Laipelí
Lēsoni 23: 2 Nīfai 2 (Konga 1)


Lēsoni 23

2 Nīfai 2 (Konga 1)

Talateú

ʻOku ʻi he 2 Nīfai 2ʻa e hokohoko atu ʻo e ngaahi akonaki ʻa Līhaí kimuʻa pē pea pekiá. Naʻe lea fakahangatonu ʻa Līhai ki hono foha ko Sēkopé, ʻo ne fakamoʻoniʻi ʻa e malava ʻe he ʻEikí ke fakatapui ʻetau ngaahi faingataʻaʻiá ke tau lelei ai. Naʻá ne lea ki hono ngaahi fohá kotoa, ʻo akonaki kau ki he Hinga ʻa ʻĀtamá—ʻuhinga naʻe mahuʻinga aí pea mo e anga ʻene uesia ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá—pea mo e mahuʻinga ke ʻi ai e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. (Naʻe akonaki foki ʻa Līhai ʻo kau ki he tokāteline ʻo e tauʻatāina ke filí. ʻE akoʻi ʻa e tokāteliné ni ʻi he lēsoni hokó.)

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Nīfai 2:1–4

ʻOku lea ʻa Līhai kia Sēkope ʻo kau ki he ngaahi faingataʻá mo e tāpuakí

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau sio ki he felāveʻi ʻa e 2 Nīfai 2mo ʻenau moʻuí, kole ke nau fakakaukau ki ha tau ʻoku nau ʻilo kuo fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa pe ʻahiʻahi lahi. Fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukauloto ki ha meʻa te nau lea ʻaki ke poupouʻi e tokotaha ko iá. Kole ke nau teuteu ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e kalasí.

Fakamatalaʻi ʻoku kau ʻi he 2 Nīfai 2e lekooti ʻo e lea ʻa Līhai ki hono foha ʻa ia naʻá ne tofanga ʻi ha ngaahi faingataʻa. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e 2 Nīfai 2:1. Fehuʻi kiate kinautolu ke talamai pe ko e foha fē naʻe akoʻi ʻe Līhaí (Sēkope) pea naʻe makatuʻunga mei he hā ʻa e faingataʻaʻia hono fohá (ko e angakovi ʻo hono ngaahi tokouá). Pea tuku ki he kau akó ke lau fakalongolongo ʻa e 2 Nīfai 2:2–3. Mahalo te ke fie maʻu ke fokotuʻu ange ke nau fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi lea pe kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻe ala fai ʻe he ʻEikí maʻa Sēkopé.

Kole ki he kau akó ke vahevahe ʻa e ngaahi kupuʻi lea naʻa nau maʻú. Pea fai ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoniʻi kinautolu ke mahino ʻoku lava ʻe he ʻEikí ʻo fakatapui ʻetau ngaahi faingataʻaʻiá ke hoko ko ha tāpuaki kiate kitautolu:

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻa e kupuʻi leako e “fakatapui ʻa hoʻo ngaahi faingataʻaʻiá ke hoko ko ha tāpuaki kiate koe”? (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e fakatapuíke tāpuakiʻi pe ʻai ke māʻoniʻoni.)

  • Ko e fē ha taimi naʻá ke sio ai ki hono lava ke fakatapui ʻe he ʻEikí ʻetau ngaahi faingataʻaʻiá ke hoko ko ha tāpuaki kiate kitautolu?

2 Nīfai 2:5–25

ʻOku akoʻi ʻe Līhai hono ngaahi fohá kau ki he Hingá mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí

Fakamatalaʻi naʻe akoʻi ʻe Līhai ʻa Sēkope mo hono ngaahi foha kehé kau ki he Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví. Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea“ko e Hingá” ki he ngaahi meʻa naʻe hoko kia ʻĀtama mo ʻIvi mo hona hakó koeʻuhí ko e fili ʻa ʻĀtama mo ʻIvi ke kai ʻa e fua tapú ʻi he Ngoue ko ʻĪtení.

  • Ko e hā e fili naʻe ʻoange ʻe he ʻEikí kia ʻĀtama mo ʻIvi ʻi he Ngoue ko ʻĪtení? (Naʻá Ne fakangofua kinaua ke na fili pe te na kai ʻa e fua ne tapuípe ʻikai.)

  • Fakatatau ki he 2 Nīfai 2:15, ko e hā naʻe ʻoange ai ʻe he ʻEikí kiate kinaua ʻa e fili ko ʻení? (“Ke fakahoko ai ʻa ʻene ngaahi taumuʻa taʻengatá ki he ikuʻanga fakaʻosi ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá.” Mahalo te ke fie maʻu ke poupouʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e kupuʻi lea ko ʻení.)

