Laipelí
Lēsoni 120: 3 Nīfai 11:1–17


Lēsoni 120

3 Nīfai 11:1–17

Talateú

Hili e fakaʻauhá mo e fakapoʻuli ʻi he ʻaho ʻe tolú ʻa ia ko e fakaʻilonga ʻo e pekia ʻa e Fakamoʻuí, ne fakatahataha ai ha kau tangata, kau fafine mo ha fānau ʻe toko 2,500 nai ki he temipale ʻi he fonua ko Mahú (vakai, 3 Nīfai 17:25). ʻI heʻenau fealeaʻakí, ne nau ongoʻi e leʻo ʻo e Tamai Hēvaní ʻokú ne fakafeʻiloaki Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí, pea toki hā mai leva. Ne fakaafeʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kakaí ke nau fakamoʻoni fakatāutaha ne fakapoongi ia maʻá e ngaahi angahala ʻo e māmaní. Ne nau fakafeʻiloaki tahataha kiate Ia ʻo ala ki he matakafo ʻi Hono vakavaká mo e matakafo ʻo e faʻó ʻi Hono nimá mo e toʻukupu kelekelé.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

3 Nīfai 11:1–7

Ne fanongo e kau Nīfaí ki he leʻo ʻo e Tamaí ʻokú ne fanongonongo e hā mai ʻa Hono ʻAló

ʻI he hū mai e kau akó ki he kalasí, tā leʻosiʻi ha tatau ʻo ha hiva toputapu pe ʻo ha konifelenisi lahi—feʻunga pē ke ongoʻi. Taʻofi e fasí ʻi he taimi ʻe fai ai ʻa e lotu kamatá mo e fakataha lotú. Hili e lotú, fehuʻi ki he kau akó pe ne nau ongoʻi e fasí. (Kapau ʻoku ʻikai ke ke maʻu e ngaahi maʻuʻanga tokoni ke fai ʻaki e ʻekitivitī ko ʻení, fakakaukauʻi ke ʻai ha tokotaha ako ke ne lau ʻi he leʻo mokomoko e 3 Nīfai 11 ʻi he hū mai ʻa e kau akó ki he lokí. Kapau te ke fili ʻeni, ʻe lelei kapau te ke vahe e ngāué ʻi ha ʻaho ʻe taha kimuʻa, mahalo ki ha tokotaha ako ʻoku faʻa vave mai.)

  • Ko e hā ʻoku pau ke fai ʻe ha tokotaha ke ne ongoʻi mo mahino ha leʻo mokomoko?

  • Ko e hā e pōpoaki ʻo e hivá (pe lea fakakonifelenisi lahi pe potufolofola) ne tā ʻi hoʻo hū ko ia ki he kalasí he ʻaho ní?

  • Ne faingofua pe faingataʻa ke fanongo mo mahino e leá ʻi heʻenau hū kotoa mai ki he kalasí? Ko e hā hono ʻuhingá?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 11:1–3. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú pea fekumi ki he meʻa ne faingataʻa ke mahino ki he kau Nīfaí.

  • ʻOku fēfē e leʻo ne fakamatalaʻi ʻi he 3 Nīfai 11:3? (Mahalo te ke fie maʻu ke fokotuʻu ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó e fakamatala ʻo e leʻó ʻi heʻenau folofolá.)

  • Ko e hā e meʻa ne hoko kiate kinautolu ne fanongo ki he leʻó?

Kole ki he kau akó ke nau lau fakalongolongo e 3 Nīfai 11:4–7, pea fekumi ki he meʻa kehe ne fai ʻe he kau Nīfaí ke lava ʻo mahino e leʻó ʻi hono tuʻo tolu ʻenau fanongo ki aí.

  • Ko e hā e meʻa kehe ne fai ʻe he kau Nīfaí ʻi hono tuʻo tolu ʻenau fanongo ki he leʻó?

  • Fakatatau ki he meʻa naʻá ke lau ʻi he 3 Nīfai 11:7, ko e leʻo ʻo hai ne ongoʻi ʻe he kakaí? (Ne nau ongoʻi e leʻo ʻo e Tamai Hēvaní ʻi hono fakafeʻiloaki Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí.)

Fakakaukau ke kole ki he kau akó ke nau lau e Hilamani 5:30, pea fekumi ki ha fakamatala ʻe taha ki he leʻo ʻo e ʻEikí.

