Laipelí
Lēsoni 30: 2 Nīfai 9:27–54 mo e 2 Nīfai 10


Lēsoni 30

2 Nīfai 9:27–54 mo e 2 Nīfai 10

Talateú

Hili hono fakamoʻoniʻi ʻe Sēkope e fakahaofi ʻe Sīsū Kalaisi e faʻahinga kotoa ʻo e tangatá mei he Hingá pea foaki mai e fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá, naʻá ne fakaʻosi e Sēkope ʻene malangá. Naʻá ne fakatokanga ki he ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻoku iku ki he mavahe mei he ʻEikí, pea fakamoʻoni ki he ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻokú ne fakaʻatā ʻa e kakaí ke haʻu kia Kalaisí pea moʻui. Naʻe toe fakamatala ʻa Sēkope ʻi he ʻaho hokó neongo ʻe movetevete e fale ʻo ʻIsilelí koeʻuhí ko e angahalá, ʻe manatu ʻa e ʻEikí ki Heʻene fuakava mo kinautolú pea tānaki fakataha kinautolu ʻi heʻenau fakatomala pea foki kiate Iá. Naʻe kikite ʻa Sēkope ki hono Tutuki ʻo Sīsū Kalaisí. Naʻé ne toe kikiteʻi ʻe hoko e fonua ʻo e talaʻofa ki hono kakaí ko ha feituʻu ʻo e tauʻatāina, mālohi ʻi he ngaahi fonua kotoa pē pea tauʻatāina mei he pule ʻa e ngaahi tuʻí. Naʻe naʻinaʻi ʻa Sēkope ki hono kakaí ke nau tukulolo ki he finangalo ʻo e ʻOtuá pea manatu ʻe lava ke fakamoʻui ʻa kinautolu ʻi he ʻaloʻofa pē ʻa e ʻOtuá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Nīfai 9:27–54

ʻOku fakaafeʻi ʻe Sēkope e taha kotoa ke haʻu kia Kalaisi pea fakatokanga ki he ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻokú ne fakamavahe kitautolu mei he ʻEikí

Tohi ʻa e ongo kupuʻi leako e ʻuhinga ʻoku ou fie maʻu tokoni aímo e ko e meʻa ʻoku pau ke u faíʻi he palakipoé. ʻAi e kalasí ke nau fakakaukauloto ki ha tokotaha ʻoku puke ʻi ha mahaki faingataʻa.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino ki he tokotaha ko ʻení ʻa e mahuʻinga ke fekumi ki ha tokoní?

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke toe mahino ki he tokotahá ni ʻa e meʻa ke fai ke maʻu ai ʻa e tokoní?

  • Ko e hā e olá kapau ʻe mahino ki he tokotahá ʻa e fie maʻu ha tokoní kae ʻikai mahino e meʻa ke fai ke maʻu ai iá?

Fakamanatu ki he kau akó naʻa nau ako ʻi he lēsoni kimuʻá ʻa e ngaahi ola ʻo e Hingá mo e ngaahi nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá, pea ako ki he ʻuhinga ʻoku tau fie maʻu ai ha Fakamoʻuí. Fakamoʻoni ʻokú Ne fie maʻu ke tokoniʻi pea fakahaofi kitautolu mei heʻetau ngaahi angahalá. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau pe ʻoku nau ʻilo nai e meʻa ʻoku pau ke nau faí ke maʻu kotoa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí.

Fakamatalaʻi naʻe fie maʻu ʻe Sēkope ke tokoni ki hono kakaí ke fili ʻa e “hala ʻo e moʻui taʻengatá” (2 Nīfai 10:23). Naʻá ne tokoniʻi kinautolu ke mahino te nau toki maʻu pē ʻa e moʻui taʻengatá kapau te nau “haʻu ki he ʻEiki” (2 Nīfai 9:41). Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e 2 Nīfai 9:41. Kole ki he kalasí ke nau fekumi ki hono fakamatalaʻi ʻe Sēkope ʻa e “hala” ʻoku totonu ke tau muimui aí.

  • Ko e hā hono ʻuhinga ʻo e haʻu ki he ʻEikí? (Mahalo te ke fie poupouʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki heʻenau moʻuí ko ha hala. Tuku ke nau fakakaukauloto ki he feituʻu ʻoku huʻu ki ai honau halá. ʻOku ʻomi nai kinautolu ʻe heʻenau ngaahi filí ke nau ofi ange ki he Fakamoʻuí?)

  • Ko e hā e ngaahi foʻi lea ne fakaʻaongaʻi ʻe Sēkope ke fakamatalaʻi “ʻa e halá”? Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ongo foʻi lea ko e lausiʻi mo e hangatonú ʻo kau ki he hala ʻoku totonu ke tau fouá?

