Laipelí
Lēsoni 52: Mōsaia 2


Lēsoni 52

Mōsaia 2

Talateú

ʻI he fakaofiofi ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki he ngataʻanga ʻo ʻene moʻuí, naʻá ne loto ke fai ha malanga fakaʻosi ki hono kakaí. Ko ʻene malangá, naʻe lekooti ʻi he Mōsaia 2–5, ʻa e kaveinga ʻo e lēsoni ko ʻení pea mo e lēsoni 53–55. ʻI he kamataʻanga ʻo e malangá, naʻá ne fakamatala ai ki heʻene ngāue ʻi he kakaí, ʻo fakamamafaʻi ai ʻoku tau ngāue pē maʻá e ʻOtuá ʻi he taimi ʻoku tau tokoniʻi ai ʻa e niʻihi kehé. Naʻá ne toe fakamoʻoniʻi foki ʻa e tuʻunga fiefia ʻo kinautolu ʻoku nau tauhi ʻa e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Fakatokangaʻi ange: ʻE ala ʻaonga ʻa e fakamatala nounou ko ʻení kapau te ke fili ke fai ha vakai fakalūkufua ki he malanga ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení.

Naʻe lea ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki he kakai ʻo hono puleʻangá he veʻe temipale ʻi Seilahemalá, ʻi he ofi ke ngata ʻene moʻuí. Naʻá ne fai ha fakamatala ki heʻene ngāue ki he kakaí pea mo hono konisēnisi tauʻatāina he ʻao ʻo e ʻOtuá, pea mo fokotuʻu hono foha ko Mōsaiá ke hoko ko e tuʻi foʻou ki he kakaí. Naʻe vahevahe ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ʻi heʻene malanga fakaʻosí, ʻa ia ʻoku maʻu ʻi he Mōsaia 2–5, ha ngaahi pōpoaki ʻi ha ngaahi kaveinga kehekehe, kau ai hono mahuʻinga ʻo e tokoni ki he kakai kehé, ʻa ʻetau moʻua taʻengata ki heʻetau Tamai Hēvaní, ngāue ʻa Sīsū Kalaisi he māmaní mo e Fakaleleí, fie maʻu ke siʻaki ʻa e tangata fakakakanó, tui ki he ʻOtuá ke maʻu ʻa e fakamoʻuí, foaki ha koloa ke fakafiemālieʻi ʻa e masivá, maʻu ha fakamolemole ʻo e ngaahi angahalá, pea mo e hoko ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo Kalaisi tuʻunga ʻi he tuí mo e ngāue lelei maʻu peé. Makehe mei aí, ʻoku ʻi he Mōsaia 3 ha pōpoaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní naʻá ne maʻu mei ha ʻāngelo.

Mōsaia 2:1–9

Ko e fakatahataha ʻa e ngaahi fāmilí mo teuteu ke talia e ngaahi lea ʻa e Tuʻi ko Penisimaní

Hiki ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ʻolunga he palakipoé: Ko hai? ʻI fē? ʻA e hā? “Koeʻuhí ko e hā?”

Kole ki he kau akó ke nau fakatotolo fakalongolongo ʻi he Mōsaia 2:1–6, ʻo kumi ha ngaahi fakaikiiki te nau tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻi he palakipoé. Ka hili ʻenau laú, fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau hiki ki he lahi tahá ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi fakaikiikí ʻi lalo he ngaahi fehuʻí takitaha. (Mahalo ʻe fie maʻu ke ke fakamatalaʻi naʻe teuteu ʻa e kakaí ke tali e ngaahi lea ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻaki haʻanau fai ha ngaahi feilaulau naʻe fekauʻaki mo e ngaahi fono ʻa Mōsesé. ʻI heʻenau fai ʻa e ngaahi feilaulau ko ʻení, naʻe fakahaaʻi ai ʻe he kakaí ʻa ʻenau houngaʻia ʻi he ʻOtuá pea mo fakatapui kinautolu kiate Ia.)

