernador ng Roma. Si Haring Herodes Agripa, na namuno sa isang lugar na nasa hilagang-silangan ng Dagat ng Galilea, ay binisita si Festo at hinangad na marinig ang kaso ni Pablo. Si Pablo ay iniharap kay Haring Agripa.
Mga Gawa 26
Ikinuwento ni Pablo ang kanyang pagbabalik-loob at nagpatotoo tungkol kay Jesucristo sa harap ni Haring Agripa
Sabihin sa ilang estudyante na magsalitan sa pagbasa nang malakas ng Mga Gawa 26:4–11. Sabihin sa klase na tahimik na sumabay sa pagbasa, na inaalam kung paano inilarawan ni Pablo kay Haring Agripa ang kanyang buhay noon.
-
Paano inilarawan ni Pablo kay Haring Agripa ang kanyang buhay noon?
Ipaliwanag na ikinuwento ni Pablo ang kanyang pangitain tungkol sa Tagapagligtas. Ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang Mga Gawa 26:16–18. Sabihin sa klase na tahimik na sumabay sa pagbasa, na inaalam kung ano ang misyong ibinigay ng Panginoon kay Pablo sa daan patungong Damasco.
-
Anong misyon ang ibinigay ng Panginoon kay Pablo? (Maaari mong imungkahi na markahan ng mga estudyante ang mga katagang naglalarawan sa misyon na ibinigay ng Panginoon kay Pablo.)
Ipaliwanag na sa kontekstong ito, ang salitang mana (talata 18) ay tumutukoy sa pagpasok sa kahariang selestiyal ng Diyos.
-
Ano ang makatutulong sa isang tao upang matalikuran niya ang kadiliman at impluwensya ni Satanas at makalakad patungo sa liwanag at sa mga kautusan at mga pagpapala ng Diyos?
Ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang Mga Gawa 26:19–23. Sabihin sa klase na tahimik na sumabay sa pagbasa, na inaalam kung ano ang sinabi ni Pablo na itinuro niya kapwa sa mga Judio at mga Gentil na dapat nilang gawin para matanggap ang mga pagpapalang nabanggit sa talata 18. Maaari mong ipaliwanag na ang ibig sabihin ng mga katagang “mangagsigawa ng mga gawang karapatdapat sa pagsisisi” sa talata 20 ay mamuhay nang matwid upang ipakita na ikaw ay tunay na nagsisi.
-
Ayon sa talata 20, ano ang itinuro ni Pablo na kapwa gawin ng mga Judio at mga Gentil?
Isulat sa pisara ang sumusunod na hindi kumpletong pahayag: Kung tayo ay magsisisi at babaling sa Diyos …
-
Batay sa natutuhan natin sa talata 18, paano ninyo kukumpletuhin ang pahayag na nasa pisara? (Ibuod ang mga sagot ng mga estudyante at kumpletuhin ang pahayag sa pisara para ganito ang kalabasan: Kung magsisisi tayo at babaling sa Diyos, madadaig natin ang impluwensya ni Satanas sa ating buhay, makatatanggap ng kapatawaran sa ating mga kasalanan, at magiging karapat-dapat sa kahariang selestiyal.)
Upang matulungan ang mga estudyante na maunawaan ang alituntuning ito, ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang sumusunod na pahayag ni Elder Neil L. Andersen ng Korum ng Labindalawang Apostol (maaaring magbigay ng kopya ng pahayag sa mga estudyante):
“Kapag nagkakasala tayo, tumatalikod tayo sa Diyos. Kapag nagsisisi tayo, muli tayong bumabaling sa Diyos.
“Ang imbitasyong magsisi ay bihirang maging tinig ng pagpaparusa, sa halip ito ay isang mapagmahal na pagsamong pumihit at ‘muling bumaling’ sa Diyos [tingnan sa Helaman 7:17]. Pag-anyaya iyon ng isang mapagmahal na Ama at ng Kanyang Bugtong na Anak na higitan pa natin ang ating sarili, taasan pa ang uri ng pamumuhay, magbago, at damhin ang kaligayahan ng pagsunod sa mga utos” (“Magsisi … Upang Mapagaling Ko Kayo,” Ensign o Liahona, Nob. 2009, 40).
-
Ayon kay Elder Andersen, ano ang makakamtan natin kapag tayo ay nagsisisi at muling bumabaling sa Ama sa Langit at kay Jesucristo?
