Talateu ki he Fakataukei Folofolá

Kuo filifili ʻe he Seminelí mo e ʻInisititiuti Fakalotú ha ngaahi veesi fakataukei folofola ʻe 25 ki he ngaahi kalasi takitaha ʻe fā he seminelí. ʻOku ʻomi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení ha fakavaʻe fakafolofola mahuʻinga ki he mahino mo hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí pea mo hono fakamālohia e tuí. Ko e ngaahi veesi fakataukei folofola ʻeni ki he Tohi ʻa Molomoná:

ʻOku poupouʻi atu e kau ako Seminelí ke fakatupulaki ha “taukei” ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Te ke lava lelei ange ke tokoni ki hoʻo kau akó kapau te ke taukei ʻi he ngaahi vēsí foki. ʻOku kau ʻi he fakataukei folofolá ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení:

Kumi e ngaahi vēsí ‘aki hono ‘iloʻi ‘o e ngaahi potufolofola kehe ‘oku fekauʻaki mo iá.
ʻIloʻi ‘a e kakano mo e kaveinga ‘o e ngaahi veesi folofolá.
Fakaʻaongaʻi ‘o e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi tokāteline ‘o e ongoongoleleí ‘oku akoʻi he ngaahi veesi folofolá
Ako maʻuloto e ngaahi vēsí.

Tatau maʻu pē, Ngaahi Fakaʻamú, mo e Foungá

‘I hoʻo palani ke tokoniʻi e kau akó he ngaahi veesi fakataukei folofolá , ʻe toe ola lelei ange kapau te ke vakai maʻu pē ki he ngaahi veesi fakataukei folofolá, tauhi ʻa e meʻa ʻoku fai ki ai e ʻamanakí, pea ngāue ʻaki ʻa e ngaahi founga ʻoku lelei ki he ngaahi founga ako kehekehe.

ʻE tokoni ʻa e faitatau mo hono fakahoko maʻu pē ʻa hono akoʻi ʻo e fakataukei folofolá ke manatuʻi fuoloa ʻe he kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻi he kahaʻú. Mahalo ʻe tokoni ke fokotuʻutuʻu ʻa e kalasí ki he taʻú pea faʻu ha palani keʻoange maʻu pē ha faingamālie ʻi he loki akó ke fakataukeiʻi e kau akó ʻi he ngaahi veesi folofolá. Fakapotopoto ʻi hono fili e tuʻo lahi mo e lahi ʻa e taimi ke tuku ki hono tokoniʻi e kau akó ʻi hono ako e ngaahi veesi fakataukei folofolá. Fakapapau he ʻikai lōmekina ʻe he ngaahi ʻekitivitī fakataukei folofolá ʻa hono akoʻi fakahokohoko ʻo e folofolá.Te ke lava ke fakamoleki ha kiʻi taimi ʻi he ʻaho takitaha ke fakamanatu ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá mo hoʻo kau akó. Pē ko hoʻo fili ke fai ha ʻekitivitī fakataukei folofola miniti ʻe 10 ki he 15 tuʻo taha pē tuʻo ua he uike. Neongo pē ko e hā hoʻo palani ke tokoniʻi hoʻo kau akó ke ako ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá, feinga ke tatau maʻu pē pea tonu hoʻo ngaahi feingá.

ʻAi ke makatuʻunga hoʻo ʻamanaki ki he fakataukei folofolá ʻi he meʻa ʻoku malava ʻe he tokotaha ako takitaha. ʻOku fie maʻu ke ngāue ʻa e tokotaha akó ʻi he fakataukei e ngaahi veesi folofolá. ʻAi ke ʻilo ʻe he kau akó ʻoku makatuʻunga ʻenau lavameʻa ʻi he fakataukei folofolá ʻi honau ʻulungāngá mo ʻenau loto fiemālie ke ngāué. Poupouʻi kinautolu ke fokotuʻu haʻanau ngaahi taumuʻa te ne hiki hake ʻa e tuʻunga ʻo e meʻa te nau malavá. Tokanga makehe ki he kau ako ʻoku nau faingataʻaʻia ʻi hono ako maʻulotó, pea loto fiemālie ke liliu ʻa e meʻa ʻokú ke ʻamanaki atu ki aí pea mo e founga fakafaiakó ʻo fakatatau ki he fie maʻu hoʻo kau akó.

