Potutusi
Lesson 6: 1 Nifae 1


Lesona 6

1 Nifae 1

Faatomuaga

E amata le Tusi a Mamona i le faataunuuina ma le faatuatua e Liae o lana matafaioi o se perofeta. O Liae sa avea o se tasi o “perofeta e toatele, ma vavalo atu i tagata faapea e ao ina latou salamo” (1 Nifae 1:4). Ina ua ia vavalo atu e uiga i le faatafunaga o Ierusalema ma molimau atu i le togiolaina e ala i le Mesia, sa toatele tagata na faifai ia te ia ma mananao e fasioti ia te ia. Ae ui i lea, na olioli Liae i le alofa mutimutivale o le Alii ma le mana o le faasaolotoina. A o aoaoina e tamaiti aoga le galuega a Liae, e mafai ona latou tuputupua’e i lo latou malamalamaaga e uiga i le matafaioi a perofeta o aso nei. A o latou vaai atu mo faamaoniga o le alofa mutimutivale o le Atua ma Lona naunau mai i o latou olaga, o le a faateleina la latou sootaga ma Ia.

Fautuaga mo le Aoaoga

1 Nifae 1:1–3

Ua amatalia e Nifae lana talafaamaumau

Valaaulia tamaiti aoga e faitau le leoa le 1 Nifae 1:1– 3. Fai atu ia i latou e faaali mai pe aisea na tusia ai e Nifae lana talafaamaumau.

  • O a mafuaaga na tuuina mai e Nifae mo le faia o se talafaamaumau o mea na tutupu ia te ia?

  • Aisea e te manatu na lagonaina ai e Nifae faapea o ia “ua alofagia tele e le Alii” e ui lava sa ia feagai ma le “tele o mafatiaga”?

1 Nifae 1:4– 20

Ua maua e Liae se faaaliga vaaia ma ua lapataia tagata o le a faaumatiaina Ierusalema

Valaaulia tamaiti aoga e manatunatu i se taimi na lapataia ai i latou e o latou matua, e uiga i tulaga matautia.

  • Aisea na lapataia ai oe e ou matua e uiga i tulaga matautia?

  • O a auala e lapataia ai e le Tama Faalelagi Lana fanau?

Faamalamalama atu o le uluai tala lava i totonu o le Tusi a Mamona o loo amata i se taimi na toatele ai tagata na amioleaga i Ierusalema. Valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau le 1 Nifae 1:4. Fai atu i le vasega e vaai mo le auala na lapataia ai e le Alii tagata i Ierusalema.

Mafaufau e faaaoga le vaega lenei mai i Vitio o le Tusi a Mamona a o e aoao atu le vaega lenei (tagai i le Vitio o le Tusi a Mamona: Faatonuga mo le Faiaoga Seminare).

Faamalamalama atu faapea o le tama o Nifae, o Liae, na aufaatasi ma le “toatele o perofeta” ua ta’ua i lenei fuaiupu. Sa ia lapataia tagata e ao ina latou salamo. Ina ia fesoasoani i tamaiti aoga e iloa lapataiga ma aoaoga a Liae, ia faatulaga tamaiti aoga i ni paga ma fai atu i paga taitasi e faitau le 1 Nifae 1:5–13. Fai atu ia i latou e faailoa mai mea na vaai i ai Liae i le faaaliga, e ala i le makaina o a latou tusitusiga paia, po o le faia o se lisi i luga o se pepa. Tuu atu i paga taitasi ni nai minute e talanoaina ai fesili nei. (Atonu e te manao e tusi lenei fesili i luga o le laupapa.)

  • O le a sou lagona pe a e vaaia se faaaliga faapea o le a faaumatia lo outou aai?

I le maea ai o le gaoioiga, valaaulia tamaiti aoga e tagai faatopetope i le 1 Nifae 1:15, e sue lagona o Liae ina ua maea lenei faaaliga.

  • O le a le tali atu a Liae i mea na ia vaaia?

Valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele le 1 Nifae 1:14–15. Uunai le vasega e vaavaai mo mafuaaga na olioli ai Liae. (Atonu e manaomia lou faamalamalama atu faapea, e ui ina sa iloa e Liae o le a faaumatiaina Ierusalema, sa ia vaai foi o le a le fano i latou o e faalagolago i le Atua.)

