មេរៀនទី 50
យ៉ារ៉ុម និង អោមណៃ
សេចក្តីផ្ដើម
គម្ពីរយ៉ារ៉ុម និង អោមណៃ មាននូវការសរសេរចុងក្រោយនៅក្នុងផ្ទាំងតូចរបស់នីហ្វៃ ។ យ៉ារ៉ុមបានទទួលផ្ទាំងនោះពីឪពុករបស់គាត់ អេណុស ហើយបានកត់ត្រានូវការលំបាក និង ពរជ័យរបស់សាសន៍នីហ្វៃ និង ពរជ័យនៅក្នុងរយៈពេលប្រហែលជា 60 ឆ្នាំ ។ បន្ទាប់មក គាត់បានប្រគល់បន្ដផ្ទាំងនេះឲ្យទៅកូនប្រុសរបស់គាត់ឈ្មោះ អោមណៃ ។ គម្ពីរអោមណៃរួមមានការសរសេររបស់អ្នករក្សាបញ្ជីសាសន៍នីហ្វៃប្រាំនាក់ខុសៗគ្នា ហើយមានរយៈពេលប្រហែលជា 230 ឆ្នាំ ។ អាម៉ាលេកៃ ជាអ្នកសរសេរចុងក្រោយគេនៅក្នុងគម្ពីរអោមណៃ បានបញ្ចប់ការកត់ត្រារបស់គាត់ដោយការអញ្ជើញមួយឲ្យ « មករកព្រះគ្រីស្ទ … ហើយថ្វាយព្រលឹងអ្នកទាំងមូល ជាដង្វាយថ្វាយដល់ទ្រង់ » ( អោមណៃ 1:26 ) ។
យោបល់សម្រាប់ការបង្រៀន
យ៉ារ៉ុម 1:1–15
យ៉ារ៉ុមពិពណ៌នាពីរបៀបដែលសាសន៍នីហ្វៃបានចម្រើនឡើង នៅពេលពួកគេកាន់តាមព្រះបញ្ញត្តិទាំងឡាយនៃព្រះអម្ចាស់
សូមអានសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដូចខាងក្រោមនេះរបស់ប្រធាន ឌៀថើរ អេស្វ អុជដូហ្វ នៃគណៈប្រធានទីមួយ ។ ប្រសិនបើអាចធ្វើបាន សូមបង្ហាញរូបភាពរបស់ប្រធាន ឌៀថើរ អេស្វ អុជដូហ្វ នៅពេលអ្នកអាន ៖
« ខ្ញុំនៅចាំពេលដែលខ្ញុំបានរៀបចំខ្លួនដើម្បីទទួលការហ្វឹកហ្វឺនជាអ្នកបើកបរយន្ដហោះចម្បាំង ។ យើងបានចំណាយពេលយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ការហ្វឹកហ្វឺនដំបូងរបស់យើងខាងយោធានៅក្នុងការហាត់ប្រាណ ។ ខ្ញុំនៅតែមិនច្បាស់ថា ហេតុអ្វីបានជាការរត់មិនចេះចប់មិនចេះហើយត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាផ្នែករៀបចំខ្លួនមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការក្លាយជាអ្នកបើកបរយន្ដហោះឡើយ ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី យើងនៅតែរត់ ហើយរត់ទៀត ។
« នៅពេលខ្ញុំកំពុងរត់ ខ្ញុំចាប់ផ្ដើមសម្គាល់ឃើញនូវអ្វីដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំមិនសុខក្នុងចិត្ត ។ ម្ដងហើយម្ដងទៀត ខ្ញុំត្រូវបានរត់វ៉ាដោយមនុស្សដែលជក់បារី ផឹកស្រា និង បានធ្វើរឿងគ្រប់យ៉ាងដែលផ្ទុយពីដំណឹងល្អ ហើយជាពិសេសចំពោះពាក្យគតិបណ្ឌិត ។
