Laipelí
Lēsoni 92: ʻAlamā 34–35


Lēsoni 92

ʻAlamā 34–35

Talateú

Hili hono akoʻi ʻe ʻAlamā e kau Sōlamí ke tui ki he ʻAlo ʻo e ʻOtuá, naʻe fai ʻe ʻAmuleki ʻene fakamoʻoni ʻaʻana kia Sīsū Kalaisi, ko ha fakamoʻoni ia hono ua. Naʻe fakamamafaʻi ʻe ʻAmuleki ko e kaungā ngāue ʻo ʻAlamaá, ʻoku fie maʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ki he fakamoʻui e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá pea ʻe lava ʻe he fakafoʻituituí ʻo maʻu e ngaahi tāpuaki kotoa ʻo e Fakaleleí ʻi heʻenau ngāue ʻaki ʻa e tuí ki he fakatomalá. Naʻe tokanga ʻa e kau Sōlami tokolahi ki he fakaafe ʻa ʻAmuleki ke fakatomalá. ʻI he taimi naʻe tuli ai ki tuʻa mei he fonuá ʻa e kau Sōlamí ʻe heʻenau kau taki mo e kau taulaʻeiki faiangahalá, naʻe hanga ʻe he kau Nīfaí mo e kakai ʻo ʻĀmoní ʻo ʻoange kiate kinautolu ʻa e meʻakai, vala, mo e fonua ke hoko ko honau tofiʻa. Ko hono olá, naʻe kamata fai ʻe he kau Leimaná mo e kau Sōlami ne ʻikai fakatomalá, ha ngaahi teuteu ke tau mo e kau Nīfaí mo e kakai ʻo ʻĀmoní.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

ʻAlamā 34:1–14

ʻOku akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí

Hiki ʻa e ngaahi sētesi ko ʻení he palakipoé kimuʻa pea fai e kalasí. Kole ki he kau akó ke nau tohi ʻi heʻenau pepa akó pe ʻi ha laʻipepa pe ʻoku nau fakakaukau ʻoku moʻoni pe taʻemoʻoni ʻa e sētesi takitaha.

  1. ʻI he taimi naʻe fai ai ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e fakaleleí maʻa ʻetau ngaahi angahalá, naʻá Ne faingataʻaʻia maʻá e kakai māʻoniʻoní pē.

  2. ʻOku fie maʻu ʻe he kakai kotoa pē ʻa e Fakaleleí koeʻuhí ke fakahaofi kinautolu.

  3. ʻOku lava ʻe ha taha pē ʻo fakalelei pe totongi maʻá e angahala ʻa ha taha kehe.

Hili hano maʻu ʻe he kau akó ha taimi ke hiki ai ʻenau ngaahi talí, fakamanatu ange kiate kinautolu naʻe akoʻi ʻe ʻAlamā ki he kulupu ʻo e kau Sōlamí ʻa e founga ke maʻu ai ʻa e folofola ʻa e ʻOtuá mo fakaʻaongaʻi ʻa e tui kia Sīsū Kalaisí (vakai, ʻAlamā 32–33). Fakanounouʻi ʻa e ʻAlamā 34:1–7 ʻaki hono fakamatalaʻi naʻe muimui ʻa ʻAmuleki kia ʻAlamā ʻaki ʻene vahevahe ʻene fakamoʻoni ʻaʻaná kau ki he Fakamoʻuí. Kole ki he kau akó ke nau fekumi fakalongolongo ʻi he ngaahi akonaki ʻa ʻAmuleki ʻi he ʻAlamā 34:8–9, 11, ʻo ʻai ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakahaaʻi pe ʻoku moʻoni pe taʻemoʻoni ʻa e ngaahi sētesi he palakipoé. Pea toe vakaiʻi ʻe he kalasí kotoa ʻa e ngaahi sētesi he palakipoé. Ko e ngaahi tali tonú ʻeni:

  1. Taʻemoʻoni—“Te ne fai ʻa e fakalelei ki he ngaahi angahala ʻa e māmaní” (ʻAlamā 34:8).

  2. Moʻoni—“Kuo pau ke fai ha fakalelei, pe ʻe malaʻia ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá” (ʻAlamā 34:9).

