Seminaria i instytuty
Lekcja 64: Nauki i Przymierza 58:34–65


Lekcja 64

Nauki i Przymierza 58:34–65

Wprowadzenie

W odpowiedzi na zapytanie starszych o to, jak rozpocząć budowę miasta Syjon, 1 sierpnia 1831 roku Pan dał objawienie zapisane w rozdziale: Nauki i Przymierza 58. Wersety 34–65 zawierają wytyczne dotyczące życia zgodnie z prawem poświęcenia dla osób, które przeprowadziły się do Syjonu. W wersetach tych Pan nauczał też zasad pokuty, nakazał starszym, aby głosili ewangelię i udzielił im rad na temat budowy Syjonu.

Propozycje dotyczące nauczania

Podczas poprzedniej lekcji uczniowie zostali poproszeni, aby przed dzisiejszymi zajęciami wykorzystali swoją wolną wolę do zrobienia dobrego uczynku. Sprawdź, jak wywiązali się z tego zadania. Niech opowiedzą o swoich doświadczeniach związanych z tym, że zdecydowali się „gorliwie angażować” (NiP 58:27) w czynienie dobra.

Nauki i Przymierza 58:34–43

Pan udziela wskazówek dotyczących Syjonu i naucza zasad pokuty

Przed lekcją napisz na tablicy pytanie: Co to znaczy odpokutować?

Poproś kilkoro z uczniów, by na nie odpowiedzieli. Następnie napisz na tablicy kolejne pytania: Skąd mogę wiedzieć, czy w pełni odpokutowałem? Skąd mogę wiedzieć, czy Pan wybaczył mi moje grzechy?

Poproś uczniów, by zapisali te pytania w swoich notatnikach lub dziennikach do studiowania. Daj im kilka minut na napisanie odpowiedzi. Po upływie wyznaczonego czasu powiedz im, że będą mieli szansę wrócić do swoich odpowiedzi w dalszej części lekcji.

Podsumuj fragment: Nauki i Przymierza 58:34–37, wyjaśniając, że wielu starszych, którzy przyjechali do Missouri i mieli tam zamieszkać, chciało wiedzieć, co mają robić, aby zaplanować, zorganizować i zbudować miasto Syjon. Pan nakazał osobom przenoszącym się do Missouri, aby przekazały swe pieniądze i majątki na rzecz budowy Syjonu. Martin Harris został pouczony, by dać przykład i przekazać pieniądze biskupowi. Ofiarował on znaczną kwotę pieniędzy, aby pomóc Biskupowi Edwardowi Partridge’owi zakupić ziemię dla Kościoła.

Zapisz na tablicy następujące nazwiska: Martin Harris, William W. Phelps i Ziba Peterson. Poproś jednego z uczniów, by przeczytał na głos fragment: Nauki i Przymierza 58:38–41, 60. Niech pozostali śledzą tekst w swoich pismach i odszukają rady, jakich Pan udzielił Martinowi Harrisowi, Williamowi W. Phelpsowi i Zibie Petersonowi, gdy przygotowywali się do budowy Syjonu.

Kiedy uczniowie będą udzielać odpowiedzi, zapisuj je na tablicy pod właściwymi nazwiskami.

  • Jakiego grzechu, według słów Pana, winny był Martin Harris? Co Pan nakazał mu zrobić?

  • Jakiego grzechu, według słów Pana, winny był William W. Phelps? Co Pan nakazał mu zrobić? (Warto być może wyjaśnić, że wyrażenie „[starać] się wywyższyć” [werset 41.] nie oznacza robienia wszystkiego, co w naszej mocy ani starania się ze wszystkich sił, aby się doskonalić. Zwrot ten odnosi się raczej do niegodziwego, dumnego pragnienia uchodzenia za kogoś lepszego bądź ważniejszego niż inni ludzie).

  • Co Ziba Peterson starał się zrobić w związku ze swoimi grzechami?

Zwróć uwagę uczniów na to, że grzechy tych mężczyzn mogły uniemożliwić im udział w budowie Syjonu.

  • W jaki sposób grzechy mogą ograniczać nam możliwość służenia Panu?

Poproś jednego z uczniów, by przeczytał na głos werset: Nauki i Przymierza 58:42. Pozostali niech śledzą tekst w swoich pismach i odszukają, czego Pan nauczał na temat pokuty.

