Laipelí
ʻIuniti 19 Ako-ʻi-ʻApí


Lēsoni Ako-ʻi-ʻApí

ʻAlamā 33–38 (ʻIuniti 19)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakamatala Fakanounou ʻo e Ngaahi Lēsoni Ako-ʻi-ʻApi Fakaʻahó

Ko e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ne ʻilo ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako ʻa e ʻAlamā 33–38 (ʻiuniti 19) ʻoku ʻikai fakataumuʻa ia ke akoʻi ko ha konga ʻo hoʻo lēsoní. ʻOku tāfataha ʻa e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi ha niʻihi siʻisiʻi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ʻi he ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukau ki he ngaahi fie maʻu ʻa e kau akó.

ʻAho 1 (ʻAlamā 33–35)

Naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā ʻa e kau Sōlamí ʻoku lava ke tau hū hokohoko ki he ʻOtuá ʻo fakafou he lotu. Naʻe toki akoʻi ʻe ʻAlamā ʻoku tau maʻu ʻa e ʻaloʻofa ʻa e Tamai Hēvaní, kau ai ʻa e fakamolemoleʻi ʻetau ngaahi angahalá, koeʻuhí ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí ʻoku ʻomi ʻe he Fakalelei taʻe fakangatangata mo taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e fakamoʻuí ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá. Naʻe ʻilo foki ʻe he kau akó ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki kakato ʻo e Fakaleleí, kuo pau ke tau ngāue ʻaki ʻa e tui ke fakatomalá.

ʻAho 2 (ʻAlamā 36)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó mei he fakamatala ʻa ʻAlamā ki heʻene uluí, ʻoku lava ke fakaiku e faiangahalá ki he mamahi lahi mo e fakameʻapangoʻia. ʻIkai ngata aí, naʻa nau ʻilo ai kapau te tau ngāue ʻaki e tui ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, te Ne fakahaofi kitautolu mei he mamahi ʻo ʻetau ngaahi angahalá mo fakafonu kitautolu ʻaki ʻa e fiefiá. ʻOku lava ke tau maʻu ʻa e fiefia lahi ʻi heʻetau fekumi ke ʻomi ʻa e niʻihi kehé kia Kalaisí, hangē ko ʻAlamaá.

ʻAho 3 (ʻAlamā 37)

Naʻe ʻoange ʻe ʻAlamā ha fekau ki hono foha ko Hilamaní ke ne tauhi mo fakatolonga ʻa e ngaahi lekooti toputapú. ʻI hono ako ʻe he kau akó ʻa e ngaahi lea ʻa ʻAlamaá, naʻa nau ʻilo ai ʻoku ngāue ʻa e ʻEikí ʻaki ʻa e fanga kiʻi meʻa iiki mo faingofuá ke fakahoko ʻaki ʻEne ngaahi taumuʻa taʻengatá. Naʻa nau ʻilo foki ai kapau te tau tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí, te tau tuʻumālie. Naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā hono fohá ʻoku totonu ke tau ako ʻi heʻetau kei siʻí ke tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá pea kapau te tau tokanga ki he folofola ʻa Sīsū Kalaisí, te nau tataki kitautolu ke tau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.

ʻAho 4 (ʻAlamā 38)

ʻI he ako ʻe he kau akó ʻa e faleʻi ʻa ʻAlamā kia Sipiloní, naʻa nau ʻilo ai ko e taimi ʻoku nau kamata ai ʻi heʻenau kei siʻí ke tuʻu maʻu mo faivelenga ʻi hono tauhi e ngaahi fekaú, ʻoku lava ke nau ʻomi ai ʻa e fiefia lahi ki heʻenau mātuʻá. Naʻe fakamoʻoni ʻa ʻAlamā ki hono ngaahi fohá ʻoku fakahaofi ʻe he ʻOtuá ʻa e fakafoʻituituí mei he ngaahi ʻahiʻahí, faingataʻaʻiá, mo e ngaahi fakamamahiʻí he taimi ʻoku nau fakahoko ai e meʻa kotoa pē ʻi he faʻa kātaki mo e falala kiate Ia. Naʻe fakamoʻoni foki ʻa ʻAlamā, ke maʻu ʻa e fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá mo e melino ki hotau laumālié, kuo pau ke tau tangi ki ha ʻaloʻofa mei he ʻEikí. Fakaʻosí, naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻoku teuteuʻi kitautolu ʻe hono fakatupulaki e ngaahi ʻulungaanga māʻoniʻoní ke tau akoʻi mo tokoniʻi ai e niʻihi kehé.