  3. Taʻemoʻoni—“ʻOku ʻikai ke ʻi ai ha tangata te ne lava ʻo feilaulau ʻaki hono toto ʻoʻoná ko e feilaulau ki he ngaahi angahala ʻa ha tokotaha kehe” (ʻAlamā 34:11).

Hili hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e tali ki he sētesi hono 3, fehuʻi ange:

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hoko ai ʻa Sīsū Kalaisi toko taha pē ke Ne lava ʻo fai ha fakalelei maʻá e ngaahi angahala ʻa e māmaní?

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau tali ʻa e fehuʻi ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke nau lau fakalongolongo ʻa e ʻAlamā 34:10, 14. Pea lau e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
ʻEletā Russell M. Nelson

“ʻOku taʻe fakangatangata ʻEne Fakaleleí—ʻikai hano ngataʻanga. Naʻe taʻe fakangatangata foki koeʻuhí ke fakahaofi ʻa e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá mei he mate taʻe hano ngataʻangá. Naʻe taʻe fakangatangata ʻa ʻEne fuʻu faingataʻaʻia lahi faú. … Naʻe taʻe fakangatangata hono faingamālié—naʻe pau ke fakahoko tuʻo taha ia maʻá e taha kotoa. Pea ʻoku aʻu atu ʻa e ʻaloʻofa ʻo e Fakaleleí ʻo ʻikai fakangatangata pē ki ha falukunga kakai, ka ʻoku taʻe fakangatangata ki he māmani kuó Ne ngaohí. Naʻe taʻe fakangatangata ʻo ʻikai lava ke fua ʻe ha meʻafua fakaetangata pe mahino fakamatelie.

“Ko Sīsū toko taha pē te Ne lava ʻo foaki ha faʻahinga fakalelei pehē, talu mei Hono ʻaloʻi Ia ʻe ha faʻē matelie mo ha Tamai taʻe-faʻa-mate. Koeʻuhí ko e ʻaloʻi makehe ko iá, ko Sīsuú ko ha Tokotaha taʻe fakangatangata” (“The Atonement,” Ensign, Nov. 1996, 35).

“Fakatatau ki he fono taʻengatá, naʻe fie maʻu ʻe he fakaleleí ha taha moʻui-taʻe-faʻa-mate, ʻa ē ʻoku ʻikai moʻulaloa ki he maté, ke ne fakahoko ha feilaulau fakatāutaha. Ka kuo pau ke Ne pekia pea toe fokotuʻu hake Hono sinó. Ko e Fakamoʻuí toko taha pē te ne lava ʻo ikunaʻi ʻení. Naʻá Ne maʻu mei Heʻene faʻeé ʻa e mālohi ke maté. Naʻá Ne maʻu mei Heʻene Tamaí ʻa e mālohi ke ikunaʻi e maté” (“Constancy amid Change,” Ensign, Nov. 1993, 34).

  • ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he ngaahi akonaki ʻa ʻAmulekí mo e ngaahi lea ʻa ʻEletā Nalesoní ke mahino kiate kitautolu ʻa e ʻuhinga ko Sīsū Kalaisi toko taha pē te ne lava ʻo fai ʻa e fakalelei maʻá e ngaahi angahala ʻa e māmaní?

  • Te ke fakamatala fakanounouʻi fēfē ʻa e meʻa kuó ke ako mei he ʻAlamā 34 kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? (Mahalo ʻe fokotuʻu mai ʻe he kau akó ha ngaahi moʻoni kehe, ka ke fakapapauʻi ʻoku mahino kiate kinautolu ʻoku malava ke fakahoko ʻe he Fakalelei taʻefakangatangata mo taʻengata ʻa Sīsū Kalaisí ʻa e fakamoʻuí ki he faʻahinga kotoa ʻo e tangatá.)

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau houngaʻia ange ʻi he fie maʻu ʻo e Fakaleleí ki he palani ʻo e fakamoʻui ʻa e Tamai Hēvaní, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī ko ʻení. Mahalo te ke fie liliu e ʻekitivitī ko ʻení ke ne feau e ngaahi fie maʻu mo e ngaahi meʻa ʻoku manako ai e kau ako ʻokú ke akoʻí.