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Mōsaia 2:9, ʻo kumi ha ngaahi foʻi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakahaaʻi ʻa e meʻa naʻe finangalo ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ke fai ʻe he kakaí ʻi heʻenau fanongo ki heʻene ngaahi leá.

  • Mei he ngaahi foʻi lea mo e ngaahi kupuʻi lea ne mou maʻú, ʻoku mou pehē ko e hā ʻa e ongo ʻa e Tuʻi ko Penisimaní fekauʻaki mo ʻene pōpoakí?

  • Fakatatau mo e konga fakaʻosi ʻo e Mōsaia 2:9, ko e hā naʻe tui ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻe hoko kapau ʻe fakaava ʻe he kakaí honau telingá mo honau lotó ki heʻene pōpoakí?

  • ʻOku mou pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakaava hotau telingá mo hotau lotó kiate kinautolu kuo ui ke faiakó?

Poupouʻi ʻa e kau akó ke nau manatuʻi maʻu pē ʻa e fakaafe ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻi heʻenau ako ʻene pōpoakí pea mo ʻenau fakafanongo ki he ngaahi lea ʻa e kau palōfita ʻo onopōní.

Mōsaia 2:10–28

Ko e faiako ʻa e Tuʻi ko Penisimaní fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e tauhi ki he ʻOtuá pea mo tau fetauhiʻakí, pea toe fekauʻaki mo ʻetau moʻua taʻengata ki he ʻOtuá

ʻĪmisi
King Benjamin Addresses His People

Fakaʻaliʻali ki he kau akó ʻa e fakatātā ʻo e Malanga ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki Hono Kakaí (62298; Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí [2009], fika 74). Fakamanatu ki he kau akó naʻe ui ʻe he Tuʻi ko Penisimaní hono kakaí ke nau fakatahá ke fakahā ai ʻe fetongi ia ʻe hono foha ko Mōsaiá ʻo hoko ko e tuʻi, pea mo ʻoange foki kiate kinautolu ha “hingoa, koeʻuhí ke fakafaikehekeheʻi ai ʻa kinautolu mei he kakai kotoa pē kuo tataki mai ʻe he ʻEiki ko e ʻOtuá mei he fonua ko Selusalemá” (vakai, Mōsaia 1:9–12).

Lau leʻo lahi ki he kalasí ʻa e Mōsaia 2:10–15. Kole ki he kau akó ke nau talaatu ha ngaahi kupuʻi lea ʻoku hā ai e hohaʻa ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki he tokoniʻi ʻo e kakaí, kae ʻikai ko hono tuʻunga ʻoʻoná pe ko ke ʻiloa. Fakaafeʻi ke hiki honau nimá ʻi ha taimi pē ʻoku nau fanongo ai ki ha taha ʻo e ngaahi kupuʻi lea ko ʻení. Ko e taimi pē ʻe hiki ai honau nimá, taʻofi hoʻo laú kae kole ange ke fakamatalaʻi ʻa e meʻa ʻoku nau ʻiloʻí pea mo e meʻa ʻokú ne talamai fekauʻaki mo e Tuʻi ko Penisimaní.

Vahevahe ʻa e fakamatala naʻe fai ʻe Palesiteni Hauati W. Haintaá, ke hoko ko ha konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení:

“ʻOua te mou tokanga ki he tuʻungá. … ʻOku mahuʻinga ke fakahoungaʻi kita. Ka ʻoku totonu ke tau tokanga ki he māʻoniʻoní, ʻo ʻikai ke ʻiloa; ki he ngāue tokoní, kae ʻikai ko e tuʻungá” (“To the Women of the Church,” Ensign, Nōvema 1992, 96).