  • Co, według tego wersetu, obiecuje nam Pan, jeśli odpokutujemy za swoje grzechy? (Uczniowie powinni rozpoznać następującą zasadę: Jeśli odpokutujemy za swoje grzechy, Pan nam wybaczy i nie będzie ich więcej pamiętał. Zapisz tę zasadę na tablicy. Możesz zaproponować uczniom, żeby zaznaczyli słowa, które jej nauczają w wersecie 42).

  • Których grzechów dotyczy ta zasada? (Wszystkich).

Poproś jednego z uczniów, aby przeczytał na głos poniższą wypowiedź Prezydenta Boyda K. Packera z Kworum Dwunastu Apostołów. Poproś pozostałych, aby wyszukali słowa i wyrażenia, które nauczają zasady zapisanej na tablicy.

Prezydent Boyd K. Packer

„Niezależnie od tego, jakie popełniliśmy grzechy, niezależnie od tego, jak bardzo nasze czyny zraniły innych, to poczucie winy może zostać całkowicie wymazane. Moim zdaniem najpiękniejszy zwrot spośród wszystkich, które znajdują się w pismach świętych to ten, w którym Pan powiedział: ‘Oto przebaczono temu, co odpokutował za swe grzechy, i ja, Pan, nie pamiętam ich więcej’ [NiP 58:42].

Taka jest właśnie obietnica ewangelii Jezusa Chrystusa i Zadośćuczynienia” („Zadośćuczynienie”, Ensign lub Liahona, listopad 2012, str. 79).

Ponownie odnieś się do pytań zapisanych na tablicy.

  • W jaki sposób obietnica, jaką Pan dał w wersecie 42., pomaga znaleźć odpowiedź na trzecie pytanie: Skąd mogę wiedzieć, czy Pan wybaczył mi moje grzechy? (Obietnica Pana mówi nam, że On zawsze jest gotów nam wybaczyć, kiedy w pełni odpokutujemy).

  • Jak jeszcze możemy się przekonać, czy dostąpiliśmy wybaczenia, poza wiedzą, że została nam dana obietnica, iż jeśli w pełni odpokutujemy, otrzymamy przebaczenie?

Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos poniższej wypowiedzi Prezydenta Dietera F. Uchtdorfa z Pierwszego Prezydium. Pozostałych poproś, aby wsłuchali się w jej słowa i odpowiedzieli, jak mogą się dowiedzieć, czy Pan wybaczył im ich grzechy.

Prezydent Dieter F. Uchtdorf

„Kiedy już prawdziwie odpokutujemy, Chrystus zabierze ciężar winy za nasze grzechy. Możemy się dowiedzieć, że wybaczono nam i zostaliśmy oczyszczeni. Duch Święty nam to potwierdzi. On jest tym, który uświęca. Żadne inne świadectwo o przebaczeniu nie może być większe” („Punkt bezpiecznego powrotu”, Ensign lub Liahona, maj 2007, str. 101).

  • W jaki sposób świadomość, że możecie otrzymać przebaczenie za swoje grzechy, błogosławi wasze życie?

Wyjaśnij uczniom, że niektórzy ludzie błędnie sądzą, że jeśli nadal pamiętają swoje grzechy, oznacza to, że nie w pełni za nie odpokutowali. Poproś jednego z uczniów o przeczytanie na głos kolejnej wypowiedzi Prezydenta Dietera F. Uchtdorfa. Niech klasa posłucha, dlaczego możemy pamiętać nasze grzechy po tym, jak za nie odpokutowaliśmy.

Prezydent Dieter F. Uchtdorf

„Szatan będzie starał się sprawić, abyśmy uwierzyli, że nasze grzechy nie są nam wybaczone, ponieważ [my] je pamiętamy. Szatan jest kłamcą; próbuje zamglić nasz wzrok i odwieść nas od ścieżki nawrócenia i przebaczenia. Bóg nie obiecywał tego, że [my] nie będziemy pamiętali naszych grzechów. Pamiętanie o nich pomoże nam uniknąć powtórzenia tych samych błędów. Jeżeli pozostaniemy wierni, to pamięć o naszych grzechach z czasem zacznie się zacierać. Jest to częścią jakże potrzebnego procesu uzdrowienia i uświęcenia” („Punkt bezpiecznego powrotu”, str. 101).