  • ʻOku faitatau fēfē e leʻo ne ongoʻi ʻe he kau Nīfaí mo e ueʻi ʻa e laumālié ʻoku tau maʻu mei he Laumālie Māʻoniʻoní? (Mahalo ʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó e ngaahi foʻi lea kehe ka ʻoku totonu ke nau fakatokangaʻi e moʻoni ko ʻení: ʻOku faʻa folofola mai ʻa e Laumālié kiate kitautolu ʻi hotau ongó.)

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau tokanga ki he ueʻi ʻoku tau maʻu mei he ʻEikí ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe e ngaahi aʻusia ne nau maʻu he taimi ne nau ongoʻi ai e ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi honau ʻatamaí pe lotó. Kole ange ke nau fakamatalaʻi ʻenau ongó. Mahalo te ke toe fie maʻu ke vahevahe haʻo aʻusia.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá kau ki he meʻa ʻoku totonu ke tau fai ke fanongo pea mahino e leʻo ʻo e ʻEikí ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní:

ʻĪmisi
Palesiteni Boyd K. Packer

“ʻOku ʻikai maʻu ʻe he Laumālié ʻetau tokangá ʻaki e kaikailá. ʻOku ʻikai ke ne luluʻi kitautolu. ʻOku fanafana ʻa e Laumālié. ʻOku ongo angavaivai moʻoni pea ʻo kapau ʻoku tau taʻe tokanga, he ʻikai ke tau ongoʻi ia.

“ʻOku faʻa ongo mālohi feʻunga e Laumālié ke tau tokanga; ka ʻi he taimi lahi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku ou aʻusiá kapau he ʻikai ke tau tokanga ki he ongo vaivai ko ʻení, kapau he ʻikai ke tau fakafanongo ʻaki e ngaahi ongo ko iá, ʻe mōlia atu ʻa e Laumālié kae ʻoua kuo tau toe fekumi mo fakafanongo ki ai ʻi he tōʻonga mo e ngāue” (“How Does the Spirit Speak to Us?” New Era, Feb. 2010, 3).

  • Ko e hā e tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he 3 Nīfai 11:1–7 pea meia Palesiteni Pēká? (Mahalo ʻe fai ʻe he kau akó ha ngaahi tali kehekehe, ka ke fakapapauʻi ʻoku nau fakatokangaʻi e moʻoni ko ʻení: ʻI heʻetau ako e founga ʻo e fakafanongo ki he leʻo ʻo e ʻEikí ʻo fakafou ʻi he Laumālie Māʻoniʻoní, ʻe lava ke mahino e fetuʻutaki ʻokú Ne ʻomaí.)

  • Ko e hā ʻokú ne tokoniʻi koe ke mateuteu ho ʻatamaí mo e lotó ke fanongo pea mahino e fanafana mei he Laumālie Māʻoniʻoní?

3 Nīfai 11:8–17

Ne hā ʻa Sīsū Kalaisi ki he kau Nīfaí pea fakaafeʻi kinautolu takitaha ke nau ala ki he matakafo ʻo e faʻó ʻi Hono toʻukupú, toʻukupu kelekelé mo e vakavaká

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 11:8–10. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú pea fakakaukau pe naʻe fēfē ʻa e ʻi he lotolotonga ʻo e kau Nīfaí ʻi he taimi ko ʻení. Fakaʻaliʻali e fakatātā Ko e Faiako ʻa Sīsū ʻi he Hēmisifia Hihifó (62380; Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí [2009], no. 82), pea ʻeke:

ʻĪmisi
Ko e Faiako ʻa Sīsū ʻi he Hēmisifia Hihifó
  • Ko e hā e ngaahi fakakaukau mo e ongo ʻokú ke pehē ne ke mei fai kapau naʻá ke ʻi he lotolotonga ʻo e kau Nīfaí ʻi he taimi ne ʻaʻahi ai e Fakamoʻuí kiate kinautolú?

Fakamanatu ki he kau akó e fakapoʻuli mo e fakaʻauha ne aʻusia ʻe he kau Nīfaí kimuʻa pea hā mai e Fakamoʻuí. Pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá kau ki he mahuʻinga ʻo e hā mai ʻa e Fakamoʻuí ki he kau Nīfaí:

ʻĪmisi
ʻEletā Jeffrey R. Holland

“Ko ʻene hā maí mo ʻene folofola ko iá ʻa e tefitoʻi meʻa mahuʻingá, ʻa e momeniti ko e tumutumu ʻi he hisitōlia fakakātoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná. Ko hono fakahaaʻi mo hono fakamatalaʻí naʻe ʻilo pea ueʻi fakalaumālie ai ʻa e palōfita Nīfai kotoa pē ʻi he taʻu ʻe onongeau kimuʻá, ʻo ʻikai lau ai ʻenau ngaahi kui ko e kau ʻIsileli mo e kau Sēleti ʻi he ngaahi taʻu ʻe lauiafe kimuʻa aí.