Talateú

Naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí, ko e Fakaleleí ʻoku “taʻe-fakangatangata mo taʻengata” (ʻAlamā 34:10). Naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau ako fakauiké, pea ʻe ʻoange ʻe he lēsoni ko ʻení ha faingamālie lahi ange ke mahino kiate kinautolu mo nau houngaʻia ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

ʻAlamā 33–35

ʻOku akoʻi ʻe ʻAlamā mo ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí

Fehuʻi ange: Ko e hā e ʻuhinga naʻe lava toko taha ai pē ʻa Sīsū Kalaisi ke fai ʻa e fakaleleí maʻá e ngaahi angahala ʻa e māmaní?

Fakamanatu ki he kau akó, ke nau lau ʻa e ʻAlamā 34:10–14 pea fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ko e taʻe-fakangatangata mo e taʻengata. Kole ki ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e ngaahi veesi ko ʻení, pea kole ki he kau akó ke nau vahevahe mai ʻa e ngaahi kupuʻi lea ne nau ʻiló.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ke tokoniʻi kinautolu ke mahino ʻa e founga ʻoku taʻe-fakangatangata mo taʻengata ai ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí:

“ʻOku taʻe fakangatangata ʻEne Fakaleleí—ʻikai hano ngataʻanga. Naʻe taʻe fakangatangata foki koeʻuhí ke fakahaofi ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá mei he mate taʻe hano ngataʻangá. Naʻe taʻe-fakangatangata ʻa ʻEne fuʻu faingataʻaʻia lahi faú. … Naʻe taʻe-fakangatangata hono faingamālié—naʻe pau ke fakahoko tuʻo taha ia maʻá e taha kotoa. Pea ʻoku aʻu atu ʻa e ʻaloʻofa ʻo e Fakaleleí ʻo ʻikai fakangatangata pē ki ha falukunga kakai, ka ʻoku taʻe-fakangatangata ki he māmani kuó Ne ngaohí. Naʻe taʻe-fakangatangata ʻo ʻikai lava ke fua ʻe ha meʻafua fakaetangata pe mahino fakamatelie.

“Ko Sīsū toko taha pē te Ne lava ʻo foaki ha faʻahinga fakalelei pehē, talu mei Hono ʻaloʻi Ia ʻe ha faʻē matelie mo ha Tamai taʻe-faʻa-mate. Koeʻuhí ko e ʻaloʻi makehe ko iá, ko Sīsuú ko ha Tokotaha taʻe-fakangatangata” (“The Atonement,” Ensign, Nov. 1996, 35).

Fehuʻi ange: ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he ngaahi akonaki ʻa ʻAmulekí mo e fakamatala ko ʻeni meia ʻEletā Nalesoní ke mahino ʻa e ʻuhinga naʻe lava ai ʻe Sīsū Kalaisi toko taha pē ke fai ʻa e fakaleleí maʻá e ngaahi angahala ʻa e māmaní?

ʻAi ke fakamatalaʻi fakanounou ʻe he kau akó ʻa e meʻa kuo nau ako mei he ʻAlamā 34 kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Fakamatalaʻi ange, ko e tefitoʻi moʻoni mahuʻinga ʻoku lava ke tau ako mei he vahe ko ʻení, ko e ʻoku malava ʻe he Fakalelei taʻe-fakangatangata mo taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí ʻo fakahoko e fakamoʻuí ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá.

Hiki ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ʻi he palakipoé pe ʻi ha laʻipepa: Fakakaukauloto ki ha moʻui ʻoku hala he …

Hiki hake ha meʻa ʻoku mahuʻingaʻia ai ha kakai kei talavou tokolahi (hangē ko ha telefoni toʻotoʻo). Fehuʻi ange: ʻE fēfē nai e moʻuí ka hala mo e meʻa ko ʻení?

Hokó, hiki hake ha foʻi hina pe ipu vai (pe ha meʻa kehe ʻoku mahuʻinga ke tokoni ki he moʻuí). Fehuʻi ange: ʻE fēfē nai e moʻuí ka hala ha vaí?

Hili e tali ʻa e kau akó ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení, fakakakato ʻa e sētesi he palakipoé: Fakakaukauloto ki ha moʻui ʻoku hala mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

ʻEke e ongo fehuʻi ko ʻení:

  • Fakakaukauloto angé pe ʻoku anga fēfē ʻa e sio ʻa e kakaí ki he moʻuí kapau ʻoku ʻikai ke nau ʻilo ʻa Sīsū Kalaisi pe kapau ʻoku ʻikai ke nau tui ʻoku ʻi ai ha ʻOtua?