Zwróć uwagę uczniów na to, że obietnica zapisana na tablicy zawiera warunek. Możemy otrzymać Pańskie przebaczenie tylko wtedy, gdy uczynimy wszystko, co w naszej mocy, by w pełni odpokutować za nasze grzechy.

  • Co to znaczy „odpokutować”? (Możesz zachęcić uczniów, by zajrzeli ponownie do swoich odpowiedzi na pytania z tablicy).

Kiedy uczniowie udzielą odpowiedzi, niech jeden z nich przeczyta na głos poniższy fragment z broszury Dla wzmocnienia młodzieży. Pozostałych poproś, aby wysłuchali, czego jeszcze mogą się dowiedzieć o tym, co to znaczy odpokutować.

„Pokuta jest czymś więcej niż zwyczajnym przyznaniem się do niewłaściwych uczynków. Jest to przemiana umysłu i serca. [Oznacza ona odwrócenie się od grzechu i zwrócenie się do Boga z prośbą o wybaczenie. Powoduje ją miłość do Boga i szczere pragnienie przestrzegania Jego przykazań” (Dla wzmocnienia młodzieży [broszura, 2011], str. 28).

Wyjaśnij, że prawdziwa pokuta musi spełniać kilka warunków. O dwóch z nich jest mowa w wersecie: Nauki i Przymierza 58:43. Poproś jednego z uczniów o to, by odczytał go na głos. Pozostali niech śledzą tekst w swoich pismach i odszukają dwie rzeczy, które musimy zrobić, aby w pełni odpokutować za grzechy.

  • Jakie dwie rzeczy musimy zrobić, aby w pełni odpokutować za grzechy, zgodnie z tym, co mówi werset 43.? (Uczniowie powinni rozpoznać następującą zasadę: Aby odpokutować, musimy wyznać nasze grzechy i wyrzec się ich. Zapisz tę zasadę na tablicy).

  • Jak ta prawda pomaga nam odpowiedzieć na pytanie: Skąd mogę wiedzieć, czy w pełni odpokutowałem? (Pomóż uczniom zrozumieć, że wyznanie i wyrzeczenie się grzechu jest konieczne, by w pełni odpokutować).

  • Co znaczy wyznać nasze grzechy?

Aby uczniowie zrozumieli, co znaczy wyznać nasze grzechy, poproś jednego z nich o odczytanie wypowiedzi Starszego D. Todda Chistoffersona z Kworum Dwunastu Apostołów:

Starszy D. Todd Christofferson

„Wyznanie i wyrzeczenie się grzechu to potężne pojęcia. To o wiele więcej niż zwykłe powiedzenie: ‘Przyznaję się i jest mi przykro’. Wyznanie grzechu to głębokie i czasami dręczące przyznanie się do błędu i przewinienia względem Boga i człowieka” („Boski dar pokuty”, Ensign lub Liahona, listopad 2011, str. 40).

  • W jaki sposób wyznanie grzechów pomaga nam wyrzec się grzechu i zwrócić się ku Bogu, by otrzymać przebaczenie?

Podczas omawiania tej kwestii uczniowie mogą się zastanawiać, które grzechy wymagają tego, by je wyznać i przed kim należy to zrobić. Wyjaśnij, że wszystkie grzechy musimy wyznać przed naszym Ojcem Niebieskim. Poważne występki, takie jak grzechy natury seksualnej czy korzystanie z pornografii, należy też wyznać przed biskupem lub prezydentem gminy.

Zwróć uwagę uczniów na ostatnią prawdę, którą zapisałeś na tablicy.

  • Co znaczy wyrzec się swoich grzechów? (Całkowicie się od nich odwrócić i zaprzestać ich popełniania).

Złóż świadectwo o Zadośćuczynieniu Zbawiciela oraz o zasadach pokuty i przebaczenia, które omówiliście. Zachęć uczniów, aby zastanowili się, czy są grzechy, za które powinni odpokutować i aby odpokutowali, opierając się o poznane prawdy.

Nauki i Przymierza 58:44–65

Pan nakazuje starszym, aby głosili ewangelię i poucza ich, jak budować Syjon

Podsumuj fragment: Nauki i Przymierza 58:49–62, wyjaśniając, że Pan powiedział starszym, którzy mieli pozostać w Missouri, że powinni nabyć ziemię i przygotować się na zgromadzenie świętych w tym stanie.