  • Ko e hā e ngaahi taumuʻa ʻa e ʻOtuá maʻatautolú? (Ke ʻomai ʻa e faingamālie ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá pea hoko ʻo tatau ange mo Ia. Mahalo te ke fie poupouʻi e kau akó ke ʻai ha kiʻi fakamatala ʻo e meʻá ni ʻi heʻenau folofolá hoko ki he kupuʻi leako e “ngaahi taumuʻa taʻengatá.” Te ke ala fie maʻu foki ke nau lau ʻa e Mōsese 1:39.)

Hiki tatau e saati ko ʻení ʻi he palakipoé, pea tuku fakaava ʻa e ongo puha ki laló. (Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ki he kau akó ke hiki tatau ʻa e sātí ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá pe tohi fakamatala fakakalasí.)

ʻIkai ha Hinga

Koeʻuhí ko e Hingá

Ko e ngaahi meʻa kotoa pē kuo fakatupú te nau ʻi he anga pē ko ia naʻa nau ʻi ai ʻi he hili honau fakatupú (vakai,2 Nīfai 2:22).

Ne ʻikai ke mei ʻi ai ha fānau ʻa ʻĀtama mo ʻIvi (vakai, 2 Nīfai 2:23).

Ne mei nofo ʻa ʻĀtama mo ʻIvi ʻi ha anga-taʻehalaia, ʻikai ke ʻilo ha fiefia pe mamahi, lelei pe angahala (vakai, 2 Nīfai 2:23).

Ne kapusi ʻa ʻĀtama mo ʻIvi mei he ngoué ke ngoueʻi e kelekelé (vakai, 2 Nīfai 2:19).

Kuo fakatupu ʻe ʻĀtama mo ʻIvi ha fānau—ko e fāmili ʻo e māmaní kotoa (vakai, 2 Nīfai 2:20).

ʻE aʻusia ʻe ʻĀtama mo ʻIvi ʻa e moʻui matelié kau ai ʻa e mamahí, fiefiá pea malava ke fai lelei mo faiangahala (vakai, 2 Nīfai 2:23, 25).

ʻOku tau moʻulaloa ki he mate fakatuʻasinó mo fakalaumālié (vakai, 2 Nīfai 9:6; Hilamani 14:16).

Fakaafeʻi ha taha ako ke haʻu ki he palakipoé pea hoko ko ha tokotaha tohi maʻá e kalasí. Kole ki he kau akó ke fekumi fakalongolongo ʻi he 2 Nīfai 2:19–25, pea ʻiloʻi ʻa e (1) ngaahi ola ne mei hoko kapau naʻe ʻikai kai ʻe ʻĀtama mo ʻIvi ʻa e fua ne tapuí peá na hinga mo e (2) ngaahi ola tupu mei he Hingá. Kole ki he tokotaha tohí ke hiki e ngaahi tali e kau akó ʻi he sātí. ʻOku totonu ke kau ʻi he ngaahi talí ʻa ia kuo hiki ʻi ʻolungá (tuku kehe ʻa e fakamatala kau ki he mate fakatuʻasino mo fakalaumālié, ʻa ia ʻe tānaki mai ʻamui ange).

Fakaafeʻi e kau akó ke vakaiʻi ʻenau ngaahi tali ko ia ʻi lalo ʻi he “ʻIkai ha Hinga.”

  • Naʻe mei taʻofi fēfē ʻe he ngaahi tuʻunga ʻi he Ngoue ko ʻĪtení ʻa ʻĀtama mo ʻIvi mei heʻena fakalakalaka ʻi he palani ʻo e fakamoʻui ʻa e Tamai Hēvaní? (Vakai, 2 Nīfai 2:22–23.)

Fakaafeʻi e kau akó ke vakaʻi ʻa e lisi ʻi lalo he “Koeʻuhí ko e Hingá.” Fakapapauʻi ʻoku mahino kiate kinautolu, ʻoku tau moʻulaloa ki he ngaahi meʻa naʻe hoko kia ʻĀtama mo ʻIvi hili ʻa e Hingákoeʻuhí he ko hona hako kitautolu (vakai, 2 Nīfai 2:21).

  • ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea ko e “ngoueʻi e kelekelé” ki he hili hono kapusi ʻo ʻĀtama mo ʻIvi mei he ngoué, naʻe pau ke na ngāue ke maʻu ha meʻakai. ʻOkú ke fakakaukau ʻoku tokoni fēfē ʻa e ngāué kiate kitautolu ke tau fakalakalaka ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní?

  • ʻOku tokoni fēfē ʻa e maʻu ha fānaú kia ʻĀtama mo ʻIvi ke na hoko ʻo tatau ange mo e Tamai Hēvaní? ʻOku mahuʻinga fēfē ʻa e fāmilí ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní?

  • ʻOku tokoni fēfē mai ʻa e faingamālie ke aʻusia ʻa e fiefiá mo e mamahí ke tau fakalakalaka ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní?

Hili hono aleaʻi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení, fakamamafaʻi ko e konga mahuʻinga ʻo e palani ʻo e fiefia ʻa e Tamai Hēvaní ʻa e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví.

Fakamahino ange ko e 2 Nīfai 2:25 ko ha veesi fakataukei folofola. ʻE lava ke ke poupouʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi ia. Tupu mei heʻene nounoú, mahalo te ke fie toʻo ha kiʻi taimi ke tokoni ki he kau akó ke ako maʻuloto ia.

Fakamatalaʻi neongo ʻoku fakaava ʻe he Hingá ʻa e hala maʻatautolu ke tau fakalakalaka aí, ka ʻokú ne fakafeʻiloaki mai ʻa e mamahí, faingataʻaʻiá, angahalá mo e maté ki he māmaní. Ke tokoni ki he kau akó ke fakalahi ʻenau mahino ki he moʻoni ko ʻení, kole ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 2 Nīfai 9:6. Pea kole ki ha tokotaha ako ʻe taha ke lau leʻolahi ʻa e Hilamani 14:15–17. Kole ki he kalasí ke vakai ki he ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻi hono fakamatalaʻi ʻi he ngaahi vēsí ni.

  • Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi vēsí ni kau ki he Hingá? (ʻOkú ne ʻomai ʻa e mate fakatuʻasinó, ʻa ia ko e mate ʻo e sinó, mo e mate fakalaumālié, ʻa ia ko e tuʻunga ʻo hono tuʻusi mei he ʻafioʻanga ʻo e ʻOtuá. Tohiʻi ʻa e ʻOku tau moʻulaloa ki he mate fakatuʻasinó mo fakalaumāliéʻi he palakipoé ʻi lalo ʻi he “Koeʻuhí ko e Hingá.”)

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he anga ʻenau aʻusia ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ʻa ia ʻoku hiki ʻi he palakipoé, poupouʻi kinautolu ke nau fakalaulauloto fakalongolongo ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení. (Lau māmālie e ngaahi fehuʻí pea kiʻi mālōlō ʻi he fehuʻi takitaha ke maʻu ʻe he kau akó ha taimi feʻunga ke fakakaukau.)

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku nau fakatupu ʻa e mamahí ʻi he moʻuí ni?

  • Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e maté ko e konga mahuʻinga ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí?

  • ʻOku tokoni fēfē ʻa e ngaahi faingataʻá mo e mamahí ki heʻetau akó mo e tupulakí?

Fakamatalaʻi ange, ʻi he mahino ʻa hono uesia kitautolu ʻe he Hingá, ʻoku tau ʻilo ai ʻoku tau fie maʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoní:

ʻĪmisi
Palesiteni ʻĒselā Tafi Penisoni

“Hangē ko ia ʻoku ʻikai fie maʻu ʻe ha tangatá ha meʻakai kae ʻoua kuó ne fiekaiá, ʻoku pehē ʻa e ʻikai ke ne fie maʻu ʻa e fakamoʻui ʻa Kalaisí kae ʻoua kuó ne ʻiloʻi ʻa e ʻuhinga ʻokú ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí.

“ʻOku ʻikai ke ʻiloʻi feʻunga mo totonu ʻe ha taha ʻa e ʻuhinga ʻokú ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí kae ʻoua kuo mahino peá ne tali ʻa e tokāteline ʻo e Hingá mo hono ʻaonga ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá. Pea ʻoku ʻikai ha tohi ʻi he māmaní ʻokú ne fakamatalaʻi lelei ʻa e tokāteline mahuʻingá ni ʻo tatau mo e Tohi ʻa Molomoná” (“The Book of Mormon and the Doctrine and Covenants,” Ensign, May 1987, 85).