  • Fakakaukauloto atu pe ʻe fēfē nai ha kehe hoʻo moʻuí kapau ʻoku hala mo e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? (ʻOange ha taimi ke fakalaulauloto ai e kau akó ki he fehuʻi ko ʻení kimuʻa peá ke toki kole ange ke nau tali mai.)

Fakamatalaʻi ange, naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí, ʻoku fie maʻu ke nau fakatomala koeʻuhí ke ʻomi ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí ki heʻenau moʻuí (vakai, ʻAlamā 34:15–17). Fehuʻi ange ki he kau akó pe kuo nau fakatoloi nai ʻenau fakatomalá koeʻuhí naʻa nau manavahē ke vete ʻenau ngaahi angahalá pe manavahē naʻa ʻikai ke nau mālohi feʻunga ke liliu. Pea fehuʻi ange: Ko e hā ʻoku fakatuʻutāmaki ai ʻa e fakatoloi ʻo e fakatomalá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau taufetongi ʻi hono lau leʻolahi ʻa e ʻAlamā 34:30–35, ʻo kumi ʻa e meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā ki hono ʻuhinga ʻoku totonu ai ke ʻoua naʻa fakatoloi e fakatomalá. Aleaʻi e ngaahi veesi ko ʻení ʻaki hono fai ange ʻa e ngaahi fehuʻí ni:

  • Sio ki he ʻAlamā 34:32. Ko e hā ʻoku totonu ai ke tau fakatomala he ʻaho ní? (Tokoniʻi e kau akó ʻi heʻenau talí ke mahino kiate kinautolu ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: ʻOku tau teuteu ʻi he moʻui ko ʻení ke feʻiloaki mo e ʻOtuá.)

  • Sio ki he ʻAlamā 34:33. Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e moʻui ko ʻení? Ko e hā ʻe hoko kiate kinautolu ʻoku fakatoloi ʻenau fakatomalá?

  • Sio ki he ʻAlamā 34:31. Ko e hā e talaʻofa ʻoku ʻoange maʻanautolu ʻoku fakatomala he taimi ní?

Lau e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Poiti K. Peeka, ko e Palesiteni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“ʻOku ʻikai fie maʻu ia ke ke ʻilo ʻa e meʻa kotoa pē kimuʻa pea toki ngāue atu kiate koe ʻa e mālohi ʻo e Fakaleleí. Tui kia Kalaisi; ʻe kamata ke ngāue ia he ʻaho ʻokú ke kole aí!” (”Washed Clean,” Ensign, May 1997, 10.)

Fehuʻi ange: Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Pēká? Ko e hā hono ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai kiate koé?

ʻAlamā 36

ʻOku faleʻi ʻe ʻAlamā hono foha ko Hilamaní

Naʻe ako ʻe hoʻo kau akó ʻa e faleʻi ʻa ʻAlamā ki hono foha ko Hilamaní, ʻa ia ʻoku hiki ʻi he ʻAlamā 36, pea nau ʻiloʻi ai ʻa e fiefia naʻe ongoʻi ʻe ʻAlamā ʻi heʻene fakatomalaʻi fakamātoato ʻene ngaahi angahalá. Naʻe kole ki he kau akó ke nau lau ʻa e ʻAlamā 36:19–22 pea toki hiki ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ange ʻe he ngaahi veesi ko ʻení kau ki he mālohi ʻo e Fakaleleí (ʻaho 2, ngāue ke vahe fika 3). Fakaafeʻi ha niʻihi tokosiʻi ʻo e kau akó ke nau vahevahe mai ʻa e meʻa ne nau tohí. Fakaʻosi ʻaki haʻo fakamoʻoni ʻaʻau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí pea mo e fiefia ʻoku maʻu mei he fakatomalá.

ʻIuniti Hokó (ʻAlamā 39–44)

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he founga hono fakatonutonu ʻe ha mātuʻa tokanga mo ʻofa hano foha pe ʻofefine naʻá ne fakahoko ha faiangahala fakasekisuale mamafa. Naʻe fakahā tonu kia ʻAlamā ʻa e tuʻunga ko ʻení peá ne akoʻi ʻa e ngaahi moʻoni mahuʻinga ki hono foha ko Kolianitoní, ʻa ia naʻá ne faiangahala lolotonga ʻene ngāue fakafaifekaú.

Paaki