  • O anafea na mafai ai ona e vivii atu i le Atua, e oo lava i taimi faigata i lou olaga?

  • O a nisi o faamanuiaga o le iloaina o le “agalelei ma le alofa tunoa” o le Alii i taimi faigata?

Fai atu i se tamaitiiti aoga e faitau leotele le faamatalaga lenei:

“O perofeta o aso nei ua faapei lava o perofeta anamua e molimau ia Iesu Keriso ma aoao mai Lana talalelei. Latou te faailoa mai le finagalo ma uiga moni o le Atua. Latou te saunoa mai ma le le fefe ma le manino, e tautino mai le leaga o le agasala ma lapatai mai i ona taunuuga. E i ai foi taimi e musuia ai i latou e perofeta ane i mea o le a tutupu i le lumanai mo lo tatou manuia” (Faamaoni i le Faatuatua: O Se Tusitaiala o le Talalelei [2004], 141).

Faamamafa atu faapea o Liae o se faataitaiga o le upu moni faapea e lapatai mai perofeta i le leaga o le agasala, ma aoao mai le olataga e ala ia Iesu Keriso. (Atonu e te manao e tusi lenei upu moni i luga o le laupapa.)

Mafaufau e faaaoga le vaega lenei mai i Vitio o le Tusi a Mamona a o e aoao atu le vaega lenei (tagai i le Vitio o le Tusi a Mamona: Faatonuga mo le Faiaoga Seminare).

Valaaulia tamaiti aoga e faitau le 1 Nifae 1:19–20.

  • O le a le mea na aoao atu e Liae?

  • Na faapefea ona tali atu tagata i aoaoga a Liae?

  • Aisea e teena ai e nisi tagata, i o tatou aso, savali mai perofeta a le Alii?

  • O anafea na faamanuiaina, pe na puipuia ai oe, ona o lou mulimuli i le perofeta?

1 Nifae 1:20 

Ua molimau mai Nifae e uiga i le alofa mutimutivale agamalu o le Alii

Faailoa atu faapea i le fuaiupu lona lua o le 1 Nifae 1:20, ua faaselemutu ai e Nifae lana tala ina ia faasoa mai se savali ia i latou o e faitauina ana upu. Fai atu i tamaiti aoga e faitau le 1 Nifae 1:20 e le tagata lava ia, ma vaavaai atu mo le savali lea e manao Nifae mo i tatou ia iloaina. E pei ona manaomia, tata’i atu o latou mafaufau i le faaupuga na faaaogaina e Nifae e faatomua ai le savali (“O a’u, o Nifae, o le a ou faaali atu ia te outou …”).

  • E mafai faapefea e le vaavaai toto’a i lenei ituaiga fasifuaitau ona fesoasoani ia te oe i lau lava suesuega o le Tusi a Mamona?

  • O le a le mea na manao Nifae e faaali mai ia i tatou?

Fai i se tamaitiiti aoga e faitau leotele le 1 Nifae 1:20.Valaaulia se isi tamaitiiti aoga e faitau le Moronae 10:3. Fai atu i le vasega e vaavaai mo manatu tutusa i fuaiupu uma e lua.

  • O a manatu tutusa na mananao Nifae ma Moronae i le aufaitau o le Tusi a Mamona ia matau?

Fesoasoani i tamaiti aoga e saili lenei mataupu faavae: O le alofa mutimutivale agamalu o le Alii ua faalauteleina mai ia i latou o e faaalia le faatuatua ia te Ia. (Atonu e te manao e tusia le mataupu faavae i luga o le laupapa.)

Ina ia fesoasoani i tamaiti aoga ia malamalama i le alofa mutimutivale agamalu o le Alii, ma pe faapefea ona vaaia i o latou olaga, faasoa atu le faamatalaga lenei mai ia Elder David A. Bednar o le Korama a Aposetolo e Toasefululua:

Ata
Elder David A. Bednar

“O le alofa mutimutivale o le Alii o ni faamanuiaga patino taitasi o le malosi, puipuiga, mautinoa, taitaiga, alofa ma le agalelei, faamafanafanaga, lagolagosua, ma meaalofa faaleagaga tatou te maua mai i le Alii o Iesu Keriso, ma maua mai ona o Ia, ma e ala mai foi ia te Ia. …

“… . E le tupu faafuasei le alofa mutimutivale o le Alii, pe ua na o se mea foi e te’i lava ua tupu. O le faatuatua, ma le usiusitai e mafai ai ona tatou maua nei meaalofa taua, ma, e tele taimi, e fesoasoani ai le taimi a le Alii tatou te taliaina ai.

