Laipelí
Lēsoni 36: 2 Nīfai 26


Lēsoni 36

2 Nīfai 26

Talateú

Naʻe kikite ʻa Nīfai ʻe ʻi ai e ʻaho ʻe ʻaʻahi ange ʻa Sīsū Kalaisi kuo toetuʻú ki hono hakó pea hili e aʻusia ko iá te nau moʻui ʻi he māʻoniʻoni ʻi ha toʻu tangata ʻe tolu. Neongo iá, ne mamahi ʻa Nīfai ʻi he toʻu tangata hono faá he ʻe mavahe hanau niʻihi mei he māʻoniʻoní, siʻaki ʻa e Mīsaiá, pea aʻu pē ʻo fakaʻauha kinautolu. Ne fakatokanga ʻa Nīfai kiate kinautolu ʻoku moʻui ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí kau ki he hīkisiá, ngaahi kautaha fufuú mo e ngāue fakataulaʻeiki kākaá. Naʻá ne akoʻi ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ki he kakai kotoa pē pea fakaafeʻi kinautolu ke haʻu kiate Ia.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

2 Nīfai 26:1–13

Naʻe kikite ʻa Nīfai ʻe fakaʻauha hono kakaí koeʻuhí te nau siʻaki ʻa Sīsū Kalaisi

Tohiʻi ʻi he palakipoé Fakamaau ʻa e ʻOtuá.

  • ʻI hoʻo vakai pe fanongo ki he kupuʻi leá ni, ko e hā e ngaahi fakakaukau ʻokú ke maʻú?

Fakamatala neongo ʻoku tokolahi ha kakai ʻoku nau fakakaukau kovi ʻi heʻenau vakai ki he ngaahi leá ni, ʻoku ʻomai moʻoni ʻe he fakamaau ʻa e ʻOtuá e ngaahi tāpuaki ki he kakai tokolahi.ʻOku tau lau ʻi he 2 Nīfai 26, kau ki he ngaahi nunuʻa ʻoku ʻomai ʻe he fakamaau totonú ki he angahalá mo e angatonú.

Ke maʻu e ʻuhinga totonu ʻo e tefitoʻi pōpoaki ʻo e 2 Nīfai 26, fakamatala ne pehē ʻe Nīfai ʻe lahi ha ngaahi fakaʻilonga ʻe hoko fakataha mo e ʻaloʻi, pekia mo e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí. Naʻá ne kikite ʻe tokolahi ha kakai ʻe tauteaʻi ʻi he hili pē e pekia ʻa e Fakamoʻuí koeʻuhí te nau tuli ʻa e kau palōfitá mo e kau muimui faivelenga ʻo Sīsū Kalaisi ne nau kaungā nofó. Naʻá ne toe kikite foki ʻe hili e ʻaʻahi ange ʻa e Fakamoʻui kuo toetuʻú, ko e tokolahi hono hakó te nau “fili ʻa e ngaahi ngāue ʻo e fakapoʻulí kae ʻikai ko e māmá” pea ʻe fakaʻauha ʻa kinautolu. (Vakai, 2 Nīfai 26:1–11.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e 2 Nīfai 26:7. Kole ki he kalasí ke nau fekumi ki he tali ʻa Nīfai ki he vīsone ʻo hono fakaʻauha ʻo e kakaí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe mai e meʻa naʻa nau maʻú. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻa e lea ʻa Nīfai ʻi he fakaʻosinga ʻo e vēsí: “ʻOku totonu ʻa ho ngaahi halá.”

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻa e fakamatala “ʻOku totonu ʻa ho ngaahi halá”? (Te ke ala fie maʻu ke fakamatalaʻi ʻe potupotutatau hono tokangaʻi ʻe he tokotaha fakamaau totonú e kakaí.)

Hili hono tokoniʻi e kau akó ke mahino ʻoku fie maʻu ʻi he fakamaau totonu ʻa e ʻOtua ke tauteaʻi ʻa e kau angahalá ko ʻenau ngaahi ngāué, fakamatalaʻi ʻoku fie maʻu foki ʻi he fakamaau totonu ʻa e ʻOtuá ke fakapaleʻi ʻa e kau angatonú ko ʻenau ngaahi ngāué. Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 130:20–21 ko ha konga ʻo e lēsoní. Tuku ki he kau akó ke lau e 2 Nīfai 26:8–9, 13, pea fekumi ki he ngaahi tāpuaki ne pehē ʻe Nīfai ʻe maʻu ʻe hono hako angatonú.

  • ʻI he veesi 8 mo e 13, ko e hā ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻokú ne fakamatalaʻi e ngaahi ngāue ʻa e kakai angatonú?

  • Ko e fē ha taimi naʻá ke aʻusia ai e ngaahi tāpuaki ʻoku hā ʻi he veesi 13? Ko e hā ha ngaahi founga kehe ʻoku fakahaaʻi mai ai ʻe he ʻEikí Ia kiate kitautolu?

Tohiʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻi he palakipoé: ʻI heʻetau tui kia Sīsū Kalaisí, ʻokú Ne fakahaaʻi Ia kiatautolu ʻi he mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

  • ʻE fakatupulaki fēfē hoʻo tui kia Sīsū Kalaisí ʻi hono ʻilo e moʻoni ko ʻení?

2 Nīfai 26:14–33

ʻOku kikite ʻa Nīfai ʻo kau ki he ngaahi ʻaho fakaʻosí pea fakaafeʻi e taha kotoa ke haʻu kia Kalaisi

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 2 Nīfai 26:14–19 ʻaki hono fakamatalaʻi naʻe kikite ʻa Nīfai ʻe ʻomai ʻa e Tohi ʻa Molomoná ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí lolotonga ha taimi ʻe hīkisia mo taʻe tui ai ha kakai tokolahi.

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha taimi ne nau tūkia ai ʻi ha meʻa (pe te ke ʻai ke nau fakakaukauloto ki haʻanau tūkia ʻi ha meʻa ʻi he fakapoʻulí). Fakaafeʻi kinautolu ke fekumi fakalongolongo ʻi he 2 Nīfai 26:20–21, pea fekumi ki ha ngaahi meʻa ʻe ala tūkia ai ha kakai ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí.

  • Fakatatau ki he 2 Nīfai 26:20–21, ko e hā ha ngaahi faingataʻa ne mamata ki ai ʻa Nīfai te ne fakatupu ha tūkia ʻa e kau Senitailé?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga kehe ʻo e ngaahi faingataʻa ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe Sētane ke tataki ʻaki e kakaí ke nau tūkia?

Fakamatalaʻi ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hono tuku ha “ngaahi maka tūkiaʻanga” ʻi hotau halá ke tataki kitautolu mei he ʻOtuá, ka ʻoku fekumi foki ʻa Sētane ke haʻi kitautolu. Puke hake ha konga filo pea fakaafeʻi e kau akó ke sio fakavavevave ʻi he 2 Nīfai 26:22, pea fekumi ki he meʻa ʻokú na faitatau ne tohi ʻa Nīfai ʻo kau ki ai. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke haʻu ki muʻa ʻi he kalasí. Takai fakahomohomo tuʻo taha e ongo kiaʻi nima ʻo e tokotaha akó. Kole ange ke ne motuhi ia. Toe fakahoko e founga tatau, ka ʻi he taimí ni takai tuʻo lahi e filó ʻi hono ongo kiaʻi nimá. Hokohoko hoʻo fai ʻení kae ʻoua kuo ʻikai lava ʻe he tokotaha akó ʻo motuhi e filó—fakatokanga ki he tokotaha akó ke tokanga naʻa lavea. (Kapau ʻoku ʻikai maʻu ha filo, te ke lava ʻo kole ki he kau akó ke nau fakakaukauloto pē ki hono fakahokó.) Kole ki he kau akó ke ako e 2 Nīfai 26:22, pea fekumi ki he fekauʻaki ʻa e vēsí mo e meʻa ʻoku fakatātāʻí.

  • Ko e hā e meʻa ʻoku makehe ʻi he 2 Nīfai 26:22, kau ki he kupuʻi lea “kae ʻoua kuó ne haʻihaʻi ʻa kinautolu”? Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he veesi ko ʻení kau ki he ngaahi ngāue ʻa Sētané?

  • Kuó ke mamata fēfē ki hono tataki ʻe Sētane ʻa e kakaí ʻaki e “filo vavae”? (ʻOku ngāue ʻaki e vavaé ke ngaohi e līnení.)

  • Ko e fē ʻi he ngaahi angahala ko ʻení (filo vavaé) ʻokú ke pehē ʻoku fakatuʻutāmaki taha ki he kakai ʻi ho toʻú?

Fakamanatu ki he kau akó ʻoku tohoakiʻi kitautolu ʻe Sētane ke fai e ngaahi ngāue ʻa e fakapoʻulí ke ne lava ʻo tataki kitautolu mei he hala ʻo e māʻoniʻoní. Fakamatalaʻi ʻoku fakahaaʻi mai ʻe he veesi fakamuimui ʻi he 2 Nīfai 26 e faikehekehe ʻo e ngaahi hala ʻo Sētané mo e ngaahi hala ʻo e ʻOtuá. Kole ki he kau akó ke lau fakalongolongo e 2 Nīfai 26:23–24.

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ʻoku founga fēfē e ngāue ʻa e ʻEikí? Ko e hā ʻa e taumuʻa ʻo e meʻa kotoa ʻoku fai ʻe he ʻEikí? (Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó e konga ʻo e 2 Nīfai 26:24 ʻokú ne akoʻi ko e meʻa kotoa ʻoku fai ʻe he ʻEikí ʻoku maʻá e lelei ʻa e māmaní.)