Poproś jednego z uczniów, by przeczytał na głos wersety: Nauki i Przymierza 58:46–47, 63–65. Pozostali niech odszukają radę, jakiej Pan udzielił starszym, którzy mieli powrócić do Ohio.

  • Co, według wersetów 46–47, mieli robić starsi w drodze powrotnej do Ohio?

  • Komu musi być głoszona ewangelia, zgodnie ze słowami wersetu 64.? (Uczniowie mogą to różnie sformułować, ale ich odpowiedzi powinny wyrażać następującą prawdę: Ewangelia musi być głoszona wszystkim ludziom. Możesz zaproponować uczniom, żeby zaznaczyli słowa, które uczą tej prawdy w wersecie 64.).

Zachęć uczniów, aby podążali za natchnieniem Ducha i dzielili się prawdami ewangelii z ludźmi w swoim otoczeniu.

Komentarz i tło historyczne

Nauki i Przymierza 58:39. „Pokuta”

Starszy D. Todd Chistofferson z Kworum Dwunastu Apostołów nauczał, że pokuta to coś więcej niż lista rzeczy do zrobienia:

Prezydent Dieter F. Uchtdorf

„Próby stworzenia listy konkretnych kroków pokuty mogą być przydatne dla niektórych osób, ale mogą również spowodować mechaniczne odhaczanie pozbawione rzeczywistych uczuć czy chęci zmiany. Prawdziwa pokuta nie jest powierzchowna. Pan podaje dwa nadrzędne wymogi: ‘Przez to możecie wiedzieć, czy człowiek odpokutował za swe grzechy — oto wyzna je i wyrzeknie się ich’ (NiP 58:43)” („Boski dar pokuty”, Ensign lub Liahona, listopad 2011, str. 40).

Starszy Russell M. Nelson z Kworum Dwunastu Apostołów wyjaśnił, co znaczy odpokutować za grzechy:

Starszy Russell M. Nelson

„Doktryna odpokutowania jest o wiele szersza niż definicja ze słownika. Kiedy Jezus powiedział ‘odpokutujcie’, jego uczniowie zapisali to przykazanie w języku greckim czasownikiem metanoeo. To pełne mocy słowo ma wielkie znaczenie. W tym słowie przedrostek meta oznacza ‘zmianę’. Przyrostek odnosi się do czterech ważnych terminów greckich: nous oznaczający ‘umysł’, gnosis oznaczający ‘wiedzę’, pneuma oznaczający ‘ducha’ i pnoe oznaczający ‘tchnienie’.

Więc, kiedy Jezus powiedział ‘odpokutujcie’, poprosił nas, abyśmy zmienili się — byśmy zmienili swój umysł, wiedzę, ducha, a nawet tchnienie. Prorok wyjaśnił, że taka zmiana w ludzkim tchnieniu oznacza oddychanie z wdzięcznym uznaniem dla Tego, który daje nam każdy oddech. Król Beniamin powiedział: ‘Jeśli służylibyście […] Bogu, który was stworzył i zachowuje was z dnia na dzień, użyczając wam oddechu […] — oto jeśli służylibyście Mu z całą swą duszą, to i tak będziecie sługami nie przynoszącymi Mu korzyści’ [Mosjasz 2:21].

Tak, Pan nakazał nam, abyśmy odpokutowali, zmienili nasz styl życia, abyśmy przyszli do Niego i byli na Jego podobieństwo [zob. 3 Nefi 27:21, 27]. To wymaga całkowitej przemiany” („Pokuta i nawrócenie”, Ensign lub Liahona, maj 2007, str. 103).

Nauki i Przymierza 58:42. „Nie pamiętam ich więcej”

Starszy F. Burton Howard, Siedemdziesiąty, opowiedział o doświadczeniu, dzięki któremu przekonał się, że po odpokutowaniu Pan naprawdę nie pamięta już naszych grzechów:

Starszy F. Burton Howard

„Na koniec jeszcze jedna historia — również z czasów, kiedy byłem biskupem. Pewnej nocy, kiedy spałem jak kamień, zadzwonił dzwonek do drzwi. Słaniając się na nogach, poszedłem otworzyć. Na progu stał jeden z młodych członków mojego kworum kapłanów. Dobrze go znałem — na tyle dobrze, że jeździliśmy razem na wycieczki, modliłem się z nim i za niego oraz go uczyłem. Znałem go tak dobrze, jak dobry biskup zna każdego aktywnego osiemnastoletniego kapłana, dość dobrze, by zapytać go, co robi w środku nocy na moim ganku.