Hiki ʻa e kupuʻi lea ko ʻení ʻi he palakipoé: Fakakaukauloto ki ha moʻui ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha …

Fakaʻaliʻali mai ha meʻa ʻoku mahuʻingaʻia ai ʻa e kakai kei talavoú (hangē ko ha telefoni toʻotoʻo) pea fehuʻi ange:

  • ʻOkú ke fakakaukauloto atu ʻe mei fēfē nai ʻa e moʻuí kapau ʻe ʻikai ke ʻi ai ʻa e meʻa ko ʻení?

Hokó, hiki hake ha hina pe ipu vai (pe ha meʻa kehe ʻoku fie maʻu ke ne tokoniʻi e moʻuí).

  • ʻE mei fēfē nai e moʻuí ka ʻikai ha vaí?

Hili hono aleaʻi ʻe he kau akó ʻa e fie maʻu ko ia ʻo e vaí, fakakakato e sētesi he palakipoé ke peheni hono laú: Fakakaukauloto ki ha moʻui ʻoku ʻikai ke maʻu e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

  • ʻE kehe fēfē e moʻuí ʻi he ʻikai ke maʻu ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí? (ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ai ki he fehuʻí ni kimuʻa peá ke toki ʻeke ʻenau talí. Kapau ʻe kei taimi, mahalo te ke fie fakaafeʻi kinautolu ke nau tohi ʻenau tali ki he fehuʻí ni.)

ʻAlamā 34:15–41

ʻOku akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e kau Sōlamí ki he founga ke ngāue ʻaki ai e tui ke fakatomalá

Fakamahinoʻi ange neongo naʻe fakahoko ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e Fakaleleí maʻá e kakai kotoa pē, ʻoku ʻikai ke tau maʻu noa pē ʻa e kotoa hono ngaahi tāpuakí. Naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ke tau fai ke tau maʻu ai ʻa e kotoa ʻo e ngaahi tāpuaki ʻoku ʻatā mai kiate kitautolú ʻo fakafou he Fakaleleí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e ʻAlamā 34:15–17 pea ʻai ke ʻilo ʻa e kupuʻi lea naʻe lea ʻaki tuʻo fā ʻe ʻAmulekí. (“Tui ke fakatomala.”)

  • Ko e hā ʻoku tau ako mei he ʻAlamā 34:15–17 kau ki he meʻa ʻoku totonu ke tau fai ke tau maʻu e kotoa ʻo e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí? (Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó koeʻuhí ke maʻu ʻa e kotoa ʻo e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí, kuo pau ke tau ngāue ʻaki e tui ke fakatomalá.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ke ngāue ʻaki e tui ki he fakatomalá?

Ke tokoniʻi e kau akó ke mahino kiate kinautolu ʻa e ʻuhinga ʻo e tui ke fakatomalá, lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

“ʻOku tau fie maʻu ha tui mālohi kia Kalaisi ka tau lava ʻo fakatomala. … ʻE liliu ʻe he Tui kia Kalaisí ʻetau fakakaukaú, tuí, mo hotau ʻulungānga ʻoku ʻikai fenāpasi mo e finangalo ʻo e ʻOtuá. … ʻOku ʻuhinga ʻa e fakatomalá ke liliu ʻa e ʻatamaí mo e lotó—ke tuku ʻetau fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku halá, ka tau kamata fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku totonú” (“Ko e Tuʻunga ʻo e Foki Lelei Maí,” Ensign pe Liahona, Mē 2007, 100).

  • Ko e hā e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke mahino kiate kitautolu ʻoku ʻikai ngata pē hono fie maʻu ʻe he fakatomalá ke taʻofi hono fai e meʻa ʻoku halá, ka ke kamata leva ʻetau fai e ngaahi meʻa ʻoku totonú?

  • Fakatatau ki he ʻAlamā 34:16, ko e hā e ola ʻoku tau maʻu he taimi ʻoku tau ngāue ʻaki ai e tui ke fakatomalá?

  • Ko e hā e meʻa ʻe hokó kapau ʻoku ʻikai ke tau ngāue ʻaki e tui ke fakatomalá? (Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e “te ne tuʻutāmaki ia ʻi hono kotoa ʻo e fono ʻo e ngaahi tuʻutuʻuni ʻa e fakamaau totonú” ki he mamahi he ngaahi nunuʻa kakato ʻo ʻetau ngaahi angahalá pea mole e tāpuaki ʻo e moʻui taʻengatá.)

