Laipelí
Ako ʻi ʻApí ʻIuniti 6


Lēsoni Ako ʻi ʻApí

2 Nīfai 4–10 (ʻIuniti 6)

Nāunau ki he Teuteu ʻa e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakamatala Fakanounou ʻo e Ngaahi Lēsoni Ako-ʻi-ʻApi Fakaʻahó

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ke akoʻi ʻa e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ne ako ʻe he kau akó ʻi he2 Nīfai 4–10 (ʻiuniti 6) ko e konga ʻo hoʻo lēsoní. ʻOku tāfataha ʻa e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi ha niʻihi siʻi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi e ngaahi fie maʻu hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (2 Nīfai 4–5)

ʻI hono ako ʻe he kau akó e 2 Nīfai 4, naʻa nau tāfataha ki he tefitoʻi moʻoni ʻoku poupouʻi ʻe he ʻOtuá ʻa kinautolu ʻoku falala kiate Iá (vakai, 2 Nīfai 4:12–35) pea hiki ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá e founga ʻe taha te nau fie fakatupulaki ai ʻenau falala ki he ʻOtuá. ʻI he 2 Nīfai 5 naʻa nau mamata ai ki he ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi moʻoni ko ʻení: Ko e malú ʻoku maʻu ia mei he talangofua ki he ngaahi fakahā ʻa e ʻOtuá (vakai, 2 Nīfai 5:1–8). ʻI he taimi ʻoku tau moʻui ʻaki ai e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, te tau tupulaki ʻi he fiefia (vakai, 2 Nīfai 5:9–18, 26–27). ʻOku vakavakaiʻi ʻe he kau akó ʻenau moʻuí pea fili ha meʻa te nau fai ke nau moʻui kakato ange “ʻi he fiefia.”

ʻAho 2 (2 Nīfai 6–8)

Naʻe ako e kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻoku ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí kiate kinautolu ʻoku foki kiate Iá (vakai, 2 Nīfai 6). Naʻa nau fakalaulauloto ki he founga ʻo e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí kiate kinautolú. Naʻa nau ako foki ko e finangalo ia ʻo e Fakamoʻuí ke huhuʻi Hono kakai ʻo e fuakavá pea maʻu ʻa e mālohi kotoa ke fai ia (vakai, 2 Nīfai 7–8).

ʻAho 3 (2 Nīfai 9)

ʻI he kamata hono ako ʻe he kau akó e 2 Nīfai 9, naʻa nau ako ki he meʻa ne mei hoko kapau naʻe ʻikai ha Fakalelei. Naʻa nau ako foki mo e ngaahi moʻoni ko ʻení: ʻOku hanga ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ʻo fakahaofi ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá mei he mate fakatuʻasino mo fakalaumālié ne ʻomai ʻe he Hingá (vakai, 2 Nīfai 9:1–22). ʻI he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo ikunaʻi ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá ʻi heʻetau maʻu ʻa e tui kia Sīsū Kalaisi, fakatomala, papitaiso pea kātaki ki he ngataʻangá (vakai, 2 Nīfai 9:14–27). Naʻe tohi ʻe he kau akó ha palakalafi ʻo fakamatalaʻi ʻenau ngaahi ongo kau ki he feilaulau ʻa e Fakamoʻuí maʻanautolú.

ʻAho 4 (2 Nīfai 9–10)

ʻI hono ako ʻe he kau akó ʻa e toenga ʻo e 2 Nīfai 9mo ako ʻa e 2 Nīfai 10, naʻa nau fakalaulauloto pe ko e fē fili ʻoku nau fai ʻokú ne fakamavahe kinautolu mei he ʻEikí pea ko e fē ʻokú ne tokoniʻi kinautolu ke nau toe ofi ange kiate Iá. Naʻa nau ʻiloʻi te tau maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki kakato ʻo e Fakaleleí ʻi heʻetau fili ke haʻu ki he ʻEikí pea moʻui fakatatau ki Hono finangaló.