« ខ្ញុំនៅចងចាំបានពីគំនិតថា ‹ ចាំបន្ដិច ! តើខ្ញុំគួរតែអាចរត់ និង មិនបារម្ភមែនទេឬ ? ប៉ុន្ដែខ្ញុំបានបារម្ភ ហើយខ្ញុំត្រូវបានរត់វ៉ា ដោយមនុស្សដែលមិនគោរពតាមពាក្យគតិបណ្ឌិតយ៉ាងពិតប្រាកដ ។ ខ្ញុំសារភាពថា វាពិតជាបានធ្វើឲ្យចិត្តខ្ញុំនៅមិនស្ងប់សុខឡើយនៅពេលនោះ ។ ខ្ញុំបានសួរខ្លួនឯងថា តើការសន្យានោះពិតដែរឬអត់ ? » ( « បន្ដដោយភាពអត់ធន់ » Ensign ឬ លីអាហូណា ខែ ឧសភា ឆ្នាំ 2010 ទំព័រ 58 ) ។
សូមអញ្ជើញសិស្សឲ្យគិតថាតើពួកគេធ្លាប់មានអារម្មណ៍ស្មុគស្មាញស្រដៀងគ្នានេះ ដោយឆ្ងល់ពីរបៀបដែលព្រះអម្ចាស់បំពេញសេចក្ដីសន្យារបស់ទ្រង់ដើម្បីប្រទានពរដល់ពួកគេ ពេលពួកគេបានកាន់តាមព្រះបញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ដែរទេ ។
សូមសរសេរពាក្យ បញ្ជាក់ នៅលើក្ដារខៀន ហើយសូមឲ្យសិស្សពន្យល់ពីន័យរបស់ពាក្យនេះ ( ដើម្បីបញ្ជាក់ ឬ បង្ហាញភស្ដុតាងថាអ្វីមួយគឺពិត ) ។ សូមពន្យល់ថា យ៉ារ៉ុម ដែលជាកូនប្រុសរបស់អេណុស បានប្រើពាក្យ បញ្ជាក់ នៅពេលគាត់បានសរសេរអំពីសេចក្ដីសន្យាមួយដែលបានផ្ដល់ទៅបុព្វជនរបស់គាត់ ។ សូមឲ្យសិស្សអាន យ៉ារ៉ុម 1:9 ដោយស្ងាត់ៗ ដោយរកមើលសេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះអម្ចាស់ដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ ។ ( អ្នកអាចស្នើថា សិស្សគួរគូសចំណាំសេចក្ដីសន្យានេះនៅក្នុងព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេ សូមបញ្ជាក់ថា សិស្សបានស្គាល់ប្រយោគ « ដរាបណាអ្នករាល់គ្នាកាន់តាមព្រះបញ្ញតិ្តទាំងឡាយរបស់យើង នោះអ្នករាល់គ្នានឹងបានចម្រើនឡើងនៅលើដែនដី » ។
សូមសរសេរសេចក្ដីយោងព្រះគម្ពីរ និង សំណួរខាងក្រោមនៅលើក្ដារខៀន ។ ( ដើម្បីសន្សំពេលវេលា អ្នកអាចសរសេរវានៅលើក្ដារខៀនមុនពេលចាប់ផ្ដើមបង្រៀន
តើមានគំរូណាខ្លះ បញ្ជាក់ពីរបៀបដែលសាសន៍នីហ្វៃបានគោរពតាម និង របៀបដែលពួកគេត្រូវបានប្រទានពរនោះ ? | |
តើអ្នកដឹកនាំ និង ព្យាការីទាំងឡាយបានជួយដល់សាសន៍នីហ្វៃឲ្យគោរព និង រីកចម្រើនឡើងដោយរបៀបណា ? | |
តើសេចក្ដីសន្យារបស់ព្រះ ក្រោយមកបញ្ជាក់តាមរបៀបខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្ដេច ? |