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Mōsaia 2:16–17 pea feinga ke ʻiloʻi ʻa e meʻa naʻe fie maʻu ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ke ʻilo ʻe hono kakaí. Tokoniʻi kinautolu ke nau ʻilo ko e taimi ʻoku tau tauhi ki he kāingá, ʻoku tau tauhi ai pē ki he ʻOtuá. Hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi he palakipoé. Fakamahino ange ko e Mōsaia 2:17 ko ha potufolofola ia mei he fakataukei folofolá. Mahalo te ke fie maʻu ke poupouʻi ʻa e kau akó ke nau fakaʻilongaʻi ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi ha founga makehe koeʻuhí ke nau lava ʻo maʻu ngofua ia.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi taimi ne nau tokoniʻi ai ha kakai kehe.

  • ʻI he taimi naʻá ke fai ai e tokoni ko ʻení ki he kakai kehé, naʻá ke toe tauhi fēfē ai ki he ʻOtuá?

  • Ko e fē ha taimi ne tāpuekina ai ʻe he kakai kehé hoʻo moʻuí ʻi he ngāue tokoní? ʻI he taimi ne nau tokoni atu aí, naʻe founga fēfē ʻa ʻenau toe tauhi ai ki he ʻOtuá?

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau taufetongi ʻi hono lau leʻolahi ʻa e Mōsaia 2:18–24, 34.

  • Ko e hā naʻe ui ai ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ia mo hono kakaí ko e “kau tamaioʻeiki taʻe ʻaongá”? (Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ange ʻoku maʻu ʻe he kakaí ha tupu ʻi he taimi ʻoku nau maʻu ai ʻo lahi ange ʻi he meʻa ʻoku nau foaki atú. ʻOku tau hoko ko ha kau tamaioʻeiki taʻeʻaonga ki heʻetau Tamai Hēvaní koeʻuhí he ʻe kei tōtuʻa maʻu pē ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi tāpuaki ʻokú Ne foaki maí ʻi he mahuʻinga ʻo e ngāue ʻokú Ne maʻu meiate kitautolú.)

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu ʻokú ke ongoʻi ʻokú ke kei moʻua ai pē ki he ʻOtuá?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻilo ʻoku tau “moʻua…ʻo taʻengata” ki hotau ʻOtuá? (ʻE lava ʻo kau ʻi he ngaahi talí ko e taimi ʻoku tau fakatokangaʻi ai ʻoku tau moʻua ki he ʻOtuá, ʻoku tupulaki leva ʻetau fakahoungaʻí, ʻoku tau holi ke tauhi ʻa e ngaahi fekaú, pea ʻoku tau fie tokoni lahi ange ki he kakai kehé.)

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ʻoatú ʻi he Mōsaia 2:34, ke foaki pe tukulolo. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki ha founga te nau lava ai ʻo “ʻoatu ki he [Tamai Hēvaní] ʻa e meʻa kotoa pē ʻoku [nau] maʻú pea mo kinautolu.” Fakamoʻoniʻi ko e taimi ʻoku tau tauhi ai ʻa e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá mo feinga ke fakahoko ha tokoni loto fakamātoató, ʻokú Ne tāpuakiʻi kitautolu.

Mōsaia 2:29–41

Ko e naʻinaʻi ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ki hono kakaí ke nau talangofua ki he ʻOtuá

Tohiʻi ʻa e TOKANGA he palakipoé. Kole ki he kau akó ke nau fakamatala ki ha taimi ne nau mamata ai ki ha fakaʻilonga ʻokú ne fakaʻaongaʻi ʻa e foʻi lea ko ʻení pe fakafōtunga mai ʻa e fakakaukau ko ʻení. Fakamahino ange ʻe lava ʻe he faʻahinga fakatokanga peheé ʻo maluʻi pe fakahaofi ʻetau moʻuí.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Mōsaia 2:32–33, 36–38, ʻo kumi e meʻa naʻe fakahā ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ki hono kakaí ke nau tokanga aí. Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ko e malaʻiá ʻi he Mōsaia 2:33, ki he loto mamahí mo e mamahí.

  • Ko e hā ha ngaahi fakatokanga naʻe fai ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ki hono kakaí?