  • Fakatatau ki he ʻAlamā 34:17, ko e hā ha meʻa ʻe taha te tau lava ʻo fai ke ngāue ʻaki e tui ke fakatomalá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e ʻAlamā 34:17–28. Kole ange ke nau kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻAmuleki ki he kau Sōlamí kau ki he lotú, kau ai e taimi ke lotu aí mo e meʻa ke fai ki ai e lotú.

  • Ko e hā e meʻa ne akoʻi ʻe ʻAmuleki kau ki he lotú ʻa ia ʻoku fekauʻaki mo hoʻo moʻuí? ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hoko ai e lotú ko e konga mahuʻinga ʻo e ngāue ʻaki e tui ke fakatomalá?

  • Naʻe pehē ʻe ʻAmuleki ʻe ʻikai ʻomi ʻe heʻetau lotú ha lelei maʻatautolu, pe ʻe taʻeʻaonga, kapau ʻoku ʻikai ke tau tokoniʻi ʻa kinautolu ʻoku tau feohí (vakai, ʻAlamā 34:28). ʻOkú ke pehē ko e hā e ʻuhinga ʻoku moʻoni ai ʻení?

Ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha toe ngaahi founga te tau lava ʻo ngāue ʻaki ai e tui ke fakatomalá, kole ange ke nau ʻai ha tali ki he ngaahi sīpinga ko ʻení:

  1. Kuo fakatupulaki ʻe ha talavou ha ʻulungaanga ʻo hono fakaʻaongaʻi e lea taʻefeʻungá. Ko e hā ha ngaahi founga ʻe niʻihi te ne lava ʻo fakahaaʻi ai e tui ke fakatomalá ke ne tauʻatāina ai mei he ʻulungaanga ko ʻení? (Mahalo ʻe kau he ngaahi talí ʻa e lotua ha tokoní, kolea ha tokoni mei he kau mēmipa ʻo e fāmilí mo e ngaahi kaungāmeʻá, mo e kau atu ki he ngaahi ʻekitivitī ʻoku nau fakaafeʻi e Laumālié.)

  2. Kuo fakahoko ʻe ha talavou mo ha finemui ha vā fetuʻutaki taʻetotonu. Kuó na ongoʻi hono ueʻi kinaua ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke fakangata leva ʻa e vā fetuʻutaki ko ʻení. ʻOku fakafofongaʻi fēfē ʻe he muimui ki he ueʻi ko ʻení ʻa e tui ke fakatomalá? Ko e hā mo ha toe ngaahi sitepu kehe ʻokú na fie maʻu ke fakapapauʻi ʻokú na ʻi he hala ke fakakakato ʻa e fakatomalá? (Mahalo ʻe kau he ngaahi talí ʻa e fekumi ki ha fakahinohino mei he pīsopé pe palesiteni fakakoló pea lotua ha mālohi mo ha fakamolemole.)

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakatoloí? Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku fakatoloi ai e kakaí ha meʻa?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e ʻAlamā 34:33, ʻo kumi e meʻa naʻe fai ki ai e fakatokanga ʻa ʻAmuleki ki he kau Sōlamí ke ʻoua te nau fakatoloi hono fakahokó. Fakaafeʻi ha niʻihi tokosiʻi ʻo e kau akó ke nau taufetongi hono lau leʻolahi ʻa e ʻAlamā 34:32–35. ʻI heʻenau laú, ʻai ke kumi ʻe he kalasí ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo hono fakatoloi ʻetau fakatomalá. ʻI hono lipooti ʻe he kau akó ʻa e meʻa kuo nau akó, hiki ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻOku tau teuteu ʻi he moʻuí ni ke feʻiloaki mo e ʻOtuá.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻa e moʻoni ko ʻení ki ha taha?

  • Fakakaukauloto ʻoku ʻi ai hao kaungāmeʻa ʻokú ne ʻiloʻi lelei ʻokú ne talangataʻa ki he niʻihi ʻo e ngaahi fekaú ka ʻokú ne palani ke toki fakatomala ʻamui ange. Ko e hā e meʻa te ke akoʻi ki he kaungāmeʻa ko ʻení ʻo makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke ako mei he ʻAlamā 34:32–35?