សូមបែងចែកសិស្សទៅក្រុម ដែលមួយក្រុមមានសមាជិកបីនាក់ ។ សូមចាត់តាំងសេចក្ដីយោងព្រះគម្ពីរមួយនៅលើក្ដារខៀនដល់សមាជិកម្នាក់ៗនៅក្នុងក្រុមនីមួយៗ ។ សូមឲ្យសិស្សអានវគ្គព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេដែលបានចាត់ឲ្យ ដោយស្ងាត់ៗ ដោយរកមើលចម្លើយចំពោះសំណួរត្រូវគ្នានោះ ។ បន្ទាប់មក សូមផ្ដល់ពេលមួយ ឬ ពីរនាទីដល់បុគ្គលម្នាក់ៗនៅក្នុងក្រុម ដើម្បីសង្ខេបនូវអ្វីដែលគេបានអាន ហើយឆ្លើយនឹងសំណួរដែលបានដាក់នោះ ។ សូមអញ្ជើញសិស្សម្នាក់ ឬ ពីរនាក់ឲ្យសង្ខេបប្រាប់ដល់សិស្សក្នុងថ្នាក់អំពីសេចក្ដីពិតមួយ ដែលពួកគេបានរៀនពីការសិក្សា និង ការពិភាក្សាព្រះគម្ពីរទាំងនេះ ។ នៅពេលសិស្សផ្ដល់ចម្លើយរបស់ពួកគេ សូមធានាថា ពួកគេយល់ថា នៅពេលយើងគោរពតាមព្រះបញ្ញត្តិទាំងឡាយរបស់ព្រះ នោះយើងនឹងរីកចម្រើនឡើង ។
-
ដោយផ្អែកលើអ្វីដែលអ្នកបានរៀនពីបទពិសោធន៍របស់សាសន៍នីហ្វៃ តើមានរបៀបណាខ្លះដែលព្រះនឹងប្រទានពរដល់អ្នកទាំងឡាយណាដែលគោរពតាមព្រះបញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់ ?
ដើម្បីពង្រឹងគោលការណ៍នេះ សូមរំឭកសិស្សក្នុងថ្នាក់អំពីបទពិសោធន៍របស់ប្រធាន អុជដូហ្វ នៅពេលគាត់ឆ្ងល់ថាតើការសន្យារបស់ព្រះអម្ចាស់ដែលបានប្រទាននៅក្នុងពាក្យគតិបណ្ឌិតនោះត្រូវបានបញ្ជាក់ទេ ។ បន្ទាប់មក សូមអានសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ទាំងអស់របស់គាត់ ៖
« ចម្លើយមិនបានមកភ្លាមនោះទេ ។ ប៉ុន្ដែទីបំផុត ខ្ញុំបានរៀនថា ការសន្យារបស់ព្រះមិនមែនសុទ្ធតែត្រូវបានបំពេញភ្លាមៗ ឬ នៅក្នុងរបៀបដែលយើងរំពឹងទុកនោះទេ វាមកដល់តាមពេលវេលារបស់ទ្រង់ និង របៀបរបស់ទ្រង់ ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក ខ្ញុំអាចឃើញភស្ដុតាងនៃពរជ័យខាងរូបកាយ ដែលបានកើតឡើងចំពោះអ្នកដែលបានគោរពច្បាប់គតិបណ្ឌិត—ជាងនេះទៅទៀត ពរជ័យខាងវិញ្ញាណដែលបានមកភា្លមតាមការស្ដាប់បង្គាប់ព្រះបញ្ញត្តិព្រះ ។ មើលត្រឡប់ទៅក្រោយវិញ ខ្ញុំដឹងច្បាស់ថា ការសន្យារបស់ព្រះអម្ចាស់តែងតែប្រាកដច្បាស់ជានិច្ច បើទោះមិនតែងតែកើតឡើងភ្លាមៗក៏ដោយ » ( « បន្ដដោយភាពអត់ធន់ » ទំព័រ 108 ) ។
សូមអញ្ជើញសិស្សឲ្យសញ្ជឹងគិតអំពីសំណួរខាងក្រោមនេះ ៖
-
តើនៅពេលណាដែលព្រះអម្ចាស់បានប្រទានពរ ឬ បានធ្វើឲ្យអ្នករីកចម្រើន ដោយសារការកាន់តាមព្រះបញ្ញតិ្តរបស់ទ្រង់នោះ ? ចេញពីបទពិសោធន៍របស់អ្នក តើអ្នកមានទីបន្ទាល់អ្វីដែលអាចចែកចាយអំពីព្រះអម្ចាស់ និង ការសន្យារបស់ទ្រង់ ?