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha taimi naʻa nau ongoʻi foʻi pe mamaʻo ai mei he ʻEikí. Ke tokoni ki he kau akó ke nau ongoʻi e kaunga ki heʻenau moʻuí ʻa e pōpoaki ʻa Nīfai kau ki he ʻofa ʻa e ʻEikí, fakaafeʻi kinautolu ke nau fekumi ʻi he 2 Nīfai 26:24–28, 33. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke nau fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea ko e kotoa pē, niʻihi, mo e ha taha (tuku kehe ʻa e ʻuluaki hā e foʻi lea ko e ha tahaʻi he veesi 33). ʻAi ke toe lau ʻe he kau akó ʻi ha ngaahi miniti siʻi e ngaahi sētesi ʻoku ʻasi ai e ngaahi foʻi leá.

Kole ki he tokotaha ako takitaha ke tafoki ki ha mēmipa ʻo e kalasí peá na aleaʻi nounou ʻa e meʻa ʻe lava ke mahino mai mei he ngaahi veesi ko ʻení. Hili hono fevahevaheʻaki ʻe he kau akó ʻenau ngaahi fakakaukaú, ʻai ke fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe e ngaahi tefitoʻi fakakaukau mei heʻenau fevahevaheʻakí. Ko e tefitoʻi fakakaukau ʻe taha ʻoku totonu ke maʻu mei he fevahevaheʻaki ko ʻení ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ki he kakai kotoa pē pea ʻokú ne fakaafeʻi ʻa e kakai kotoa pē ke haʻu kiate Ia pea maʻu ʻEne fakamoʻuí. Te ke ala fie maʻu ke tohi ʻa e fakamatala ko ʻení ʻi he palakipoé. Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke hiki e ngaahi tali ki he fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau tohinoa ako folofolá mo e tohi fakamatala fakakalasí:

  • Ko e fē ha taimi kuó ke fakatokangaʻi ai e angalelei ʻa e ʻEikí ʻi hoʻo moʻuí?

  • Te ne lava fēfē ʻo tokoni atu ke ke ʻiloʻi ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ki he kakai kotoa pē pea fakaafeʻi e kakai kotoa pē ke haʻu kiate Ia?

Ke fakaʻosí, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 2 Nīfai 26:25, 33. Kimuʻa peá ne laú, fokotuʻu ki he kau akó ke fakaʻilongaʻi ʻa e ngaahi kupuʻi lea ʻokú ne poupouʻi kinautolú. Ke tokoni ki he kau akó ke nau mamata ki ha fekauʻaki lahi ange ʻi he ngaahi veesi ko ʻení, lau ʻa e fakamatala ko ʻeni ʻa Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

“ʻOfa pē te tau talitali lelei mo ʻofaʻi e fānau kotoa ʻa e ʻOtuá, kau ai e niʻihi ʻoku kehe ʻenau teuteú, fotú, leá, pe kehe ʻenau tōʻongá. ʻOku ʻikai lelei ke fakatupu hano ongoʻi ʻe ha niʻihi ʻoku nau taʻetaau. Ka tau langaki hake e niʻihi ʻoku tau feohí. Tau talitali lelei kinautolu. Tau fakatō-kakano muʻa ʻi hotau kāinga ʻi he Siasí ʻa e ongoʻi angaʻofá, manavaʻofá, mo e ʻofa faka-Kalaisí ke nau ongoʻi kuo faifai pē pea nau aʻu ki ʻapi. …

“Ko hono totonú ia ke tau fai ki he niʻihi kehé ʻa ia ʻoku tau holi fakamātoato ke fai maʻatautolú.

“ʻOku ʻikai ke u fokotuʻu atu ke tau tali e angahalá pe ko e koví, ʻi heʻetau moʻui fakatāutahá pe ʻi he māmaní. Ka ʻi heʻetau vēkeveké, ʻoku tau faʻa fetoʻoaki ai e angahalá mo e faiangahalá pea vave ke tau fakamaau pea siʻi ke tau manavaʻofa. …

“… Mafao atu muʻa hotau lotó mo hotau nimá ʻi he ʻofa ki he niʻihi kehé, he ʻoku faingataʻa e moʻui ʻa e tokotaha kotoa pē” (“Ko Hoku Ongo Nimá Kimoutolu,” Liahona, Mē 2010, 68–69).

  • Ko e hā ha ngaahi founga te tau fakaʻaongaʻi ai e 2 Nīfai 26:33 mo e ngaahi akonaki ʻa Palesiteni ʻUkitofá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke tokoni ki he niʻihi kehe ʻoku fie maʻu tokoní pea tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻEikí.

Paaki