Powiedział: ‘Biskupie, muszę z tobą porozmawiać. Zrobiłem coś poważnego i nie mogę wrócić do domu’.

Miał rację. To była poważna sprawa. Zaprosiłem go do środka i porozmawialiśmy. On mówił, ja słuchałem, potem ja mówiłem, a on słuchał. Trwało to do świtu. Miał wiele pytań. Popełnił straszny grzech. Chciał wiedzieć, czy jest dla niego nadzieja. Chciał wiedzieć, jak odpokutować. Chciał wiedzieć, czy pokuta oznacza, że będzie musiał powiedzieć o tym swoim rodzicom. Chciał wiedzieć, czy istnieje jeszcze szansa na to, by pojechał na misję. Chciał wiedzieć wiele innych rzeczy.

Nie znałem wszystkich odpowiedzi, ale powiedziałem mu, że jest nadzieja. Powiedziałem mu, że droga powrotna będzie trudna, ale że jest to możliwe. Wyjaśniłem to, co wiedziałem na temat procesu pokuty i pomogłem mu zrozumieć, co musi zrobić. Powiedziałem mu, że jeśli naprawdę chce jechać na misję, to jest to decyzja, którą będzie musiał podjąć dopiero w przyszłości, kiedy odpokutuje. Potem kazałem mu iść do domu i tak też uczynił.

Opowiedział o wszystkim rodzicom. Poprosił o przebaczenie tych, których skrzywdził. Wyrzekł się grzechu i złego towarzystwa, i zrobił wszystko, co w jego mocy, żeby odpokutować.

Jakiś rok później pięciu młodych mężczyzn z tego kworum pojechało na misję. Był on jednym z nich. Byłem blisko z nimi wszystkimi. Uczestniczyłem w ich pożegnaniach. Wszyscy chłopcy godnie służyli na misji. Krótko po powrocie do domu wszyscy zawarli śluby w świątyni. Wraz z żoną byliśmy na każdej z tych uroczystości. Nawet dziś mogę wziąć kartkę i z pamięci wypisać ich imiona oraz imiona ich żon i niektórych dzieci. Tak dobrze ich znam.

Ale coś wam powiem, coś bardzo osobistego i ważnego. Nie pamiętam imienia tego młodego człowieka, który w środku nocy przyszedł do mojego domu. Wiem, że to jeden z tej piątki, ale nie pamiętam, który.

Kiedyś mnie to martwiło. Myślałem, że zaczyna mi szwankować pamięć. Starałem się specjalnie przypomnieć sobie, kto miał wtedy problem, ale nie mogłem.

Wreszcie zostałem odwołany i cała ta sprawa poszła w zapomnienie. Kilka lat później podczas wieczornego spaceru znalazłem się w okolicy, gdzie znajdował się okręg, w którym byłem kiedyś biskupem. Pełna cieni cisza przyniosła wiele wspomnień. Pogrążony w myślach nagle zdałem sobie sprawę, że stoję przed domem, w którym kiedyś mieszkał jeden z moich kapłanów. I nagle przyszła mi na myśl historia tego młodego człowieka i znowu nie mogłem sobie przypomnieć, o którego z tych pięciu chodziło. Czy to on mieszkał w tym domu? Zastanawiałem się. Czemu tego nie pamiętam?

Poszedłem dalej i stało się wtedy coś, co trudno mi wyjaśnić, ale co było dla mnie bardzo realne. Zdawało mi się, że słyszę głos, który powiedział: ‘Nie rozumiesz, mój synu? Ja o tym zapomniałem. Więc dlaczego ty masz pamiętać?’.

Zasmuciłem się. Na to pytanie nie było dobrej odpowiedzi. Potem już nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Zrozumiałem wówczas lepiej niż kiedykolwiek wcześniej, że miłe jest Panu, kiedy Jego dzieci do Niego wracają.

Wszyscy pasterze i wszystkie zbłąkane owieczki powinni pamiętać o jednym: Pan powiedział prawdę, kiedy stwierdził: ‘Oto przebaczono temu, co odpokutował za swe grzechy, i ja, Pan, nie pamiętam ich więcej’ (NiP 58:42)” („Come Back to the Lord”, Ensign, listopad 1986, str. 77–78).