អោមណៃ 1:1–30
អ្នករក្សាបញ្ជីរ៉ាយរ៉ាប់ពីប្រវត្តិសាសន៍នីហ្វៃ
សូមបង្ហាញដោយសង្ខេបនូវគម្ពីរអោមណៃដោយពន្យល់ថា វាត្រូវបានសរសេរដោយកូនចៅរបស់យ៉ារ៉ុម ហើយវាមានរយៈពេលប្រហែលជា 230 ឆ្នាំ ។ សូមអញ្ជើញសិស្សឲ្យអានគម្ពីរអោមណៃត្រួសៗ ដើម្បីរកមើលឈ្មោះមនុស្សដែលបានរក្សាផ្ទាំងតូចបន្ទាប់ពីយ៉ារ៉ុមទៅ ។ ដើម្បីជួយសិស្សឲ្យរកឃើញឈ្មោះបានលឿន សូមគិតពីការផ្ដល់សេចក្ដីយោងព្រះគម្ពីរដូចខាងក្រោមនេះ ៖ អោមណៃ 1:1, 4, 8, 10, 12, 25 ។
សូមពន្យល់ថា គម្ពីរអោមណៃរៀបរាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗជាច្រើននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ដ្ររបស់ប្រជាជននៅក្នុងព្រះគម្ពីរមរមន ។ វាលើកឡើងអំពីប្រជាជនសារ៉ាហិមឡា ( ក៏ស្គាល់ថាជា ប្រជាជន ម៉ូលេក ) និង កូរីអានទុមើរ ( សាសន៍យ៉ារ៉េឌចុងក្រោយគេ ) ហើយវាក៏បានរៀបរាប់ដោយសង្ខេបពីរបៀបដែលសាសន៍នីហ្វៃបានតាំងលំនៅជាថ្មីនៅដែនដីសារ៉ាហិមឡា ហើយបានរួមគ្នាជាមួយនឹងសាសន៍ម៉ូលេក ។ អ្នកអាចឲ្យសិស្សមើលកាលប្រវត្តិនៅលើវត្ថុសៀតនៃព្រះគម្ពីរមរមន ( លេខកូដសម្ភារ 32336 ) ហើយជួយពួកគេឲ្យរកមើលការលេចឡើងរួមគ្នារបស់សាសន៍នីហ្វៃ និង សាសន៍ម៉ូលេក ។ សូមឲ្យសិស្សដាក់វត្ថុសៀតសៀវភៅនេះលើឈ្មោះ កូរីអានទុមើរ នៅក្រោមចំណងជើង « សាសន៍យ៉ារ៉េឌ » ផងដែរ ។
នៅលើក្ដារខៀន សូមគូសផែនទីដែលបង្ហាញនៅលើទំព័រនេះ ប៉ុន្ដែសូមកុំបញ្ចូលព្រួញទៅក្នុងនោះ ។ សូមលើកទឹកចិត្តសិស្សឲ្យចម្លងផែនទីនៅក្នុងកំណត់ហេតុសិក្សាព្រះគម្ពីរ ឬ សៀវភៅសរសេរក្នុងថ្នាក់របស់ពួកគេ ។