Sabihin sa mga estudyante na alamin sa kanilang patuloy na pag-aaral ng Mga Gawa 26 kung ano ang nakahadlang kina Festo at Haring Agripa para magsisi, bumaling sa Diyos, at magbalik-loob kay Jesucristo. Isulat sa pisara ang sumusunod na hindi kumpletong pahayag: Upang magbalik-loob kay Jesucristo …
Pagpartner-partnerin ang mga estudyante. Ipabasa sa magkakapartner ang Mga Gawa 26:24–28. Sabihin sa kanila na tukuyin at ihambing kung ano ang naging reaksyon at tugon nina Festo at Haring Agripa sa mga turo at patotoo ni Pablo tungkol sa Tagapagligtas. Habang nagbabasa at nag-uusap ang magkakapartner, isulat sa pisara ang sumusunod na chart (huwag isama ang mga pahayag sa ilalim ng bawat heading):
|
Mga Reaksyon sa mga Turo ni Pablo | |
|---|---|
|
Festo |
Haring Agripa |
|
Nagsalita sa malakas na tinig Sinabing si Pablo ay ulol [hangal] Pinaratangan si Pablo na nababaliw |
Halos mahikayat na maging Kristiyano |
Pagkatapos ng sapat na oras, palapitin ang ilang estudyante sa pisara at ipasulat ang natuklasan nila (ang mga sagot ay dapat na katulad ng mga kataga sa chart na nasa itaas).
-
Ano ang ipinapakita ng reaksyon ni Festo tungkol sa opinyon niya sa mga turo ni Pablo? (Idagdag ang salitang Hindi naniniwala sa mga sagot ng mga estudyante sa ilalim ng heading na “Festo.”)
-
Ayon sa talata 27, ano ang sinabi ni Pablo na alam niya tungkol kay Haring Agripa? (Idagdag ang Naniniwala sa mga propeta sa ilalim ng heading na “Haring Agripa.”)
-
Ano ang matututuhan natin mula sa komento ni Agripa kay Pablo tungkol sa pagpapasiya ni Agripa na maging Kristiyano (tingnan sa talata 28)? (Idagdag ang Hindi handang lubos na sumunod sa ilalim ng heading na “Haring Agripa.”)
Ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang Mga Gawa 26:29. Sabihin sa klase na tahimik na sumabay sa pagbasa, na inaalam kung paano tumugon si Pablo sa sinabi ni Haring Agripa na halos mahikayat na siyang maging isang Kristiyano.
-
Ano ang hangad ni Pablo para sa hari at sa lahat ng nakarinig ng kanyang mga turo?
-
Ano sa palagay ninyo ang nakahadlang kay Festo na magbalik-loob kay Jesucristo?
-
Ano sa palagay ninyo ang nakahadlang kay Haring Agripa na magbalik-loob?
-
Ano ang matututuhan natin kina Festo at Haring Agripa tungkol sa dapat nating gawin para magbalik-loob kay Jesucristo? (Maaaring iba-iba ang mga sagot ng mga estudyante, ngunit tiyaking matutukoy nila ang sumusunod na alituntunin: Upang lubos ang pagbabalik-loob kay Jesucristo, dapat nating piliing maniwala sa ebanghelyo at lubos na ipamuhay ito.)
Upang matulungan ang mga estudyante na maunawaan ang alituntuning ito, ipabasa nang malakas sa isang estudyante ang sumusunod na pahayag ni Pangulong Dieter F. Uchtdorf ng Unang Panguluhan:
“Nakatayo ang dalawang magkapatid na lalaki sa ibabaw ng maliit na talampas kung saan tanaw ang dalisay na tubig ng bughaw na lawa. Popular itong talunan ng mga lumalangoy, at madalas pag-usapan ng magkapatid ang pagtalon dito—isang bagay na nakita nilang ginagawa ng iba.
“Kahit pareho nilang gustong tumalon, walang gustong magpauna sa kanila. Hindi naman gaanong matarik ang talampas, ngunit para sa magkapatid, parang naragdagan ang taas nito tuwing dudukwang sila—at agad silang pinanghihinaan ng loob.
“Sa wakas, ipinuwesto ng isa sa kanila ang kanyang paa sa gilid ng talampas at walang takot na bumuwelo. Sa sandaling iyon bumulong ang kanyang kapatid, ‘Mabuti pa siguro sa susunod na tag-init na lang.’
Gayunman, nakabuwelo na ang kapatid niya at hindi na mapigilang tumalon. ‘Kapatid,’ sabi niya, ‘desidido na ‘ko!’
