Laipelí
Lēsoni 68: Mōsaia 28–29


Lēsoni 68

Mōsaia 28–29

Talateú

ʻI he ʻosi ʻenau uluí, ne ongoʻi ʻe he ngaahi foha ʻo e Tuʻi ko Mōsaiá ha holi lahi ke malanga ʻaki e ongoongoleleí ki he kau Leimaná. Hili ʻenau fehuʻi ki he ʻEikí mo maʻu ha fakamahino ʻe tāpuakiʻi kinautolu ʻaki ha lavameʻa mo ha maluʻí, ne fakaʻatā leva ʻe Mōsaia ke nau ō. ʻI he taimi ko ʻení, naʻe ngāue ʻa Mōsaia ke tokangaʻi ʻa e ngaahi lekooti toputapu naʻe tuku ange kiate iá. Naʻá ne liliu ʻa e ngaahi lekooti ʻa e kau Sēletí pea tuku kotoa ʻa e ngaahi lekōtí kia ʻAlamā ko e Siʻí. Koeʻuhí ko hono fakasītuʻaʻi ʻe hono ngaahi fohá ʻa e faingamālie ke hoko ko e tuʻí, naʻá ne fokotuʻu leva ha faʻunga ʻo ha kau fakamaau ke hoko ko e faʻunga foʻou ia ʻo e puleʻangá ʻi he fonuá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Mōsaia 28:1–9

Ko e fakaʻamu ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ke malanga ki he kau Leimaná

Hiki ʻeni he palakipoé ki muʻa pea toki fai ʻa e kalasí:

  1. ʻOku ou maʻu ha holi moʻoni ke fiefia taʻengata ʻa e niʻihi kehé.

  2. ʻOku ou loto fiemālie ke feilaulau ke tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé.

  3. ʻOku ou maʻu ha holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé.

Ke kamata ʻa e kalasí, kole ki he kau akó ke nau ngāueʻaki e fakamatala ʻi he palakipoé ke fakafuofuaʻi fakalongolongo kinautolu. ʻAi ke nau fakaʻaongaʻi ha meʻafua mei he 1 ki he 10, ʻo fakafofongaʻi ʻe he 1 ʻa e ʻikai fakamatalaʻi lelei ʻe he sētesí kinautolu pea ko e 10 ʻokú ne fakafofongaʻi naʻe mātuʻaki fakamtalaʻi lelei ʻe he sētesí kinautolu.

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Mosiah 27:8–10.

  • Naʻe mei fēfē hono fakamaaka ʻo ʻAlamā mo e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻi he meʻafuai tatau he taimi ko ʻeni ʻo ʻenau moʻuí?

Kole ki he kau akó ke nau lau leʻo lahi ʻa e Mosiah 28:1–4.

  • Naʻe mei fēfē hano fakamaaka ʻo e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻi he meʻafua tatau ʻi he hili ʻo ʻenau uluí? Ko e fē ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻi he Mōsaia 28:1–4 ʻokú ne fakahaaʻi ʻa e lahi ʻo ʻenau liliú?

  • Ko e hā naʻe liliu ai e holi ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá? (Naʻa nau tui kia Sīsū Kalaisí, fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá, pea ului; vakai, Mōsaia 27:34–36. Te ke lava foki ʻo fakamatala ʻa e Mōsaia 28:4 ke fakamahino ʻa e founga hono tokoniʻi kinautolu ʻe he Laumālie ʻo e ʻEikí.)

  • Mei he ngaahi meʻa kuo mou ako fekauʻaki mo e kau Leimaná ʻi he taimi ko ʻení he hisitōliá, ko e hā ha ngaahi faingataʻa ne mei fehangahangai mo e kau faifekaú ʻi honau lotolotongá?

  • Fakatatau mo e Mōsaia 28:2, ko e hā ha meʻa naʻe tui ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻe fai ʻe he ʻenau malangá ki he moʻui ʻa e kau Leimaná?