Fakamahinoʻi naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Sēkope ha fakatātā ʻo ha matapā ʻi hono fakafehokotaki mo e hala fāsiʻi mo hangatonú. Naʻá ne pehē ko e Fakamoʻuí ʻa e tauhi ʻo e matapaá. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻe lava ke fakamolemoleʻi ʻetau ngaahi angahalá pea maʻu ʻa e moʻui taʻengatá ʻo fakafou pē ʻia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí. Ko e meʻa kotoa ʻoku tau fai ʻoku fakatau ki he moʻui taʻengatá—kau ai e ngaahi ouau ʻoku tau maʻú, ngaahi lotu ʻoku tau faí, ngaahi fakamoʻoni ʻoku tau vahevahé, pea mo e anga ʻetau moʻuí—ʻoku totonu ke fai ia ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate koe ʻoku “ʻikai … nō [ʻe he Fakamoʻuí] ha taha kehe ke ne tauhi ia”? (Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ʻoku ui ʻe he ʻEikí ha kau tamaioʻeiki, hangē ko e kau pīsopé mo e kau palesiteni fakasiteikí, ke fai ʻEne ngāué ko ha kau fakamaau ki he kakaí. Neongo iá, te Ne hoko ko hotau Fakamaau aofangatukú pea ʻomai e fakangofua fakamuimuitahá ʻo fakatatau ki he founga ʻo ʻetau moʻuí.)

  • ʻOku tākiena fēfē ʻe hono ʻiloʻi he “ʻikai lava ke kākaaʻi” e ʻEikí ʻa ʻetau feinga ke haʻu kiate Iá?

Fakamatalaʻi ʻoku tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi akonaki ʻa Sēkope ʻi he toenga ʻo e 2 Nīfai 9, ke mahino ʻa hono uesia ʻe heʻetau ngaahi tōʻongá mo e ʻulungāngá ʻetau malava ko ia ke haʻu ki he Fakamoʻuí. ʻOku tokoni ʻa e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻe niʻihi ke tau haʻu kia Kalaisi, pea taʻofi kitautolu ʻe he ngaahi meʻa kehé mei heʻetau haʻu kiate Iá.

Ke tokoni ki he kau akó ke nau ʻilo ha niʻihi ʻo e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ko ʻení, tā ha laine hangatonu mei ʻolunga ki lalo ʻi lotomālie he palakipoé. Tohiʻi ʻa e Mavahe meia Kalaisi ʻi he tafaʻaki ʻe taha ʻo e lainé. ʻI lalo aí, tohiʻi e:

1. 2 Nīfai 9:27–33

2. 2 Nīfai 9:34–39

ʻI he tafaʻaki ʻe taha ʻo e lainé tohiʻi e Haʻu kia Kalaisi. ʻI lalo aí, tohiʻi e:

3. 2 Nīfai 9:23, 39, 42, 45–46

4. 2 Nīfai 9:49–52

Vahe ki he tokotaha ako takitaha ha mataʻifika ʻi he vahaʻa ʻo e 1 mo e 4. Fakaafeʻi e kau akó ke lau fakalongolongo e ngaahi veesi ʻoku kaunga ki he mataʻifika kuo vahe angé. Kole ki he kau ako kuo vahe ki he kulupu 1 mo e 2 ke nau kumi ke ʻilo e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga te ne ʻai ke tau mamaʻo mei he Fakamoʻuí. Kole ki he kau ako kuo vahe ki he kulupu 3 mo e 4 ke nau kumi ke ʻilo ʻa e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻokú ne tokoniʻi kitautolu ke tau haʻu ki he Fakamoʻuí pea maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne Fakaleleí. Mahalo te ke fie poupouʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi e ngaahi meʻa ne nau ʻiló ʻi heʻenau folofolá.

Hili ha ngaahi miniti lahi, fakaafeʻi ha kau tokoni mei he kulupu 1 mo e 2 ke haʻu ki he palakipoé pea lisi e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga kuo nau ʻiló ʻa ia ʻokú ne ʻai ke tau mamaʻo mei he Fakamoʻuí. Aleaʻi e konga ʻo e ngaahi fakatokanga ʻa Sēkopé ʻaki haʻo ʻeke ha konga pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Naʻe lea ʻaki ʻe Sēkope ʻa e akó mo e paʻangá, ʻa ia ʻe lava pē ke na fakatou lelei. ʻE founga fēfē hono taʻofi kitautolu ʻe heʻetau ngaahi fili ki he akó mo e paʻangá mei heʻetau haʻu ki he ʻEikí? (Fakamahinoʻi ko e veesi fakataukei folofola ʻa e 2 Nīfai 9:28–29. Te ke ala poupouʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e potufolofola ko ʻení.)

  • Ko e hā hoʻo fakakaukau ki he ʻuhinga ʻo e tuli pe kui fakalaumālié? (Vakai, 2 Nīfai 9:31–32.)

  • ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “kuo ʻikai kamu honau lotó” (2 Nīfai 9:33) kiate kinautolu ʻoku ʻikai fakaʻatā honau lotó ki he ʻOtuá pea ʻikai fie tauhi ʻa e ngaahi fuakava mo Iá. ʻOku taʻofi fēfē kitautolu ʻe he meʻa ko ʻení mei haʻatau maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki kakato ʻo e Fakaleleí?

  • Ko e hā ha ngaahi fōtunga ʻo e lotu tamapuá he ʻahó ni? (Vakai, 2 Nīfai 9:37.)

Fakaafeʻi ha kau ako mei he kulupu 3 mo e 4 ke haʻu ki he palakipoé pea lisi ʻa e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ne nau ʻilo te ne ʻomi kitautolu ki he Fakamoʻuí pea tokoniʻi kitautolu ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí. Ke tokoni ki he kau akó ke vakavakaiʻi ʻa e meʻa ne nau ʻiló, ʻeke ha konga pe kotoa ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • ʻI he 2 Nīfai 9:23, ʻoku fakamanatu mai ai ʻe Sēkope ʻa e fekau ʻa e ʻOtuá ke fakatomala pea papitaisó. ʻOku tokoni fēfē ʻa hono fakafoʻou ʻo e ngaahi fuakava ʻo e papitaisó fakafou ʻi he sakalamēnití ke tau haʻu ki he ʻEikí pea maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne Fakaleleí?

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e “fakakaukau fakalaumālie”? (2 Nīfai 9:39). Ko e hā ha ngaahi ʻekitivitī ʻe lava tokoni mai ke tau fakakaukau fakalaumālie?

  • ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e “tafoki mei hoʻomou ngaahi angahalá”? (2 Nīfai 9:45).

  • ʻOkú ke fakakaukau naʻe ʻuhinga ki he hā ʻa e pehē ʻe Sēkope ke inu, kai pea “fiefia ʻi he mahu”? (Vakai, 2 Nīfai 9:50–51. Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatala ʻoku ʻuhinga ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ki he meʻakai fakalaumālié.)

Fakamoʻoniʻi ko ʻetau haʻu ko ia ki he ʻEikí pea moʻui fakatatau ki Hono finangaló, te tau maʻu ʻa e kakato ʻo e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí. Tohi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé ʻi ʻolunga he lisi naʻe faʻu ʻe he kau akó.

Poupouʻi e kau akó ke nau fakakaukauloto ki ha meʻa pau ne nau ʻosi mamata ai ki he tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí. Fakaafeʻi kinautolu ke tohi ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá pe tohi fakamatala fakakalasí kau ki he founga ne nau ofi ange ai ki he Fakamoʻuí ʻi he taha pe lahi ange ʻo e ngaahi tōʻonga mo e ʻulungaanga ʻi he lisi hono ua ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe e meʻa kuo nau tohí (ka ke tokoni kiate kinautolu ke mahino ʻoku ʻikai totonu ke nau ongoʻi haʻisia ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá kapau ʻoku fuʻu fakatāutaha pe fakafoʻituitui).

2 Nīfai 10

ʻOku poupouʻi ʻe Sēkope hono kakaí ke nau fiefia pea haʻu ki he ʻEikí

ʻEke ki he kau akó pe kuo nau maʻu nai ha meʻaʻofa naʻe fuʻu mahuʻingamālie koeʻuhí he naʻe ngāue mālohi pe feilaulau ha taha ke foaki ʻa e meʻaʻofá. Fakakaukau ke fakaafeʻi ha toko taha pe toko ua ʻo e kau akó ke vahevahe ʻena ngaahi aʻusiá.

  • Te tau fakahaaʻi fēfē ʻetau houngaʻia ʻi ha ngaahi meʻaʻofa pehē?

  • Te tau fakahaaʻi fēfē ʻetau houngaʻia ʻi he meʻaʻofa ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí?

Fakamatalaʻi naʻe toe fakamoʻoniʻi ʻe Sēkope ʻa hono fakahaofi kitautolu ʻe he ʻEikí mei he ngaahi nunuʻa ʻo e angahalá ʻi he ʻaho hili hono fai ʻene malanga kau ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. Naʻá ne akoʻi hono kakai ki he founga ʻoku totonu ke nau tali ʻaki e meʻaʻofa ʻo e Fakaleleí.

Fakamatala fakanounouʻi ʻa e 2 Nīfai 10:1–19 ʻaki hono fakamatalaʻi ne toe fakamamafaʻi ʻe Sēkope neongo ʻe fakamoveteveteʻi ʻa e fale ʻo ʻIsilelí koeʻuhí ko e angahalá, ʻe manatu ʻa e ʻEikí ki Heʻene fuakava mo kinautolú pea tānaki fakataha kinautolu ʻi heʻenau fakatomala pea foki kiate Iá. Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ko e 2 Nīfai 10:3 ʻa e ʻuluaki veesi ʻi he Tohi ʻa Molomoná ʻokú ne fakaʻaongaʻi ʻa e huafa ʻo Kalaisí ʻo ʻuhinga ki he Fakamoʻuí.