សូមរំឭកសិស្សថា នៅក្នុងជំនាន់របស់នីហ្វៃ សាសន៍នីហ្វៃបានចែកដាច់ពីសាសន៍លេមិន ហើយបានអាស្រ័យនៅក្នុងទីតាំងដែលពួកគេហៅថា ដែនដីនីហ្វៃ ។ នៅលើផែនទី សូមគូសសញ្ញាព្រួញមួយពីដែនដីនៃកេរ្ដិ៍អាករដំបូងទៅកាន់ដែនដីនីហ្វៃ ។ សូមឲ្យសិស្សអាន អោមណៃ 1:12–13 ដោយស្ងាត់ស្ងៀម ហើយរកមើលពីរបៀបដែលសាសន៍នីហ្វៃបានមករស់នៅក្នុងដែនដីសារ៉ាហិមឡា ។ នៅពេលសិស្សបង្ហាញពីអ្វីដែលពួកគេបានរកឃើញហើយ សូមគូសសញ្ញាព្រួញមួយចេញពីដែនដីនីហ្វៃ ទៅកាន់ដែនដីសារ៉ាហិមឡា ។ សូមបង្ហាញថា អោមណៃ 1:12–13 បង្រៀនថា ព្រះអម្ចាស់ផ្ដល់ការណែនាំដល់ពួកសុចរិត ។
សូមអញ្ជើញសិស្សម្នាក់ឲ្យអាន អោមណៃ 1:14–19 ឮៗ ។ សូមឲ្យសិស្សក្នុងថ្នាក់រកមើលភាពស្រដៀងគ្នា និង ភាពខុសគ្នារវាងសាសន៍នីហ្វៃ និង ប្រជាជនដែលពួកគេរកឃើញនៅក្នុងដែនដីសារ៉ាហិមឡា ។ សូមអញ្ជើញសិស្សពីរបីនាក់ ឲ្យបង្ហាញពីអ្វីដែលពួកគេបានរៀន ។
សូមសង្ខេប អោមណៃ 1:20–22 ដោយពន្យល់ថា ប្រជាជនសារ៉ាហិមឡាបានជួបនឹងកូរីអានទុមើរ ដែលជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សពីរនាក់ដែលនៅរស់ចុងក្រោយគេក្នុងជាតិសាសន៍យ៉ារ៉េឌ ( ម្នាក់ទៀត គឺជាព្យាការីអេធើរ ) ។ នៅលើផែនទី សូមបង្ហាញពីដែនដីនៃវិនាសកម្ម ហើយពន្យល់ថានេះគឺជាកន្លែងមួយនៅក្នុងដែនដីភាគខាងជើង ដែលមាន « ឆ្អឹងរបស់ប្រជាជនយ៉ារ៉េឌនៅរាយប៉ាយ » ក្រោយពីពួកគេត្រូវបានបំផ្លាញ ( អោមណៃ 1:22 ) ។ សូមប្រាប់សិស្សថា ពួកគេនឹងរៀនអំពីសាសន៍យ៉ារ៉េឌ នៅពេលពួកគេសិក្សាគម្ពីរអេធើរ ។ អ្នកអាចលើកទឹកចិត្តសិស្សឲ្យសរសេរ សាសន៍យ៉ារ៉េឌ នៅក្នុងព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេនៅក្បែរ អោមណៃ 1:20–22 ។