  • Naʻe takiekina fēfē ʻe he ului ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻa ʻenau holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí? Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he meʻa ne nau aʻusiá? (Fakanounouʻi e tali ʻa e kau akó ʻaki hano hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Ko e taimi ʻoku loloto ange ai ʻetau uluí, ʻoku tupulaki leva ʻetau holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí.)

ʻĪmisi
ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi

Kole ki ha taha ako ke ne lau ʻa e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Tālini H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. Mahalo naʻa fie maʻu ke ke poupouʻi ʻa e kau akó ke nau hiki ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi he tafaʻaki ʻo ʻenau folofolá ʻo ofi ki he Mōsaia 28:1–4.

“ʻOku hoko ʻa e lahi ʻo ʻetau holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí ko ha fakaʻilonga lelei ʻo e lahi ʻo ʻetau ului fakafoʻituituí” (“Malangaʻaki ʻa e Ongoongoleleí,” Liahona, Sānuali 2002, 7).

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he founga ne tupulaki ai ʻenau holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé ʻi heʻenau ofi ange ki he ʻEikí.

  • Ko e hā ha ngaahi meʻa kuó ke foua ʻi hoʻo moʻuí ne tupu ai haʻo fie vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé?

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ʻoku nau ʻilo ha talavou ko ha mēmipa ʻo e Siasí ka ʻoku fuʻu siʻisiʻi ʻene holi ke ngāue fakafaifekau taimi kakató.

  • Ko e hā ʻe lava ʻo fai ʻe he talavoú ni ke tupulaki ai ʻene holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí? (ʻI he vahevahe mai ko ia ʻe he kau akó ʻenau ʻiló, poupouʻi kinautolu ke nau fakamanamanatu ʻa e meʻa naʻá ne fakaloloto ʻenau ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí pea mo e founga te nau ala fokotuʻu ai e ngaahi ʻekitivitī tatau pe ngaahi aʻusia tatau ki he talavou ko ʻení. Tokoni ke nau ʻilo ʻoku fakaiku ʻa e ului lahi angé ki ha tupulaki ʻo e holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e kakai kehé.)

Mahalo naʻá ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ʻa e founga ne ke maʻu ai e holi ke akoʻi e ongoongoleleí ki he niʻihi kehé. ʻI hoʻo fai iá, fakakaukau ke ke vahevahe ange hoʻo fakamoʻoni ko e taimi ʻoku tau ʻunu ai ʻo ofi ki he ʻEikí mo ongoʻi Hono Laumālié, ʻe tupulaki leva ʻetau holi ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé.

ʻAi ʻa e kau akó ke nau lau ʻa e Mōsaia 28:5–8 pea mo talaatu ʻa e ʻuhinga ne tuku ai ʻe Mōsaia hono ngaahi fohá ke nau ō ʻi ha faʻahinga misiona fakatuʻutāmaki peheé.

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí ki he ngaahi foha ʻo Mōsaiá, ko e tali ki he lotu ʻa Mōsaiá?

Mōsaia 28:10–20

Ko hono liliu ʻe Mōsaia e ʻū lauʻi peleti ʻo e kau Sēletí mo foaki ʻa e ngaahi lekooti toputapú kia ʻAlamaá

Tā e fakatātā ko ʻení he palakipoé:

ʻĪmisi
ʻū lauʻi peleti koula mo e kalauní

Tuhu ki he fakatātā ʻo e kalauní, pea ʻai ha taha ako ke ne lau ʻa e Mōsaia 28:10. Kole ki he kalasí ke nau kumi ha palopalema naʻe hoko ki he tuʻí ʻi he taimi ne mavahe ai hono ngaahi fohá ke ngāue fakafaifekaú. (Naʻá ne fie maʻu ke kumi ha taha ke fetongi ia ko e tuʻí.)