Talateú

Fakamamafaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí fakataha mo e ngaahi moʻoni mahuʻinga lahi kuo ako ʻe he kau akó ʻi he uike ko iá. Lotua ha tataki ʻi he founga lelei taha te ke lava ʻo tokoni ai kiate kinautolu ke mahino pea nau fakafalala ki he Fakaleleí. ʻI hoʻo faiakó, poupouʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he meʻa ʻoku fie maʻu ke nau fai ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí.

Fakatokangaʻi ange: ʻI hoʻo teuteu e lēsoní ʻi he faʻa lotu, fakakaukau ki he ngaahi fie maʻu hoʻo kau akó—tautautefito ki he ngaahi fie maʻu ʻa kinautolu ʻoku nau ngali faingataʻaʻiá. ʻI hoʻo lotua e tokotaha ako fakafoʻituituí mo ha fakahinohino ki he founga lelei taha hono akoʻi kiate kinautolu e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ʻoku hā ʻi he folofolá, ʻe ueʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻilo e founga ke feau ʻaki e ngaahi fie maʻu e kau akó.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Nīfai 4–5

ʻOku fakahaaʻi ʻe Nīfai ʻEne falala ki he ʻEikí; ko hono fakamavahe ʻe he ʻEikí ʻa e kau Nīfaí mei he kau Leimaná; naʻe moʻui ʻa e kau Nīfaí ʻi he fiefia

Hiki ʻa e fakamatala he saati ko ʻení ʻi he palakipoé, pe teuteuʻi ia ʻi ha laʻipepa tufa.

2 Nīfai 4.

2 Nīfai 5

  1. Lau ʻa e ʻuluʻi fakamatala ʻo e vahé, pea teuteu ke fakamatalaʻi fakanounou ʻa e vahé ʻi he lea pē ʻaʻau.

  2. Lau ʻa e 2 Nīfai 4:19 pea fakamatalaʻi pe ʻokú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e “ʻiloʻi ʻa ia ʻoku ou falala ki aí.”

  3. Lau hoʻo tohinoa ako folofola ki he ʻaho 1, ngāue hono 4, pea teuteu ke vahevahe ha founga ʻe taha te ke fie fakatupulaki ai hoʻo falala ki he ʻEikí.

  1. Lau ʻa e ʻuluʻi fakamatala ʻo e vahé, pea teuteu ke fakamatalaʻi fakanounou ʻa e vahé ʻi he lea pē ʻaʻau.

  2. Lau e 2 Nīfai 5:27pea fakamatalaʻi hoʻo fakakaukau ki he ʻuhinga ʻo e nofo “ʻi he fiefiá.”

  3. Lau hoʻo tohinoa ako folofola ki he ʻaho 1, ngāue hono 6. Teuteu ke vahevahe e taha ʻo e ngaahi tōʻonga pe ʻulungaanga ʻo Nīfai pea mo e kaunga ʻa hono fai ʻo e tōʻonga pe ʻulungaanga tatau ki hoʻo fiefiá.

Vaeua ʻa e kalasí. ʻAi ke teuteu e vaeua ʻo e kau akó ke akoʻi e fakamatala ʻi lalo he 2 Nīfai 4pea teuteu e vaeua ʻe tahá ke akoʻi ʻa e fakamatala ʻi lalo he 2 Nīfai 5.

Fakatauhoa ha tokotaha ako ne vahe ki ai e 2 Nīfai 4mo ha tokotaha ako ne vahe ki ai e 2 Nīfai 5. Fakaafeʻi e kau akó ke fevahevaheʻaki mo honau hoá ʻa e fakamatala ne nau teuteu ki heʻenau ngaahi ngāue ne vahe angé.

2 Nīfai 6–8

ʻOku kikiteʻi ʻe Sēkope ʻa hono fakamoveteveteʻi mo e tānaki fakataha ʻo ʻIsilelí pea lea ʻaki e ngaahi kikite ʻa ʻIsaia ki he tauhi angatonu ʻa e Fakamoʻuí ki he kakai ʻo e fuakavá

Fakamanatu ki he kau akó ko e 2 Nīfai 6–9ko e ʻuluaki ʻaho ia ʻo e malanga ʻa Sēkope ki hono kakaí. Ko e ʻaho hono ua ʻo ʻene akonakí ʻoku hoko atu ia ʻi he 2 Nīfai 10. ʻI he 2 Nīfai 6, naʻe kikiteʻi ʻe Sēkope ʻe siʻaki ʻe he kau Siú ʻa e ʻEikí pea ʻe fakamoveteveteʻi kinautolu. ʻAi ke lau ʻe he kau akó ʻa e 2 Nīfai 7:1–2, pea fakaafeʻi kinautolu ke toe fakalea ia ʻi he lea pē ʻanautolu ʻo fakatatau ki heʻenau mahinó.