សូមគូសសញ្ញាព្រួញមួយដែលចេញពីដែនដីសារ៉ាហិមឡា ទៅកាន់ដែនដីនីហ្វៃ ហើយបន្ទាប់មក ត្រឡប់មកកាន់ដែនដីសារ៉ាហិមឡាវិញ ។ សូមគូសសញ្ញាព្រួញមួយទៀតពីដែនដីសារ៉ាហិមឡា ដែលចេញពីទិសដៅមួយទៅកាន់ដែនដីនីហ្វៃ ។ សូមសួរសិស្សបើសិនជាពួកគេអាចពន្យល់ថាតើព្រួញទាំងពីរនេះតំណាងឲ្យអ្វី ។ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវការជំនួយ សូមសង្ខេប អោមណៃ 1:27–30 ដោយពន្យល់ថាក្រុមពីរដែលមកពីដែនដីសារ៉ាហិមឡាមានបំណងចង់ត្រឡប់ទៅកាន់ដែនដីនីហ្វៃវិញ ។ ក្រុមទីមួយខកខានមិនបានទៅ ហើយបានត្រឡប់ទៅកាន់ដែនដីសារ៉ាហិមឡាវិញ ។ នៅពេលអាម៉ាលេកៃបានបិទកំណត់ត្រារបស់គាត់ គាត់បានលើកឡើងថា គាត់មិនបានដឹងពីជោគវាសនានៃក្រុមទីពីរនោះទេ ។ សូមប្រាប់សិស្សថា ពួកគេនឹងរៀនអំពីក្រុមនេះ គឺប្រជាជនស៊ីនិព្វ នៅពេលពួកគេសិក្សាគម្ពីរម៉ូសាយ ។ អ្នកអាចលើកទឹកចិត្តសិស្សឲ្យសរសេរ ប្រជាជនស៊ីនិព្វ នៅក្នុងព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេក្បែរ អោមណៃ 1:29–30 ។
សូមពន្យល់ថា ព្រះគម្ពីរមរមនមិនបានអះអាងថាជាកំណត់ត្រានៃប្រជាជនទាំងអស់ ដែលបានរស់នៅដែនដីអាមេរិកពីបុរាណនោះទេ ។ ក្រៅពីសាសន៍យ៉ារ៉េឌ ម៉ូលេក និង ក្រុមរបស់លីហៃ វាអាចមានក្រុមប្រជាជនផ្សេងៗដែលបានមកដល់ទ្វីបអាមេរិក ។
សូមពន្យល់ថា នៅពេលសាសន៍អាម៉ាលេកៃបានបញ្ចប់កំណត់ត្រារបស់គាត់ គាត់បានសរសេរការអញ្ជើញដ៏មានសារៈសំខាន់ទៅដល់អស់អ្នកណាដែលនឹងអានពាក្យពេចន៍របស់គាត់ ។ សូមឲ្យសិស្សអានការអញ្ជើញរបស់អាម៉ាលេកៃនៅក្នុង អោមណៃ 1:25–26 ដោយស្ងាត់ស្ងៀម ដោយរកមើលគំនិតមួយដែលគាត់បាននិយាយដដែលៗបីដង ។ ( អ្នកអាចលើកទឹកចិត្តសិស្សឲ្យគូសចំណាំអ្វី ដែលពួកគេបានរកឃើញ
-
តើការមករកព្រះគ្រីស្ទ មានន័យយ៉ាងដែរចំពោះអ្នក ?