Fakamatalaʻi nounou ʻa e Mōsaia 28:11–19 ʻaki haʻo fakamatala ange naʻe fakaʻau ʻo motuʻa ʻa Mōsaia, pea naʻe afe ha konga ʻo ʻene tokangá ki he ngaahi lekooti toputapu naʻe tuku ange kiate iá: ʻa e ngaahi lekooti naʻe ʻoange ʻe heʻene tamaí pea mo talaange ke ne tokangaʻí pea mo e ngaahi lekooti naʻe ʻoange ki ai ʻe he Tuʻi ko Limihaí. ʻI hono fatongia ko e tangata kikité, naʻá ne liliu ai ʻa e lekooti ʻo e kau Sēletí—ko e ʻū lauʻi peleti ʻeni naʻe maʻu ʻe ha kulupu naʻe fekauʻʻi atu ʻe he Tuʻi ko Limihaí ke nau kumi ʻa e fonua ko Seilahemalá (vakai, Mōsaia 8:7–9). Taki e tokanga ʻa e kau akó ki he fakatātā ʻo e ʻū lauʻi peleti koula ʻi he palakipoé.

Fakamatala ange naʻe toe fie maʻu ʻe Mōsaia ke fokotuʻu ha taha tauhi ʻo e ʻū lauʻi peletí, ʻo kehe ia mei hono fokotuʻu ʻo ha taki ki he puleʻangá. Kole ki he kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Mōsaia 28:20 .

  • Ko hai naʻá ne maʻu ʻa e ngaahi lekooti toputapú?

  • Ko e hā ne hoko ai ʻa ʻAlamā ko ha fili lelei ke ne tauhi ʻa e ngaahi lekooti ko ʻení?

Mōsaia 29

Ko e muimui ʻa e kakaí ʻi he faleʻi ʻa Mōsaia ke fokotuʻu ha faʻunga ʻo ha kau fakamaau ke hoko ko honau puleʻangá

ʻAi ke hiki ʻe he kau akó honau nimá kapau te nau fie hoko ko ha tuʻi pe kuini. Fili ha taha ʻo e kau ako ko iá ke haʻu ki muʻa he kalasí ʻo tuʻu ai ʻo ofi ki he kalauni ne ʻosi tā he palakipoé (pe hili ha kalauni pepa ʻi hono ʻulú). ʻAi ʻa e taha akó ke ne fakamatalaʻi ha ngaahi lelei te ne aʻusia ʻi heʻene hoko ko e tuʻi pe kuiní.

Kole ki ha taha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e Mōsaia 29:1–3.

  • Ko hai naʻe fie maʻu ʻe he kakaí ke hoko ko honau tuʻí?

  • Ko e hā naʻe tukuange ʻe he ngaahi foha ʻo Mōsaiá ka nau lava ʻo malanga ki he kau Leimaná?

  • Ko e hā ha ngaahi faingamālie ʻoku feilaulauʻi pe fakatoloi ʻe he kau talavou mo e kau finemui ʻo e ʻaho ní ka nau lava ʻo ngāue fakafaifekau?

Fakamatalaʻi nounou ʻa e Mōsaia 29:4–10 ʻaki hano fakamatala ange naʻe hohaʻa ʻa e Tuʻi ko Mōsaiá naʻa tupu mei hano fokotuʻu ha tuʻi foʻou ke hoko ai ha fekainaki pe tau. Naʻá ne toe fakamatala foki mo ha ngaahi palopalema kehe ʻe lava ke tupu kapau ʻe hoko hake ha tuʻi faiangahala ki he taloní. ʻAi ʻa e kau akó ke nau lau ʻa e Mōsaia 29:16–18 mo talaatu ʻa e ngaahi palopalema ko iá.

Fakamatala ange naʻe fokotuʻu ʻe he Tuʻi ko Mōsaiá ke ʻoua ʻe toe puleʻi ʻa e puleʻanga ʻo e kau Nīfaí ʻe ha tuʻi. Ka, naʻá ne fokotuʻu ange ha faʻunga ʻo ha kau fakamaau, pea ke fili ʻa e kau fakamāú ʻe he leʻo ʻo e kakaí.

ʻAi ke lau fakalongolongo ʻe he kau akó ʻa e Mōsaia 29:11, 25, mo kumi e founga ʻe fakamāuʻi ai ʻe he kau fakamāú ʻa e kakaí. (“Fakatatau mo e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá” pea “fakatatau mo e ngaahi lao kuo foaki kiate kimoutolu heʻetau ngaahi tamaí.”)