“Bumagsak siya sa tubig at mabilis na pumaibabaw at tuwang-tuwang sumigaw. Agad sumunod ang kanyang kapatid. Maya-maya, pinagtatawanan na nila ang huling salita ng unang kapatid bago ito tumalon sa tubig: ‘Kapatid, desidido na ako.’
“Ang pagiging desidido ay parang pagtalon sa tubig. Kung tatalon ka nga o hindi. Kung susulong ka o mananatiling nakatigil. Hindi maaaring tumigil sa gitna. …
“Yaong hindi gaanong tapat sa pangako ay hindi rin lubusang nagkakaroon ng patotoo, kagalakan, at kapayapaan. Ang mga dungawan ng langit ay maaaring bahagya lamang na nakabukas sa kanila. …
“Kahit paano, bawat isa sa atin ay magpapasiya habang nakatanaw sa tubig. Dalangin ko na tayo ay sumampalataya, sumulong, matapang na harapin ang ating takot at pag-aalinlangan, at sabihin sa ating sarili, ‘Desidido na ako!’” (“Kapatid, Desidido Na Ako,” Liahona, Hulyo 2011, 4, 5).
-
Paanong katulad ng pagtalon sa tubig ang pagpapasiyang ipamuhay ang ebanghelyo?
-
Ayon kay Pangulong Uchtdorf, bakit mahalagang lubos na maging tapat sa pangakong ipamuhay ang ebanghelyo sa halip na “hindi gaanong tapat sa pangako” na ipamuhay ang ebanghelyo?
-
Paano nakatutulong ang inyong tapat na pangakong ipamuhay ang isang kautusan o alituntunin ng ebanghelyo sa pagpapatatag ng inyong pagbabalik-loob kay Jesucristo? (Maaaring magbahagi ng sarili mong halimbawa.)
Sabihin sa mga estudyante na magsulat sa kanilang notebook o scripture study journal ng mga kautusan o mga alituntunin ng ebanghelyo na sa palagay nila ay lubos nilang naipamuhay. Sabihin sa kanila na pag-isipan ang anumang alituntunin ng ebanghelyo na tapat nilang naipapamuhay nang “halos” ngunit hindi “lahat” (Mga Gawa 26:29). Sabihin sa mga estudyante na magsulat ng isang mithiin tungkol sa gagawin nila upang madagdagan ang kanilang pang-unawa at katapatan sa isa sa mga alituntuning ito. Hikayatin ang mga estudyante na manalangin na tulungan sila habang nagsisikap silang lubos na makapagbalik-loob kay Jesucristo sa pamamagitan ng mas lubos na pamumuhay sa ebanghelyo.
Ibuod ang Mga Gawa 26:30–32 na ipinapaliwanag na natuklasan nina Festo at Haring Agripa na walang kasalanan si Pablo at pakakawalan na sana siya, ngunit dahil idinulog ni Pablo ang kanyang sitwasyon kay Cesar, kailangan nilang ipadala si Pablo sa Roma.
Tapusin ang lesson na nirerebyu at pinapatotohanan ang mga alituntuning itinuro sa Mga Gawa 23–26.
Komentaryo at Pinagmulang Impormasyon
Mga Gawa 25:13. Sino si Herodes Agripa?
Para maipakita ang kaugnayan sa isa’t isa ng maraming miyembro ng pamilya Herodes na binanggit sa Bagong Tipan, tingnan ang chart sa entry na “Herodes” sa Gabay sa mga Banal na Kasulatan.
“Si Herodes Agripa II (tinatawag ding Marcus Julius Agrippa) ang ikapito at huling hari sa Judiong dinastiyang Herodian. Siya ang naghari sa teritoryo na nasa hilagang-silangan ng Dagat ng Galilea mula A.D. 55 hanggang 93. Siya ay anak ni Herodes Agripa I, na nag-utos na ipapatay si Santiago at nagpabilanggo kay Pedro (tingnan sa Mga Gawa 12:1–4); apo ni Herodes Antipas, na nagpapugot ng ulo ni Juan Bautista (tingnan sa Mateo 14:1–12); at ang apo sa tuhod ni Herodes, ang Dakila na nag-utos na patayin ang mga sanggol sa Betlehem (tingnan sa Mateo 2:16).