Ke fakamānako lahi ange mo kehekehe e founga akó, fetongitongi ʻa e ngaahi founga hoʻo tokoni ki he kau akó he ngaahi veesi fakataukei folofolá. Hangē ko e akoʻi mo e ako e ongoongoleleí, fakapotopoto ʻi hoʻo fili ʻa e ngaahi ʻekitivitií kae lava ʻa e Laumālie Māʻoniʻoni ʻo poupouʻi ʻa e fakataukei folofolá mo e tokāteline ʻa e kau akó. Te ke ʻilo ʻa e ngaahi founga akoʻi lelei ʻo e fakataukei folofola ʻi he lēsoní ʻi he tohí ni. Ki ha toe tanaki ʻo ha ngaahi founga akoʻi fakataukei folofola, vakai ki he ngaahi ʻekitivitī fakataukei folofola ʻoku hiki ʻi laló.

Fakataukei Folofola ʻi he Silapá

Ko e Fakataukei folofolá ʻoku hiki he silapā he ngaahi founga kehekehe. Ko ha fakatāta (icon) ʻo e fakataukei folofolá Feinga ke ʻiloʻi hono ngāue ʻaki ʻo e ngaahi veesi fakataukei folofola ʻi he lēsoní. Ko e ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻoku fakafeʻiloaki pea aleaʻi ʻi he ʻuhinga ʻo e vahe ʻoku nau tuʻu aí. Ko e ngaahi tanaki fakakaukau fakafaiako ki he ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻoku ʻasi ʻi he ʻosi ʻa e ngaahi lēsoní ʻi he feituʻu ʻoku nau tuʻu aí. Ko e ngaahi tanaki fakakaukau fakafaiako ko ʻení oku tokoni ki hono fakapalanisi ʻa e ngaahi ʻelemēniti ʻe fā ʻo e fakataukei folofolá (kumi, mahino, fakaʻaongaʻi, ako maʻuloto) ʻo fakatatau ki he ngaahi vēsí. Fakatātā eni, kapau ʻoku tokoni ʻa e lēsoní ki he kau akó ke mahino hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi veesi fakataukei folofolá, ta ko e ngaahi tanaki fakakaukau fakafaiakó ʻe tokoniʻi kinautolu ʻi he kumi pē ako maʻuloto ʻa e ngaahi veesí.

Ko e silapā ʻokú ne faʻa ʻomai ʻa e ngaahi ʻekitivitī fakamanatu fakataukei folofola ʻe lava ke ngāueʻaki ʻi he lahi ʻa e taimí pea ngāue lelei mo e ngaahi taumuʻa ʻa e fakataukei folofolá ʻi hoʻo kalasí. Ko e ngaahi fakamanatu ko ʻení ʻe lava ke tokoni ki he ngaahi ʻekitivitī fakataukei folofola ʻoku hiki ʻi laló.ʻE lava ʻo fakaʻaongaʻi ha toe taimi ʻi he kamata pē fakaʻosi ʻo ha lēsoni nounou ke fai ʻa e fakamanatu ʻekitivitī ko ʻení.

Ngaahi Fokotuʻu Fakakaukau ki he Fakataukei Folofolá

Ke tokoniʻi e kau akó he poto ʻi he kumí palani ke fakafeʻiloaki ʻa e ngaahi veesi taukei ʻe 25 ofi ki he kamataʻanga ʻo e polokalamá pea ngāue ki hono fakaloloto ʻa e taukeí ʻi he hokohoko atu ʻa e polokalamá. Pē ko hoʻo fakafeʻiloaki ha ngaahi foʻi veesi ʻi he mahina taki taha pea fakamamafaʻi ke nau taukei ai lolotonga ʻa e māhiná. Ko e ngaahi fakafeʻiloaki ko ʻení ʻe fakakaukauʻi ai hono fokotuʻu ki he kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻi he ʻenau ngaahi folofolá, tokoniʻi ai ʻa e kau akó ke fakakaukau ki ha founga ke manatuʻi ai ha ngaahi foʻi lea mo e fakafekauʻaki, mo e fakamatala ʻo e ngaahi tokāteliné mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku ʻi he ngaahi veesí. Te ke lava ke fakakau ʻa e kau akó ʻi hono fakafeʻiloaki e ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻi hono tokoniʻi kinautolu ke ngāueʻaki ʻa e ngaahi veesí he fakataha lotú, pē ʻi hano fakaafeʻi kinautolu ke feakoʻaki hono fakamanatu mo hono kumi ʻa e ngaahi veesí. Fokotuʻu ke nau fatongiaʻaki hono fakamanatu ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻaki ha ngaahi tesi fakataimi mo ha ʻekitivitī kumi folofola. (vakai ki he ngaahi veesi fakataukei folofola ʻi laló ki he ngaahi sīpingá). Ko e lisi ʻo e ngaahi veesi fakataukei folofola ʻe 25 ʻi he tohi ako ko ʻení ʻe maʻu ia ʻi he kaati fakaʻilonga tohi ʻa e kau akó mo e kaati fakataukei folofolá. .