Kole ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 2 Nīfai 10:20, 23–25. Fakaafeʻi e kalasí ke ʻai ke nau ʻiloʻi e meʻa ʻoku naʻinaʻi mai ʻa Sēkope ke tau fai ko e tali ki he meʻaʻofa ʻo e Fakaleleí. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó e meʻa ʻoku nau ʻilo ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e meʻa ne nau maʻú.

Teuteu ha laʻipepa tufa ʻoku ʻi ai ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení (pe hiki e ngaahi fehuʻí ʻi he palakipoé kimuʻa pea kamata e kalasí). Fakaafeʻi e kau akó ke fili ha taha ʻo e fehuʻí pea fevahevaheʻaki ʻenau ngaahi fakakaukau mo e ongo kau ki he fehuʻí mo hanau hoa.

  • ʻI he ʻilo ki he ngaahi meʻa kuo tau ako kau ki he Fakamoʻuí, ko e hā e meʻa ʻokú ke fie maʻu ke ke manatuʻi maʻu pē ʻo kau kiate Iá?

  • Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e fakatomalá ko ha founga mahuʻinga ke fakahaaʻi ʻetau houngaʻia ʻi he meʻa kuo fai ʻe he ʻEikí maʻatautolú?

  • Ko e hā kuó ke ako kau ki he Fakamoʻuí ʻokú ne tokoniʻi koe ke ke ongoʻi ʻa e ʻamanaki leleí?

Fakaʻosi ʻaki haʻo fakamatalaʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea fakalelei ʻi he 2 Nīfai 10:24 ke ʻomi e kakaí pe ha ngaahi meʻa ke fenāpasi pe felotoi mo e ngaahi meʻa kehé. Hangē ko ʻení, ʻoku totonu ke fakalelei ha kaungāmeʻa hili ha taʻefemahinoʻaki.

  • ʻOkú ke fakakaukau ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e fakalelei ʻa kitautolu ki he finangalo ʻo e ʻOtuá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he meʻa ne nau ako mo ongoʻi ʻi heʻenau ako mo aleaʻi e 2 Nīfai 9–10. Fakaafeʻi kinautolu ke fekumi ki he tataki mei he Laumālie Māʻoniʻoní ke tokoni kiate kinautolu ke fili ha meʻa te nau fai ke nau fakalelei ki he finangalo ʻo e ʻOtuá pea maʻu kakato ange ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí. Hangē ko ʻení, mahalo ʻe tukupā ha tokotaha ako ke fakafanongo ki ha akonaki pau mei he ʻOtuá (vakai, 2 Nīfai 9:29), tafoki mei ha angahala pau (vakai, 2 Nīfai 9:45), pe ʻilo ha founga ke toutou manatuʻi ange ai ʻa e Fakamoʻuí ʻi he ʻaho takitaha (vakai, 2 Nīfai 10:20). Poupouʻi e kau akó ke fai ha meʻa pē ʻoku fie maʻu ke “fakalelei ʻa [kinautolu] ki he finangalo ʻo e ʻOtuá” (2 Nīfai 10:24). Fakamoʻoni ki he ngaahi tāpuaki ʻo hono fai iá.

Fakataukei Folofolá—2 Nīfai 9:28–29

Fakatokangaʻi ange: ʻOku fakataumuʻa ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke tokoni ki he kau akó ki hono ako maʻuloto ʻo e 2 Nīfai 9:28–29. Koeʻuhí ko e lōloa e lēsoni ʻo e ʻaho ní, mahalo te ke fie maʻu ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitií ʻi ha ʻaho kehe ʻi haʻo maʻu ha taimi lahi ange.

Tataki e kalasí ʻi hono lau leʻolahi fakataha e 2 Nīfai 9:28–29.

  • Ko e hā ha ngaahi tauhele te ne lava ke maʻu kitautolu ʻi heʻetau fekumi ki he ʻiló? Te tau fekumi fēfē ki he ʻiló mo fakaʻehiʻehi mei he ngaahi tauhele ko ʻení?

  • Ko e hā e meʻa ʻe lava ʻo tokoni mai kiate kitautolu ke tau “tokanga ki he ngaahi akonaki ʻa e ʻOtuá” lolotonga ʻetau fekumi ki he ʻiló?

Poupouʻi e kau akó ke hokohoko atu e kau ki he seminelí ʻi he taimí ni pea palani ke kau ki he ʻinisititiutí hili ʻenau ʻosi mei he seminelí.

Paaki