2 Nīfai 9

ʻOku akonaki ʻa Sēkope ʻo kau ki hono fakahaofi ʻe he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí kitautolu mei he ngaahi ola ʻo e Hingá mo e ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá

Vahevahe ʻa e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoní:

“ʻOku tatau pē e ʻikai ke fie maʻu ʻe ha tangata e meʻakaí kae ʻoua kuó ne fiekaiá, mo e ʻikai ke ne fie maʻu e fakamoʻui ʻa Kalaisí kae ʻoua kuó ne ʻiloʻi pe ko e hā hono ʻuhinga te ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí.

“He ʻikai pē ke feʻunga mo [totonu] hano ʻiloʻi ʻe ha taha e ʻuhinga ʻokú ne fie maʻu ai ʻa Kalaisí kae ʻoua kuo mahino kiate ia mo ne tali e tokāteline ʻo e Hingá mo hono nunuʻa ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá. Pea ʻoku ʻikai ha tohi ʻi māmaní te ne fakamatalaʻi lelei ʻa e tokāteline mahuʻinga ko ʻení ʻo hangē ko e Tohi ʻa Molomoná” (“The Book of Mormon and the Doctrine and Covenants,” Ensign, May 1987, 85).

ʻAi ke fakakaukauloto e kau akó ʻo pehē pē ne fehuʻi ange ʻe hanau kaungāmeʻa, “Ko e hā ʻoku tau fie maʻu ai e Fakamoʻuí?” Fakaafeʻi e kalasí ke nau teuteu ke tali ʻa e fehuʻí ʻo fakatatau ki he meʻa kuo nau ako ʻi he 2 Nīfai 9. ʻAi ke nau toe vakai ki he 2 Nīfai 9:7–10, 19–22 ki ha tali. Kole ki he kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi tali ki he fehuʻí.

Ke tokoni ke mahino ange ki he kau akó e founga hono lava ʻe Sīsū Kalaisí ke fakahaofi kitautolu mei he ngaahi ola ʻo e Hingá, lau ʻa e talanoa fakatātā ne fai ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ʻi he nāunau fakalēsoni ki he 2 Nīfai 9:10–27, ʻi he ʻIuniti 6: ʻAho 3, ʻi he tohi lēsoni ʻa e tokotaha akó. Mahalo te ke fakakaukau ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke tā ʻi he palakipoé pe ʻi ha laʻipepa e meʻa ne fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Sāmitá. Kapau te ke fili ke tā ʻe ha tokotaha ako ʻi he palakipoé pe ʻi ha laʻipepa, mahalo te ke fie fakaafeʻi e tokotaha akó ke toe fakamatalaʻi mo e fakatātaá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau kau ki heʻena ngaahi ongo ki haʻanau fihia ʻi ha luo loloto pea mavahe mei he ʻOtuá koeʻuhí ko e ngaahi fili kuo nau faí. Fakamatalaʻi ka naʻe taʻeʻoua ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻe ʻikai ha faingamālie ki ha fakatomala, ʻe ʻikai ha ʻamanaki lelei, pea he ʻikai lava ke hao ha taha mei he ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá.

ʻAi ha tokotaha ako ke nau lau e 2 Nīfai 9:21–23, pea kole ki ha niʻihi ʻo e kau akó ke fakamatalaʻi ʻi he lea pē ʻanautolú. Neongo ʻe kehekehe ʻenau fakaleá, fakapapauʻi ʻoku mahino ʻa e moʻoni ko ʻení: ʻI he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, te tau lava ʻo ikunaʻi ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá.