Ke tokoniʻi ʻa e kau akó ke mahino ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá, fakamamafaʻi ʻa e ngaahi veesí ni ʻi he ʻenau hā ʻi hoʻo lēsoni fakaʻahó. Te ke lava fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi ʻekitivití fakataukei folofolá ke fakatupulaki ʻa e ʻilo ʻa e kau akó mo e malava ke fakamatalaʻi ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku ʻi he ngaahi veesí. ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ʻi he ngaahi fakataha lotú pē lolotonga ʻa e kalasí ke fakamatalaʻi ʻa e founga naʻe hanga ai ʻe he ngaahi veesi fakataukei folofolá ʻo tokoniʻi kinautolu ke mahino ange ʻa e Ngaahi Tefitoʻi Tokāteliné.

Ke poupouʻi ʻa e kau akó ʻi he ʻenau fakaʻongaʻi ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku maʻu he ngaahi veesi fakataukei folofolá, fakalotolahiʻi kinautolu ke nau muimui ki he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke mahino pē ʻe fēfē ʻa e fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi moʻoní ʻi he ʻenau moʻuí. Ke tokoni ki he kau akó ke ngāueʻi ʻa e ngaahi moʻoni ne nau akó, teke lava mei he taimi ki he taimi ʻo fokotuʻu ʻi he palakipoe he holisí ʻi he kalasí ha ngaahi pole fekauʻaki mo e ngaahi veesi fakataukei folofolá. Pē ʻoange ki he kau akó ha faingamālie ke fakaangaanga hono akoʻi ʻa e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá (vakai ki he ngaahi ʻekitivitī fakataukei folofola ʻi laló ki ha ngaahi fakakaukau). Te ke lava ke fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo nau ako ʻi he lēsoni ʻoku ʻasi ai ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá. ʻE tokoni eni ke tupulaki ʻenau ngaahi fakamoʻoni ʻo e ngaahi moʻoni kuo nau ako mei he ngaahi veesi fakataukei folofolá. .

Ke tokoniʻi e kau akó ke ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi veesi fakataukei folofola ʻe 25, te ke lava palani ke fakapapauʻi ke nau maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi veesi ʻe ua pē tolu he māhina taki taha he kalasí. Teke lava ʻo tukupaaʻi e kau akó ke ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi veesi pau ʻi ʻapi (te nau lava ʻo fai eni mo honau ngaahi fāmilí pē lau maʻuloto ʻa e ngaahi veesí ki he mātuʻá pē taha e fāmilí.) Te ke lava ʻo fai ʻa e ako maʻulotó ko e konga ʻo e ngaahi lotu fakaʻahó ʻi hono kole ʻa e kalasí ke lau maʻuloto ha veesi pē ʻoange ha taimi ki he kau akó ke tauhoa ʻo ako maʻuloto. Ko hono ʻoange ʻa e faingamālie ke laumaʻuloto tautau toko ua ʻa e ngaahi veesi fakataukei folofolá pē kulupu tokosiʻi pē ʻi muʻa ʻi he kalasí ʻe tokoni kiate kinautolu ke fatongiaʻaki ʻenau akó. Ko e ngaahi ʻekitivití ʻi he fakataukei folofola ʻi laló ʻoku kau ai ʻa e ngaahi founga ako maʻuloto kehekehe. ʻOku ʻikai ke fiemaʻu ke ongoʻi mā ʻa e kau akó pē moʻutuʻua kapau ʻe ʻikai ke nau lava ʻo ako maʻuloto.