Nauki i Przymierza 58:43. Wyznanie grzechów

Starszy Richard G. Scott z Kworum Dwunastu Apostołów wyjaśnił wymagania dotyczące wyznania grzechów:

Starszy Richard G. Scott

„Zawsze należy wyznać swoje grzechy przed Panem. Jeżeli grzechy te są poważne, na przykład dotyczą kwestii czystości [seksualnej], należy je wyznać przed biskupem lub prezydentem palika. Zrozumcie proszę, że wyznanie grzechów nie jest pokutą. Jest koniecznym etapem, ale samo w sobie nie wystarczy. Częściowe wyznanie, w którym wspomnicie jedynie o mniejszych błędach, nie pomoże wam rozwiązać problemu spowodowanego poważniejszym, nieujawnionym grzechem. Do otrzymania przebaczenia konieczna jest chęć pełnego ujawnienia przed Panem, a jeśli to konieczne, przed Jego sędzią w kapłaństwie, wszystkiego, czego się dopuściliście” („Finding Forgiveness”, Ensign, maj, 1995, str. 76).

Prezydent Spencer W. Kimball nauczał o tym, jak ważna jest szczerość i całkowita uczciwość, kiedy wyznajemy nasze grzechy:

Prezydent Spencer W. Kimball

„Nikt nie może otrzymać przebaczenia za żadne wykroczenie bez odpokutowania, a nie można odpokutować, nie obnażywszy swej duszy i nie wyznawszy swych intencji i słabości bez wymówek i usprawiedliwiania” (Love versus Lust, Brigham Young University Speeches of the Year [5 stycznia 1965], str. 10).

Nauki i Przymierza 58:43. Dlaczego pewne grzechy trzeba wyznać przed posiadającym upoważnienie przywódcą kapłańskim?

Jako prezydent Kapłaństwa Aarona w okręgu, biskup lub prezydent gminy dzierży klucze pokuty dla ludzi w tym okręgu. Biskupi i prezydenci gmin korzystają z tych kluczy, aby ocenić stopień godności danej osoby w Kościele i pomóc jej w procesie pokuty. Starszy Richard G. Scott z Kworum Dwunastu Apostołów wyjaśnił, czemu służy wyznawanie poważnych grzechów przed upoważnionymi przywódcami kapłańskimi:

Starszy Richard G. Scott

„Poważne wykroczenia, na przykład związane z moralnością, wymagają pomocy kogoś, kto dzierży klucze upoważnienia — biskupa lub prezydenta palika — aby w spokoju ustalić, jak powinien wyglądać proces pokuty, aby mieć pewność, że pokuta jest pełna i została dokonana we właściwy sposób” („The Power of Righteousness”, Ensign, listopad 1998, str. 69–70).

Nauki i Przymierza 58:43. „Wyzna je i wyrzeknie się ich”

Starszy Neil L. Andersen z Kworum Dwunastu Apostołów wyjaśnił, co to znaczy odpokutować za nasze grzechy:

Starszy Neil L. Andersen

„Porzucenie grzechów oznacza, że nigdy do nich nie powrócimy. Wyrzeczenie się ich wymaga czasu. Aby nam pomóc, Pan czasami pozwala, żeby osad naszych błędów osiadł w naszej pamięci. Jest to żywotną częścią naszej ziemskiej nauki.

Kiedy uczciwie wyznajemy nasze grzechy, naprawiamy wyrządzone krzywdy i wyrzekamy się popełniania grzechów poprzez przestrzeganie przykazań, znajdujemy się na drodze uzyskania wybaczenia. Z upływem czasu poczujemy, jak ustępuje ból naszego smutku, ‘[usuwając] z naszych serc wyrzuty sumienia’ [Alma 24:10] i przynosząc ‘spokój sumienia’ [Mosjasz 4:3].

Zwracam się do tych, którzy naprawdę odpokutowują, lecz zdaje się nie potrafią poczuć ulgi: nadal przestrzegajcie przykazań. Obiecuję wam, że w Pańskim czasie zaznacie ulgi. Uzdrowienie też wymaga czasu” („Odpokutujcie, abym mógł was uzdrowić”, Ensign lub Liahona, listopad 2009, str. 42).