Hiki ʻa e Mōsaia 29:26–27, 30, 33–34, 37–38 ʻi he palakipoé. Vahevahe ʻa e kalasí ke nau tauhoa. ʻAi ʻa e kau akó ke nau fakatotolo ʻi he ngaahi vēsí ni mo talaatu ʻa e fatongia ʻo e kakaí ʻi he puleʻanga ne fokotuʻu ʻe he Tuʻi ko Mōsaiá. Pea toki tuku ʻa e ngaahi hoá ke nau aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení. (Mahalo naʻá ke fie maʻu ke hiki ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi he palakipoé pe tufa ange ha ngaahi laʻipea ʻoku tuʻu ai.)

  • Fakatatau mo e Tuʻi ko Mōsaiá, ko e hā ha lelei ʻe maʻu ʻi he fai ʻo e tuʻutuʻuní ʻe he leʻo ʻo e kakaí? (Naʻa ne pehē ʻoku meimei ko e leʻo ʻo e kakaí ʻoku ʻikai ke nau fie maʻu ʻa e ngaahi meʻa ʻoku “fehangahangai mo ia ʻoku totonú.” Naʻe toe fakamatala foki fekauʻaki mo e fie maʻu ʻo e tangataʻi fonua kotoa ke kau ʻi he kavenga ʻo honau puleʻangá pea mo maʻu ha “faingamālie tataú.”)

  • Ko e hā ha ngaahi nunuʻa ʻe ala hoko mai kapau ʻe fili ʻe he leʻo ʻo e kakaí ʻa e angahalá? (ʻE tō mai ʻa e fakamaau ʻa e ʻOtuá kiate kinautolu, pea ʻe fakaʻauha kinautolu.)

  • ʻI he Mōsaia 29:34, ʻokú ke pehē ko e hā ʻa e ʻuhinga ʻo e kupuʻi lea “ke fua ʻe he tangata taki taha ʻa hono vahaʻangatae”? ʻE kaunga fēfē ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ki he ngaahi fatongia ʻo e tangataʻi fonuá ke kau ʻi honau puleʻanga fakafeituʻú mo fakafonuá?

Lau ʻa e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Niila A. Mekisuale ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“ʻOku fakamāuʻi fakatouʻosi ʻa e kau takí mo e kau mēmipa ʻo e sōsaietí ki he hōloa ʻoku hoko ʻi honau sōsaietí. … ʻOku faingofua ke fakaangaʻi ʻa e kau taki koví, ka ʻoku ʻikai totonu ke tau fakatonuhiaʻi ai e tōʻonga ʻa e kau mēmipa ʻo e sōsaietí.” (“Repent of [Our] Selfishness,” Ensign, July 1999, 28).

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ki he kau takí mo e kau muimuí ke nau fakatou haʻisia ki heʻenau ngaahi angafaí?

  • Ko e hā te ke lava ʻo fai ke poupouʻi ai ʻa e ngaahi lao mo e kau taki ʻoku māʻoniʻoní? (Mahalo naʻá ke fie maʻu ke sio e kau akó ki he Ngaahi Tefito ʻo e Tui 1:12.)

Fakahaaʻi ange hoʻo fakapapauʻi neongo ʻoku ʻikai maʻu ʻe he fonua kotoa he māmaní ʻa e faingamālie ke fili honau kau takí, ʻe tokoni maʻu pē ʻa e ʻEikí kiate kinautolu ʻoku falala kiate Iá, neongo pe ʻoku nau nofo ʻi fē.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ʻa e Mōsaia 29:41–43.

  • Ko hai naʻe fili ʻe he kakaí ke hoko ko e ʻuluaki tuʻi fakamāú? Naʻá ne moʻui nai ʻo fakatatau mo hono fatongiá ke hoko ko ha taki fakamaau totonu mo māʻoniʻoni? Ko e hā hono ola ʻo ʻene takí?