Fakamatalaʻi ko e taha ʻo e ngaahi faingamālie maʻongoʻonga ʻoku maʻu ʻi he fakataha fakakulupú ko e lava ko ia ke vahevahe ʻa e ngaahi ongó mo e fakamoʻoní. Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi ongó mo e fakamoʻoní kau kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí. Kapau ʻoku nau faingataʻaʻia ke vahevahe, te ke lava ʻo ʻai ke nau tohi ʻi heʻenau ngaahi tohinoa ako folofolá ki he ʻaho 3, ngāue hono 4. Mahalo te ke fie tānaki atu hoʻo fakamoʻoní ki haʻanautolú.

ʻAi ke fakakaukauloto e kalasí ʻo pehē pē ʻoku puke ha taha ʻi ha mahaki fakalilifu. Pea aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ki he tokotahá e fie maʻu ke fekumi ki ha tokoní?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke toe mahino foki ki he tokotahá e meʻa ke fai ke maʻu ai ʻa e tokoní?

  • Ko e hā ʻa e olá kapau ʻe mahino ki he tokotahá ʻa e fie maʻu ha tokoní kae ʻikai mahino e founga ke maʻu ai iá?

Fehuʻi ki he kau akó pe ʻoku nau ʻilo e meʻa ʻoku pau ke nau fai ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí. Fakamanatu kiate kinautolu naʻa nau ako ʻa e 2 Nīfai 9:23, 42–52 pea ʻilo ʻa e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻe niʻihi ʻokú ne tokoniʻi kitautolu ke haʻu kia Kalaisi pea Fakaafeʻi e mālohi ʻo ʻEne feilaulau huhuʻí ki heʻetau moʻuí. ʻAi ke nau toe vakaiʻi ʻa e ngaahi folofola ne nau fakaʻilongaʻí mo e lisi ʻo e ngaahi meʻa te ne tataki kitautolu ki he Fakamoʻuí ʻa ia naʻa naʻu faʻu ʻi heʻenau ngaahi tohinoa ako folofolá (ʻaho 4, ngāue 1). Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e founga hono ʻomi kinautolu ʻe he tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻe taha pe lahi ange ko ʻení ke nau ofi ange ki he Fakamoʻuí. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻe tokoni ʻa e muimui ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku akoʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ke tau maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki kakato ʻo e Fakaleleí.

2 Nīfai 10

ʻOku poupouʻi ʻe Sēkope hono kakaí ke fiefia pea haʻu ki he ʻEikí

Lau mo e kau akó e 2 Nīfai 10:23–24. Fakamanatu ki he kau akó ʻi he ʻaho 3, ngāue hono 6, ne fakaafeʻi ai kinautolu ke fili ha meʻa te nau fai ke nau fakalelei ki he finangalo ʻo e ʻOtuá. Poupouʻi kinautolu ke nau muimui ʻi he fakaafe ko ʻení.

Kole ki he kau akó ke vahevahe ha ngaahi fakakaukau lahi ange naʻa nau maʻu mei he ngaahi vahe ne nau ako he uike ní. Ka ʻi ai ha taimi, fakaʻosi e lēsoni ʻo e uike ní ʻaki hano hivaʻi pe lau fakataha ʻa e ngaahi fakalea ʻo e himi “ʻOku Fakaofó” (Ngaahi Himi, fika 102) pe himi ʻe taha kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he mahuʻinga ʻo e haʻu ki he Fakamoʻuí pea mo e moʻoni ʻo e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí.

ʻIuniti Hokó (2 Nīfai 11–25)

ʻI hono ako ʻe he kau akó e 2 Nīfai 11–25 ʻi he uike kahaʻú, te nau fakatokangaʻi ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi lea ʻa ʻIsaiá pea mo e anga ʻene mamata ki hotau kuongá pea fakatokanga mai ʻo fakatatau mo e meʻa naʻá ne mamata ki aí. Ko e niʻihi ʻo ʻene ngaahi fakatokangá naʻe kaunga ki heʻetau mītiá, valá, tōʻonga moʻuí mo e tōʻonga fakakaukaú. Poupouʻi e kau akó ke lau mo tānaki e meʻa te nau lavá mei he 2 Nīfai 11–25, neongo ʻoku ʻikai mahino kiate kinautolu e foʻi lea kotoa pē.

Paaki