  • ʻE founga fēfē haʻatau ʻilo kuo tau kamata ke muimui ki ha laumālie hala? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fakatokangaʻi kei taimi ʻeni?

  • Fakatatau mo e Mōsaia 2:38, ko e hā ha ngaahi nunuʻa ʻoku tō kiate kinautolu ʻoku mate pē ʻi heʻenau ngaahi angahalá?

Mahalo te ke fie fakamamafaʻi ʻa e akonaki ʻi he Mōsaia 2:36 ʻe lava ha taha, ʻi heʻene angafai pē ʻaʻaná, ke fakamavaheʻi ia mei he Laumālie ʻo e ʻEikí. Naʻe fakamatala ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ki hono mahuʻinga ke fakatokangaʻi ʻa e taimi ʻoku tau ngali fakamavaheʻi ai kitautolu mei he Laumālié:

“ʻOku totonu … ke tau fāifeinga ke ʻiloʻi ʻa e taimi ʻoku tau ‘fakamavaheʻi ai ʻa [kitautolu] mei he Laumālie ʻo e ʻEikí, ʻo ʻikai ai te ne maʻu hano nofoʻanga ʻiate [kitautolu] ke fakahinohinoʻi ʻa [kitautolu] ʻi he hala ʻo e potó koʻeuhí ke tāpuakiʻi, mo fakamonūʻiaʻi, mo maluʻi [kitautolu]’ (Mōsaia 2:36). …

“… Kapau ʻoku ʻi ai ha meʻa ʻoku tau fakakaukauʻi, mamata, fanongo pe fakahoko ʻa ia te ne fakamavaheʻi kitautolu mei he Laumālie Māʻoniʻoní, ta ʻoku totonu ke ʻoua naʻa tau fakakaukau, sio, fanongo pe fakahoko ia. Hangē ko ʻení, kapau ʻe hoko e meʻa naʻe fakataumuʻa ke ne fakafiefiaʻi kitautolú, ke tau mavahe ai mei he Laumālie Māʻoniʻoní, ta ʻoku ʻikai ko e faʻahinga fakafiefia totonu ia maʻatautolu. Koeʻuhí ʻoku ʻikai ke lava ʻo nofo ʻa e Laumālié ʻi ha meʻa ʻoku taʻefeʻunga, taʻemaau, pe taʻetaau, ta ʻoku mahino ʻoku ʻikai ko e meʻa totonu ia maʻatautolu. Koeʻuhí he ʻoku tau tuli e Laumālie ʻo e ʻEikí ʻi he taimi ʻoku tau kau ai he ngaahi ʻekitivitī ʻoku tau ʻiloʻi ʻoku totonu ke tau siʻakí, ko ia, ʻoku ʻikai ko e ngaahi meʻa totonu ia maʻatautolu” (“Koeʻuhí ke ʻIate Kitautolu Maʻu ai Pē ʻa Hono Laumālié,” Ensign pe Liahona, Mē 2006, 30).

  • Ko e hā naʻe pehē ʻe ʻEletā Petinā te ne fakamavaheʻi kitautolu mei he Laumālie Māʻoniʻoní?

  • Te tau lava fēfē ʻo ʻilo ʻa e taimi kuo tau fakamavaheʻi ai kitautolu mei he Laumālie Māʻoniʻoní?

Tohiʻi ʻa e foʻi lea ko e MANATU mo e FAKAKAUKAUʻÍ ʻi he palakipoé ʻo ofi ki he TOKANGÁ.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e Mōsaia 2:40–41. Kole ki he kalasí ke nau feinga ke ʻiloʻi ʻa e meʻa naʻe fie maʻu ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ke fakakaukauʻi ʻe hono kakaí pea mo e meʻa naʻá ne fie maʻu ke nau manatuʻí. Te ke lava ʻo fakamamafaʻi ʻa e akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní, ʻi he taimi ʻe tali mai ai ʻa e kau akó, ʻaki haʻo hiki ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Kapau te tau tauhi e ngaahi fekaú, ʻe tāpuakiʻi fakaetuʻasino mo fakalaumālie kitautolu.