“Ne talanoa, hiva, fakaʻānaua mo lotua ʻa ʻEne hā maí ʻe he taha kotoa—ka kuo ʻi heni tonu. Ko e ʻahó ʻeni! Kuo hāʻele mai ʻa e ʻOtua ʻokú Ne liliu ʻa e poʻulí ki he maama ʻo e pongipongí” (Christ and the New Covenant: The Messianic Message of the Book of Mormon [1997], 250–51).

Fakamatalaʻi ki he kalasí ʻoku faʻu e konga hoko ʻo e lēsoní ke fakaʻatā kinautolu ke fakalaulauloto ʻiate kinautolu ki he ʻaʻahi ʻa e Fakamoʻuí. Kimuʻa he kalasí, teuteuʻi e ngaahi fakamatala mo e fehuʻi ko ʻení ʻi ha laʻipepa tufa ki he tokotaha ako takitaha (pe hiki kinautolu ʻi he palakipoé pe ʻi ha pousitā). Tuku ha taimi feʻunga ki he kau akó ke nau lau e 3 Nīfai 11:11–17 pea muimui ʻi he fakahinohino ʻi he laʻipepa tufá. Fakaafeʻi kinautolu ke fakalaulauloto tokanga ki he ʻuhinga ʻo e ngaahi vēsí ʻi heʻenau ako kinautolú.

  1. Lau fakalongolongo e 3 Nīfai 11:11–12. Vakai ki he meʻa ne fie maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ke ʻilo ʻe he kakaí kau kiate Iá mo e meʻa naʻá Ne fai lolotonga ʻEne ngāue fakafaifekau ʻi he māmaní. Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

    • Ko e fē ʻi he ngaahi fakamatala ʻa e Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 11:11 ʻoku mahuʻingamālie taha kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

    • Ko e hā e ʻuhinga ʻa e Fakamoʻuí ʻi Heʻene pehē, “Kuó u inu mei he ipu kona ko ia naʻe tuku ʻe he Tamaí kiate aú”? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻilo ne talangofua maʻu pē ʻa Sīsū Kalaisi ki he finangalo ʻo ʻEne Tamai ʻi Hēvaní?

  2. Lau e 3 Nīfai 11:13–15, pea fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

    • Ko e hā e meʻa ne fakaafeʻi ʻe he Fakamoʻuí e kau Nīfaí ke nau fakahokó? Ko e hā e meʻa naʻa Ne fie maʻu ke nau ʻilo ko e ola ʻo e aʻusia ko ʻení?

    • Ne ʻalu e kakaí ki he Fakamoʻuí “taki taha kae ʻoua kuo ʻalu atu kotoa pē” (3 Nīfai 11:15). Fakakaukau ne toko 2,500 e kakai ʻi he haʻofangá (vakai, 3 Nīfai 17:25), ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he meʻá ni kau ki he ongo ʻa e Fakamoʻuí kiate kitautolu takitaha?

  3. Tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ha pepa ako pe tohinoa ako folofola:

    • ʻOkú ke pehē ko e hā hono ʻuhinga ne fie maʻu ai ʻe he ʻEikí ke haʻu “tahataha” e kakaí ʻo mamata mo ala kiate Iá?

    • ʻOkú ke fakakaukau ʻe uesia fēfē koe ʻi hoʻo lava ʻo ala ki he ngaahi matakafo ʻo e Fakamoʻuí ʻi heʻene fakalelei maʻa ʻetau ngaahi angahalá?

  4. Fakakaukau ke tohi e moʻoni ko ʻení ʻi he tafaʻaki hoʻo folofolá ofi ki he 3 Nīfai 11:11–15. Ne fakaafeʻi au ʻe Kalaisi ke u maʻu ha fakamoʻoni fakatāutaha ko Ia hoku Fakamoʻuí. Tali e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi ha pepa ako pe ko ha tohinoa ako folofola:

    • Ko e hā e ngaahi aʻusia naʻá ne tataki koe ke maʻu hoʻo fakamoʻoni pē ʻaʻau ko Sīsū Kalaisí ho Fakamoʻuí?