Hili hano maʻu ʻe he kau akó ha taimi feʻunga ke fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻí ni, fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻoku fakafou ʻi he Fakaleleí, ʻa hono huhuʻi kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi mei he ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá pea foaki ʻa e huhuʻi mei heʻetau ngaahi angahalá.

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau fetongitongi ʻi he lau leʻolahi mei he 2 Nīfai 2:5–10, 21 mo e ʻAlamā 7:11–13. Kole ki he kalasí ke nau fakatokangaʻi e ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e meʻa naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí ke huhuʻi kitautolu mei he ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá pea mei heʻetau ngaahi angahala fakatāutahá. (ʻI hono fakafehokotaki mo e veesi 9, mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea ko e “fai ha taukapo” ke fai ha kole maʻá ha taha kehe pe fetongi ha tuʻunga ʻo ha taha kehe.) Ke tokoni ki he kau akó ke veteveteki ʻa e ngaahi kupuʻi lea ne nau fakatokangaʻí, fehuʻi ange:

  • Ko e kupuʻi lea fē ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻokú ne talamai e fakafou ʻi he Fakaleleí ʻa hono huhuʻi ʻe he Fakamoʻuí kitautolu mei he mate fakatuʻasinó?

  • Ko e fē e ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau talamai ʻe huhuʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí mei he mate fakalaumālié (tuʻusi mei he ʻafioʻanga ʻo e ʻOtuá)?

  • Ko e ngaahi kupuʻi lea fē ʻoku nau talamai ʻe lava ke huhuʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí mei heʻetau ngaahi angahalá?

  • Ko e fē ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau talamai ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ʻi he taimi ʻo e faingataʻaʻiá hangē ko e puké mo e mamahí?

Fakatatau ki he 2 Nīfai 2:7–9, 21, ko e hā e meʻa ʻoku totonu ke tau fai ke maʻu kotoa ʻa e ngaahi tāpuaki ʻoku ʻomi ʻe he Fakaleleí? (ʻI hono fakafehokotaki mo e veesi 7, mahalo e fie maʻu ke ke fakamatalaʻi ʻoku loto fakatōkilalo mo mateuteu ʻa e tokotaha ʻokú ne maʻu e “loto-mafesifesí mo e laumālie fakatomaláke muimui ʻi he ʻOtuá”. ʻOku maʻu ʻe he tokotaha peheé ha ongoʻi mamahi moʻoni ʻi he angahalá pea loto fakamātoato ke fakatomala.)

Hili hono aleaʻi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení, tuku e kau akó ke nau vakavakaiʻi fakalongolongo e ngaahi veesi kuo vahé, ʻo sio ki he ngaahi kupuʻi lea ʻoku mahuʻingamālie kiate kinautolú. Kole ki he kau akó ke nau tautau toko ua pea nau vahevahe e ngaahi kupuʻi lea kuo nau filí. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻingamālie ai kiate kinautolu e ngaahi kupuʻi lea ko ʻení.

Fakaafeʻi ha taha ako ʻe tokotaha pe ua ke fakamatala fakanounou ki he kalasí ʻa e ʻuhinga ʻoku hoko ai ʻa e Hingá ko ha konga mahuʻinga ʻo e palani ʻo e fakamoʻui ʻa e Tamai Hēvaní. Pea kole ange ke vahevahe ʻenau ongo ki he anga hono huhuʻi kitautolu ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí mei he Hingá.

Fakataukei Folofolá—2 Nīfai 2:25

Fakatokangaʻi ange: Fakakaukau ki hano ngāue ʻaki e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻa e 2 Nīfai 2:25 ʻi hono akoʻi ʻo e ongoongoleleí. Koeʻuhí ko e natula mo e lōloa ʻo e lēsoni ʻo e ʻaho ní, mahalo te ke fie maʻu ke ngāue ʻaki e ʻekitiviī ko ʻení ʻi ha ʻaho kehe, ʻi haʻo maʻu ha taimi lahi ange.