  • Ko e fē ha taimi naʻá ke siotonu ai pe aʻusia ʻa e fiefia ko ia ʻoku maʻu ʻi he talangofua ki he ngaahi fekau ʻa e ʻEikí?

Fakamoʻoni ki hono moʻoni ʻo e ngaahi meʻa ne aleaʻi ʻe he kau akó he ʻaho ní. Fakaʻosi ʻaki haʻo poupouʻi ʻa e kau akó ke nau fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa pau ke nau talangofua ange ai ʻi ha tafaʻaki ʻoku faingataʻa kiate kinautolu pe feinga ke fakalakalaka ʻi ha tafaʻaki ʻoku hā ʻi he Fakalakalaka Fakataautaha (maʻá e kau finemuí) pe Fatongia ki he ʻOtuá (maʻá e kau talavoú).

Fakataukei folofola—Mōsaia 2:17

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau ʻa e Mōsaia 2:17, Mātiu 22:36–40, mo e Mātiu 25:40. ʻOku tokoni ʻa e ngaahi fakamatala ʻi he tohi ʻa Mātiú ʻi hono fakamatalaʻi e tokāteliné, fakaava ʻa e mahinó, pea mo fakamahino e ʻuhinga ʻo e Mōsaia 2:17. Mahalo te ke fie poupouʻi ʻa e kau akó ke nau ʻai ha seini potufolofola ʻaki haʻanau hiki ʻa e Mātiu 22:36–40 ofi ki he Mōsaia 2:17, Mātiu 25:40 ofi ki he Mātiu 22:36–40, mo e Mōsaia 2:17 ofi ki he Mātiu 25:40.

Kole ki ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau fakamatala ki ha taimi ne nau ongoʻi ai naʻa nau tauhi ki he ʻOtuá ʻi haʻanau tokoni ki ha kakai kehe.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau tokoni ki ha taha kimuʻa ʻi he kalasi semineli hokó. Fokotuʻu ange ke nau teuteu ke fakamatalaʻi e ngaahi meʻa ne nau aʻusia he ngāue ko iá (fakapapauʻi ʻoku mahino kiate kinautolu ʻoku ʻikai fie maʻu ke nau vahevahe ha aʻusia ʻoku fuʻu fakafoʻituitui pe fakatāutaha).

Mahalo te ke fie fakatukupaaʻi foki ʻa e kau akó ke nau ako maʻuloto ʻa e Mōsaia 2:17 ki muʻa he taimi te mou toe fakataha fakakalasi aí.

Fakamoʻoniʻi ange ko e taimi ʻoku tau tokoniʻi fakamātoato ai ʻa e kakai kehé, ʻoku tau tauhi ai pē ki he ʻEikí.

Fakatokangaʻi ange: Tuʻunga ʻi he natula pea mo e lōloa ʻo e lēsoni ko ʻení, mahalo te ke toe fie fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ʻi ha ʻaho kehe, ʻi haʻamou maʻu ha taimi feʻunga.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Mōsaia 2:33, 38–39. “Tautea lauikuonga,” “afi taʻe-faʻa-mate,” mo e “fakamamahi ʻoku ʻikai hano ngataʻanga”

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní, ʻi ha fakatokanga fekauʻaki mo e ngaahi nunuʻa ʻo e angatuʻu ki he ʻOtuá, ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko e “tautea lauikuongá” (Mōsaia 2:33), “afi taʻe-faʻa-maté” (Mōsaia 2:38), mo e “fakamamahi ʻoku ʻikai hano ngataʻangá” (Mōsaia 2:39). Koeʻuhí ke maʻu ha mahino lelei ange ki he ngaahi meʻa ko ʻení, vakai ki he ngaahi folofola ʻa e ʻEikí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:6–12.

Paaki