“Ang kaharian ni Agripa ay nasa hilaga ng teritoryo ni Festo. Si Agripa at ang kanyang kapatid na si Bernice … ay bumisita kay Festo sa Cesarea habang nakabilanggo roon si Pablo. Dahil si Agripa ay isang Judio at samakatwid ay mas pamilyar sa mga gawain ng mga Judio kaysa kay Festo, na isang Romano, umasa si Festo na matutulungan siya ni Agripa na maunawaan ang mga paratang laban kay Pablo at makatulong din sa pagsulat ng kanyang liham kay Cesar (tingnan sa Mga Gawa 25:24–27; 26:3)” (New Testament Student Manual [Church Educational System manual, 2014], 326).
Mga Gawa 26:24. “Pablo, ikaw ay ulol; ang kalakhan ng dunong mo ay siyang sa iyo’y napapaulol”
Inihambing ni Propetang Joseph Smith, ang pang-uusig na naranasan niya pagkatapos ng kanyang Unang Pangitain sa mga karanasan ni Apostol Pablo (tingnan sa Joseph Smith—Kasaysayan 1:24–25). Kapwa nakita nina Pablo at Joseph Smith ang Tagapagligtas at narinig ang Kanyang tinig. Pareho silang nagpatotoo na nakakita sila ng pangitain. Dahil dito, kapwa sila inusig at nilibak, subalit nanatili pa rin silang matatag sa kanilang nasaksihan at patotoo kay Jesucristo. Bukod pa riyan, maraming tala tungkol sa Unang Pangitain ni Joseph Smith, tulad ng maraming tala tungkol sa pangitain ni Pablo tungkol sa Tagapagligtas (tingnan sa Mga Gawa 9:3–9; Mga Gawa 22:6–11; Mga Gawa 26:13–18). Sa kabila ng bahagyang pagkakaiba sa detalye, ang maraming tala tungkol dito ay umaayon sa napakahalagang katotohanan na bawat isa sa kanila ay nakita at nakausap si Jesucristo.
Mga Gawa 26:28. “[Halos] [ma]hikayat … mo akong maging Cristiano”
Habang naglilingkod bilang miyembro ng Pitumpu, itinuro ni Elder Bruce C. Hafen:
“Kung kailangan nating ibigay ang lahat ng mayroon tayo, kung gayo’y hindi sapat ang pagbibigay natin ng halos lahat. Kung halos sinusunod natin ang utos, halos natatanggap natin ang mga biyaya” (“Ang Pagbabayad-sala: Lahat para sa Lahat,” Ensign o Liahona, Mayo 2004, 98).
Ginamit ni Pangulong Harold B. Lee ang mga salita ni Haring Agripa sa mga miyembro ng Simbahan na nagtatangkang hindi isali ang kanilang sarili sa pagsunod sa mga kautusan:
“Isang mabait na bishop ang nagkomento tungkol sa tinatawag niyang pinakamalungkot na salitang narinig niya mula sa isang lalaking may mataas na katayuan. Binasa niya ang mga salita mula sa panahon ni Apostol Pablo noong si Pablo ay nagbahagi ng kanyang malakas na patotoo tungkol sa kanyang pagbabalik-loob sa harap ni Haring Agripa. Ang tugon ni Haring Agripa ay, ‘[Halos] [ma]hikayat … mo akong maging Cristiano.’ (Mga Gawa 26:28.) Pagkatapos ay sinabi ng bishop, ‘Alam ng hari ang katotohanan ngunit wala siyang tapang na gawin ang mga yaong kinakailangang gawin. …’
“At pagkatapos ay inilarawan [ng bishop] ang ilang bagay na natuklasan niya sa kanyang ward sa maikli ngunit napakalakas na sermon. ‘Bilang tugon sa Panginoon, “Pumarito ka, sumunod ka sa akin” (Marcos 10:21), may ilang miyembro na halos mahikayat,’ sabi niya, ‘pero hindi pa rin, at sasabihing, “halos mahikayat mo akong maging matapat pero kailangan kong mangopya para makapasa sa pagsusulit.”’ …
“[Sabi pa ng bishop,] ‘Halos mahikayat mo akong panatilihing banal ang araw ng Sabbath, pero masayang maglaro sa araw ng Linggo.
“‘Halos mahikayat mo akong mahalin ang aking kapwa, pero masungit siya; na maging maunawain sa pananaw ng iba, pero talagang mali sila; … na gawin ang home teaching, pero malamig at mahalumigmig sa labas ngayong gabi; na magbayad ng ikapu at handog, pero kailangan namin ng bagong color TV. … Halos! Halos! Halos!’” (sa Conference Report, Abr. 1964, 23–24).