Fakaafeʻi e kau akó ke teuteu ha lēsoni kau ki he tokāteline ʻo e Hingá, ʻo ngāue ʻaki e 2 Nīfai 2:25. Te nau ala akoʻi ʻa e lēsoni ko ʻení ʻi ha efiafi fakafāmili ʻi ʻapi pe ʻi ha ʻātakai kehe. Kole ki ha kau ako ʻe niʻihi pe te nau loto ke lipooti ʻenau ngaahi aʻusiá hili ʻenau akoʻí. Tuku ki he kau akó ke kamata ʻenau teuteú lolotonga e kalasí, ʻo ka ʻi ai ha taimi.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

2 Nīfai 2:15. Ko e fua tapú

Naʻe fakaʻapaʻapaʻi ʻe he ʻEikí ʻa e tauʻatāina ke fili ʻa ʻĀtama mo ʻIví hili hono akoʻi kinaua ki he ngaahi nunuʻa ʻo hono kai ʻo e fua tapú. Naʻe folofola e ʻOtuá, “ʻOku ngofua ke ke fili maʻau” (Mōsese 3:17). ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ke mahino e ngaahi fakahinohino ʻa e ʻEikí kia ʻĀtama mo ʻIvi kau ki he fua tapú:

“ʻOku ʻikai mahino mei he fakamatala ko ia ʻi he Tohi Tapú pe ko e hā nai naʻe talaange ai ʻe he ʻEiki kia ʻĀtama ʻokú ne tapui ia ke kai e fua ʻo e ʻakau ko iá [vakai, Senesi 2:17], ka ʻoku fakamahinoʻi mai ʻi he tatau totonu ʻoku tau maʻu mei he Tohi ʻa Mōsesé [vakai, Mōsese 3:17]. ʻA ia ko e folofola ʻa e ʻEikí kia ʻĀtamá kapau ʻe fakaʻamu ke nofo ʻi he tuʻunga ʻokú ne ʻi aí ʻi he ngoué, pea ʻoua naʻá ne kai ʻi he fua ʻo e ʻakaú, ka kapau ʻokú ne loto ke kai ia pea hoko ʻa e maté ʻokú ne tauʻatāina ke fai ia” (Answers to Gospel Questions, comp. Joseph Fielding Smith Jr., 5 vols. [1957–66], 4:81).

2 Nīfai 18:14, 25–26. Ko e Fakatupú, ko e Hingá, mo e Fakaleleí

Naʻe ako ʻaki ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

“Ko e ngaahi meʻa mahuʻinga taha kuo hoko pe ʻe hoko ʻi he kotoa ʻo e taʻengatá … ko e Fakatupú, ko e Hingá, pea mo e Fakaleleí.

“Kimuʻa pea kamata ke mahino kiate kitautolu ʻa e fakatupu fakamatelie ʻo e ngaahi meʻa kotoa peé, kuo pau ke tau ʻilo ʻa e founga mo e anga ʻo e ngaahi moʻoni taʻengata ko ʻeni ʻe tolú—ʻa e Fakatupú, ʻa e Hingá, mo e Fakaleleí—ʻoku nau fepikitaki fakataha taʻemavahevahe ke faʻu ʻa e palani pē ʻe taha ʻo e fakamoʻuí. ʻOku ʻikai ke tuʻu toko taha ha taha ʻiate kinautolu; ʻoku nau fepikitaki kotoa; pea ka ʻikai ha ʻilo kiate kinautolu kotoa, ʻoku ʻikai malava ke ʻilo ʻa e moʻoni ʻo kau ki ha taha ʻo kinautolu. …

“…Kae ʻofa ke manatuʻi, naʻe hoko mai ʻa e Fakaleleí koeʻuhí ko e Hingá. Ne totongi huhuʻi ʻe Kalaisi ʻa e maumaufono ʻa ʻĀtamá. Kapau ne ʻikai ha Hinga, he ʻikai ke ʻi ai ha Fakalelei mo e moʻui taʻe-faʻa-mate mo e moʻui taʻengata ʻoku hoko mai aí. Ko ia ai, hangē ʻoku hoko mai ʻa e fakamoʻuí koeʻuhí ko e Fakaleleí, ʻe pehē pē e hoko mai ʻa e fakamoʻuí koeʻuhí ko e Hingá” (“Christ and the Creation,” Ensign, June 1982, 9).

2 Nīfai 2:24. “ʻI he poto ʻo ia ʻokú ne ʻafioʻi ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē”

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Pilikihami ʻIongi ko e konga e palani ʻo e fakamoʻui ʻa e Tamai Hēvaní e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví:

“Naʻe fakafepaki hangatonu nai ʻa [ʻĀtama mo ʻIvi] ki he ʻOtuá mo hono puleʻangá? ʻIkai. Ka naʻá na maumauʻi ha fono ʻa e ʻEikí, pea ʻi he maumaufono ko iá naʻe hoko mai ai ʻa e angahalá ki he māmaní. Naʻe ʻafioʻi ʻe he ʻEikí te na fai ʻeni, peá ne fokotuʻutuʻu ke na fai ia” (Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe [1954], 103).

Paaki