“E le tatau ona tatou manatu faatauvaa, pe le amanaiaina le mana o le alofa mutimutivale o le Alii” (“O Le Alofa Mutimutivale o le Alii,” Ensign po o le Liahona, Me 2005, 99–100).

  • Na faapefea ona faamalamalama e Elder Bednar le faaupuga, “alofa mutimutivale o le Alii”?

  • O a faataitaiga o le alofa mutimutivale agamalu o le Alii ua e vaaia o tuu mai ia te oe, po o se isi tagata e te iloaina?

Pe a mae’a ona tali mai tamaiti aoga i nei fesili, valaaulia i latou e mafaufau pe faamata e mafai faapefea ona latou iloagofie le alofa mutimutivale agamalu o le Alii i o latou olaga. Uunaia i latou ina ia matua iloaina le alofa mutimutivale agamalu o le Alii ua tuuina mai ia i latou. Atonu e te manao e fautua atu ina ia latou faamaumauina o latou aafiaga o le alofa mutimutivale agamalu i totonu o a latou api o talaaga. Ia tuuina atu se taimi ia i latou e tusia ai i totonu o a latou api talaaga o le suesueina o tusitusiga paia, po o api e tusi ai faamatalaga i le vasega, e uiga i se auala se tasi pe lua, na faalauteleina mai ai lata mai nei e le Alii lona alofa mutimutivale agamalu ia i latou.

Ia faaiu e ala i le toe tuuina atu o le molimau a Nifae o loo i totonu o le 1 Nifae 1:20 e faatatau i le alofa mutimutivale agamalu o le Alii. Faasoa atu lau molimau o le moni o faamanuiaga ma le tausiga a le Alii i tagata taitoatasi. Uunaia tamaiti aoga e vaavaai mo faataitaiga o le alofa mutimutivale o le Alii i o latou olaga ma le Tusi a Mamona atoa.

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

1 Nifae 1:2. “O Le Gagana a Aikupito”

Na fai mai Nifae sa ia faia lana talafaamaumau i le “gagana a tagata Aikupito” (1 Nifae 1:2). Pe tusa o le 470 tausaga mulimuli ane, na aoao ai e le Tupu o Peniamina ona atalii i le “gagana a tagata Aikupito” (Mosaea 1:1–4). O le faaupuga “faa-Aikupito liua” o loo tusia i le Mamona 9:32 . Na faailoa mai e Moronae faapea e oo mai i ona aso, pe tusa o le 1,000 tausaga mai le taimi o Liae ma Nifae, ua suia e tagata le gagana Aikupito ma le gagana Eperu lea na faaaogaina e Liae ma Nifae.

1 Nifae 1:4. “Perofeta e Toatele”

Na fai mai Nifae e “toatele perofeta” na o mai i tagata o Ierusalema. Ua tatou iloaina Ieremia, Opetaia, Nauma, Sapakuka, ma Sefanaia sa avea uma ma perofeta o na ona po, o e na molimau atu i le Malo o Iuta. Ieremia 35:15 ua aofia ai se faamatalaga tutusa e uiga i perofeta e le masino na auina mai e le Alii e lapataia tagata (tagai foi i le 2 Nofoaiga Tupu 36:15–16).

O Ieremia sa avea ma se perofeta sa mausali i aso o Liae ma Nifae ma ua taua i le1 Nifae 5:13 ma le 7:14. Sa ia auauna atu i tagata Iutaia mai le 626 TLM. e oo atu i le 586 TLM. E le pei o Liae, o Ieremia na nofo ai lava i Ierusalema ma faaauau le valaau atu i tagata ina ia salamo (tagai i le Taiala mo Tusitusiga Paia, “Ieremia”). Ina ua mavae le tuua ai e Liae o Ierusalema, na lafoina Ieremia i le falepuipui. A o i ai i le falepuipui, sa ia tusia le tusi o le Auega, lea na ia tagi aue ai ona o le faatafunaga o Ierusalema ma le tulaga moni sa le salamo tagata.

Lolomi