    • ʻOkú ke pehē ko e hā ne mei fie maʻu ʻe he Fakamoʻuí ke ke fai ke fakamālohia hoʻo fakamoʻoni kiate Iá?

    • Ko e fē taimi naʻá ke ongoʻi ai ʻoku ʻafioʻi koe ʻe he Fakamoʻuí pea mo tāpuekina fakafoʻituitui koe?

Hili hono maʻu ʻe he kau akó ha taimi feʻunga ke nau fakakakato e ʻekitivitī ko ʻení, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻo lahi e 3 Nīfai 11:16–17. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú pea fekumi ki he meʻa ne fai ʻe he kakaí hili ʻenau maʻu e aʻusia fakatāutaha ko ʻeni mei he Fakamoʻuí. Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ko e hosanna ko ha foʻi lea faka-Hepelū ʻoku ʻuhinga ki he “fakamoʻui ʻi he taimí ni” pe “fakamolemole ʻo fakamoʻui ʻa kimautolu” pea ʻoku fakaʻaongaʻi ia ʻi he folofolá ko ha fakaʻilonga ʻo e fakafetaʻi mo e tautapa (vakai, Bible Dictionary, “Hosanna”; Ko e Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Hosanna,” scriptures.lds.org).

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ne kalanga ai e kakaí “hōsana” hili ʻenau aʻusia e Fakamoʻuí?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakai tokanga ange ki he 3 Nīfai 11:15. Kole kiate kinautolu ke ʻai ke ʻilo e meʻa ne fai ʻe he kakaí hili ʻenau mamata mo ala ki he ngaahi matakafo ʻo e Fakamoʻuí. (Ne hiki pe fakamoʻoniʻi ʻe he kakaí ko Sīsū Kalaisi ia.)

  • ʻOku fie maʻu nai ke tau mamata mo ala ki he Fakamoʻuí ke ʻilo ʻokú Ne moʻui? (Vakai, Molonai 10:5.) Te tau “fakamoʻoniʻi” fēfē ʻa Sīsū Kalaisi?

  • Te tau fakatatau fēfē e 3 Nīfai 11:15 kiate kitautolú? Ko e hā e meʻa ʻoku totonu ke tau takitaha fai hili ʻetau maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí? (ʻI heʻetau maʻu ha fakamoʻoni fakatāutaha kia Sīsū Kalaisí, ko hotau faktongiá ke fakamoʻoniʻi Ia.)

Fakaʻosi e kalasí ʻaki hano fakaafeʻi e kau akó ke nau talanoa ki he taimi ne nau vahevahe ai ʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí mo e niʻihi kehé. Ka ʻi ai ha taimi feʻunga, fakaafeʻi kotoa kinautolu ʻoku nau fie fai iá ke vahevahe ha fakamoʻoni nounou ki he Fakamoʻuí pea talanoa foki ki he meʻa ne nau fai ke maʻu ai ʻenau fakamoʻoní. Ka ʻi ai ha taimi feʻunga, mahalo te ke fie fakaafeʻi foki kinautolu ke nau vahevahe ha konga ʻo e meʻa ne nau hikí pe ongoʻí lolotonga ʻenau ako e 3 Nīfai 11 he ʻaho ní.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

3 Nīfai 11:3. “Ko e kihiʻi leʻo-siʻi ia”

Ne fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ki he founga ʻoku ngāue ai e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hotau ʻatamaí mo e lotó:

“ʻOku hoko mai e leʻo ʻo e Laumālié ko ha ongo ki he lotó kae ʻikai ko ha meʻa ʻokú te fanongo ki ai. Hangē pē ko ʻeku akó te mou ako foki ke ‘fakafanongo’ ki he leʻo ko ia ʻokú te ongoʻí kae ʻikai ke te fanongo ki aí. …

“ʻE tataki mo maluʻi kimoutolu ʻe he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, pea aʻu pē ki haʻane fakatonutonu hoʻomou ngaahi angafaí, ʻo kapau te mou loto ki ai. Ko ha leʻo fakalaumālie ia ʻoku hū ki he ʻatamaí ʻo hangē ko ha ongo ʻoku hū ki homou lotó. …

“ʻOku ʻikai ha ʻamanaki te mou foua e moʻuí taʻe ʻi ai haʻamou fehalaaki, ka he ʻikai te mou fai ha fehalaaki lahi taʻe tomuʻa fakatokanga atu e ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié” (“Faleʻi ki he Toʻu Tupú,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2011, 17–18).

Paaki