Fakamatalaʻi ange naʻe ʻikai ke fakatokanga pē ʻa ʻAmuleki ki he ngaahi nunuʻa ʻo hono fakatoloi e fakatomalá; ka naʻá ne akoʻi foki kau ki he ngaahi tāpuaki ʻo e fili ke fakatomala he taimi ní. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e ʻAlamā 34:30–31 pea ʻai ke ʻiloʻi ʻa e tāpuaki ko ʻení.

  • ʻI he ʻAlamā 34:31, ko e hā e talaʻofa ʻoku foaki ange kiate kinautolu ʻoku fakatomala he taimi ní? (“ʻE fakaʻaongaʻi leva ʻa e palani lahi ʻo e huhuʻí kiate kimoutolu.”)

Lau e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Poiti K. Peeka, ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

“ʻOku ʻikai fie maʻu ke ke ʻilo e meʻa kotoa pē kimuʻa pea toki ngāue e mālohi ʻo e Fakaleleí kiate koe. Tui kia Sīsū Kalaisi; ʻe kamata ke ngāue ia he ʻaho ʻokú ke kolé!” (“Washed Clean,” Ensign, May 1997, 10).

  • ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he mahino ʻoku tau maʻu ki he talaʻofa ko ʻení? Ko e hā ha ngaahi founga kuó ke ongoʻi ai ʻoku kamata ke ngāue ʻa e Fakaleleí maʻau he taimi kuó ke kamata ke fakafalala ai ki aí?

Lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Hāloti B. Lī. Kole ki he kau akó ke nau fakafanongo ki he meʻa naʻe ui ʻe Palesiteni Lī “ko e fekau mahuʻinga tahá.”

“Kapau kuó ke fai ha ngaahi fehalaaki, ʻai ʻa e ʻahó ni ko e kamataʻanga ia e liliu ki hoʻo moʻuí. Tafoki mei he meʻa hala ne ke faí. Ko e fekau mahuʻinga taha ʻi he ngaahi fekau kotoa ʻa e ʻOtuá ʻa e fekau ko ia ʻoku faingataʻa taha ke ke tauhi ʻi he ʻaho ní. Kapau ko e taʻe faitotonú, [kapau ko e moʻui taʻe-angamaʻá], kapau ko e liliu loí, ʻikai tala ʻa e moʻoní, ko e ʻahó ni ko e ʻaho ia ke ke ngāue ki ai kae ʻoua ke ke ikunaʻi ʻa e vaivai ko iá. … Fakatonutonu ia peá ke hoko atu ki he meʻa hoko mai ʻoku faingataʻa taha ke ke tauhí” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Hāloti B. Lī [2000], 36).

  • Fakatatau kia Palesiteni Lī, ko e hā e fekau mahuʻinga tahá? Ko e hā hono ʻuhingá?

Hiki ʻa e ngaahi sētesi taʻekakato ko ʻení he palakipoé. Kole ki he kau akó ke nau fakakakato ia ʻi heʻenau pepa akó pe tohinoa ako folofolá.

ʻI he ʻaho ní, ko e fekau mahuʻinga taha kiate aú ko e …

Te u kamata he taimí ni ke ngāue ʻaki e tui ke fakatomalá ʻaki …

ʻAlamā 35

ʻOku hiki e kau Sōlami ʻoku fakatomalá ke nofo ʻi he lotolotonga ʻo e kau māʻoniʻoní

Fakanounouʻi e ʻAlamā 35 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe fakatomala e kau Sōlami tokolahi mei heʻenau ngaahi angahalá. Naʻe tuli kinautolu ki tuʻa mei he fonuá ʻe heʻenau kau taki mo e kau taulaʻeiki faiangahalá, pea naʻa nau ʻalu ʻo nofo ʻi he fonua ko Selesoní fakataha mo e kakai ʻo ʻĀmoní. Naʻe foaki ange ʻe he kakai ʻo ʻĀmoní ha fonua moʻonautolu, pea ʻoatu ʻe he kau Nīfaí ʻenau kau taú ke maluʻi kinautolu.

Fai ha fakamoʻoni te tau lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí ʻi he taimi ʻoku tau ngāue ʻaki ai e tui ke fakatomalá. Poupouʻi e kau akó ke nau muimui ki he sīpinga ʻo e kakai ʻo ʻĀmoní mo e kau Nīfaí ʻaki hono fakahaaʻi e angaʻofá mo poupouʻi kinautolu ʻoku nau fekumi ke fakatomalá.

Paaki