Իսրայել

Հին Կտակարանում Տերը Աբրահամի թոռ և Իսահակի որդի Հակոբին տվեց Իսրայել անունը (Ծն. ԼԲ.28; ԼԵ.10): Իսրայել անունը կարող է վերաբերել անձամբ Հակոբին, նրա հետնորդներին կամ այն թագավորությանը, որն ունեին նրա հետնորդները Հին Կտակարանի ժամանակներում (Բ Թագ. Ա.24; ԻԳ.3): Իսրայելի զավակները, Մովսեսի կողմից Եգիպտական գերությունից դուրս բերվելուց հետո (Ել. Գ–ԺԴ), ավելի քան երեք հարյուր տարի ղեկավարվում էին դատավորների կողմից: Սավուղ թագավորից սկսած, թագավորներն էին կառավարում միացյալ Իսրայելը, մինչև Սողոմոնի մահը, երբ տասը ցեղերն անջատվեցին Ռոբովամից, որպեսզի առանձին պետություն ստեղծեն: Իսրայելի թագավորության բաժանումից հետո, հյուսիսային ցեղերը, լինելով մեծ մասը, պահպանեցին Իսրայել անունը, մինչդեռ հարավային թագավորությունը կոչվեց Հուդա: Այսօր Քանանի երկիրը նույնպես կոչվում է Իսրայել: Մեկ այլ իմաստով՝ Իսրայել նշանակում է Քրիստոսի ճշմարիտ հավատացյալ (Հռովմ. Ժ.1; ԺԱ.7; Գաղ. Զ.16; Եփես. Բ.12):

Իսրայելի տասներկու ցեղերը

Աբրահամի թոռ Հակոբը, որի անունը փոխվեց Իսրայել, ուներ տասներկու որդի: Նրանց հետնորդները հայտնի դարձան որպես Իսրայելի տասներկու ցեղեր կամ Իսրայելի զավակներ: Սրանք են տասներկու ցեղերը՝ Ռուբեն, Շմավոն, Ղևի, Հուդա, Իսաքար և Զաբուղոն (Հակոբի և Լիայի որդիները), Դան և Նեփթաղիմ (Հակոբի և Բաղղայի որդիները), Գադ և Ասեր (Հակոբի և Զեղփայի որդիները), Հովսեփ և Բենիամին (Հակոբի և Ռաքելի որդիները) (Ծն. ԻԹ.32–Լ.24; ԼԵ.16–18):

Նախքան մահանալը Հակոբն օրհնություն տվեց յուրաքանչյուր ցեղի ղեկավարին (Ծն. ԽԹ.1–28): Լրացուցիչ տեղեկության համար, Տե՛ս Հակոբի յուրաքանչյուր որդու անունը:

Ռուբենը՝ Հակոբի առաջնեկ որդին նրա առաջին կին Լիայից, անբարոյականության պատճառով կորցրեց իր անդրանիկության օրհնությունը և ժառանգության կրկնակի բաժինը (Ծն. ԽԹ.3–4): Ապա անդրանիկությունն անցավ Հովսեփին, որը Հակոբի երկրորդ առաջնեկ որդին էր նրա երկրորդ կնոջից՝ Ռաքելից (Ա Մն. Ե.1–2): Ղևին, որի ցեղին Տերն ընտրեց, որ իր համար քահանայության ծառայողներ լինեն, չստացավ ժառանգություն՝ իր հատուկ կոչման հետևանքով, որ պիտի ծառայեր բոլոր ցեղերի մեջ: Դա թույլ տվեց, որ Հովսեփի կրկնակի բաժինը կիսվի Հովսեփի որդիների՝ Եփրեմի և Մանասեի միջև (Ա Մն. Ե.1; Երեմ. ԼԱ.9), որոնք համարվեցին որպես Իսրայելի առանձին ցեղեր (ՋՍԹ Ծն. 48.5–6):

Հուդայի ցեղի անդամները պետք է կառավարիչներ լինեին մինչև Մեսիայի գալը (Ծն. ԽԹ.10; ՋՍԹ Ծն. 50.24): Վերջին օրերին Եփրեմի ցեղին է տրված ավետարանի վերականգնման պատգամն աշխարհին տանելու և ցրված Իսրայելը հավաքելու արտոնությունը (Բ Օր. ԼԳ.13–17): Կգա ժամանակ, երբ Հիսուս Քրիստոսի ավետարանի միջոցով, Եփրեմը ղեկավար դեր կունենա Իսրայելի բոլոր ցեղերին միավորելու գործում (Ես. ԺԱ.12–13; ՎևՈՒ 133.26–34):

Իսրայելի ցրվելը

Իրենց անարդարակեցության և ըմբոստության պատճառով Տերը ցրեց և չարչարեց Իսրայելի տասներկու ցեղերին: Սակայն, իր ընտրյալ ժողովրդի այս ցրումն աշխարհի ազգերի մեջ, Տերն օգտագործեց նաև այդ ազգերին օրհնելու համար:

Իսրայելի հավաքումը

. Վերջին օրերին, նախքան Քրիստոսի գալուստը, Իսրայելի տունը պիտի հավաքվի (ՀՀ 1.10): Տերը կհավաքի Իսրայելի իր ժողովրդին, երբ նրանք ընդունեն նրան և պահեն նրա պատվիրանները:

Ցրվելուց հետո, Իսրայելը կրկին կհավաքվի, 1 Նեփի 15.12–17.
Տերը կհավաքի Իսրայելի տան ողջ ժողովրդին, 1 Նեփի 19.16 (3 Նեփի 16.5).
Նրանք դուրս կբերվեն խավարից և կիմանան, որ Տերն է իրենց Փրկիչը, 1 Նեփի 22.12.
Աստված հավաքում և հաշվում է իր զավակներին, 1 Նեփի 22.25.
Հեթանոսների ազգերն Իսրայելին կառաջնորդեն դեպի իր ժառանգության հողերը, 2 Նեփի 10.8 (3 Նեփի 16.4).
Իմ ժողովուրդը և իմ խոսքը պիտի հավաքվեն մեկտեղ, 2 Նեփի 29.13–14.

Երեցները կանչված են հավաքելու ընտրյալներին, ՎևՈՒ 29.7 (ՎևՈՒ 39.11).
Ես կհավաքեմ իմ ընտրյալներին, ՎևՈՒ 33.6.
Այնպես հավաքվեք, որ ես կարողանամ տալ ձեզ իմ օրենքը, և որ դուք կարողանաք օժտվել, ՎևՈՒ 38.31–33.
Ես պիտի վերականգնեմ իմ ժողովրդին, որոնք Իսրայելի տնից են, ՎևՈՒ 39.11.
Սրբերն առաջ պիտի գան, ՎևՈՒ 45.46.
Մովսեսը հանձնեց հավաքման բանալիները, ՎևՈՒ 110.11.

Իսրայելի տասը կորած ցեղերը

. Իսրայելի տասը ցեղերը կազմում էին Իսրայելի հյուսիսային թագավորությունը և Ք.ծ.ա. 721թ. գերի տարվեցին Ասորեստան: Այդ ժամանակ նրանք գնացին «հյուսիսային երկրներ» և կորան մյուսների համար: Վերջին օրերին նրանք կվերադառնան: