Laipelí
Lēsoni 7: 1 Nīfai 2


Lēsoni 7

1 Nīfai 2

Talateú

ʻOku fakahaaʻi ʻe he fakamatala ʻi he 1 Nīfai 2 ʻa e ngaahi tali kehekehe ki he ngaahi fekau mei he ʻEikí. Naʻe talangofua ʻa Līhai ki he fekau ʻa e ʻEikí ke taki hono fāmilí ki he maomaonganoá. ʻI he fehangahangai mo e faingataʻa ʻo e fekau ko ʻení, naʻe fakafepaki ʻa Leimana mo Lēmiuela. Naʻe fekumi ʻa Nīfai ki ha fakamoʻoni naʻe fakapapauʻí.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

1 Nīfai 2:1–7

ʻOku fekau ʻe he ʻOtuá kia Līhai ke mavahe ki he maomaonganoá

Kole ange ki he kau akó ke nau fakakaukau loto kuo fakahā ange ʻe heʻenau mātuʻá kiate kinautolu ʻe mavahe honau fāmilí ʻapongipongi, pea liʻaki e meimei meʻa kotoa naʻa nau maʻú. Te nau lue ki he feituʻu maomaonganoá, ʻo ʻave pē e ngaahi meʻa naʻe fie maʻu ke nau moʻui aí.

  • ʻE anga fēfē hoʻo talí?

  • ʻE liliu fēfē hoʻo talí kapau naʻá ke ʻilo ko e fekau ke hiki ki he feituʻu maomaonganoá naʻe haʻu ia mei he ʻEikí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e 1 Nīfai 2:1–6. Kole ki he kalasí ke nau kumi e ngaahi ʻuhinga naʻe taki ai ʻe Līhai hono fāmilí ki he feituʻu maomaonganoá.

  • Ko e hā e fekau naʻe maʻu ʻe Līhai mei he ʻEikí? (Vakai, 1 Nīfai 2:2.)

  • Ko e hā ʻokú ke ako mei he ngaahi fili ʻa Līhai ki he meʻa ke ʻavé mo e meʻa ke tukú?

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e konga ko ʻeni mei he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he taimi te ke akoʻi ai ʻa e konga ko ʻení (vakai ki he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná: Ngaahi Fakahinohino ki he Faiako Seminelí).

Kole ki ha taha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e 1 Nīfai 2:7.

  • Naʻe fai ʻe Līhai ha fakamālō ki he ʻEikí hili pē ʻene mavahe mei hono ʻapí mo ʻene koloá. Ko e hā e meʻa ʻoku tau ako mei he meʻá ni?

  • Ko e hā e meʻa naʻe pau ke fakamālō ai ʻa Līhaí?

Hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻI he taimi ʻoku tau faivelenga mo talangofua aí, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi he ngaahi taimi ʻo e ʻahiʻahí.

  • Ko e fē ha taimi kuó ke ongoʻi ai hono tokoniʻi koe ʻe he ʻEikí ʻi he ngaahi taimi ʻo e ʻahiʻahí? (Poupouʻi e kau akó ke nau fekumi ki he tataki ʻa e Laumālié ʻi hono tali e fehuʻi ko ʻení. Tokoni ke mahino kiate kinautolu ʻoku ʻikai fie maʻu ke vahevahe ʻa e ngaahi aʻusia ʻoku fuʻu pelepelengesi mo ʻikai fakahāhā holó.)

1 Nīfai 2:8–15

ʻOku lāunga ʻa Leimana mo Lēmiuela koeʻuhí ko ʻena tamaí

Kole ki he kau akó ke nau fehuʻi fakalongolongo pē kiate kinautolu kapau kuo ʻi ai ha taimi ne nau lāunga ai, ʻi he leʻo pe fakalongolongo pē, kau ki ha fekau mei he ʻEikí pe kau ki ha kole mei ha mātuʻa pe taki ʻo e Siasí. ʻOange ha taimi ke nau fakakaukau loto ai ki he ngaahi meʻa kuo nau aʻusiá.

  • Ko e hā ʻoku tau lāunga ai he taimi ʻe niʻihi ʻoku ʻomai ai ha fakahinohinó?

Tohiʻi ʻa e Vaitafe mo e Teleʻa ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e 1 Nīfai 2:8–10.

  • Ko e hā e founga naʻe fie maʻu ai ʻe Līhai ʻa Leimana ke ne hangē ha vaitafé? Ko e hā e founga naʻá ne fie maʻu ai ʻa Lēmiuela ke ne hangē ha teleʻá? (ʻE ala fie maʻu ke ke kole ki he kau akó ke tohi ʻenau talí ʻi he palakipoé ʻi he tafaʻaki ʻo e ongo foʻi lea ko e Vaitafe mo e Teleʻá.)

  • Ko e hā e meʻa naʻe feinga ʻa Līhai ke akoʻi kia Leimana mo Lēmiuelá?

ʻAi ke lau fakalongolongo ʻe he kau akó ʻa e 1 Nīfai 2:11–14.

  • Ko e hā e niʻihi ʻo e ngaahi ʻuhinga naʻe lāunga ai ʻa Leimana mo Lēmiuela kau ki heʻena tamaí?

  • ʻI he 1 Nīfai 2:11, ʻoku ʻuhinga e foʻi lea ko e kia-kekeva ki he hīkisia pe taʻe-fie-auna. Ko e hā ʻoku faʻa fakatupu ai ʻe he ngaahi ongoʻi hīkisiá ke lāunga e kakaí?

  • ʻOkú ke fakakaukau ko e hā hono ʻuhinga ʻoku hoko e lāungá he taimi ʻe niʻihi ko e tupu mei he ʻikai ke mahino ki he kakaí ʻa e ngaahi fetuʻutaki mo e ʻOtuá?

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e konga ko ʻeni mei he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he taimi te ke akoʻi ai ʻa e konga ko ʻení (vakai ki he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná: Ngaahi Fakahinohino ki he Faiako Seminelí).

Fakamatalaʻi ange ko e ʻuhinga ʻe taha ʻoku fie maʻu ai ʻe Sētane ke tau lāungá ke taʻofi kitautolu mei he muimui ki he kau palōfita moʻuí, kau taki kehe kuo ueʻi fakalaumālié, mo e mātuʻá. ʻE ala fie maʻu ke ke vahevahe ʻeni ko e konga ʻo hoʻo fealeaʻakí, ʻo makatuʻunga ʻi ha fakamatala naʻe fai ʻe ʻEletā H. Losi Uekameni ʻo e Kau Fitungofulú:

“ʻOku ʻi ai ha konga ʻe tolu ʻo e lāungá, pea ʻoku tataki kitautolu ʻe he konga takitaha [ki ha hala ʻoku fakaiku ki he talangataʻá.”] ʻUluakí, ʻoku kamata ke fakafehuʻi e kakaí. [ʻOku nau fehuʻia, “ʻuluakí ʻi honau ʻatamai pē ʻonautolú,” pea nau fakatō leva ʻa e ngaahi fehuʻí “ʻi he ʻatamai ʻo e niʻihi kehé.” Uá, ʻoku kamata ke fakaʻuhiga mo tulitonuhia ʻa kinautolu ʻoku lāungá ʻi he ʻikai ke nau fai ʻa e tuʻutuʻuni kuo tuku kiate kinautolú.] … Ko ia naʻa nau tulitonuhia ʻaki ʻenau talangataʻá.” ʻOku fakaiku ʻenau tulitonuhiá ki he konga hono tolú: “Ko e fakapikopiko ʻi he muimui ko ia ki he fekau ʻa e ʻEikí. …

“ ʻOku ou fakaafeʻi kimoutolu ke mou tokanga taha ki he ngaahi fekau ʻa e palōfita moʻuí ʻa ia ʻokú ke hohaʻa ki aí. ʻOkú ke fehuʻia [nai] pe ʻoku ʻi ai hano kaunga kiate koe? ʻOkú ke kumi [nai] ha ʻuhinga ke ʻoua naʻá ke fai ai ʻa e fekaú? ʻOkú ke ongoʻi taʻe fiemālie [nai] ʻi he niʻihi ko ia ʻoku nau fakamanatu atu kiate koe ʻa e fekau ko iá? ʻOkú ke fakapikopiko [nai] ʻi hono tauhi iá? Tokanga ki he olopoto ʻa e filí. Tokanga telia naʻá ke lāunga” (Liahona, Sānuali 2002, 98–100). (“Tokanga Telia ʻa e Lāungá.”)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau tali ʻa e fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá pe tohi fakamatala fakakalasí:

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai kapau ʻokú ke ʻilo ʻokú ke lāunga kau ki he kau palōfitá mo e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí?

1 Nīfai 2:16–19

ʻOku fekumi ʻa Nīfai ke maʻu ha mahino mei he ʻEikí

ʻAi ke lau mo fakalaulauloto fakalongolongo ʻa e kau akó mei he 1 Nīfai 2:16, 19.

  • Naʻe tali fēfē ʻe Nīfai ki he fekau ʻa ʻene tamaí?

  • Ko e fē taimi ne ke ui ai ki he ʻOtuá peá ke ongoʻi kuo fakamolū ho lotó?

ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke nau talanoa ki ha ngaahi taimi ne fakamolū ai ʻe he ʻEikí honau lotó (kae fakamanatu ange kiate kinautolu ʻoku ʻikai totonu ke nau ongoʻi haʻisia ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻoku fuʻu pelepelengesi pe ʻikai ke fakahāhā holó). ʻIkai ngata aí, te ke ala fie maʻu ke talanoa ki ha taimi ne fakamolū ai ʻe he ʻEikí ho lotó. Fakapapauʻi ki he kau akó ko e taimi ʻoku tau ui ai ki he ʻOtuá, te Ne lava ʻo fakamolū hotau lotó ke tau tui ki Heʻene folofolá.

Lau leʻo lahi ʻa e 1 Nīfai 2:19. ʻAi ke fakamatalaʻi ʻe he kau akó ʻi he lea pē ʻanautolu ʻa e ʻuhinga ʻo e lea ko e “faivelenga” mo e “loto fakatōkilalo.” Poupouʻi kinautolu ke nau fekumi ki he ʻEikí ʻo hangē ko ia naʻe fai ʻe Nīfaí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e 1 Nīfai 2: 17–18.

  • Ko e hā e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku tau lava ʻo ako mei he ngaahi tali kehekehe ʻa Nīfai, Samu, Leimana, mo Lēmiuelá?

  • Ko e fē ha taimi kuo fakamālohia ai ʻe he ngaahi lea ʻa ha mēmipa ʻo e fāmilí pe kaungāmeʻá hoʻo tuí, ʻo hangē ko hono fakamālohia ʻe he ngaahi lea ʻa Nīfaí ʻa e tui ʻa Samú?

1 Nīfai 2:20–24

ʻE tuʻumālie ʻa kinautolu ʻoku nau tauhi ʻa e ngaahi fekaú

ʻAi ke lau ʻe he kau akó ʻa e 1 Nīfai 2:20–21 Fakaafeʻi kinautolu ke nau feinga ke ʻiloʻi pe fakaʻilongaʻi ʻa e talaʻofa ko iá, “pea fakatatau ki hoʻo tauhi ʻeku ngaahi fekaú, te ke tuʻumālie.” Fakamatalaʻi ange, ʻi heʻenau ako ʻa e Tohi ʻa Molomoná, te nau lau ai ʻo kau ki he ngaahi sīpinga ʻo e talaʻofá ni kuo fakahokó

Fakakaukau ke vahevahe ange ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Pulusi R. Makongikī ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“Ko e talangofuá ʻa e ʻuluaki fono ʻo e langí. Ko e meʻa kotoa pē ʻoku tupulakí, haohaoa, fakamoʻui, fakaʻotua, tonu mo totonu mo moʻoní, ko e ngaahi meʻa lelei kotoa pē ʻoku taumalingi mai kiate kinautolu ʻoku nau tauhi e ngaahi fono ʻAʻana ʻoku Taʻengatá. ʻOku ʻikai ha meʻa ʻi he taʻengatá kotoa ʻoku toe mahuʻinga ange ka ko hono tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá” (The Promised Messiah: The First Coming of Christ [1978], 126).

Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻoku tāpuakiʻi ʻe he ʻOtuá ʻa kinautolu ʻoku talangofua mo faivelengá. ʻOku lava ke fakatupulaki ʻe he kau akó ʻa e loto falalá ʻi hono maʻu ha fakahinohino mei he ʻEikí ʻo hangē ko Nīfaí. Poupouʻi kinautolu ke nau fāifeinga ke talangofua ange pea ke muimui ki he fakahinohino ʻoku nau maʻu mei he Laumālie Māʻoniʻoní.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

1 Nīfai 2:2–6. Hala naʻe malava ke ʻalu ai ʻa e fāmili ʻo Līhaí

Mahalo naʻe tataki ʻe Līhai hono fāmilí ki he Tahi Kulokulá ofi ki he Kūlifa ʻo ʻAkapaá, meimei ki he maile ʻe 180 nai (kilomita ʻe 290) mei Selusalema. Naʻe fie maʻu heni ke fai ha fononga ʻi he fonua vela mo pakukā, pea ʻiloa he kau kaihaʻa naʻa nau tatali ke kaihaʻasi mei he kau fononga ne ʻikai ke mateuteú. Hili ʻenau aʻu ki he Tahi Kulokulá, naʻe toe fononga e fāmilí he ʻaho ʻe tolu kimuʻa pea nau toki ʻapitanga ʻi ha teleʻa ʻi ha veʻe vaitafe. Naʻe mei ʻaho ʻe 14 ʻa e fononga mei Selusalema ki he teleʻa he veʻe vaitafé. ʻE ala fie maʻu ke ke fakamanatu ki he kau akó ʻa e ngaahi vā mamaʻo ko ʻení mo e ngaahi taimi ne nau lau ai kau ki he toe foki ʻa Nīfai mo hono ngaahi tokouá ki Selusalemá.

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e konga ko ʻeni mei he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he taimi te ke akoʻi ai ʻa e konga ko ʻení (vakai ki he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná: Ngaahi Fakahinohino ki he Faiako Seminelí).

ʻĪmisi
mape ʻo e Hahake Lotolotó

1 Nīfai 2:7. Ko hono fakahaaʻi e loto houngaʻiá ki he ʻEikí

ʻOku fakamahinoʻi ʻa e loto houngaʻia ʻa Līhai ki he tataki mo e maluʻi ʻa e ʻEikí ʻi he 1 Nīfai 2:7: “Naʻá ne fokotuʻu ha ʻesi-feilaulau ʻaki ha ngaahi maka, ʻo ne fai ha feilaulau ki he ʻEikí mo ʻoatu ʻa e fakafetaʻi ki he ʻEiki ko hotau ʻOtuá.” Ko e ʻuluaki ʻeni ʻo e ngaahi sīpinga lahi ne hoko he Tohi ʻa Molomoná ʻi he taimi naʻe fai ai ʻe he kau muimui faivelenga ʻo Kalaisí ha ngaahi feilaulau mo ha ngaahi feilaulau tutu ke fakahaaʻi ʻenau fakafetaʻi ki he ʻOtuá (vakai, ki ha sīpinga ʻi he, 1 Nīfai 7:22; Mōsaia 2:3–4). ʻOku mahuʻinga ki he fānau ʻa e Tamai Hēvaní ke fakahaaʻi ha loto houngaʻia moʻoni mo talangofua kapau ʻoku nau fie maʻu ke fakahōifua kiate Ia (vakai, T&F 59:21).

Paaki