សូមបង្ហាញថា នៅផ្នែកនៃការអញ្ជើញរបស់អាម៉ាលេកៃឲ្យមកកាន់ព្រះគ្រីស្ទ គាត់បានទូន្មានយើងឲ្យធ្វើនូវរឿងជាក់លាក់មួយចំនួន ។ សូមសរសេរអ្វីដូចខាងក្រោមនៅលើក្តារខៀន ៖
សូមឲ្យសិស្សបើកទៅ អោមណៃ 1:25–26 ម្ដងទៀត ។ សូមអញ្ជើញសិស្សបីបួននាក់ឲ្យបំពេញប្រយោគនៅលើក្ដារខៀន ដោយប្រើឃ្លាដែលដកស្រង់ពីខគម្ពីរទាំងនេះ ។
-
ដោយយោងតាម អោមណៃ 1:26 តើយើងនឹងត្រូវបានប្រទានពរចំពោះការធ្វើតាមរឿងទាំងនេះដោយរបៀបណា ? ( សូមជួយសិស្សឲ្យយល់ថា ប្រសិនបើយើងមករកព្រះគ្រីស្ទ ហើយតស៊ូដល់ទីបញ្ចប់ យើងនឹងត្រូវបានសង្គ្រោះ ។ អ្នកអាចនឹងសរសេរគោលការណ៍នេះនៅលើក្ដារខៀន
សូមឲ្យសិស្សជ្រើសរើសឃ្លាមួយនៃឃ្លាទាំងឡាយដែលមាននៅលើក្ដារខៀន ។ សូមអញ្ជើញពួកគេឲ្យសរសេរ ឬ គ្រោងការនិយាយខ្លីមួយនៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេ ដែលពួកគេអាចផ្ដល់នៅក្នុងការប្រជុំសាក្រាម៉ង់ អំពីរបៀបដែលពួកគេអាចមករកព្រះគ្រីស្ទតាមរបៀបនោះ ។ សូមផ្ដល់យោបល់ថា ការនិយាយរបស់ពួកគេអាចរួមមាន ៖ (1) ការអាន អោមណៃ 1:25–26 និង ការពន្យល់ជាសម្ដីខ្លួនឯងនូវឃ្លាដែលពួកគេបានជ្រើសរើស (2) ការអានព្រះគម្ពីរបន្ថែមដែលបញ្ជាក់ ឬ បន្ថែមអត្ថន័យទៅដល់ឃ្លា (3) ការចែកចាយបទពិសោធន៍ដែលទាក់ទងគ្នាមួយមកពីជីវិតរបស់ពួកគេ ឬ មកពីជីវិតរបស់មនុស្សដែលពួកគេស្គាល់ ឬ (3) ការចែកចាយនូវគំនិត អារម្មណ៍ និង ទីបន្ទាល់របស់ពួកគេ ។ ( អ្នកអាចសរសេរនូវយោបល់ទាំងនេះនៅលើក្ដារខៀន ចែកក្រដាសមួយសន្លឹកឲ្យពួកគេ ឬ អានឮៗដល់ពួកគេ ដើម្បីពួកគេអាចសរសេរវានៅក្នុងកំណត់ហេតុសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់ពួកគេ
សូមផ្ដល់ពេលដល់សិស្សពីប្រាំមួយទៅប្រាំពីរនាទី ដើម្បីរៀបចំការនិយាយរបស់ពួកគេ ។ សូមអញ្ជើញសិស្សបីបួននាក់ ឲ្យចែកចាយនូវការនិយាយរបស់ពួកគេនៅចំពោះមុខសិស្សទាំងឡាយ ។ ( ប្រសិនបើគ្មានពេលសម្រាប់ធ្វើវាទេ សូមគិតពីការសុំឲ្យសិស្សខ្លះចែកចាយការនិយាយរបស់ពួកគេនៅពេលចាប់ផ្ដើមមេរៀនក្រោយ ឬ នៅផ្នែកនៃការប្រជុំក្នុងថ្នាក់នៅពេលក្រោយទៀត ។ អ្នកក៏អាចលើកទឹកចិត្តពួកគេឲ្យចែកចាយនូវការនិយាយរបស់ពួកគេ ក្នុងពេលរាត្រីជួបជុំក្រុមគ្រួសារ ឬ នៅក្នុងការសន្ទនាជាមួយនឹងសមាជិកគ្រួសារ ឬ មិត្តភក្ដិ ដើម្បីបញ្ចប់ សូមចែកចាយទីបន្ទាល់របស់អ្នកថា ប្រសិនបើយើងមករកព្រះគ្រីស្ទ ហើយកាន់ខ្ជាប់ដរាបដល់ចុងបំផុត នោះយើងនឹងត្រូវបានសង្គ្រោះ ។