Kole ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻi he lea ʻanautolu pē ʻa e meʻa kuo nau ako mei he Mōsaia 29. Mahalo naʻa nau talaatu ha niʻihi ʻo e ngaahi foʻi moʻoni ko ʻení:

ʻE lava ke ʻomi ʻe he taki anga taʻe māʻoniʻoní ʻa e fekainakí mo e faiangahalá.

ʻOku ʻikai angamaheni ʻaki ke fili ʻe he leʻo ʻo e kakaí ha faʻahinga meʻa ʻoku ʻikai totonu.

Kapau ʻe fili ʻe he kakaí ʻa e angahalá, ʻe tō kiate kinautolu ʻa e fakamaau ʻa e ʻOtuá.

ʻOku ʻi ai ha fatongia ʻo e taha kotoa ke ne poupouʻi ʻa e ngaahi lao mo e kau taki ʻoku māʻoniʻoní.

Fakaʻosi ʻaki haʻo fai ange hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni he lēsoni ʻo e ʻaho ní.

Toe Fakamanatu ʻo Mōsaiá

Tuku ha taimi ke tokoniʻi ai ʻa e kau akó ke nau toe fakamanatu ʻa e tohi ʻa Mōsaiá. Kole ange ke nau fakakaukau ki he meʻa ne nau ako mei he tohi ko ʻení, ʻi he seminelí pea mo ʻenau ako folofola fakatāutahá fakatouʻosi. Kapau ʻe fie maʻu, fakaafeʻi kinautolu ke nau vakaiʻi fakavavevave ʻa e tohí ke tokoni ke nau manatuʻi. Ka hili ha taimi feʻunga, pea fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau fakamatalaʻi ʻenau fakakaukaú mo ʻenau ongo fekauʻaki mo ha meʻa ʻi he tohí naʻe ongo makehe kiate kinautolu.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Mōsaia 28:3. Ko e loto holi ke vahevahe ‘a e ongoongoleleí

Naʻe fokotuʻu mai ʻe ʻEletā M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ha founga lelei ʻe lava ai ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí:

“Ko e kī ki he ngāue fakafaifekau lelei ʻa e mēmipá ke ngāue ʻaki ʻa e tuí. Ko ha founga ʻe taha ke fakahaaʻi ai hoʻo tui ki he ʻEikí mo ʻEne talaʻofá ke fokotuʻu ha ʻaho ʻi he faʻa lotu, ke talanoa ai ha taha kuo ʻosi teuteuʻi mo e kau faifekaú. Kuó u maʻu ha tohi ʻe laungeau mei he kāingalotu ne nau ngāue ʻaki ʻenau tuí ʻi he founga faingofua ko ʻení. Neongo naʻe teʻeki ke ʻilo ʻe he ngaahi fāmilí ha taha te nau lava ʻo vahevahe mo ia ʻa e ongoongoleleí, ka naʻa nau fokotuʻu pē ha ʻaho, lotu, pea talanoa mo ha kakai tokolahi ange. Ko e Tauhi Sipi Leleí ʻa e ʻEikí, pea ʻokú ne ʻafioʻi ʻa ʻEne fanga sipi kuo ʻosi teuteu ke fanongo ki Hono leʻó. Te Ne tataki kitautolu ʻo ka tau ka kolea ʻEne tokoni fakalangí ʻi hono vahevahe atu ʻo ʻEne ongoongoleleí” (“Creating a Gospel-Sharing Home,” Ensign pe Liahona, May 2006, 86).

Mōsaia 29:41–44. Ko e pule ʻa e kau fakamāú

Naʻe fuʻu mahuʻinga e fetongi ko ia he puleʻangá ʻi he Tuʻi ʻa Mōsaiá he naʻe talu mei ai ʻo aʻu ki hono ʻaloʻi ʻo Kalaisí (vakai, 3 Nīfai 2:8) naʻe hiki ai ʻe he kau Nīfaí honau taimí ʻi hono fakafehoanaki mo e kamata ʻo e pule ʻa e kau fakamāú. Ka ki muʻa aí, naʻe lau ʻe he kau Nīfaí ʻa e taʻú ʻo kamata mei he mavahe ʻa Līhai mei Selusalemá.

Paaki